2. K±yasa½saggasikkh±padavaººan±

269. Dutiye kesuci v±tap±nesu vivaµesu bahipi andhak±ratt± ±loko na pavisati, vivaµakav±µena aññato ±gacchantassa ±lokassa niv±raºato kav±µassa piµµhipasse ghanandhak±rova hoti, t±dis±ni sandh±ya “yesu vivaµesu andhak±ro hot²”ti-±di vutta½.
Br±hmaº² attano aªgamaªg±na½ par±masanakkhaºe an±c±r±nuk³l± hutv± na kiñci vatv± bhikkhuno vaººabhaºanakkhaºe vuttatt± ±ha “pabbajituk±mo maññeti sallakkhetv±”ti, pabbajituk±mo viy±ti sallakkhetv±ti attho. Kulitth²na½ eva½ parehi abhibhavana½ n±ma accant±vam±noti ±ha “attano vippak±ran”ti.
270. Otiººasaddassa kammas±dhanapakkha½ sandh±ya “yakkh±d²h²”ti-±di vutta½, kattus±dhanapakkha½ sandh±ya “k³p±d²n²”ti-±di vutta½. Tasmi½ vatthusminti itthisar²rasaªkh±te vatthusmi½.
271. Ass±ti hatthagg±h±dikassa sabbassa.
273. Etesa½ pad±nanti ±masan±dipad±na½. Itthisaññ²ti manussitthisaññ². Na½-saddassa k±yavisesanabh±vena eta½ k±yanti attha½ dassetu½ “atha v±”ti-±di vutta½. Omasanto…pe… ek±va ±patt²ti anivattha½ sandh±ya vutta½, na nivattha½. Sanivatth±ya pana matthakato paµµh±ya hattha½ ot±rentassa nivatthas±µakopari hatthe ±ru¼he thullaccaya½. S±µakato hattha½ ot±r±petv± jaªghato paµµh±ya omasantassa puna saªgh±diseso.
Yath±niddiµµhaniddeseti yath±vuttak±yasa½sagganiddese. Ten±ti yena k±raºena vatthusaññ±dayo honti, tena k±raºena. Yath±vuttasikkh±padaniddese vutta½ garuka½ bhikkhuno kareyya pak±seyy±ti yojan±.
Saññ±ya vir±gitamh²ti saññ±ya viraddh±ya. Ida½ n±ma vatthunti imasmi½ sikkh±pade ±gata½, an±gatañca ya½ kiñci saviññ±ºak±viññ±ºaka½ phusantassa an±patti-abh±va½ sandh±ya vutta½.
S±rattanti k±yasa½saggar±geneva s±ratta½. Virattanti k±yasa½saggar±garahita½ m±tu-±di½ sandh±ya vadati. Dukkaµanti m±tupem±divasena gaºhantassa vasena vutta½, virattampi itthi½ k±yasa½saggar±gena gaºhantassa pana saªgh±diseso eva. Im±ya p±¼iy± samet²ti sambandho. Katha½ samet²ti ce? Yadi hi “itthiy± k±yappaµibaddha½ gaºhiss±m²”ti citte uppanne itthisaññ± vir±git± bhaveyya. K±yappaµibaddhaggahaºepi thullaccayen±pi na bhavitabba½ itthisaññ±ya eva p±¼iya½ (p±r±. 276) thullaccayassa vuttatt±, tasm± “itthiy± k±yappaµibaddha½ gaºhiss±m²ti k±ya½ gaºhantassa itthisaññ± vir±git± n±ma na hot²ti k±yappaµibaddha½ gaºhiss±m²ti k±ya½ gaºhato itthisaññ±ya ceva k±yasa½saggar±gassa ca k±yaggahaºassa ca sambhav± yath±vatthuka½ saªgh±disesameva ±pajjat²”ti mah±sumattherena vuttav±dova im±ya p±¼iy± sameti. Aµµhakath±yañhi “sambahul± itthiyo b±h±hi parikkhipitv± gaºh±m²”ti saññ±ya parikkhipato majjhagat±na½ vasena thullaccaya½ vutta½. Na hi tassa “majjhagat± itthiyo k±yappaµibaddhena gaºh±m²”ti saññ± atthi, tasm± aµµhakath±yapi samet²ti gahetabba½. N²lena duviññeyyabh±vato k±¼itth² vutt±.
