764. Na n²hareyya pattena calak±n²ti rasa½ pivitv± p±titamadhukaphalaµµhik±di cha¹¹it±ni bahi cha¹¹etu½ pattena na n²hareyya. Aµµhik±ni v±ti panasaµµhikolaµµhi-±di-aµµhik±ni v±. Ucchiµµhamudakanti mukhadhovan±dika½ ucchiµµhamudaka½. Pattena n²harantass±ti yojan±, bahi cha¹¹etu½ ta½ patte ±siñcitv± harantass±ti vutta½ hoti. Itarath± ucchiµµhapattadhovanodakampi teneva pattena bahi na n²haritabba½ siy±.
765. Paµiggaheti mukhadhovanodakanti paµiggaho, khe¼amallakova. Mukhato n²haµanti mukhena cha¹¹ita½ ma½sakhaº¹±di ya½ kiñci.
766. Vinassat²ti vibbhamena v± sikkh±paccakkh±nena v± k±lakiriy±ya v± vinassati. Atha v± yoti paccattavacana½ “yass±”ti s±mivasena pariº±metv± yassa bhikkhuno patto bhedena v± acchedena v± corik±ya haraºena v± nassati, tassa an±patt²ti yojan±.
767. Paµhamass±ti pattavaggassa paµhama½ saªgahitatt± paµhamassa. Pattass±ti pattasikkh±padassa. Paµhamen±ti c²varavaggassa paµhama½ saªgahitatt± paµhamena kathinen±ti sambandho. Mahesin±ti mahante s²lakkhandh±dayo guºe esi gaves²ti mahesi. Paµhamassa pattassa samuµµh±n±dayo sabbe idha aniddiµµhavinicchay± paµhamena kathinena sam± sadis± iti mahesin± mat± anumat± anuññ±t±ti yojan±.

Paµhamapattakath±vaººan±.

768. Pañca bandhan±ni ³n±ni yassa so pañcabandhana-³no, patto, tasmi½, abandhanañca ekadviticatubandhanañca “pañcabandhana-³nan”ti gahita½. Yath±ha p±¼iya½ “³napañcabandhano n±ma patto abandhano v± ekabandhano v± dvibandhano v± tibandhano v± catubandhano v±”ti (p±r±. 613). Bandhane akatepi bandhan±raho vakkham±nalakkhaºar±jiyuttopi “³napañcabandhanoyev±”ti gahetabbo. Ettha abandhano n±ma yassa bandhanameva natthi, so. Tenev±ha aµµhakath±ya½ “yasm± abandhanassapi pattassa pañca bandhan±ni na p³renti sabbaso natthit±y±”ti (p±r±. aµµha. 2.612-613). Dvaªgulappam±ºato ³nar±jiyutto abandhanok±sopi “abandhanoyev±”ti gahetabbo. Yath±ha p±¼iya½ “abandhanok±so n±ma patto yassa dvaªgul± r±ji na hot²”ti (p±r±. 613).
769. Uddiµµhanti “bandhanok±so n±ma patto yassa dvaªgul± r±ji hot²”ti (p±r±. 613) padabh±jane vutta½. Dvaªgul±ya r±jiy± ekañca bandhananti yojan±. “Mukhavaµµito heµµh± bhaµµh±”ti aµµhakath±vacanato (p±r±. aµµha. 2.612-613) “sabb±pi r±jiyo mukhavaµµito paµµh±ya heµµh± bhaµµh±yeva gahetabb±”ti nissandehe vutta½. Mukhavaµµi½ vin± aññatth±pi ³napañcabandhane v± ³napañcabandhanok±se v± sati sopi patto ³napañcabandhano na hot²ti na sakk± vattu½, tasm± “mukhavaµµito paµµh±y±”ti (p±r±. aµµha. 2.612-613) aµµhakath±ya½ niyametv± vacana½ v²ma½sitabba½. Idha pana tath± niyamo na dassito, tasm± ayameva vinicchayo s±maññena vutt±ya p±¼iy± aññadatthu sa½sandati sameti. Ca-k±rassa avuttasamuccayatthatt± dvaªguladvaªgul±hi dv²hi dve bandhan±ni ca t²ºi bandhan±ni c±ti idampi vuttameva hoti. Yath±ha aµµhakath±ya½ “yassa pana dve r±jiyo, ek±yeva v± caturaªgul±, tassa dve bandhan±ni d±tabb±ni. Yassa tisso, ek±yeva v± cha¼aªgul±, tassa t²ºi bandhan±ni d±tabb±n²”ti (p±r±. aµµha. 2.612-613).
Ðnapañcabandhanapattesu antimapattassa vibh±ga½ dassetum±ha “bandhan±ni c±”ti-±di. Mukhavaµµiy± aµµhaªgulappam±º±na½ catunna½ r±j²na½ catt±ri bandhan±ni c±ti vutta½ hoti. Cak±ro pubbe vuttasseva samuccaya½ karoti. Aµµhaªgular±jiy± tath±ti mukhavaµµito paµµh±ya aµµhaªgul±y±ma½ bhaµµh±ya r±jiy± dvaªguladvaªgulamatte µh±ne teneva n²h±rena baddh±ni catt±ri bandhan±ni c±ti attho.
