Apare pana ±cariy± “bh±santaresu ńatt²ti vutt± kathinad±nakammav±c± atth±rakiriy±ya pavisati, atth±rakiriy± ca upac±ras²m±ya½ k±tabb±, tasm± kathinad±nakammav±c±pi upac±ras²m±ya½ k±tabb±yev±”ti vadanti, tesa½ ayamadhipp±yo– mah±vaggap±¼iya½ (mah±va. 306) “evańca pana, bhikkhave, kathina½ attharitabban”ti ±rabhitv± “byattena bhikkhun± paµibalena saŖgho ń±petabbo…pe… eva½ kho, bhikkhave, atthata½ hoti kathinan”ti kathinad±nańattikammav±c±to paµµh±ya y±va anumodan± p±µho ±gato, pariv±rap±¼iyańca (pari. 412) “kathinatth±ro j±nitabbo”ti uddesassa niddese “sace saŖghassa kathinadussa½ uppanna½ hoti, saŖghena katha½ paµipajjitabba½, atth±rakena katha½ paµipajjitabba½, anumodakena katha½ paµipajjitabban”ti puccha½ n²haritv± “saŖghena ńattidutiyena kammena kathinatth±rakassa bhikkhuno d±tabba½…pe… anumod±m±”ti ńattito paµµh±ya y±va anumodan± p±µho ±gato, tasm± ńattito paµµh±ya y±va anumodan± sabbo vidhi kathinatth±rakiriy±ya½ pavisati, tato kathinatth±rakiriy±ya upac±ras²m±ya½ kattabb±ya sati ńattisaŖkh±takathinad±nakammav±c±pi upac±ras²m±ya½ kattabb±yev±ti.
Tatreva½ vic±raŗ± k±tabb±– atth±rakiriy±ya visu½ an±gat±ya sati “sabbo vidhi atth±rakiriy±ya½ pavisat²”ti vattabba½ bhaveyya, atha ca pana mah±vaggap±¼iyańca pariv±rap±¼iyańca atth±rakiriy± visu½ ±gat±yeva, tasm± ńattisaŖkh±t± kathinad±nakammav±c± atth±rakiriy±ya½ na pavisati, kevala½ atth±rakiriy±ya upac±rabh³tatt± pana tato paµµh±ya anukkamena vutta½. Yath± “anuj±n±mi, bhikkhave, s²ma½ sammannitun”ti s²m±sammuti½ anuj±nitv± “evańca pana, bhikkhave, sammannitabb±”ti s²m±sammutividhi½ dassento “paµhama½ nimitt± kittetabb±…pe… evameta½ dh±ray±m²”ti nimittakittanena saha s²m±sammutikammav±c± desit±, tattha nimittakittana½ s²m±sammutikamma½ na hoti, kammav±c±yeva s²m±sammutikamma½ hoti, tath±pi s²m±sammutikammav±c±ya upac±rabh±vato saha nimittakittanena s²m±sammutikammav±c± desit±. Yath± ca upasampad±kammavidhi½ desento “paµhama½ upajjha½ g±h±petabbo…pe… evameta½ dh±ray±m²”ti upajjh±yag±h±pan±din± saha upasampad±kamma½ desita½, tattha upajjh±yag±h±pan±di upasampad±kamma½ na hoti, ńatticatutthakammav±c±yeva upasampad±kamma½ hoti, tath±pi upasampad±kammassa sam²pe bh³tatt± upajjh±yag±h±pan±din± saha ńatticatutthakammav±c± desit±, evamettha kathinad±nakammav±c± atth±rakiriy± na hoti, tath±pi atth±rakiriy±ya upac±rabh³tatt± kathinad±nańattidutiyakammav±c±ya saha kathinatth±rakiriy± desit±, tasm± kathinad±nakammav±c± atth±rakiriy±ya½ na pavisat²ti daµµhabba½.
