Tatiyap±µhassa pana ayamadhipp±yo– ki½ bahi-upac±ras²m±ya vattasam±d±naµµh±na½ ±gatabhikkh³na½ diµµhar³p±na½ sutasadd±na½yeva ±rocetabbanti pucch±ya sati adiµµha-assut±nampi antodv±dasahatthagat±na½±rocetabbanti vissajjetabbanti. Etena adiµµha-assut±na½ pana antodv±dasahatthagat±na½yeva±rocetabba½, na bahidv±dasahatthagat±na½, diµµhasut±na½ pana antodv±dasahatthagat±nampi bahidv±dasahatthagat±nampi±k±s±digat±nampi ±rocetabbamev±ti dasseti. Ten±ha “aya½ panettha therassa adhipp±yo–vatta½ nikkhipitv± parivasantassa upac±ragat±na½ sabbesa½ ±rocanakicca½ natthi, diµµhar³p±na½sutasadd±na½ ±rocetabba½, adiµµha-assut±nampi antodv±dasahatthagat±na½ ±rocetabba½. Ida½vatta½ nikkhipitv± parivasantassa lakkhaŗan”ti (s±rattha. µ². c³¼avagga 3.97). Itiayampi p±µho ±rocetabbalakkhaŗad²pako hoti, na mańcapańń±pan±did²pakoti. Catutthap±µhassaadhipp±yopi tatiyap±µhassa adhipp±yasadisova.
Pańcamap±µhassa pana ayamadhipp±yo– atthibh±va½ sallakkhetv±ti ettha etasmi½ aµµhakath±vacanenikkhittavatt±na½ bhikkh³na½ attano nisinnaµµh±nato dv±dasahatthe upac±re ańńesa½ bhikkh³na½atthibh±va½ sallakkhetv± anikkhittavatt±na½ upac±ras²m±ya ańńesa½ bhikkh³na½ ±gatabh±va½sallakkhetv± sahav±s±dika½ veditabba½. ¾di-saddena vippav±sa-an±rocana-³negaŗecaraŗ±nisaŖgaŗh±ti. Ayańca yasm± gaŗassa ±rocetv± bhikkh³nańca atthibh±va½ sallakkhetv± vasi tasm± nikkhittavatt±na½ bahi-upac±ras²m±ya sam±dinnatt± attano nisinnaµµh±natodv±dasahatthe upac±re ańńesa½ bhikkh³na½ atthibh±va½ sallakkhetv± anikkhittavatt±na½ antovih±resam±dinnatt± upac±ras²m±ya ańńesa½ bhikkh³na½ ±gatabh±va½ sallakkhetv± sahav±savippav±sa-an±rocana-³negaŗecaraŗasaŖkh±t±nivattacchedak±raŗ±ni veditabb±n²ti. Vuttańhi aµµhakath±ya½ (c³¼ava. aµµha. 97) “ayańcayasm± gaŗassa ±rocetv± bhikkh³nańca atthibh±va½ sallakkhetv±va vasi, tenassa ³negaŗecaraŗadosov± vippav±so v± na hot²”ti. Iti ayańca p±µho pakatattabhikkh³su gatesupi vatta½±rocetv± bhikkh³na½ atthibh±va½ sallakkhetv± vasitatt± dos±bh±vameva d²peti, na mańcapańń±pan±d²ni.Iti imesa½ p±µh±na½ ayoniso adhipp±ya½ gahetv± “sabbattha dv±dasahatthameva pam±ŗan”timańńam±n± vic±ri½su, tesa½ diµµh±nugati½ ±pajjam±n± siss±nusiss±dayopi tathevakaronti, tadeta½ appam±ŗa½.
Katha½? Ya½ tattha pakatattas±l±ya majjhe thambha½ nimitta½ katv± dv±dasahattha½ mini½su, tadappam±ŗa½ Na hi thambhena v± s±l±ya v± sahav±so v± vippav±so v± vutto, atha kho pakatattabhikkhun±va.Vuttańhi samantap±s±dik±ya½ (c³¼ava. aµµha. 83) “tattha sahav±soti yv±ya½ pakatattenabhikkhun± saddhi½ ekacchanneti-±din± nayena vutto ekato v±so. Vippav±soti ekakassevav±so”ti. Yańhi tato dv±dasahatthamattaµµh±ne bhikkhussa g²v±µµhapana½ v± kaµiµµhapana½ v±vadanti, tadapi appam±ŗa½. Bahi-upac±ras²m±ya hi parivasantassa bhikkhussa sakalasar²ra½ pakatattabhikkh³na½antodv±dasahatthe upac±re µhapetabba½ hoti, na ekadesamatta½.
