žnąpąnassatisamądhikathąvaşşaną

165. Dasąnussat˛su antogadhąpi ąnąpąnassati tadą bhikkhłna˝ bahłna˝ sappąyata˝ dassetu˝ puna gahitą. Tathą hi ta˝ bhagavą tesa˝ desesi. žhąre paľikkłlasańńą asubhakammaľľhąnasadisą, cattąro pana ąruppą ądikammikąna˝ ananurłpąti tesa˝ idha aggahaşa˝ daľľhabba˝. Ańńa˝ pariyąyanti arahattądhigamatthąya ańńa˝ kąraşa˝. Atthayojanąkkamanti atthańca yojanąkkamańca. Assąsavasenąti assąsa˝ ąrammaşa˝ katvąti vutta˝ hoti. Upaľľhąna˝ sat˛ti appamussanatąya tameva assąsa˝ passąsańca upagantvą ľhąna˝, tathą tiľľhanakadhammo sati nąmąti attho. Idąni sativaseneva puggala˝ niddisitukąmena yo assasat˛ti-ądi vutta˝. Tattha yo assasati, tassa sati assąsa˝ upagantvą tiľľhat˛ti-ądiną attho gahetabbo. Akosallasambhłteti avijjąsambhłte Khaşenevąti attano pavattikkhaşeneva. Ariyamaggassa pądakabhłto aya˝ samądhi anukkamena vaššhitvą ariyamaggabhąva˝ upagato viya hot˛ti ąha “ariyamaggavuššhippatto”ti. Opammanidassananti ettha upamąva opamma˝, tassa nidassana˝.

Bąhiraką ąnąpąnassati˝ jąnantą ądito catuppakąrameva jąnanti, na sabba˝ soźasappakąranti ąha sabbappakąraiccądi. Evamasseta˝ senąsananti ettha evanti bhąvanąsatiyą yathąvuttanayena ąrammaşe cittassa nibandhane satiyeva, nąsat˛ti attho, tena muľľhassatissa arańńavąso niratthako ananurłpoti dasseti. Avasesasattavidhasenąsananti “pabbata˝ kandara˝ giriguha˝ susąna˝ vanapattha˝ abbhokąsa˝ paląlapuńjan”ti (vibha. 508) eva˝ vutta˝. Ututtayąnukłla˝ dhątucariyąnukłlanti gimhąnądi-ututtayassa semhądidhątuttayassa mohądicariyattayassa ca anukłla˝. Nisajjąya daźhabhąva˝ pallaŞkąbhujanena, assąsapassąsąna˝ pavattanasukhata˝ uparimakąyassa ujuka˝ ľhapanena, ąrammaşapariggahłpąya˝ parimukha˝ satiyą ľhapanena upadisanto. Na paşamant˛ti na oşamanti. Pariggahitaniyyąna˝ satinti sabbathą gahita˝ sammosapaľipakkhato niggamanasaŞkhąta˝ sati˝ katvą, parama˝ satinepakka˝ upaľľhapetvąti attho.

Satovąti satiyą samannągato eva. Bątti˝sąya ąkąreh˛ti catłsu catukkesu ągatąni d˛gharassąd˛ni soźasa padąni assąsapassąsavasena dvidhą vibhajitvą vuttehi dvatti˝sąkąrehi. D˛gha˝assąsavasenąti d˛gha-assąsavasena, vibhatti-alopa˝ katvą niddeso, d˛ghanti vą bhagavatą vutta-assąsavasena. Cittassa ekaggata˝ avikkhepanti vikkhepapaľipakkhabhąvato “avikkhepo”ti laddhanąma˝ cittassa ekaggabhąva˝ pająnato. Paľinissaggąnupass˛ assąsavasenąti paľinissaggąnupass˛ hutvą assąsavasena, “paľinissaggąnupassi-assąsanavaseną”ti vą pąľho, tassa paľinissaggąnupassino assąsavasenąti attho. ž paľhama˝ bahimukha˝ sasana˝ assąso, tato antomukha˝ paľisasana˝ passąsoti ąha assąsoti bahinikkhamanavątoti-ądi, suttantaľľhakathąsu pana ąkaššhanavasena anto sasana˝ assąso, bahi paľisasana˝ passąsoti katvą uppaľipąľiyą vutta˝.

