1078. S±pekkhova ca gantv±ti ajjeva gantv± ida½ paµis±mess±m²ti apekkh±sahitova g±mantar±di½ gantv±. Yath±ha ajjeva ±gantv± paµijaggiss±m²ti eva½ s±pekkho nad²p±ra½ v± g±mantara½ v± gantv±ti (p±ci. aµµha. 118). Tattha µhatv±ti gataµµh±ne µhatv±, tato bahi gacch±m²ti citte uppanneti vutta½ hoti. Yath±ha yatthassa gamanacitta½ uppanna½, tattheva µhitoti (p±ci. aµµha. 118). Ta½ pucchat²ti sambandho. Ta½ seyya½ kańci pesetv± ±pucchat²ti vutta½ hoti. Yath±ha kańci pesetv± ±pucchat²ti (p±ci. aµµha. 118). Ettha ca purimasikkh±pade mańc±d²na½ pańńattaµµh±nato antovih±re v± hotu bahi v±, le¹¹up±t±tikkamena, idha upac±r±tikkamena p±cittiyanti aya½ viseso veditabbo.
Abbhok±samhi mańc±di½, vih±re seyyamattaka½;
hitv± vajantassa doso, le¹¹up±t³pac±ratoti.
Dutiyasen±sanakath±vaŗŗan±.
1079. Yo bhikkhu saŖghik±v±se pubbupagata½ bhikkhu½ j±na½ anupakhajja seyya½ kappeyya ce, assa bhikkhuno p±cittiya½ siy±ti yojan±. Pubbupagato n±ma vassaggena p±petv± dinna½ sen±sana½ gahetv± vasanto. J±nanti anuµµh±pan²yo ayanti j±nanto. Anuµµh±pan²y± n±ma vuddh±dayo. Yath±ha padabh±jane j±n±ti n±ma vu¹¹hoti, gil±noti, saŖghena dinnoti j±n±t²ti (p±ci. 121). Anupakhajj±ti anupavisitv±, tassa paµhama½ pańńatta½ mańc±d²na½ ±sannatara½ vakkham±nalakkhaŗa½ upac±ra½ pavisitv±ti attho. Seyya½ kappeyy±ti dasavidh±su seyy±su ańńatara½ attharitv± sayana½ kareyya, nipajjeyy±ti vutta½ hoti. Vakkhati ca dasasvańńatara½ seyyanti-±di. Nisajja½ v±ti seso. Yath±ha padabh±jane abhinis²dati v± abhinipajjati v±ti. 1080-2. Uddiµµhamattha½ niddisituk±mo paµhama½ anupakhajjaseyya½ kappeyy±ti ettha vinicchaya½ dassetum±ha p±dadhovanap±s±ŗ±
pe
dukkaµanti. Sen±sana½ pavisantassa bhikkhuno p±dadhovanap±s±ŗ± y±va ta½ mańca½ v± p²µha½ v± nikkhamantassa pana mańcap²µhato y±va pass±vaµµh±na½, etthantare tu ya½ µh±na½, idameva upac±roti vuccat²ti yojan±. Tattha upac±reti yojan±. B±dhetuk±mass±ti yassa samb±dho bhavissati, so pakkamissat²ti eva½ uppannacittassa. Sayanti etth±ti viggaho. 