279. Sevan±dhipp±yoti phassasukhasevan±dhipp±yo. K±yappaµibaddh±masanav±re k±yappaµibaddhavasena phassapaµivij±nana½ veditabba½. Cittupp±damatte ±pattiy±bh±vato an±patt²ti ida½ k±yasa½saggar±gamattena k±yacalanassa anuppattito itthiy± kariyam±nak±yacalana½ s±diyatopi payog±bh±va½ sandh±ya vutta½. Paµhamap±r±jike pana parehi upakkamiyam±nassa abh±vato sevan±dhipp±ye uppanne tena adhipp±yena aªgaj±takkhobho sayameva avassa½ sañj±yati, so ca tena kato n±ma hot²ti p±r±jika½ vutta½, teneva nayena paµhamasaªgh±disesepi parena kariyam±napayogas±diyam±nepi aªgaj±takkhobhasambhavena ±patti hot²ti veditabba½. Catuttheti “na ca k±yena v±yamati, na ca phassa½ paµivij±n±t²”ti imasmi½ v±re. Phassapaµivij±nanamp²ti api-saddena tatiyav±re viya v±y±mopi natth²ti dasseti. Nissaggiyena nissaggiy±masane viy±ti ida½ pana phassapaµivij±nan±bh±vamattasseva nidassana½, na payog±bh±vass±ti daµµhabba½. Mokkh±dhipp±yoti ettha cittassa lahuparivattit±ya antarantar± k±yasa½saggar±ge samuppannepi mokkh±dhipp±yassa avicchinnat±ya an±pattiyeva, vicchinne pana tasmi½ ±patti eva.

Padabh±jan²yavaººan±nayo.

281. Ettha gaºh±h²ti na vattabb±ti gehasitapemena k±yappaµibaddhena phusane dukkaµa½ sandh±ya vutta½, k±ruññena pana vatth±di½ gahetu½ asakkonti½ “gaºh±”ti vadantass±pi avasasabh±vappatta½ udake nimujjanti½ k±ruññena sahas± an±m±santi acintetv± kes±d²su gahetv± mokkh±dhipp±yena ±ka¹¹hatopi an±pattiyeva. Na hi m²yam±na½ m±tara½ ukkhipitu½ na vaµµati. Aññ±tik±ya itthiy±pi eseva nayo. Ukkaµµh±ya m±tuy±pi ±m±so na vaµµat²ti dassanattha½ “m±taran”ti vutta½. Tass± k±tabba½ pana aññ±sampi itth²na½ karontass±pi an±pattiyeva an±m±satte vises±bh±v±.
Tiºaº¹upakanti hiriver±dim³lehi kes±laªk±ratth±ya katacumbaµaka½. Parivattetv±ti attano niv±san±dibh±vato apanetv±. P³j±di-attha½ pana t±vak±likampi ±masitu½ vaµµati. S²sapas±dhanakadantas³ci-±d²ti ida½ s²s±laªk±ratth±ya paµapilotik±d²hi kata½ s²sapas±dhanakañceva dantas³ci-±di c±ti dvidh± yojetv± s²sapas±dhana½ sip±µikopakaraºatth±ya ceva dantas³ci-upakaraºatth±ya ca gahetabbanti yath±kkama½ attha½ dasseti. Kesakal±pa½ bandhitv± tattha tiriya½ pavesanatth±ya kat± dantas³ci eva s²sapas±dhanakadantas³c²ti ekameva katv± sip±µik±ya pakkhipitv± pariharitabbas³ciyeva tassa tassa kiccassa upakaraºanti sip±µik±s³ci-upakaraºanti eva½ v± yojan± k±tabb± Potthakar³panti sudh±d²hi kata½, p±r±jikavatthubh³t±na½ tiracch±nagatitth²na½ saºµh±nena katampi an±m±sameva. Itthir³p±d²ni dassetv± kata½, vatthabhitti-±diñca itthir³pa½ an±masitv± va¼añjetu½ vaµµati. Evar³pehi an±m±se k±yasa½saggar±ge asati k±yappaµibaddhena ±masato doso natthi. Bhinditv±ti ettha an±m±sampi daº¹ap±s±º±d²hi bhedanassa aµµhakath±ya½ vuttatt±, p±¼iyampi ±pad±su mokkh±dhipp±yassa ±masanepi an±pattiy± vuttatt± ca. Sappin²-±d²hi v±¼amig²hi ca gahitap±ºak±na½ mocanatth±ya ta½ sappin²-±di½ vatthadaº¹±d²hi parikkhipitv± gahetu½, m±tu-±di½ udake m²yam±na½ vatth±d²hi gahetu½, asakkonti½ kes±d²su gahetv± k±ruññena ukkhipitu½ vaµµat²ti ayamattho gahetabbova. Aµµhakath±ya½ “na tveva ±masitabb±”ti ida½ pana vacana½ am²yam±navatthu½ sandh±ya vuttanti aya½ amh±ka½ khanti.