Tatthąti bahinikkhamana-antopavisanavątesu, tassa ca paľhama˝ abbhantaravąto nikkhamat˛ti iminą sambandho. “Sabbesampi gabbhaseyyakąnanti-ądiną dąrakąna˝ pavattikkamena assąso bahinikkhamanavątoti gahetabbanti d˛pet˛”ti keci vadanti. Suttanayo eva cettha “assąsądimajjhapariyosąna˝ satiyą anugacchato ajjhatta˝ vikkhepagatena cittena kąyopi cittampi sąraddhą ca honti ińjitą ca phanditą ca passąsądimajjhapariyosąna˝ satiyą anugacchato bahiddhą vikkhepagatena cittena kąyopi cittampi sąraddhą ca honti ińjitą ca phanditą cą”ti imąya pąźiyą samet˛ti gahetabba˝. Addhąnavasenąti kąladdhąnavasena. Ayańhi addhąna-saddo kąlassa desassa ca vącako. Tattha yathą h˛ti-ądiną desaddhąna˝ upamąvasena dassita˝. Idąni tabbisiľľhakąladdhąnavasena assąsapassąsąna˝ d˛gharassata˝ upameyyavasena vibhąvetu˝ evanti-ądi vutta˝. Cuşşavicuşşą anekakaląpabhąvena. Ettha ca hatthi-ądisar˛re sunakhądisar˛re ca assąsapassąsąna˝ desaddhąnavisiľľhakąladdhąnavaseneva d˛gharassatą vuttąti veditabbą attabhąvasaŞkhąta˝ d˛gha˝ addhąna˝ saşika˝ płretvąti-ądivacanato. Tesanti sattąna˝. Teti assąsapassąsą. Ittaramaddhąnanti appaka˝ kąla˝. Navahąkąreh˛ti bhąvanamanuyuńjantassa pubbenąpara˝ aladdhavisesassa kevala˝ addhąnavasena ądito vuttą tayo ąkąrą, te ca kassaci assąsova, kassaci passąsova, kassaci tadubhayampi upaľľhąt˛ti tişşa˝ puggaląna˝ vasena vuttą, tathą chandavasena tayo, tathą pąmojjavasenąti imehi navahi ąkąrehi. Ekenąkąrenąti d˛gha˝ assąsąd˛su ekenąkąrena.

AddhąnasaŞkhąteti d˛ghe okąsaddhąnasaŞkhąte attabhąve kąladdhąnepi vą, eva˝ upari ittarasaŞkhąteti etthąpi. Chando uppajjat˛ti bhąvanąya pubbenąpara˝ visesa˝ ąvahantiyą laddhassądattą tattha sątisayo kattukąmatąlakkhaşo kusalacchando uppajjati. Chandavasenąti tathąpavattachandassa vasena. Pąmojja˝ uppajjat˛ti assąsapassąsąna˝ sukhumatarabhąve ąrammaşassa santataratąya, kammaľľhąnassa ca v˛thipaľipannatąya bhąvanącittasahagato pamodo khuddakądibhedą taruşą p˛ti uppajjati. Citta˝ vivattat˛ti paľibhąganimitte uppanne pakati-assąsapassąsato citta˝ nivattati. Upekkhą saşľhąt˛ti tasmi˝ paľibhąganimitte upacąrappanąbhede samądhimhi uppanne puna jhąnanibbattanattha˝ byąpąrąbhąvato ajjhupekkhana˝ hoti, są panąya˝ upekkhą tatramajjhattupekkhąti veditabbą. Anupassanąńąşanti samathavasena nimittassa anupassaną, vipassanąvasena assąsapassąsamukhena tannissayanąmarłpassa anupassaną ca ńąşa˝. Kąyo upaľľhąnanti assąsapassąsasaŞkhąto kąyo upagantvą tiľľhati ettha sat˛ti upaľľhąna˝, no sati, sati pana sarasato upatiľľhanaľľhena saraşaľľhena ca upaľľhąnańceva sati ca. Tena vuccat˛ti-ąd˛su yą aya˝ yathąvutta-assąsapassąsakąye, tannissayabhłte karajakąye ca kąyasseva anupassaną niccądibhąva˝ vą itthipurisasattaj˛vądibhąva˝ vą ananupassitvą assąsapassąsakąyamattasseva aniccądibhąvassa ca anupassaną, tąya kąyąnupassanąya satisaŞkhątassa paľľhąnassa bhąvaną vaššhaną kąye kąyąnupassaną satipaľľhąnabhąvanąti aya˝ saŞkhepattho.