1983. P±cittiyass±ti uddesato vutta½ niddisitum±ha nis²dantass±ti-±di. Tatth±ti tath± anupakhajja atthat±ya seyy±ya. P±cittiyadvayanti ida½ dvepi karontass±ti ima½ pacchimavikappa½ sandh±ya vutta½. Purimavikappadvaye pana nis²dantassa v± p±cittiya½, nipajjantassa v± p±cittiyanti vattabba½. Imasmi½ vikappattaye pacceka½ tikap±cittiya½ tikadukkaµanti ubhayass±pi vattabbat± aµµhakath±ya½ vutt±. Katha½? SaŖghike saŖghikasańń², vematiko, puggalikasańń² nisajja½ kappeti, p±cittiyanti nisajj±ya tikap±cittiya½, eva½ seyy±ya tikap±cittiya½, ubhayattha tikap±cittiyadvayanti eva½ vikappadvaye dv±dasa p±cittiy±ni. Puggalike saŖghikasańń², vematiko, puggalikasańń² ańńassa puggalike nisajja½ kappeti, dukkaµanti nisajj±ya tikadukkaµa½, eva½ seyy±ya tikadukkaµa½, ubhayattha tikadukkaµadvayanti dv±dasa dukkaµ±ni ca veditabb±ni. 1084. Karontass±ti ettha nis²dan±dinti pakaraŗato labbhati. Tikap±cittiya½ vuttanti saŖghike saŖghikasańń², vematiko, puggalikasańń²ti vikappattaye tikap±cittiya½ p±¼iya½ (p±ci. 122) vutta½. Eva½ puggalikepi tikadukkaµa½ vutta½. Ten±ha puggale tikadukkaµanti. Imin± yath±vuttap±cittiyadukkaµ±ni s±mańńena tike pakkhipitv± eva½ vutt±n²ti veditabba½. 1085-6. Vutt³pac±ranti-±dig±th±dvaye vih±rassa vutt³pac±ra½ muńcitv± upac±re v± abbhok±sepi v± santharatopi v± santhar±payatopi v± tattha nis²dato v± dukkaµa½ vutta½. Tattha sabbattheva tassa niv±so v±ritoti yojan±. Tattha vih±rass±ti yath±vuttasen±sanassa. Upac±reti avid³re. Abbhok±seti tassa sen±sanassa nacc±sanne aŖgaŗappadese. Nis²dato v±ti v±ggahaŗena nipajjato v± dvepi karontassa v±ti saŖgaŗh±ti. Yath±ha p±¼iya½ abhinis²dati v± abhinipajjati v±, ±patti dukkaµass±ti (p±ci. 122). Tatth±ti tasmi½ pubb³pagatassa patte sen±sane. Sabbatthev±ti yath±vutt³pac±rato anto ca bahi ca antamaso ajjhok±sep²ti sabbattheva. Tass±ti anattamanassa anupakhajja seyya½ kappayato tassa visabh±gapuggalassa. Niv±so v±rito paraviheµhakena sahav±sassa mah±natthakaratt±ti adhipp±yo. Yath±ha aµµhakath±ya½ evar³pena hi visabh±gapuggalena ekavih±re v± ekaŖgaŗe v± vasantena attho natthi, tasm± sabbatthevassa niv±so v±ritoti (p±ci. aµµha. 122). 1087. S²t±di-upap²¼itass±ti padacchedo, s²t±d²hi upap²¼itassa b±dhitass±ti attho. ¾di-saddena uŗhena v±ti-±dika½ saŖgaŗh±ti. Yath±ha s²tena v± uŗhena v± p²¼ito pavisat²ti. Ettha ±pad± n±ma bahi sayantassa j²vitabrahmacariyantar±y±pajjana½. 1088. Ida½ sikkh±pada½ dukkhavedana½ hot²ti yojan±.
Anupakhajjakath±vaŗŗan±.
