1502-4. Nicc±letu½ na sakkot²ti nicc±letv± sakkhar± apanetu½ na sakkoti. Celakoti c³¼as±maºero. Pakkak±lasmi½ vivaritv± pakkat± ñ±tabb±ti yojan±. Pi-saddo pana-saddatthe. Oropetv±ti uddhanato oropetv±. Pubbataº¹uladhovanatth±ya katapaµiggahaºasseva pam±ºatt± ±ha “na pacchassa paµiggahaºak±raºan”ti. Ass±ti bhojanassa.
1505. K±ritantassa dvikammakatt± ±ha “uddhana½ suddhabh±janan”ti, uddhaneti vutta½ hoti.
1506. Koc²ti anupasampanno. Tena bhikkhun±ti uddhana½ suddhabh±jana½ ±ropetv± yena aggi kato, tena bhikkhun±. Idañca upalakkhaºa½ aññenapi na k±tabbatt±.
1507. Pacch±ti taº¹ulapakkhepato pacch±. Ta½ y±gu½. Sace pacat²ti aggi½ karonto pacati. S±map±k± na muccat²ti ta½ y±gu½ pivanto s±map±kadukkaµato na muccati.
1508. Valliy± saha tattha valliya½ j±ta½ phala½ kiñci ²sakampi c±leti, tato laddha½ kiñci phala½ tasseva bhikkhuno na vaµµat²ti yojan±, ta½ paribhuñjato durupaciººadukkaµa½ hot²ti adhipp±yo. Tassev±ti evak±rena aññesa½ vaµµat²ti d²peti.
1509. Par±maµµhunti ±masitu½. Apassayitunti avalambitu½, apassana½ v± k±tu½. “Kir±”ti imin± kevala½ mah±paccariya½ (p±ci. aµµha. 265) vuttabh±va½ s³ceti.
1510-1. Tatth±ti tasmi½ tele. Hatthena saº¹±saggahaºa½ amuñcantena. Ta½ tela½.
1515-6. Loºakiccanti alavaºaµµh±ne loºena k±tabbakicca½. Sannihitasesak±likasammissa½ y±vaj²vika½ viya samuddodakassa asannidhibh±va½ dassetum±ha “y±vaj²vikasaªkh±tan”ti-±di. K±lavinimmuttanti ak±lika½, cat³su k±likesu asaªgahitanti attho.
1517. Himassa karak±ti himodakassa mutt± viya patthinasakkhar±. Bahalampi c±ti pakkhittaµµh±ne mukhe v± kaddamavaººassa apaññ±yanappam±ºabahala½ p±n²yañca. Appaµiggahita½ vaµµati. Sace kaddamavaººa½ paññ±yati, na vaµµat²ti. Yath±ha “sace pana mukhe ca hatthe ca laggati, na vaµµati, paµiggahetv± paribhuñjitabban”ti (p±ci. aµµha. 265).
1518. Kasitaµµh±neti kaµµhaµµh±ne. Na vaµµati appaµiggahita½. Eva½ sabbattha.
1519. Sobbho dukkhog±hanajal±sayo. “¾v±µo”ti keci. Kakudhoti ajjuno.
1520. P±n²yassa ghaµeti p±n²yaghaµe. Ta½ p±n²yaghaµa½.
1521. V±satth±ya pupph±ni v±sapupph±ni. Tatth±ti tasmi½ p±n²yaghaµe. Kamallik±s³ti p±µalikusum±d²hipi saha kaºµakamallik±su. Dinn±s³ti p±n²ye pakkhitt±su.
1522. Visat²ti antogala½ pavisati. Teneva aµµhakath±ya½ “appaµiggahetv± µhapita½ paµiggahetabban”ti (p±ci. aµµha. 265) vutta½. Ida½ aµµhakath±vacana½ “aññatra udakadantapon±”ti (p±ci. 266) p±¼iy± virujjhat²ti ce? Na virujjhati. S± hi kevala½ dantakicca½ sandh±ya vutt±, ida½ rasa½ sandh±ya vuttanti. Teneva tadanantara½ “aj±nantassa rase paviµµhepi ±pattiyeva. Acittakañhi ida½ sikkh±padan”ti (p±ci. aµµha. 265) vutta½. Tassa sikkh±padassa acittakat± “appaµiggahitake paµiggahitasaññ²”ti-±dik±ya p±¼iy± kappiyasaññinopi p±cittiyassa vuttatt± viññ±yati. Pasannodakassa pana appaµiggahetv±pi p±tabbat±ya dantakaµµhena sadisatt± ekayoganiddiµµh±na½ saheva pavatt²ti viññ±yati. Udakassa ca dantaponassa ca tulyadosena bhavitabbanti.
1523. Muttodakasiªgh±ºik±didrava-assukh²r±didravassa ±podh±tuppak±ratt±, kaººamal±dino ghanadabbassa pathavidh±tuppak±ratt± “sar²raµµhesu bh³tes³”ti imin± kh²r±dim±ha. “Kin”ti ida½ na vaµµat²ti padenapi yojetabba½. Kapp±kappiyama½s±nanti ettha “satt±nan”ti s±matthiy± labbhati.
1524. Loºanti ettha “eta½ sabbamp²”ti ida½ adhik±rato labbhati.
1525. Etth±ti etesu yath±vuttesu kaººamal±d²su.
1528. Catt±ri vikaµ±n²ti mah±vikaµa½ n±ma g³tha½, mattik±, mutta½, ch±rik± c±ti vutt±ni catt±ri vikaµ±ni. T±ni hi viruddh±ni sappavis±ni kat±ni vihat±n²ti “vikaµ±n²”ti vuccanti. Natthi d±yako etth±ti nad±yaka½, µh±na½, tasmi½. “Na a no m± ala½ paµisedhe”ti vuttatt± paµisedhav±cin± na-saddena sam±so, “ad±yake”ti imin± anatthantara½. Idha dubbaco ca asamattho ca asanto n±m±ti aµµhakath±ya½ (p±ci. aµµha. 265; kaªkh±. aµµha. dantaponasikkh±padavaººan±, atthato sam±na½) vutta½. Ida½ k±lodissa½ n±ma.
1529. Pathavinti akappiyapathavi½. Tarunti allarukkha½. Imin± sappadaµµhak±le asati kappiyak±rake vikaµatth±ya attan± ca kattabbanti dasseti.
1530. Acchedag±hatoti vilumpitv± gaºhanato. “Tass±”ti ida½ sabbehi hetupadehi yujjati. Tass±ti appaµiggahitass±ti attho. Aparassa abhikkhukassa d±nena c±ti yojan±. “Abhikkhukass±”ti pana visesanena upasampannassa dinne paµiggahaºa½ na vijahat²ti d²peti. Sabbanti yath±vutta½ k±yena gahaº±dippak±rassa kalya½ gahita½. Evanti imin± niy±mena.
1531. Durupaciººeti duµµhu upaciººe dur±maµµhe, appaµiggahitassa ±misabhattabh±jan±dino k²¼±vasena hatthena par±masane ca tatthaj±takaphalini½ s±kh±ya v± valliy± v± gahetv± c±lane c±ti attho. Uggahitassa gahaºeti appaµiggahitabh±va½ ñatv±va gahitassa kassaci vatthuno paµiggahaºe ca. Antovutthe c±ti akappiyakuµiy± anto µhapetv± aruºa½ uµµh±pite ca. Saya½pakke c±ti yattha katthaci attan± pakke ca. Antopakke c±ti akappiyakuµiy± antoyeva pakke ca. Dukkaµa½ niddiµµhanti sambandho.
1532-3. Paµiggahitake tasmi½ paµiggahitasaññiss±ti sambandho. Dantapona½ dantakaµµha½.
1534. Bhikkhun²nanti bhikkhuno ca bhikkhuniy± ca bhikkhun²na½, ekadesasar³pekaseso. Ettha imasmi½ sikkh±pade. Vinicchayo navamajjhimatherabhikkhun²na½ yato avisesena icchitabbako, tato tasm± hetun± sakalo aya½ vinicchayo asam±sato may± kathitoti yojan±. Kusalattik±d²su viya atthas±kalyassa atthasaªkhepatova vattu½ sakkuºeyyatt± “sakalo”ti vatv±pi kath±ya vitth±ritabh±va½ dassetum±ha “asam±sato”ti.