Magga½ adhiµµh±y±ti “maggo ayan”ti maggasañña½ upp±detv±ti attho. Paññapetv± dent²ti ida½ s±m²civasena vutta½, tehi pana ±sana½ apaññapetv±va nis²dath±ti vutte sayameva paññapetv± nis²ditumpi vaµµati. Tatthaj±tak±n²ti acchinditv± bh³tag±mabh±veneva µhit±ni. K²¼anten±ti vuttatt± sati paccaye ±masantassa an±patti. Bhikkhusantaka½ pana paribhog±raha½ sabbath± ±masitu½ na vaµµati durupaciººatt±. Anupasampann±na½ dass±m²ti ida½ appaµiggahetv± gahaºa½ sandh±ya vutta½. Attanopi atth±ya paµiggahetv± gahaºe doso natthi an±m±satt±bh±v±.
Maº²ti ve¼uriy±dito añño jotiras±dibhedo sabbopi maºi. Ve¼uriyoti allave¼uvaººomaºi, “majj±rakkhi maº¹alavaººo”tipi vadanti. Sil±ti muggam±savaºº± atisiniddh± k±¼asil±, maºivoh±ra½ ±gat± rattaset±divaºº± sumaµµh±pi sil± an±m±s± ev±ti vadanti. Rajatanti kah±paºam±s±dibheda½ jatum±s±di½ up±d±ya sabba½ vutt±vasesa½ r³piya½ gahita½. Lohitaªkoti rattamaºi. Mas±ragallanti kabaravaººo maºi, “marakatan”tipi vadanti. Bhesajjatth±ya pisitv± yojit±na½ mutt±na½ ratanabh±vavirahato gahaºakkhaºepi ratan±k±rena apekkhit±bh±v± “bhesajjatth±ya pana vaµµat²”ti vutta½. Y±va pana t± mutt± ratanar³pena tiµµhanti, t±va ±masitu½ na vaµµati eva. Eva½ aññampi ratanap±s±ºa½ pisitv± bhesajje yojanatth±ya gahetu½ vaµµati eva, j±tar³parajata½ pana pisitv± yojanabhesajjatth±yapi sampaµicchitu½ na vaµµati, gahaµµhehi yojetv± dinnampi yadi bhesajje suvaºº±dir³pena tiµµhati, viyojetuñca sakk±, t±disa½ bhesajjampi na vaµµati. Ta½ abboh±rikatta½ gata½ ce, vaµµati. “J±tiphalika½ up±d±y±”ti vuttatt±, s³riyakantacandakant±dika½ j±tip±s±ºa½ maºimhi eva saªgahitanti daµµhabba½. Dhamanasaªkho ca dhotaviddho ca ratanamisso c±ti yojetabba½. Viddhoti maºi-±dibh±vena katachiddo.
Ratanamissoti kañcanalat±divicitto, mutt±diratanakhacito ca, etena dhamanasaªkhato añño ratanamissova an±m±soti dasseti. Sil±yampi eseva nayo. P±n²yasaªkhoti imin±va th±lak±di-±k±rena katasaªkhamayabh±jan±ni bhikkh³na½ sampaµicchitu½ vaµµat²ti siddha½. Ses±ti ratanasa½yutta½ µhapetv± avases±.
B²jato paµµh±y±ti dh±tup±s±ºato paµµh±ya. Paµikkhip²ti suvaººamayadh±tukaraº¹akassa, buddhar³p±dissa ca attano santakakaraºe nissaggiyatt± vutta½. “R³piyacha¹¹akaµµh±ne”ti vuttatt± r³piyacha¹¹akassa j±tar³parajata½ ±masitv± cha¹¹etu½ vaµµat²ti siddha½. Ke¼±payitunti ±masitv± ito cito ca sañc±retu½. Vuttanti mah±-aµµhakath±ya½ vutta½. Kacavarameva haritu½ vaµµat²ti gopak± v± hontu aññe v±, hatthena puñchitv± kacavara½ apanetu½ vaµµati, malampi pamajjitu½ vaµµati ev±ti vadanti, ta½ aµµhakath±ya na sameti ke¼±yanasadisatt±. ¾rak³µalohanti suvaººavaººo kittimalohaviseso. Tividhañhi kittimaloha½ ka½saloha½ vaµµaloha½ h±rak³µalohanti. Tattha tiputambe missetv± kata½ ka½saloha½ n±ma. S²satambe missetv± kata½ vaµµaloha½. Rasatambe missetv± kata½ h±rak³µaloha½ n±ma. Ta½ pana “j±tar³pagatikan”ti vuttatt± uggaºhato nissaggiyampi hot²ti keci vadanti. R³piyesu pana agaºitatt± nissaggiya½ na hoti, ±masane, sampaµicchane ca dukkaµamev±ti veditabba½. Sabbakappiyoti yath±vuttasuvaºº±dimay±na½ sen±sanaparikkh±r±na½ ±masanagopan±divasena paribhogo sabbath± kappiyoti adhipp±yo. Ten±ha “tasm±”ti-±di. “Bhikkh³na½ dhammavinayavaººanaµµh±ne”ti vuttatt± saªghikameva suvaºº±dimaya½ sen±sana½, sen±sanaparikkh±r± ca vaµµanti, na puggalik±n²ti gahetabba½.