1089. Nikka¹¹heyy±ti n²hareyya. Nikka¹¹h±peyya v±ti n²har±peyya v±. 1990. Bah³ bh³miyo v±lik±talasaŖkh±t± yassa so bahubh³mo, p±s±do. Sam±santavidhivasena bahubh³moti vuccati. 1091. Żhapetv± µhapetv±ti tasmi½ tasmi½ µh±ne gatinivatti½ katv± katv±. 1092. Aya½ nayoti nikkham±ti ekavacanena gacchante anekepi dv±rakoµµhake atikkante ±ŗ±pakassa ek±va ±patti hoti, µhitaµµh±nato µhatv± µhatv± n²harantassa dv±rakoµµhagaŗan±ya hot²ti aya½ nayo. ¾ŗattiy± khaŗeyev±ti ima½ nikka¹¹h±h²ti ±ŗattikkhaŗeyeva. 1093. Ek±v±ti ettha p±citti hot²ti vattabbo. Bahuk±ni ceti ettha dv±r±n²ti vattabba½, atikk±met²ti sambandho. Ettake dv±rakoµµhake atikkam±petv± nikka¹¹h±h²ti ca y±va pariyantadv±rakoµµhak± nikka¹¹h±h²ti ca bah³ dv±rakoµµhake atikk±metv± nikka¹¹h±h²ti ca ±ŗattatt± bah³ dv±rakoµµhake atikk±metv± sace nikka¹¹hat²ti attho. Yath±ha aµµhakath±ya½ sace pana ettak±ni dv±r±ni nikka¹¹h±h²ti v± y±va mah±dv±ra½, t±va nikka¹¹h±h²ti v± eva½ niyametv± ±ŗatto hoti, dv±ragaŗan±ya p±cittiy±n²ti (p±ci. aµµha. 126). Bah³ni p±cittiy±ni hont²ti yojan±. 1094. Upaµµh±nas±l±d²ti ettha nissakkatthe paccattavacanato upaµµh±nas±l±ditoti attho gahetabbo. Upac±ratoti imin± sam±n±dhikaraŗatt± vih±rassa upaµµh±nas±l±dito upac±ratoti vutta½ hoti. Yath±ha gaŗµhipade upac±ro n±ma upaµµh±nas±l±dimattamev±ti. K±yenapi v±c±yapi tath± nikka¹¹hane ca dukkaµanti vakkham±nena saha yojan±. Tass±ti upasampannassa. ¾di-saddena maŗ¹ap±dayo gahit±. Yath±ha vih±rassa upac±r± v± upaµµh±nas±l±ya v± maŗ¹ap± v± rukkham³l± v± ajjhok±s± v± nikka¹¹hati v± nikka¹¹h±peti v±, ±patti dukkaµass±ti (p±ci. 127). V±c±y±ti imin± nikkham±ti ca ima½ nikka¹¹h±h²ti ±ŗ±panańca gahita½. Tath±ti imin± ekena payogena ek±patti, n±n±payogesu payogagaŗan±ya, dv±ragaŗan±ya v± hot²ti vuttameva pak±ra½ upasa½harati. 1095. Tath±ti ida½ itara½ nikka¹¹hantassa dukkaµanti imin±pi yojetabba½. Yath± vih±r³pac±rato upaµµh±nas±l±dito upasampanna½ nikka¹¹hantassa, nikka¹¹h±pentassa ca dukkaµa½ hoti, tath± anupasampannassa vih±rato ca vih±r³pac±rato ca nikka¹¹han±di½ karontassa bhikkhuno dukkaµa½ hot²ti attho. Tath± vih±rass³pac±r± v± vih±r± v± sabbesampi parikkh±ra½ nikka¹¹hantassa dukkaµanti yojan±. Sabbesanti upasampann±nupasampann±na½. Parikkh±ranti antamaso rajanachallipi saŖgayhati. Yath±ha aµµhakath±ya½ antamaso rajanachallimp²ti (p±ci. aµµha. 126). 1096. Asambaddhes³ti imin± byatirekato asithilabaddhesu parikkh±resu ekiss±yeva ±pattiy± sambhava½ dasseti. Yath±ha aµµhakath±ya½ g±¼ha½ bandhitv± µhapitesu pana ek±va ±patt²ti mah±paccariya½ vuttanti (p±ci. aµµha. 