Tesa½ pana ayamadhipp±yo siy±– dv±dasahatthappadesato sakalasar²rassa antokaraŗesati sahav±so bhaveyya, bahikaraŗe sati vippav±so, tena upa¹¹ha½ anto upa¹¹ha½ bahi hot³ti,ta½ micch±ń±ŗavasena hoti. Na hi sahav±sadoso dv±dasahatthena kathito, atha kho ekacchannesayanena. Vuttańheta½ bhagavat± p±riv±sikakkhandhake (c³¼ava. 81) “na, bhikkhave,p±riv±sikena bhikkhun± pakatattena bhikkhun± saddhi½ ekacchanne ±v±se vatthabba½, naekacchanne an±v±se vatthabba½, na ekacchanne ±v±se v± an±v±se v± vatthabban”ti. Aµµhakath±yampi(c³¼ava. aµµha. 81) vutta½ “ekacchanne ±v±se”ti-±d²su ±v±so n±ma vasanatth±yakatasen±sana½. An±v±so n±ma cetiyaghara½ bodhighara½ sammuńjani-aµµako d±ru-aµµakop±n²yam±¼o vaccakuµi dv±rakoµµhakoti evam±di. Tatiyapadena tadubhayampi gahita½, ‘etesuyattha katthaci ekacchanne chadanato udakapatanaµµh±naparicchinne ok±se ukkhittako vasitu½na labhati, p±riv±siko pana anto-±v±seyeva na labhat²’ti mah±paccariya½ vutta½. Mah±-aµµhakath±ya½pana ‘avisesena udakap±tena v±ritan’ti vutta½. Kurundiya½ ‘etesu ettakesupańcavaŗŗachadanabaddhaµµh±nesu p±riv±sikassa ca ukkhittakassa ca pakatattena saddhi½ udakap±tenav±ritan’ti vutta½, tasm± n±n³pac±repi ekacchanne na vaµµati. Sace panettha tadahupasampannepipakatatte paµhama½ pavisitv± nipanne saµµhivassopi p±riv±siko pacch± pavisitv± j±nantonipajjati, ratticchedo ceva vattabhedadukkaµańca, aj±nantassa ratticchedova, na vattabhedadukkaµa½.Sace pana tasmi½ paµhama½ nipanne pacch± pakatatto pavisitv± nipajjati, p±riv±sikoca j±n±ti, ratticchedo ceva vattabhedadukkaµańca. No ce j±n±ti ratticchedova,na vattabhedadukkaµanti, tasm± s±l±yapi vih±repi chadanato udakapatanaµµh±nato muttamatteyevasahav±sadoso na vijjat²ti daµµhabba½.
Ekacce pana majjhimatthambhato dv±dasahatth±y±mena daŗ¹akena cakka½ bhamitv± samantato b±hirelekha½ karonti, eva½ kate s± b±hiralekh± ±vaµµato dv±sattatihatthamatt± hoti, tatota½ padesa½ dv±dasahatthena daŗ¹akena minitv± bh±jiyam±na½ chabh±gameva hoti, tato tesa½chabh±g±na½ s²m±ya ekekasmi½ mańce pańńapiyam±ne cha¼eva mańcaµµh±n±ni honti, tasm±ekasmi½ vaµµamaŗ¹ale cha bhikkh³yeva apubba½ acarima½ vasitu½ labhanti, na tato uddhantivadanti. Kasm± pana eva½ karont²ti? Pubbe vuttanayena “sabbattha dv±dasahatthamattamevapam±ŗan”ti gahitatt±. Eva½ kira nesamadhipp±yo– p±riv±siko pakatattassa bhikkhunodv±dasahatthabbhantare sayam±no sahav±so siy±, b±hire sayam±no vippav±so, tath± ańńamańńassap²ti.Eva½ karont±na½ pana nesa½ saka-adhipp±yopi na sijjhati, kuto bhagavato adhipp±yo.