Bhinditv±ti paµhamameva an±masitv± p±s±º±din± kiñcimatta½ bheda½ katv± pacch± kappiyabhaº¹atth±ya adhiµµhahitv± hatthena gahetu½ vaµµati. Ten±ha “kappiyabhaº¹a½ kariss±m²ti sabbampi sampaµicchitu½ vaµµat²”ti. Etth±pi kiñci bhinditv±, viyojetv± v± ±masitabba.
Phalakaj±lik±d²n²ti ettha saraparitt±º±ya hatthena gahetabba½ kiµik±phalaka½ akkhirakkhaºatth±ya ayaloh±d²hi j±l±k±rena katv± s²s±d²su paµimuñcitabba½ j±lika½ n±ma ¾di-saddena kavac±di½ saªgaºh±ti. An±m±s±n²ti macchaj±l±dipar³parodhaka½ sandh±ya vutta½, na saraparitt±ºa½ tassa ±vudhabhaº¹att±bh±v±. Teneva vakkhati “par³parodhaniv±raºa½ h²”ti-±di. ¾sanass±ti cetiyassa samant± kataparibhaº¹assa. Bandhiss±m²ti k±k±d²hi ad³sanatth±ya bandhiss±mi.
“Bherisaªgh±µoti saªghaµitacammabher². V²º±saªgh±µoti saªghaµitacammav²º±”ti s±ratthad²paniya½ (s±rattha. µ². 2.281) vutta½. “Cammavinaddh±ni v²º±bheri-±d²n²”ti mah±-aµµhakath±ya½ vuttavacanato vises±bh±v±, “kurundiya½ pan±”ti-±din± tato visesassa vattum±raddhatt± ca bheri-±d²na½ vinaddhanopakaraºasam³ho bheriv²º±saªgh±µoti veditabba½ saªghaµitabboti saªgh±µoti katv±. Tucchapokkharanti avinaddhacammabheriv²º±na½ pokkhara½. ¾ropitacammanti pubbe ±ropita½ hutv± pacch± tato apanetv± visu½ µhapitamukhacammamatta½, na sesopakaraºasahita½. Sahita½ pana saªgh±µoti aya½ viseso. Onahitunti bheripokkhar±d²ni camma½ ±ropetv± cammavaµµi-±d²hi sabbehi upakaraºehi vinandhitu½.
P±¼iya½ paº¹akass±ti paº¹akena. P±r±jikappahonakak±leti akuthitak±le. K±yasa½saggar±g±dibh±ve sabb±vatth±yapi itthiy± saºµh±ne paññ±yam±ne an±m±sadukkaµa½ na vigacchat²ti daµµhabba½. Saªkam±d²na½ µh±n±c±vanavasena ac±letabbat±ya na k±yappaµibaddhavoh±roti dukkaµa½ vutta½.
282. Ekapadikasaªkamoti tanukasetu. “¾viñchanto”ti vuttatt± c±letu½ yutt±ya eva rajjuy± thullaccaya½, na itar±ya bhittithambh±digatikatt±ti ±ha “y± mah±rajju hot²”ti-±di. Tena c±letu½ yutte tanukarajjudaº¹ake ac±letv± phusantass±pi thullaccayamev±ti d²pitanti veditabba½. Paµicch±detabb±ti ch±dan±divasena g³hitabb±. Manussitth², manussitthisaññit±, k±yasa½saggar±go, v±y±mo, tena hatth±d²su phusananti im±nettha pañca aªg±ni.

K±yasa½saggasikkh±padavaººan± niµµhit±.