126). Sithilabandhana½ pana samm± bandhana½ na hot²ti asambaddhavacanena gahitanti daµµhabba½. Assa bhikkhussa vatth³na½ gaŗan±ya dukkaµa½ parid²payeti yojan±, parikkh±ra½ n²harantassa, n²har±pentassa ca assa bhikkhunoti vutta½ hoti. 1097-8. Antev±sinti ca saddhivih±rikanti ca ettha asamm±vattantanti seso. Yath±ha an±pattiv±re antev±sika½ v± saddhivih±rika½ v± na samm± vattanta½ nikka¹¹hat²ti-±di (p±ci. 128). Nikka¹¹hantass±ti ettha nikka¹¹h±pentass±ti seso. Asamm±vattanta½ antev±si½ v± alajji½ v± tath± asamm±vattanta½ saddhivih±rika½ v± ummattaka½ v± tesa½ antev±si-±d²na½ parikkh±ra½ v± attano vasanaµµh±n± v± tath± viss±sikassa vasanaµµh±n± v± nikka¹¹hantassa, nikka¹¹h±pentassa v± upasampanna½ v± anupasampanna½ v± saŖghikavih±r± nikka¹¹hantassa saya½ ummattakassa v± an±patti pak±sit±ti yojan±. Aµµhakath±ya½ alajj²-±dayo pana attano vasanaµµh±natoyeva nikka¹¹hitabb±ti (p±ci. aµµha. 128) vutta½, p±¼iyańca attano puggalike an±patt²ti (p±ci. 127) vutta½, attano viss±sikassa vasanaµµh±n±ti ida½ kasm± vuttanti ce? Imasseva p±µhassa anulomato vutta½. Antev±sikanti-±d²su paµhama½ asamm±vattan±dibh±vena nikka¹¹hiss±m²ti cintetv± nikka¹¹hantassa cittalahuparivattit±ya kope uppannepi an±patti. 1099. Tath±ti imin± nikka¹¹hantass±ti ca tattheva sesa½ nikka¹¹h±pentass±ti (p±ci. aµµha. 126) ca tassa parikkh±ra½ v±ti ca yath±vutta½ upasa½harati. SaŖgh±r±m±pi sabbasm±ti ida½ kalahak±rakeneva yojetabba½. Yath±ha aµµhakath±ya½ bhaŗ¹anak±rakakalahak±rakameva sakalasaŖgh±r±mato nikka¹¹hitu½ labhati. So hi pakkha½ labhitv± saŖghampi bhindeyy±ti (p±ci. aµµha. 128). Ida½ t³ti ettha visesatthajotakena tu-saddena vuttavisesana½ vin± avasesavinicchayo anantarasadisoyev±ti d²peti. Tisamuµµh±na½ k±yacittav±c±cittak±yav±c±cittato samuµµh±natoti.
Nikka¹¹hanakath±vaŗŗan±.
1100-1. Majjhim±s²saghaµµ±y±ti s²sa½ na ghaµµet²ti as²saghaµµ±, majjhimassa as²saghaµµ± majjhim±s²saghaµµ±, t±ya, pam±ŗamajjhimassa purisassa s²s±ghaµµanappam±ŗubbedhaheµµhimatal±y±ti attho. Veh±sakuµiy±ti padar±d²hi upari acchannatal±ya dvibh³mik±dibhed±ya kuµiy±. Upar²ti matthake, akatapadar±di-attharaŗ±ya tul±mattayutt±ya uparimataleti vutta½ hoti. Yath±ha aµµhakath±ya½ y±hi k±hici upari acchannatal± dvibh³mikakuµi v± tibh³mik±dikuµi v± veh±sakuµ²ti vuccati, idha pana as²saghaµµ± adhippet±ti (p±ci. aµµha. 131). ¾haccap±dake mańceti ±haccap±dako n±ma mańco aŖge vijjhitv± µhito hot²ti p±¼iya½ dassite aµanis²s±ni vijjhitv± p±dasikha½ ±vuŗitv± uparisikh±ya an±koµita-±ŗimhi µhitamańceti attho. ¾haccap±dake p²µheti sambandho. Yath±ha p±¼iya½ ±haccap±daka½ n±ma p²µha½ aŖge vijjhitv± µhita½ hot²ti (p±ci. 131). Soyevattho.