770. Eva½ ³napañcabandhanapatta½ dassetv± id±ni paripuººapañcabandhanapatta½ dassetum±ha “pañca v±”ti-±di. Mukhavaµµiy± dvaªguladvaªgul±y±ma½ otiºº± pañca r±jiyo ca. -saddena pañcabandhanavikapp± dassit±. Ek± v±pi dasaªgul±ti mukhavaµµito dasaªgul±y±m± ek± v± r±ji hoti. Api-saddena tass± r±jiy± bandhano pañcabandhanapakkho dassito. Aya½ pattoti yassa pañca r±jiyo v± tattha bandhan±ni pañcabandhan±ni v±, dasaªgul± ek± r±ji v± tattha bandhan±ni pañcabandhan±ni v± santi, aya½ patto pañcabandhano n±ma.
771. Ett±vat± mattik±patte vinicchaya½ dassetv± id±ni ayopatte dassetum±ha “ayopatto”ti-±di. Chidd±ni paµicch±detu½ bandhitabb±ni ayopaµµ±ni lohamaº¹alak±ni n±ma. “Bhaº¹²”tipi tasseva pariy±yo. Bhaº¹itabba½ bandhitv± chidde paµicch±ditepi yattha asaºhat±ya ±misa½ tiµµhati, t±disopi apattoyev±ti ±ha “maµµho vaµµat²”ti. Ayocuººena v±ºiy±ti etth±pi “maµµho vaµµat²”ti sambandhan²ya½.
772. Tassa nissaggiya½ saªghassa nissaµµha½ ta½ patta½ tasmi½ anukamp±ya agaºhantass±ti yojan±, “saªghamajjhe nissajjitabbo”ti (p±r±. 613) vacanato saªghamajjhe nissaµµha½ tassa ta½ patta½ tasmi½ pattanissajjake puggale anukamp±ya agaºhantassa.
773. D²yam±ne tu pattasminti ³napañcabandhanena pattena viññ±pitanavapatte bhikkhumhi ta½ patta½ saªghamajjhe nissajjitv± ±patti½ desetv± nisinne catasso agatiyo agamana½, gahit±gahitaj±nananti imehi pañcahi aªgehi samann±gatena bhikkhun± paµhama½ saªgha½ y±citv± ñattidutiy±ya kammav±c±ya saªghena pattag±haka½ katv± sammatena nissaµµhapatta½ hatthena gahetv± tasmi½ saªghe saªghattherato paµµh±ya anukkamena upasaªkamma viññ±yam±na½ guºa½ vatv± paº±mite. Yass±ti tasmi½ saªghamajjhe nisinnassa yassa bhikkhuno, rocanatthayoge sampad±navacana½. So d²yam±no patto. Ta½ d²yam±na½ patta½.
774. D²pitoti “apattakassa na g±hetabbo”ti (p±r±. 615) vutto. Tatth±ti tassa½ bhikkhuparis±ya½. Pattapariyantoti ettha “eva½ parivattetv± pariyante µhitapatto”ti (p±r±. aµµha. 2.615) aµµhakath±ya½ vuttatt± tena pattaparivattanena ±gato v± sabbehi aggahitatt± ±gato so eva v± patto pariyanto n±ma hot²ti attho. Tassa bhikkhunoti patta½ nissajjitv± nisinnassa tassa bhikkhuno.
775. Tanti attano dinna½ ta½ pariyantapatta½. Appadeseti mañcap²µh±di-aµµh±ne. Yath±ha aµµhakath±ya½ “mañcap²µhachattan±gadant±dike adese”ti (p±r±. aµµha. 2.615). Vissajjet²ti aññassa deti. Attan± ad±petv± aññena ta½ patta½ sayameva attano gahetv± añña½ anur³pa½ patta½ diyyam±na½ gaºhitu½ vaµµat²ti aµµhakath±ya½ vutta½. Abhogena paribhuñjat²ti y±gurandhan±divasena paribhuñjati. Yath±ha aµµhakath±ya½ “abhogen±ti y±gurandhanarajanapacan±din±”ti (p±r±. aµµha. 2.615). “Antar±magge pana by±dhimhi uppanne aññasmi½ bh±jane asati mattik±ya limpitv± y±gu½ v± pacitu½ udaka½ v± t±petu½ vaµµat²”ti (p±r±. aµµha. 2.615) aµµhakath±ya½ vuttatt± t±dise µh±ne tath±pi paribhuñjitu½ vaµµat²ti ettha viseso.
