An±pattibhedakath±vaººan±

220. Anullapan±dhipp±yass±ti “eva½ vutte uttarimanussadhammo may± pak±sito hot²”ti amanasikatv± “n±ha½, ±vuso, maccuno bh±y±m²”ti-±dika½ kathentassa. Eva½ kathento ca voh±rato añña½ by±karonto n±ma hot²ti vutta½ “añña½ by±karontass±”ti. Bh±yantoti “ñatv± garahanti nu kho”ti bh±yanto.

Padabh±jan²yavaººan±nayo niµµhito.

Vin²tavatthuvaººan±

223. Sekkhabh³miyanti imin± jh±nabh³mimpi saªgaºh±ti. Tiººa½ vivek±nanti k±yacitta-upadhivivek±na½. Piº¹±ya caraºassa bhojanapariyos±nat±ya vutta½ “y±va bhojanapa-ayos±nan”ti. Antaraghare bhutv± ±gacchantass±pi vuttanayeneva sambh±vanicch±ya c²varasaºµh±pan±d²ni karontassa dukkaµameva, p±¼iya½ pana dukkar±divatth³su “an±patti anullapan±dhipp±yass±”ti ida½ thullaccayen±pi an±pattidassanattha½ vutta½. Ullapan±dhipp±yass±pi hi “n±vuso, dukkara½ añña½ by±k±tun”ti vutte thullaccayameva attupan±yikatt±bh±vatoti daµµhabba½.
227. Na d±n±ha½ tattha gamiss±m²ti puna tattha vasitaµµh±ne na gamiss±mi, eva½ sati paµhama½ gato aya½ puna ca n±gato, tasm± arah±ti maññissant²ti adhipp±yo. Ta½ µh±nanti ±v±sa½ v±ti-±din± pubbe paricchinnaµµh±na½. Padas± gamana½ sandh±ya katik±ya katatt± y±nen±ti-±di vutta½. Vijj±mayiddhi½ sandh±ya “iddhiy±”ti vutta½ ullapan±dhipp±yassa abhiññiddhiy± asambhavato. Aññamañña½ rakkhant²ti ullapan±dhipp±ye satipi ekass±pi paµhamagaman±bh±v± rakkhanti. Sace pana katika½ katv± nisinnesu eka½ dve µhapetv± avases± ullapan±dhipp±yena ekato gacchanti, gat±na½ sabbesa½ p±r±jikameva. Tesu yassa ullapan±dhipp±yo natthi, tassa an±patti. Etanti heµµh± vutta½ sabba½ katikavatta½. N±n±verajjak±ti n±n±janapadav±sino. Saªghal±bhoti yath±vu¹¹ha½ p±puºanakakoµµh±so. Ayañca paµikkhepo avisesetv± karaºa½ sandh±ya kato, visesetv± pana “ettako asukass±”ti paricchinditv± apaloketv± d±tu½ vaµµati.
228. Dhammadh±t³ti sabbaññutaññ±ºa½, dhamm±na½ sabh±vo v±. Upapatt²ti attabh±va½ sandh±ya vadati. Dussaddh±pay± hont²ti puthujjane sandh±ya vutta½, na lakkhaºatther±dike ariyapuggale Vitu¹ent²ti vinivijjhitv± ¹enti gacchanti, ph±su¼antarik±yo chidd±vachidda½ katv± t±hi gacchant²ti nissakkavasena attho. Vitudent²ti p±µhe ph±su¼antarik±h²ti ±dh±ratthe nissakkavacana½. Lohatuº¹eh²ti k±¼alohamayehi tuº¹ehi. Acchariya½ vat±ti garahitabbat±ya acchara½ paharitu½ yuttar³pa½. Cakkhubh³t±ti lokassa cakkhu viya bh³t± sañj±t±, cakkhusadis±tipi attho. Tasseva kammass±ti yena gogh±takakammeneva niraye nibbatto, tassev±ti atthe gayham±ne ek±ya cetan±ya bahupaµisandhiyo hont²ti ±pajjati, na ceta½ yutta½ ekassa amb±dib²jassa anekaªkuruppatti viy±ti ta½ pariharanto ±ha tassa