Dantaponakath±vaººan±.

Bhojanavaggo catuttho.

1535. “Acelak±d²nan”ti-±d²su “acelako n±ma yo koci paribb±jakasam±panno naggo”ti (p±ci. 271) padabh±jane vutta½, tadaµµhakath±ya “paribb±jakasam±pannoti pabbajja½ sam±panno”ti (p±ci. aµµha. 269) vutta½, tasm± acelakapabbajjamupagatoyevettha acelako n±ma. ¾di-saddena “paribb±jakassa v± paribb±jik±ya v±”ti (p±ci. 270) m±tik±-gate dve saªgaºh±ti. Imesu ca dv²su “paribb±jako n±ma bhikkhuñca s±maºerañca µhapetv± yo koci paribb±jakasam±panno”ti (p±ci. 271) vutto paribb±jako n±ma. “Bhikkhuniñca sikkham±nañca s±maºeriñca µhapetv± y± k±ci paribb±jikasam±pann±”ti (p±ci. 271) vutt± paribb±jik± n±m±ti gahetabb±. Paribb±jak± panettha chann±yeva gahetabb±. Dentass±ti ettha “bhikkhuss±”ti pakaraºato labbhati, ettha “k±y±din±”ti seso. Yath±ha “dadeyy±ti k±yena v± k±yapaµibaddhena v± nissaggiyena v± det²”ti (p±ci. 271).
1536. Tikap±cittiyanti titthiye titthiyasaññ², vematiko, atitthiyasaññ²ti tike p±cittiyattaya½.
1537. Atitthiye titthiyasaññissa, vematikassa ca tassa bhikkhuno dukkaµanti yojan±.
1538-9. Tesanti titthiy±na½. Bahilepananti bahisar²re limpitabba½ kiñci dentassa. Tesa½ titthiy±na½ santike sam²pe attano bhattapatt±dika½ bhojana½ µhapetv± “bhojana½ gaºhath±”ti vadantassa ca an±patt²ti yojan±. “Samuµµh±na½ e¼ak³paman”ti padacchedo.