Ittaravasenąti parittakąlavasena. Tądisoti d˛gho rasso ca. Vaşşąti d˛ghądi-ąkąrą. Nąsikaggeva bhikkhunoti nąsikagge vą, vą-saddena uttaroľľhe vąti attho. Tasmąti yasmą “ądimajjhapariyosąnavasena sabba˝ assąsapassąsakąya˝ vidita˝ pąkaľa˝ karissąm˛”ti pubbe pavatta-ąbhogavasena pacchą tathą samuppannena ńąşasampayuttacittena ta˝ assąsapassąsakąya˝ eva˝ vidita˝ pąkaľa˝ karonto assasati ceva passasati ca, tasmą eva˝bhłto sabbakąyapaľisa˝ved˛ assasissąmi passasissąm˛ti sikkhati nąma, na pana “anągate eva˝ karissąm˛”ti cintanamattena so eva˝ vuccat˛ti adhippąyo. Tathąbhłtassąti ądimajjhapariyosąna˝ vidita˝ karontassa. Sa˝varoti sati v˛riyampi vą. Na ańńa˝ kińc˛ti sabbakąya˝ vidita˝ karissąm˛ti-ądika˝ pubbąbhoga˝ sandhąya vadati. Ńąşuppądanąd˛słti ądi-saddena kąyasaŞkhąrapassambhanap˛tipaľisa˝vedanądi˝ saŞgaşhąti. KąyasaŞkhąranti assąsapassąsa˝. So hi cittasamuľľhąnopi samąno karajakąyapaľibaddhavuttitąya tena saŞkhar˛yat˛ti kąyasaŞkhąroti vuccati. Apariggahitakąleti kammaľľhąnassa anąraddhakąle, tadąrambhatthąya kąyacittąnampi apariggahitakąleti attho. Nis˛dati pallaŞka˝ ąbhujitvą uju˝ kąya˝ paşidhąyąti hi iminą kąyapariggaho, parimukha˝ sati˝ upaľľhapetvąti iminą cittapariggaho vutto. Adhimattanti balava˝ oźąrika˝, liŞgavipalląsena vutta˝. KąyasaŞkhąro hi adhippeto. Adhimatta˝ hutvą pavattat˛ti kiriyąvisesana˝ vą eta˝. Sabbesa˝yevąti ubhayesampi.

Mahąbhłtapariggahe sukhumoti catudhątumukhena vipassanąbhinivesa˝ sandhąya vutta˝. Lakkhaşąrammaşikavipassanąyąti kaląpasammasanamąha. Nibbidąnupassanato paľľhąya balavavipassaną, tato ora˝ dubbalavipassaną. Pubbe vuttanayenąti apariggahitakąleti-ądiną samathanaye vuttanayena.