Katha½? P±riv±siko bhikkhu pakatattabhikkh³nańca ańńamańńassa ca dv±dasahatthamatte padese hot³tinesamadhipp±yo. Atha pana majjhimatthambha½ nimitta½ katv± miniyam±n± samantato b±hiralekh±thambhatoyeva dv±dasahatthamatt± hoti, na pakatattabhikkh³hi. Te hi thambhato bahi ekaratanadvitiratan±diµµh±neµhit±, b±hiratopi lekh±yeva thambhato dv±dasahatthamatt± hoti, na tass³pari nipannabhikkhu.So hi dviratanamattenapi tiratanamattenapi lekh±ya antopi hoti bahipi. Ańńamańńassapichabh±gas²m±yeva ańńamańńassa dv±dasahatthamatt± hoti na tass³pari pańńattamańcov± tattha nipannabhikkhu v±. Mańco hi ekaratanamattena v± dviratanamattena v± s²ma½ atikkamitv±µhito, bhikkh³pi sayam±n± na s²m±ya upariyeva sayanti, vidatthimattena v± ratanamattena v±s²ma½ atikkamitv± v± appatv± v± sayanti, tasm± te p±riv±sik± bhikkh³ pakatattabhikkh³nampiańńamańńassapi dv±dasahatthamattaµµh±yino na honti, tato ³n±va honti, tasm± saka-adhipp±yopina sijjhati.
Bhagavato pana adhipp±yo– yadi appabhikkhuk±di-aŖgasampannatt± vih±rassa vatta½ anikkhipitv±antovih±reyeva parivasati, eva½ sati pakatattena bhikkhun± na ekacchanne ±v±se vasitabba½.Yadi t±disa-±v±se v± an±v±se v± chadanato udakapatanaµµh±nassa anto sayeyya, sahav±son±ma, ratticchedo hot²ti ayamattho yath±vutta-p±¼iy± ca aµµhakath±ya ca pak±setabbo.Na ekacchanne ±v±se dv²hi vatthabba½. Yadi vaseyya, vu¹¹hassa ratticchedoyeva, navakassa ratticchedo ceva vattabhedadukkaµańca hoti. Samavass± ce, aj±nantassa ratticchedoyeva j±nantassa ubhayamp²ti ayamattho “tayo kho, up±li, p±riv±sikassa bhikkhuno ratticched±sahav±so vippav±so an±rocan±”ti ca “na, bhikkhave, p±riv±sikena bhikkhun± p±riv±sikenavu¹¹hatarena saddhi½ na ekacchanne ±v±se vatthabban”ti (c³¼ava. 82) ca “vu¹¹hataren±tiettha…pe… sace hi dve p±riv±sik± ekato vaseyyu½, te ańńamańńassa ajjh±c±ra½ńatv± ag±rav± v± vippaµis±rino v± hutv± p±piµµhatara½ v± ±patti½ ±pajjeyyu½vibbhameyyu½ v±, tasm± nesa½ sahaseyy± sabbappak±rena paµikkhitt±”ti (c³¼ava. aµµha.81) ca imehi p±¼i-aµµhakath±p±µhehi pak±setabbo. Vippav±sepi p±riv±sikena abhikkhuke ±v±se na vatthabba½, pakatattena vin± abhikkhuko ±v±so na gantabbo,bahis²m±ya½ bhikkh³na½ vasanaµµh±nato dv±dasahatthappam±ŗassa upac±rassa anto nis²ditabbantibhagavato adhipp±yo.
Ayamattho “na, bhikkhave, p±riv±sikena bhikkhun± sabhikkhuk± ±v±s± abhikkhuko±v±so gantabbo ańńatra pakatattena ańńatra antar±y±”ti-±di (c³¼ava. 76) ca “tayokho, up±li…pe… an±rocan±”ti ca “catt±ro kho, up±li, m±nattac±rikassabhikkhuno ratticched± sahav±so, vippav±so, an±rocan±, ³negaŗecaraŗan”ti (c³¼ava.92) ca “vippav±soti ekakasseva v±so”ti ca “ayańca yasm± gaŗassa ±rocetv±bhikkh³nańca atthibh±va½ sallakkhetv±va vasi, tenassa ³negaŗecaraŗadoso v± vippav±sov± na hot²”ti ca “atthibh±va½ sallakkhetv±ti dv±dasahatthe upac±re sallakkhetv±, anikkhittavatt±na½upac±ras²m±ya ±gatabh±va½ sallakkhetv± sahav±s±dika½ veditabban”ti ca ±gatehi p±¼iyaµµhakath±-vajirabuddhiµ²k±p±µhehipak±setabbo, tasm± vih±re parivasantassa upac±ras²m±ya abbhantare yattha katthaci vasantassanatthi vippav±so, bahi-upac±ras²m±ya½ parivasantassa bhikkh³na½ nisinnapariyantato dv±dasahatthabbhantarevasantassa ca natthi vippav±soti, tańca pariv±sak±le “ekena bhikkhun± saddhin”tivacanato ekassapi bhikkhuno, m±nattacaraŗak±le “cat³hi pańcahi v± bhikkh³hi saddhin”ti(c³¼ava. aµµha. 102) vacanato ca catunna½ pańcannampi bhikkh³na½ hatthap±sabh³te dv±dasahatthabbhantarepivasitu½ labhati, natthi vippav±soti daµµhabba½.