Acelakakath±vaººan±.

1540-2. Bhikkhu bhikkhuno ya½ kiñci ±misa½ d±petv± v± ad±petv± v±ti yojan±. Ki½ vutta½ hoti? “Eh±vuso, g±ma½ v± nigama½ v± piº¹±ya pavisiss±m±”ti (p±ci. 275) sikkh±pade vuttanayeneva vatv± yena saddhi½ g±ma½ piº¹±ya paviµµho, tassa bhikkhussa kh±dan²y±dibheda½ ya½ kiñci ±misa½ d±petv± v± ad±petv± v±ti.
Ta½ bhikkhu½ “gacch±”ti vatv± uyyojet²ti yojan±. Ki½ vutta½ hoti? Eva½ yo bhikkhu tena saddhi½ g±ma½ paviµµho, ta½ “gacch±vuso, na me tay± saddhi½ kath± v± nisajj± v± ph±su hoti, ekakassa me kath± v± nisajj± v± ph±su hot²”ti (p±ci. 275) vatv± tappaccay± tesa½ itthiy±saddhi½ vacan±d²na½ an±c±r±na½ paccay± gantu½ niyojet²ti. Tappaccay±ti “uyyojanamattasmin”ti visesana½. Paµhamena c±ti ettha ca-saddo aµµh±nappayutto “uyyojanamattasmiñc±”ti yojetabbo. Tass±ti uyyojakassa.
Ass±ti uyyojitassa, avayavasambandhe s±mivacana½. Upac±rasmi½ atikkanteti vakkham±nalakkhaºe dassan³pac±re v± savan³pac±re v± atikkanteti attho, bh±valakkhaºe bhumma½. Puna ass±ti upac±rassa. Dv±dasaratanapariyos±na½, tadantogadha½ p±k±r±di eva v± upac±rassa s²m± n±ma.
1543. Ta½ sar³pato dassetum±ha “dassane”ti-±di. Ajjhok±se dassane upac±rassa dv±dasa hatth± pam±ºa½ desit±ti yojan±. Savane ca ajjhok±se eva½ savan³pac±rassa ajjhok±se dv±dasa hatth± pam±ºa½ desit±ti yojan±, savane ca upac±rassa avadhi dv±dasahatthappam±ºamev±ti vuttanti attho. Na cetareti itarasmi½ anajjhok±se eva½ upac±rassa pam±ºa½ dv±dasahatth± na ca desit±, ki½ nu by±vadh±kar± kuµµ±dayo upac±rassa pam±ºanti desit±ti vutta½ hoti. Vuttañceta½ aµµhakath±ya½ “sace pana antar± kuµµadv±rap±k±r±dayo honti, tehi antaritabh±voyeva dassan³pac±r±tikkamo, tassa vasena ±patti veditabb±”ti (p±ci. aµµha. 276). Idha upac±radvaye sam±nepi uyyojitamavadhi-anta½ sandh±ya asavan³pac±ra½ vuttanti viññ±yati.
1544. “Tikap±citt²ti upasampanne upasampannasaññivematika-anupasampannasaññ²hi tikap±cittiya½ Itareti anupasampanne. Tikadukkaµanti anupasampanne upasampannasaññivematika-anupasampannasaññ²na½ vasena tikadukkaµa½. “Itareti s±maºereyev±”ti nissandehe likhita½. Etassevatthassa vajirabuddhin±pi vuttabh±vo dassito. Tath±dassana½ pañcasahadhammikesu idh±dhippetamanupasampanna½ sandh±ya vutta½ ce, yujjati. Aññath± p±¼i-aµµhakath±su “anupasampanne”ti s±maññena niddiµµhatt± gahaµµh±nupasampannampi tath± uyyojentassa an±patti na vattabb±ti amh±ka½ khanti.
Ubhinnanti upasampann±nupasampann±na½. Nissandehe pana “bhikkhus±maºer±nan”ti likhita½. Kalis±san±ropaneti ettha kal²ti kodho, tassa s±sana½ ±º± kalis±sana½, tassa ±ropana½ pavattana½ kalis±san±ropana½, tasmi½, kodhavasena µh±nanisajj±d²su dosa½ dassetv± “passatha bho imassa µh±na½ nisajja½ ±lokita½ vilokita½, kh±ºuko viya tiµµhati, sunakho viya nis²dati, makkaµo viya ito cito ca viloket²”ti eva½ “appeva n±ma imin±pi ubb±¼ho pakkameyy±”ti aman±pavacanassa bhaºaneti vutta½ hoti.