Atha v± ńattidutiyakammav±c± ca atth±ro c±ti ime dve dhamm± atulyakiriy± atulyakatt±ro atulyakamm± atulyak±l± ca honti, tena vińń±yati “bh±santaresu ńatt²ti vutt± ńattidutiyakammav±c± atth±rakiriy±ya½ na pavisat²”ti. Tattha katha½ atulyakiriy± honti? Kammav±c± d±nakiriy± hoti, atth±ro pannarasadhamm±na½ k±raŗabh³t± atth±rakiriy±, eva½ atulyakiriy±. Katha½ atulyakatt±roti? Kammav±c±ya katt± saŖgho hoti, atth±rassa katt± puggalo, eva½ atulyakatt±ro honti. Katha½ atulyakamm± honti? Kammav±c±ya kamma½ kathinadussa½ hoti, atth±rassa kamma½ kathinasaŖkh±t± sam³hapańńatti, eva½ atulyakamm± honti. Katha½ atulyak±l± honti? Kathinad±nakammav±c± pubbakaraŗapaccuddh±ra-adhiµµh±n±na½ pubbe hoti, atth±ro tesa½ pacch±, eva½ atulyak±l± hont²ti. Atha v± atth±ro “im±ya saŖgh±µiy± kathina½ atthar±m²”ti-±din± vac²bhedasaŖkh±tena ekena dhammena saŖgahito, na ńatti-anuss±van±din± anekehi dhammehi saŖgahito. Vuttańheta½ pariv±re (pari. 408) “atth±ro ekena dhammena saŖgahito vac²bheden±”ti. Imin±pi k±raŗena j±nitabba½ “na ńatti atth±re paviµµh±”ti.
Ańńe pana ±cariy± eva½ vadanti– “kathinatth±ra½ ke labhanti, ke na labhant²ti? Gaŗanavasena t±va pacchimakoµiy± pańca jan± labhanti, uddha½ satasahassampi, pańcanna½ heµµh± na labhant²”ti aµµhakath±ya½ (mah±va. aµµha. 306) ±gatatt± “heµµhimantato pańca bhikkh³ kathinatth±ra½ labhanti, tato appakatar± na labhant²”ti vińń±yati. “Pańcanna½ jan±na½ vaµµat²ti pacchimakoµiy± catt±ro kathinadussassa d±yak±, eko paµigg±hakoti pańcanna½ jan±na½ vaµµat²”ti kaŖkh±vitaraŗ²µ²k±ya½ (kaŖkh±. abhi. µ². kathinasikkh±padavaŗŗan±) ±gatatt± tasmi½ v±kye “vaµµat²”ti kiriy±ya katt± “so kathinatth±ro”ti vuccati, tasm± atth±roti imin± “im±ya saŖgh±µiy± kathina½ atthar±m²”ti vutta-attharaŗakiriy± na adhippet±, cat³hi bhikkh³hi atth±rakassa bhikkhuno ńattiy± d±na½ adhippetanti vińń±yati. “Kathinatth±ra½ ke labhanti…pe… uddha½ satasahassanti ida½ atth±rakassa bhikkhuno saŖghassa kathinadussad±nakamma½ sandh±ya vuttan”ti vinayavinicchayaµ²k±ya½ vutta½. Tasmimpi p±µhe ńattiy± dinna½yeva sandh±ya “pańca jan± atth±ra½ labhant²”ti ida½ vacana½ aµµhakath±cariyehi vutta½, “im±ya saŖgh±µiy± kathina½ atthar±m²”ti-±di puggalassa attharaŗa½ sandh±ya na vuttanti µ²k±cariyassa adhipp±yo. Eva½ kaŖkh±vitaraŗ²µ²k±-vinayavinicchayaµ²k±k±rakehi ±cariyehi “ńattidutiyakamma½ atth±ro n±m±”ti vinicchitatt± upac±ras²m±ya½ kathinad±nańattikammav±c±karaŗa½ yuttanti vińń±yat²ti vadanti.