776. Naµµheti attano paribhuñjiyam±ne patte coraggahaº±din± naµµhe. Bhinneti bhedamupagate. An±patt²ti añña½ patta½ viññ±pentassa an±patti. Pak±sit±ti “an±patti naµµhapattassa bhinnapattassa ñ±tak±na½ pav±rit±na½ aññassatth±ya attano dhanen±”ti-±din± (p±r±. 617) nayena p±¼iya½ desit±. Idha “aññassatth±y±”ti vuttatt± attano va¼añjiyam±ne patte satipi aññassatth±ya patta½ viññ±petu½ vaµµati. ѱtak±d²na½ gaºhatoti ettha “santakan”ti labbhati. Attano dhanen±ti yojan±. Ettha dhana½ n±ma suttavatth±di kappiyavatthu.
777. Ettha viññ±pana½ kriya½.

Dutiyapattakath±vaººan±.

778. Sappi-±di½ bhesajjanti ettha p±¼iya½ “seyyathida½? Sappi navan²ta½ tela½ madhu ph±ºitan”ti (p±r±. 622) uddisitv± “sappi n±ma gosappi v± ajik±sappi v± mahi½sasappi v±, yesa½ ma½sa½ kappati, tesa½ sapp²”ti (p±r±. 623) niddiµµha½ ghatañca “tesa½yeva navan²tan”ti (p±r±. 623) niddiµµha½ navan²tañca “tilatela½ s±sapatela½ madhukatela½ eraº¹akatela½ vas±telan”ti (p±r±. 623) niddiµµha½ telañca “madhu n±ma makkhik±madh³”ti (p±r±. 623) niddiµµha½ madhuñca “ph±ºita½ n±ma ucchumh± nibbattan”ti (p±r±. 623) niddiµµha½ gu¼±diph±ºitañc±ti etasmi½ pañcabhesajjar±simhi ya½ ya½ bhesajjanti attho. Purebhattanti purebhatte. Paµigayh±ti paµiggahetv±.
779. Ta½ purebhatta½ paµiggahita½ bhesajja½. Satt±hanti ettha “vaµµat²”ti kiriy±ya accantasa½yoge upayogavacana½. “Satt±ha½ atikkamantass±”ti padacchedo. “Satt±h±tikkame tass±”ti v± p±µho. Satt±hassa atikkamo satt±h±tikkamo, tasmi½ satt±h±tikkame. Tass±ti bhesajjapaµigg±hakassa bhikkhuno. “Nissaggiyan”ti imin± p±cittiyameva dassita½. Nissaggiyavatthu bh±janagaºan±ya ±patti½ karoti. Ekasmi½ bh±janepi visu½ visu½ µhapit±ni navan²tapiº¹agu¼apiº¹asakkaramadhupaµal±nipi attano gaºan±ya ±patti½ karonti.
780. Gaºhitv±ti paµiggahetv±. Sannidh²yat²ti sannidhi, sannihitavatthu, tassa k±raka½ karaºa½ apar±paradivasatth±ya µhapana½, ta½ katv±, pacch±bhatta½ paµiggahita½ yath± apara½ divasa½ gacchati, tath± katv± nikkhipitv±ti attho. Nir±misa½ s±yatoti ±misena amissetv± bhuñjantassa.
781. Uggahitanti appaµiggah±petv± hatthena gahita½. Sar²rabhogeti bahi sar²raparibhogeneva.
782. Gahita½ paµiggahita½. T±petv±ti vil²y±petv±.
783. “Saya½ t±peti…pe… na hoti so”ti ida½ sudhotanavan²ta½ sandh±ya vutta½, duddhotena pana dadhigu¼ik±disahitena s±ma½p±ko hoteva. Navan²tassa ya½ saya½ t±pana½, so s±ma½p±ko na hot²ti yojan±.
784. Yena kenac²ti upasampannena, anupasampannena v±.
785. “Saya½ karot²”ti imin± anupasampanna½ nivatteti. Tena kata½ pana tadahu purebhatta½ s±misampi vaµµati. Yath±ha aµµhakath±ya½ “purebhatta½ paµiggahitakh²rena v± dadhin± v± katasappi anupasampannena kata½ s±misampi tadahu purebhatta½ vaµµat²”ti (p±r±. aµµha. 2.622).
786. Savatthukass±ti ettha vatthu n±ma kh²radadhi.
787. Ass±ti paµiggahitakh²radadh²hi katasappim±ha. “Paµiggahetv± t±n²”ti vuttatt±ti ida½ “y±ni kho pana t±ni gil±n±na½ bhikkh³na½ paµis±yan²y±ni bhesajj±ni, seyyathida½? Sappi navan²ta½ tela½ madhu ph±ºita½, t±ni paµiggahetv±”ti (p±r±. 622) imasmi½ m±tik±p±µhe “y±n²”ti vuttasappi-±d²nameva “t±ni paµiggahetv±”ti vuttatt±ti vutta½ hoti, tattha kh²radadh²na½ avuttatt±ti adhipp±yo.