Sattamavagge dutiyassa imassa ca ko visesoti ce? Imassa sikkh±padassa “siñceyya v± siñc±peyya v±”ti b±hiraparibhogavasena paµhama½ paññattatt± “sapp±ºaka½ udaka½ paribhuñjeyy±”ti (p±ci. 388) sikkh±pada½ attano nah±nap±n±diparibhogavasena paññattanti veditabba½. Tasmi½ v± paµhama½ paññattepi attano paribhogavaseneva paññattatt± puna ida½ sikkh±pada½ b±hiraparibhogavasena paññattanti gahetabba½.
Sapp±ºakakath±vaººan±.
Sen±sanavaggo dutiyo.
1124-6. Aµµhaªgayuttass±ti ettha “s²lav±”ti-±di ekamaªga½, “bahussuto”ti-±di dutiya½, “ubhay±ni kho panass±”ti-±di tatiya½, “kaly±ºav±co hot²”ti-±di catuttha½, “yebhuyyena bhikkhun²na½ piyo hoti man±po”ti pañcama½, “paµibalo hoti bhikkhuniyo ovaditun”ti chaµµha½, “na kho paneta½ bhagavanta½ uddiss±”ti-±di sattama½, “v²sativasso v± hoti atirekav²sativasso v±”ti aµµhamanti et±ni p±µh±gat±ni aµµha aªg±ni n±ma. Bhikkhun²na½ ov±do, tadatth±ya sammut²ti viggaho. Idh±ti imasmi½ sikkh±pade. Ñatti catutth² yassa kammass±ti viggaho. “Kammen±”ti seso. Aµµhaªgayuttassa bhikkhussa mahesin± ñatticatutthena kammena y± bhikkhunov±dakasammuti idha anuññ±t±, t±ya asammato yo bhikkh³ti yojan±. Garudhammehi aµµhah²ti “vassasat³pasampann±ya bhikkhuniy± tadahupasampannassa bhikkhuno abhiv±dana½ paccupaµµh±na½ añjalikamma½ s±m²cikamma½ k±tabban”ti-±d²hi (p±ci. 149) p±¼iya½ ±gatehi aµµhahi garudhammehi. Eka½ bhikkhuni½, sambahul± v± bhikkhuniyoti ida½ pakaraºato labbhati. Os±rentov±ti p±¼i½ ucc±rentova. Yath±ha aµµhakath±ya½ “os±retabb±ti p±¼i vattabb±”ti (p±ci. aµµha. 149). Te dhammeti pubbe vutte te aµµha garudhamme. Ovadeyy±ti aµµhagarudhammap±¼ibh±sanasaªkh±ta½ ov±da½ kareyya. Ki½ vutta½ hoti? P±µipade ov±datth±ya ±gantv± vanditv± ekamanta½ nisinn± bhikkhuniyo “tena bhikkhun±”ti-±din± p±µh±gatanayena “samaggattha bhaginiyo”ti pucchitv± “samaggamhayy±”ti yadi vadeyyu½, “vattanti bhaginiyo aµµha garudhamm±”ti punapi pucchitv± “vattantayy±”ti yadi vadeyyu½, “eso bhaginiyo ov±do”ti niyy±deyya. “Na vattantayy±”ti yadi vadeyyu½, “vassasat³pasampann±y±”ti-±din± aµµhagarudhammap±¼ibh±sanavasena ov±da½ kareyy±ti vutta½ hoti. Yath±ha “os±rentova te dhamme ovadeyy±”ti. 1127. Aññena dhammen±ti suttantena v± abhidhammena v±. Ekato-upasampannanti bhikkhunisaªgheyeva upasampanna½. Yath±ha aµµhakath±ya½ “bhikkhun²na½ santike ekato-upasampann±y±”ti. Tath±ti ovadantassa dukkaµanti dasseti. 1128. Bhikkh³na½ santikeyeva upasampannanti mah±paj±patiy± gotamiy± saddhi½ pabbajit± pañcasat± s±kiy±niyo saªgaºh±ti. Liªgavipall±se upasampannabhikkhuno liªgaparivattane sati tath± p±citti eva pak±sit±ti attho. 1129. Ov±da½ aniyy±detv±ti “vattanti bhaginiyo aµµha garudhamm±”ti pucchitv± “vattantayy±”ti vutteti etth±pi soyevattho. 1130. Garudhammehi ovadato dukkaµanti yojan±. 1131. Agaºhantassa ov±danti ettha ov±dattha½ y±canasandeso tadatthat±ya ov±doti gahitoti ov±das±sana½ asampaµicchantass±ti attho. Apacc±haratopi tanti ta½ attan± gahita½ ov±das±sana½ uposathagge ±rocetv± p±timokkhuddesakena dinna½ paµis±sana½ bhikkhunisaªghassa netv± avadantass±pi. B±lanti s±sanasampaµicchanañca uposathagga½ netv± ±rocanañca paµis±sana½ haritv± p±µipade bhikkhunisaªghagaºapuggal±na½ yath±nur³pa½ pacc±rocanañca k±tu½ aj±nanat±ya b±la½. Gil±nanti uposathagga½ gantv±pi ±rocanassa b±dhakena gelaññena samann±gata½ gil±na½. Gamikanti p±µipada½ anis²ditv± gantabba½ acc±yikagamana½ gamikañca µhapetv± dukkaµa½ siy±ti sambandho. 