Tatreva½ vic±raŗ± k±tabb±– “ńattidutiyakamma½yeva atth±ro n±m±”ti µ²k±cariy± na vadeyyu½. Vadeyyu½ ce, aµµhakath±ya viruddho siy±. Katha½ viruddhoti ce? “Chinnavass± v± pacchimik±ya upagat± v± na labhanti, ańńasmi½ vih±re vutthavass±pi na labhant²ti mah±paccariya½ vuttan”ti aµµhakath±ya½ (mah±va. aµµha. 306) ±gatatt± “te chinnavass±dayo kathinatth±ra½ na labhant²”ti vińń±yati. Yadi ńattidutiyakamma½ atth±ro n±ma siy±, eva½ sati te bhikkh³ ńattidutiyakammepi gaŗap³rakabh±vena appaviµµh± siyu½. Atha ca pana “purimik±ya upagat±na½ pana sabbe gaŗap³rak± hont²”ti aµµhakath±ya (mah±va. aµµha. 306) vuttatt± te ńattidutiyakamme paviµµh±va honti, tasm± aµµhakath±cariyo pańc±nisa½sahetubh³ta½ “im±ya saŖgh±µiy± kathina½ atthar±m²”ti-±dika½ vac²bheda½yeva “atth±ro”ti vadati, na ńattidutiyakamma½, tasm± te chinnavass±dayo pańc±nisa½sahetubh³ta½ kathinatth±ra½ na labhanti, ńattidutiyakamme pana catuvaggasaŖghap³rakabh±va½ labhant²ti vińń±yati. Punapi vutta½ aµµhakath±ya½ “sace purimik±ya upagat± catt±ro v± honti tayo v± dve v± eko v±, itare gaŗap³rake katv± kathina½ attharitabban”ti. Eva½ alabbham±nakathinatth±reyeva chinnavass±dayo gaŗap³rake katv± ńattidutiyakammav±c±ya kathinadussa½ d±petv± purimik±ya upagatehi kathinassa attharitabbabh±vato “ńattidutiyakamma½yeva atth±ro n±m±ti µ²k±cariy± na vadeyyun”ti avacimh±ti.
Nanu ca bho imasmimpi aµµhakath±vacane “itare gaŗap³rake katv± kathina½ attharitabban”ti vacanena catuvaggasaŖghena kattabba½ ńattidutiyakamma½yeva “atth±ro”ti vuttanti? Na, pubb±paravirodhato. Pubbe hi chinnavass±d²na½ kathina½ attharitu½ alabbham±nabh±vo vutto, idha “ńattidutiyakamma½ atth±ro”ti vutte tesampi labbham±nabh±vo vutto bhaveyya, na aµµhakath±cariy± pubb±paraviruddha½ katheyyu½, tasm± “katv±”ti pada½ “attharitabban”ti padena sambajjhantena sam±nak±lavisesana½ akatv± pubbak±lavisesanameva katv± sambandhitabba½, eva½ sati pubbavacanen±paravacana½ gaŖgodakena yamunodaka½ viya sa½sandati, pacch±pi ca “kammav±ca½ s±vetv± kathina½ atthar±petv± d±nańca bhuńjitv± gamissant²”ti visu½ kammav±c±s±vana½ visu½ kathinattharaŗa½ pubb±par±nukkamato vutta½ tasm± ńattidutiyakamma½ atth±ro n±ma na hoti, kevala½ atth±rassa k±raŗameva upac±rameva hot²ti daµµhabba½. Kińca bhiyyo– “na saŖgho kathina½ attharati, na gaŗo kathina½ attharati, puggalo kathina½ attharat²”ti pariv±ravacanena (pari. 414) ayamattho j±nitabboti.
Yadi eva½ kaŖkh±vitaraŗ²µ²k±-vinayavinicchayaµ²k±su ±gatap±µh±na½ adhipp±yo katha½ bh±sitabbo bhaveyya. Nanu kaŖkh±vitaraŗ²µ²k±ya½ “vaµµat²”ti imiss± kiriy±ya katt± “so kathinatth±ro”ti vutto, vinayavinicchayaµ²k±yańca “kathinadussad±nakamman”ti pada½ “sandh±y±”ti kiriy±ya kamma½, kathinatth±ro…pe… ida½ “vuttan”ti kiriy±ya kamma½ hoti. Eva½ µ²k±su n²tatthato ±gatap±µhesu santesu “ńattidutiyakamma½yeva atth±ro n±m±ti µ²k±cariy± na vadeyyun”ti na vattabbanti? Yen±k±rena aµµhakath±vacanena µ²k±vacanańca pubb±para-aµµhakath±vacanańca aviruddha½ bhaveyya, ten±k±rena µ²k±p±µh±na½ adhipp±yo gahetabbo. Katha½? KaŖkh±vitaraŗ²-aµµhakath±ya½ (kaŖkh±. aµµha. kathinasikkh±padavaŗŗan±) “so sabbantimena paricchedena pańcanna½ jan±na½ vaµµat²”ti ±gato, tasmi½ aµµhakath±vacane codakena codetabbassa atthit±ya ta½ pariharitu½ “pańcanna½ jan±na½ vaµµat²ti pacchimakoµiy± catt±ro kathinadussassa d±yak±, eko paµigg±hakoti pańcanna½ jan±na½ vaµµat²”ti p±µho µ²k±cariyena vutto, katha½ codetabba½ atth²ti? Bho aµµhakath±cariya “so sabbantimena paricchedena pańcanna½ jan±na½ vaµµat²”ti vutto, eva½ sati pańcanna½ kathinatth±rak±na½ eva so kathinatth±ro vaµµati, na ekadviticatupuggal±nanti attho ±pajjati, eva½ sati “na saŖgho kathina½ attharati, na gaŗo kathina½ attharati, puggalo kathina½ attharat²”ti ±gatap±¼iy± virujjhanato ±gamavirodho ±pajjati, ta½ codana½ pariharanto “pańcanna½ jan±na½ vaµµat²ti pacchimakoµiy± catt±ro kathinadussassa d±yak±, eko paµigg±hakoti pańcanna½ jan±na½ vaµµat²”ti p±µho µ²k±cariyena vutto. Tatth±yamadhipp±yo– bho codak±cariya aµµhakath±cariyena kathinatth±rak±le pańcanna½ atth±rak±na½ bhikkh³na½ vasena “so sabbantimena paricchedena pańcanna½ jan±na½ vaµµat²”ti p±µho na vutto, atha kho saŖghena atth±rakassa kathinadussad±nak±le pacchimakoµiy± catt±ro kathinadussassa d±yak±, eko paµigg±hakoti pańcanna½ d±yakapaµigg±hakapuggal±na½ atthit±ya so pacch± kattabbo atth±ro vaµµati, k±raŗasampattiy± phalasampatti hoti, tasm± tasmi½ aµµhakath±vacane ±gamavirodho n±pajjat²ti.
Vinayavinicchayaµ²k±yampi “kathinatth±ra½ ke labhanti, ke na labhant²ti? Gaŗanavasena t±va pacchimakoµiy± pańca jan± labhanti, uddha½ satasahassampi, pańcanna½ heµµh± na labhant²”ti aµµhakath±vacane parehi pucchitabbassa atthit±ya ta½ puccha½ vissajjetu½ “ida½ atth±rakassa bhikkhuno saŖghassa kathinadussad±nakamma½ sandh±ya vuttan”ti p±µho µ²k±cariyena vutto. Katha½ pucchitabbanti ce? Bho aµµhakath±cariya “heµµhimakoµiy± pańcanna½ jan±na½ vaµµat²”ti ida½ vacana½ ki½ pańc±nisa½sassa k±raŗabh³ta½ “im±ya saŖgh±µiy± kathina½ atthar±m²”ti-±di-atth±rakiriya½ sandh±ya vutta½, ud±hu atth±rassa k±raŗabh³ta½ kathinadussad±nakammanti. Katha½ vissajjan±ti? Bho bhadramukha “heµµhimakoµiy± pańcanna½ jan±na½ vaµµat²”ti ida½ pańc±nisa½sassa k±raŗabh³ta½ “im±ya saŖgh±µiy± kathina½ atthar±m²”ti-±dika½ atth±rakiriya½ sandh±ya aµµhakath±cariyena na vutta½, atha kho atth±rassa k±raŗabh³ta½ kathinad±nakamma½ sandh±ya vuttanti Tatr±yamadhipp±yo– saŖghena atth±rakassa dinnadussena eva kathinatth±ro sambhavati, na µhitik±ya laddhac²varena v± puggalikac²varena v± sambhavati, tańca kathinadussad±nakamma½ catt±ro kathinadussad±yak±, eko paµigg±hakoti pańcasu bhikkh³su vijjam±nesuyeva sampajjati, na tato ³nes³ti pacchimakoµiy± pańcanna½ vaµµati, k±raŗasiddhiy± phalasiddhi hoti, teneva ca k±raŗena “kathinadussad±nakamma½ vuttan”ti mukhyavasena avatv± “sandh±ya vuttan”ti upac±ravasen±ha. Eva½ vutteyeva aµµhakath±vacanassa pubb±paravirodho natthi, aµµhakath±vacanena ca µ²k±vacana½ viruddha½ na hot²ti daµµhabba½, “apalokan±disaŖghakammakaraŗattha½ baddhas²m± bhagavat± anuńń±t±”ti imin± vinayalakkhaŗena ca sameti.