Codanąsodhanąh˛ti anuyogaparihąrehi. Kathanti-ądi paľisambhidąpąźi, tattha katha˝ sikkhat˛ti sambandho. Iti kirąti-ądi codakavacana˝. Iti kirąti evańceti attho. Assąsapassąso sabbathą abhąva˝ upaneti ceti codakassa adhippąyo. Vątłpaladdhiyąti assąsapassąsavątassa abhąvena tabbisayąya upaladdhiyą bhąvanącittassa uppądo vaššhi ca na hot˛ti attho. Na ca nanti ettha nanti nipątamatta˝. Puna iti kirąti-ądi yathąvuttąya codanąya vissajjaną, tattha iti kira sikkhat˛ti mayą vuttąkąrena yadi sikkhat˛ti attho. Pabhąvaną hot˛ti yadipi oźąriką kąyasaŞkhąrą paľippassambhanti, sukhumą pana atthevąti bhąvanąyapi vaššhi hotevąti adhippąyo. Ka˝seti ka˝sabhąjane. Nimittanti nimittassa, tesa˝ saddąna˝ pavatti-ąkąrassąti attho. Sukhumaką saddąti anurave ąha. Sukhumasaddanimittąrammaşatąp˛ti sukhumo saddova nimitta˝ tadąrammaşatąyapi.

žbhisamącąrikas˛lanti ettha abhisamącąroti uttamasamącąro, tadeva ąbhisamącąrika˝ s˛la˝, khandhakavattapariyąpannassa s˛lasseta˝ adhivacana˝. Aha˝ s˛la˝ rakkhąm˛ti ubhatovibhaŞgapariyąpanna˝ s˛la˝ sandhąya vutta˝. žvąsoti ąvąsapalibodho. Kulanti-ąd˛supi eseva nayo. Kammanti navakamma˝. Iddh˛ti pothujjaniką iddhi, są vipassanąya palibodho. So upacchinditabboti visuddhimagge (visuddhi. 1.41) vuttena tassa tassa palibodhassa upacchedappakąrena upacchinditabbo. Yogąnuyogoti yogassa bhąvanąya anuyuńjana˝. Aľľhati˝sąrammaşesłti ąlokąkąsakasişadvaya˝ vajjetvą pąźiya˝ ągatąna˝ aľľhanna˝ kasişąna˝ vasena vutta˝, cattąr˛sańńeva pana kammaľľhąnąni. Yathąvutteneva nayenąti yogąnuyogakammassa padaľľhąnattąti imamattha˝ atidisati. Iminąva kammaľľhąnenąti iminą ąnąpąnassatikammaľľhąnena. Mahąhatthipatha˝ n˛haranto viyąti kammaľľhąnav˛thi˝ mahąhatthimagga˝ katvą dassento viya.

Vuttappakąramącariyanti “iminąva kammaľľhąnena catutthajjhąna˝ nibbattetvą vipassana˝ vaššhetvą arahatta˝ pattassą”ti-ądiną heľľhą vuttappakąra˝ ącariya˝. “Piyo garu bhąvan˛yo”ti-ądiną (a. ni. 7.37; netti. 113; mi. pa. 6.1.10) visuddhimagge (visuddhi. 1.42) vuttappakąramącariyantipi vadanti. Pańcasandhikanti pańcapabba˝, pańcabhąganti attho. Kammaľľhąnassa uggaşhananti kammaľľhąnaganthassa uggaşhana˝. Tadatthaparipucchą kammaľľhąnassa paripucchą, tattha sa˝sayaparipucchą vą. Kammaľľhąnassa upaľľhąnanti eva˝ bhąvanamanuyuńjantassa evamidha nimitta˝ upatiľľhat˛ti upadhąraşa˝. Tathą kammaľľhąnappaną eva˝ jhąnamappet˛ti. Kammaľľhąnassa lakkhaşanti gaşanąnubandhanąphusanąna˝ vasena bhąvana˝ ussukkąpetvą ľhapanąvasena matthakappatti idha bhąvanąti kammaľľhąnasabhąvassa sallakkhaşa˝, tenąha “kammaľľhąnasabhąvłpadhąraşanti vutta˝ hot˛”ti.