1132. Kammasminti ettha kamma-saddena bhikkhunov±dakassa ñatticatutthena kammena dinna½ sammutikamma½ adhippetanti aµµhakath±ya½ vutta½. Ñatti½, kammav±cañca parih±petv±, parivattetv± v± kata½ ce, adhammakamma½ n±ma. Vaggeti chand±rah±na½ chandassa an±haraºena v± sannipatit±na½ ukkoµena v± vagge sati. Tikap±cittiya½ siy±ti “adhammakamme adhammakammasaññ² vagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ² ovadati, vematiko ovadati, samaggasaññ² ovadati, ±patti p±cittiyass±”ti (p±ci. 150) adhammakamme adhammakammasaññipakkhe vuttap±cittiyattaya½ hoti. 1133. Adhamme pana kammasmi½ vematikass±p²ti yojan±. “Tath±”ti imin± “vagge bhikkhunisaªghasmi½, tikap±cittiya½ siy±”ti ida½ saªgaºh±ti. Ki½ vutta½ hoti? Adhammakamme vematikapakkhe “vagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti p±cittiyass±”ti (p±ci. 150) adhammikakammeyeva vimativ±re vuttatikap±cittiya½ hot²ti vutta½ hoti. “Dhammakammanti saññino”ti imin±pi “adhamme pana kammasmin”ti ida½ yojetabba½, “tath±”ti sambandho, tena “vagge”ti-±dika½ saªgaºh±ti. “Adhammakamme dhammakammasaññ² vagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ² ovadati, vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti p±cittiyass±”ti (p±ci. 150) vutta½ tikap±cittiya½ hoti. Evamet± p±cittiyo sandh±y±ha “nava p±cittiyo vutt±”ti. Imasmi½ viya adhammakammav±re “samagge bhikkhunisaªghasmin”ti vikappe ca evameva nava p±cittiyo hont²ti atidisanto “samaggepi ca tattak±”ti ±ha. Yath±ha “adhammakamme adhammakammasaññ² samagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti p±cittiyassa. Adhammakamme vematiko samagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti p±cittiyassa. Adhammakamme dhammakammasaññ² samagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti p±cittiyass±”ti (p±ci. 150). 1134. Dvinna½ navak±na½ vas±ti yath±dassita½ vagganavaka½, samagganavakanti dvinna½ navak±na½ vasena. T±ti p±cittiyo. “Dhammakamme adhammakammasaññ² vagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti dukkaµassa. Dhammakamme vematiko vagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti dukkaµassa. Dhammakamme dhammakammasaññ² vagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti dukkaµass±”ti vaggapakkhe nava dukkaµ±ni. “Dhammakamme adhammakammasaññ² samagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti dukkaµassa. Dhammakamme vematiko samagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko, samaggasaññ² ovadati, ±patti dukkaµassa. Dhammakamme dhammakammasaññ² samagga½ bhikkhunisaªgha½ vaggasaññ², vematiko ovadati, ±patti dukkaµassa. Dhammakamme dhammakammasaññ² samagga½ bhikkhunisaªgha½ samaggasaññ² ovadati, an±patt²”ti (p±ci. 151) ettha ante vutta½ an±pattiv±ra½ vin± avasesesu aµµhasu v±resu samaggapakkhe aµµha dukkaµ±ni. Eva½ purim±ni nava, im±ni aµµh±ti dhammakammapakkhe sattarasa dukkaµ±ni hont²ti ±ha “dukkaµa½ dhammakammepi, sattarasavidha½ siy±”ti. 1135. “Os±reh²”ti vutto katheti v±ti yojan±. “Aµµhagarudhamma½ katheh²”ti vutto ta½ katheti v±. Pañha½ puµµho katheti v±ti aµµhagarudhammavisaye pañha½ puµµho tameva vadati v±. Sikkham±n±ya katheti v±ti sambandho. Sikkham±n±ya aµµhagarudhamme katheti v±, neva dosoti attho. Ummattak±dino kathayato neva dosoti yojan±. 