Vatta½ sam±diyitv± tesa½ bhikkh³na½ ±rocitak±lato pana paµµh±ya kenaci karaŗ²yena tesu bhikkh³su gatesupi yath±vutta-aµµhakath±p±µhanayena vippav±so na hoti. Tath±hi vutta½ vimativinodaniya½ (vi. vi. µ². c³¼avagga 2.97) “sopi kenacikammena pure-aruŗe eva gacchat²ti imin± ±rocan±ya kat±ya sabbesupi bhikkh³su bahivih±ra½gatesu ³negaŗecaraŗadoso v± vippav±sadoso v± na hoti ±rocitatt± sahav±sass±tidasseti. Ten±ha ‘ayańc±’ti-±d²”ti. Apare pana ±cariy± “bahis²m±ya vattasam±d±naµµh±nevatiparikkhepopi pakatattabhikkh³heva k±tabbo, na kamm±rahabhikkh³hi. Yath± lokebandhan±g±r±di daŗ¹ak±rakehi eva kattabba½, na daŗ¹±rahehi, evamidh±p²”ti vadanti,tampi aµµhakath±d²su na dissati. Na hi vatiparikkhepo daŗ¹akammatth±ya k±rito, athakho dassan³pac±ravijahanatthameva. Tath± hi vutta½ s±ratthad²paniya½ (s±rattha. µ². c³¼avagga3.97) “gumbena v± vatiy± v± paµicchannaµµh±neti dassan³pac±ravijahanatthan”ti. Tath±vimativinodaniyampi (vi. vi. µ². c³¼avagga 2.97) “gumbena v±ti-±di dassan³pac±ravijahanatthan”ti.Ito para½ aµµhakath±ya½ vuttanayeneva pariv±sad±nańca m±nattad±nańca veditabba½. Yatthapana sa½sayitabba½ atthi, tattha sa½sayavinodanatth±ya kathetabba½ kathay±ma.
Ekacce bhikkh³ eva½ vadanti– p±riv±siko bhikkhu vu¹¹hataropi sam±no vatte sam±dinnenavakaµµh±ne µhito. Tath± hi vutta½ “yattha pana nis²d±petv± parivisanti, tattha s±maŗer±na½jeµµhakena, bhikkh³na½ saŖghanavakena hutv± nis²ditabban”ti (c³¼ava. aµµha. 75) tasm±±rocitak±l±d²su “aha½ bhante”icceva vattabba½, na “aha½ ±vuso”ti. Tatreva½vic±raŗ± k±tabb±– p±riv±sik±dayo bhikkh³ seyy±pariyanta-±sanapariyantabh±git±ya navakaµµh±neµhit±, na ekantena navakabh³tatt±. Tath± hi vutta½ bhagavat± “anuj±n±mi,bhikkhave, p±riv±sik±na½ bhikkh³na½ pańca yath±vu¹¹ha½ uposatha½ pav±raŗa½ vassikas±µika½oŗojana½ bhattan”ti (c³¼ava. 75). Aµµhakath±yańca (c³¼ava. aµµha. 81) “pakatatta½ bhikkhu½disv± ±san± vuµµh±tabba½, pakatatto bhikkhu ±sanena nimantetabbo”ti etiss±p±¼iy± sa½vaŗŗan±ya “vuµµh±tabba½, nimantetabboti tadahupasampannampi disv±vuµµh±tabbameva, vuµµh±ya ca ‘aha½ imin± sukhanisinno vuµµh±pito’ti parammukhena na gantabba½,‘ida½ ±cariya ±sana½, ettha nis²dath±’ti eva½ nimantetabboyev±”ti ettheva “±cariy±”ti±lapanaviseso vutto, na ańńattha. Yadi vu¹¹hatarenapi “bhante”icceva vattabbo siy±,idh±pi “ida½, bhante, ±sanan”ti vattabba½ bhaveyya, na pana vutta½, tasm± na tesa½ ta½ vacana½ s±rato paccetabba½. Imasmi½ pana vinayasaŖgahappakaraŗe (vi. saŖga. aµµha. 237) “±rocentenasace navakataro hoti, ‘±vuso’ti vattabba½. Sace vu¹¹hataro, ‘bhante’ti vattabban”tivutta½, idańca “ekena bhikkhun± saddhin”ti heµµh± vuttatt± ta½ paµigg±hakabh³ta½pakatatta½ bhikkhu½ sandh±ya vuttanti daµµhabba½.