n±n±cetan±hi ±y³hitass±ti-±di, tena gogh±takakammakkhaºe pubbacetan± aparacetan± sanniµµh±pakacetan±ti ekasmimpi p±º±tip±te bah³ cetan± honti, n±n±p±º±tip±tesu vattabbameva natthi. Tattha ek±ya cetan±ya narake pacitv± tadaññacetan±su ek±ya apar±pariyacetan±ya imasmi½ petattabh±ve nibbattoti dasseti, ten±ha “avasesakamma½ v± kammanimitta½ v±”ti. Ettha ca kammasarikkhavip±kuppatti½ sandh±ya kammakammanimitt±nameva gahaºa½ kata½, na gatinimittassa, ten±ha “aµµhir±siyeva nimitta½ ahos²”ti. P±¼iya½ vitacchent²ti tuº¹ehi tacchento viya luñcanti. Vir±jent²ti vilikhanti.
229. Vall³ravikkayen±ti sukkh±pitama½savikkayena. Nippakkhacammeti vigatapakkhalomacamme. Eka½ miganti d²pakamiga½. K±raº±h²ti gh±tan±hi. Ñatv±ti kammaµµh±na½ ñatv±.
230. Maªganavasena ulat²ti maªguli, vir³pab²bhacchabh±vena pavattat²ti attho. Cittake¼inti cittaruciya½ an±c±rak²¼a½.
231. Nissev±lapaºakakaddamoti tilab²jak±disev±lena n²lamaº¹³kapiµµhivaººena udakapiµµhe udaka½ n²lavaººa½ kurum±nena paºakena kaddamena ca virahito. Uºhabh±vena tapanato tapa½ udaka½ ass±ti tapodak±ti vattabbe ka-k±ralopa½ katv± “tapod±”ti vuccati. Petalokoti pakaµµhena akusalakammena sugatito duggati½ it±na½ gat±na½ loko sam³ho, niv±saµµh±na½ v±. Katahatth±ti dhanusippe suµµhu sikkhitahatth±, avirajjhanalakkhavedh±ti attho. Sippadassanavasena r±jakul±d²su r±jasam³ha½ upecca kata½ asana½ sarakkhepo etesanti katup±san±, sabbattha dassitasipp±ti attho. Pabhaggoti pabhañjito, par±jitoti attho.
232. ¾neñjasam±dhinti ar³pasam±pattiya½ niruddhe satipi saddakaºµakena uµµh±n±raho r³p±vacarasam±dhiyeva idha vattabboti ±ha aneja½ acalanti-±di. Sam±dhiparipanthaketi vitakk±dike sandh±ya vadati, ida½ pana paµhamabodhiya½ uppannampi vatthu½ an±c±ramattavasena bhikkh³hi coditepi bhagavat± “an±patti, bhikkhave, moggall±nass±”ti (p±r±. 228) eva½ ±yati½ attan± paññapiyam±nap±r±jik±nuguºa½ tad± eva vin²tanti dhammasaªg±hakattherehi pacch± paññattassa imassa sikkh±padassa vin²tavatthubh±vena saªgaham±ropitanti daµµhabba½. S±vak±na½ uppaµip±µiy± anussaraº±bh±va½ dassetu½ “na uppaµip±µiy±”ti vutta½. Dukkara½ katanti anantare pañcakappasatike k±le viññ±ºasantati½ adisv±pi asammuyhitv± parato tatiyattabh±ve diµµhacuticittena saddhi½ vattam±nabhavapaµisandhiy± anum±nen±pi k±riyak±raº±bh±vagahaºa½ n±ma s±vak±na½ dukkaratt± vutta½. Paµividdh±ti paµividdhasadis±. Yath± n±ma sattadh± ph±litassa c±marav±lalomassa ek±ya aggakoµiy± aparassa v±laloma½suno koµi½ d³re µhatv± vijjheyya ±vunanto viya paµip±deyya, evameva imin±pi dukkara½ katanti vutta½ hoti. Etadagganti eso aggo. Yadidanti yo aya½.