1136. Id±ni tiººampi bahussut±na½ lakkhaºe ekattha dassite bhikkhunov±dakassa viseso suviññeyyo hot²ti ta½ dassetum±ha “v±cuggat±va k±tabb±”ti-±di. Dve m±tik± paguº± v±cuggat± k±tabb±ti yojan±. Bhikkhubhikkhunivibhaªge m±tik± paguº± v±cuggat±va k±tabb±ti yojan±, bhikkhubhikkhunivibhaªgam±tik± paguº± katv± t±sa½ aµµhakatha½ uggahetv± p±¼ito, atthato ca vacanapath±ru¼h± voh±rakkham±yeva k±tabb±ti vutta½ hoti. Catt±ro bh±ºav±r± paguº± v±cuggat±va k±tabb±ti pak±sit±ti yojan±. “Paguº±”ti imin± p±¼iya½ paguºa½ katv± dh±retv± paripucchitabbanti dasseti. “V±cuggat±va k±tabb±”ti imin± tadattha½ sutv± dh±retv± paripucchitabbamev±ti dasseti. 1137. Parikathatth±y±ti sampatt±na½ dhammakathanatth±ya. Kath±maggoti mah±sudassanakath±maggo. Maªgala…pe… anumodan±ti aggassa d±n±dimaªgalesu bhatt±numodan±saªkh±t± d±nakath± ca, kum±ramaªgal±d²su mah±maªgalasutt±dimaªgal±numodan± ca, amaªgala½ n±ma k±lakiriy±, tattha matakabhatt±d²su tirokuµµ±dikath± c±ti eva½ tissoyev±numodan±. 1138. Uposath±di-atth±y±ti ettha ±di-saddena pav±raº±d²na½ saªgaho. Kamm±kammavinicchayoti kammavagge vuttavinicchayo, pariv±re kammavagge ±gatakhudd±nukhuddakakammavinicchayoti vutta½ hoti. “Kammaµµh±nan”ti imin± “uttamatthassa p±pakan”ti vakkham±natt± vipassan±kammaµµh±nam±ha. Vipassan±vasena uggaºhantena ca dh±tuvavatth±namukhena uggahetabbanti gaºµhipadesu vutta½. Uttamatthass±ti arahattassa. 1139. Ettaka½ uggahetv±na bahussutoti yath±vuttadhamm±na½ uggahitatt± bahussuto. Pañcavassoti upasampadato paµµh±ya paripuººapañcasa½vaccharo. “Dasavasso”ti etth±pi eseva nayo. Sa½vaccharavasena pañcavassesu paripuººesu vutthavassavasena aparipuººesupi pañcavassoyeva. Itarath± ³napañcavassoti veditabbo. Paripuººav²sativass³pasampad±d²su viya keci sa½vaccharagaºana½ avic±retv± “pañcavasso”tivacanas±maññena vutthavassagaºanameva gaºhanti, tadayutta½. Tath± gahaºesu yutti v± maggitabb±. Muñcitv± nissayanti nissayav±sa½ jahitv±. Issaroti nissay±cariyavirahena issaro, imin± nissayamuttalakkhaºa½ dassita½. 1140. Dve vibhaªg±ti bhikkhubhikkhunivibhaªgadvaya½. Idha “v±cuggat±”ti ida½ paripucchampi sandh±y±h±tipi vutta½. Ten±ha s±ratthad²paniya½ “dve vibhaªg± paguº± v±cuggat± k±tabb±’ti-ida½ paripucch±vasena uggahaºampi sandh±ya vuttan’ti vadant²”ti (s±rattha. µ². p±cittiya 3.145-147). Byañjan±ditoti ettha byañjana½ n±ma pada½, ±di-saddena saªgahita½ anubyañjana½ n±ma akkhara½, padakkhar±ni aparih±petv±ti vutta½ hoti. Cat³svapi nik±yes³ti d²ghamajjhimasa½yutta aªguttaranik±yesu, niddh±raºe bhumma½. Eko v± nik±yo potthakopi ca ekoti yojan±. Api-saddena khuddakanik±yass±pi saªgaho veditabbo. “Pi v±”ti imin± khuddakanik±ye j±takabh±ºakena s±µµhakatha½ j±taka½ uggahetv±pi dhammapada½ saha vatthun± uggahetabbamev±ti dassite dve potthake samuccinoti, catt±ri khandhakavatt±ni v±.