7. Mah±pesak±rasikkh±padavaººan±

642. Visiµµha½ kappañca tassa vacanena visiµµha½ katañca pam±ºa½, na ±misad±na½. Kesucipotthakesu “c²varan”ti uddharitv± vibh±go vutto, ta½ na samet²ti.

Mah±pesak±rasikkh±padavaººan± niµµhit±.

8. Accekac²varasikkh±padavaººan±

646. “Anuj±n±mi, bhikkhave, accekac²vara½ paµiggahetv± nikkhipitun”ti, “y±vapav±raº± pav±rit±”ti ca ya½ vutta½, te pana bhikkh³ tassa vacanassa attha½ micch±gahetv± accekac²vara½ nikkhipant± c²varak±lasamaya½ atikk±mesu½. Kimida½ vibhatta½,ud±hu avibhattanti? Vibhatta½, puggalika½ v±. Teneva parato “amh±ka½, ±vuso,accekac²var±n²”ti vutta½, avibhatta½ pana saªghikatt± na kassaci nissaggiya½ karoti.
Apica “accekac²vara½ paµiggahetv± nikkhipitun”ti imin± s±maññavacanena vass³pan±yikadivasatopaµµh±ya, piµµhisamayato paµµh±ya v± y±va pav±raº± nikkhipitu½ vaµµati evasaªghikatt±, puggalikampi “vassa½vutthak±le gaºhath±”ti dinnatt±. T±disañhi y±vavassa½vuttho hoti, t±va na tasseva, d±yakassa santaka½ hoti, tath± ito tatiyavasse,catutthavasse v± “pav±raº±ya gaºhath±”ti-±din± dinnampi nikkhipitv± yath±d±namevagahetabba½. Ayamattho aµµhakath±ya½ (p±r±. aµµha. 2.646-9 ±dayo) p±kaµo. T±nic²varak±lasamay±tikkame na nissaggiy±n²ti ce? Na, uddissa dinnatt±. Yasm± aya½samayo “k±lepi ±dissa dinnan”ti ettha “k±lo”ti ±gato, gaºabhojanasikkh±pad±d²su“samayo”tveva ±gato, tasm± idha tesa½ ekatthat±dassanattha½ ekato “c²varak±lasamayo”tivuttanti veditabba½. M±tik±ya½ panettha t±disa½ c²vara½ attano santakabh±va½upagata½ puggalika½ sandh±ya vutta½, tenev±ha “bhikkhuno paneva accekac²vara½ uppajjeyy±”ti.Attano kuµiy± vassa½vutthassa bhikkhuno hi d±tu½ alabhanto antovasse eva d±nakicca½pariniµµh±petv± gacchati, tath± saªghassa. Tasm± ida½ accekac²vara½ atthi uppannak±latopaµµh±ya saªghassa v± puggalassa v± santakabh±va½ upagacchanta½, ya½ na vass±v±sikabh±vena dinna½,atthi uppannak±lato paµµh±ya anupagantv± vassa½vutthak±leyeva puggalassa v± saªghassa v± upagacchanta½,ya½ vass±v±sikabh±vena uppajjitv± samaye dinna½, atthi samaye dinnampi puggalassasantakabh±va½ anupagacchanta½, saªghasantakabh±va½ v± d±yakasantakabh±va½ v± upagacchanta½, ²disa½sandh±ya “saññ±ºa½ katv± nikkhipitabban”ti vutta½. Ida½ atirekasa½vaccharampi nikkhipitu½labhati attano santakabh±va½ anupagatatt±, tasm± “das±h±n±gatan”ti ito añña½ sandh±yavuttanti siddhametanti. Das±hato puretara½ labhitv± y±va pav±raº± nikkhipitu½ nalabhati, tasm± sakabh±v³pagatameva adhiµµh±tabba½, ta½yeva sandh±ya “das±h±n±gatan”ti vutta½,yato “antosamaye adhiµµheti, vikappet²”ti an±pattiv±re vutta½. Saññ±ºa½katv± nikkhipitabbaka½ pana parassa d±tabbat±ya sakabh±va½ anupagata½, na hi ta½ sandh±ya“adhiµµheti, vikappet²”ti sakk± vattu½, na ca ta½ imasmi½ atthe nissaggiya½ hotisaªghassa nissaggiy±bh±vato, aµµhakath±yampi ayamattho suµµhu p±kaµova. Katama½ saññ±ºa½katv± nikkhipitabbanti ce? Parasantaka½ c²vara½ saªghikameva hoti, tato“sallakkhetv± sukha½ d±tu½ bhavissat²”ti imin± hi parassa santakabh±vo dassito.
“Tato para½ ekadivasampi parih±ro natth²ti das±haparamato uddha½ anupagatatt±”ti likhita½,ito samayato uddhameva das±hassa anupagatatt± samayato para½ das±ha½ na labhat²ti kirassa adhipp±yo.“Eta½ parih±ra½ labhatiyev±”ti ettha “ek±dasama½ aruºa½ c²varam±se uµµhet²”tik±raºa½ likhita½. Anugaºµhipade pana “anadhiµµhahitv± ek±dasadivase nikkhipitu½labhat²’ti vadanto bhagav± itarampi anaccekac²var±di½ anuj±n±ti, accekac²varamukhen±tiapare”ti vutta½. Ettha katara½ subh±sita½? Ubhayamp²ti eke. Katha½? Paµhama½“accekac²varassa anatthate kathine dasadivas±dhiko m±so, atthate kathine dasadivas±dhik±pañcam±s±”ti imin± sameti, anugaºµhipadaladdhiy± hi ettha “ek±dasadivas±dhiko”tivattabbata½ ±pajjati, dutiya½ “das±h±n±gatanti…pe… das±hena asampatt±ti attho”tiimin± sameti. Imassa nayassa vasena “pañcamito paµµh±ya uppannassa c²varassa nidh±nak±lodassito hot²”ti p±µho yujjati. Tath± gaºµhipadaladdhiy± “nav±h±n±gata½ kattikatem±sikapuººaman”tivattabbata½ ±pajjati, tassa vasena “k±mañcesa das±haparama½ atirekac²vara½ dh±retabbantiimin±va siddho, aµµhuppattivasena pana apubba½ viya attha½ dassetv± sikkh±pada½ µhapitan”tiaya½ p±µho yujjati. Ko panettha s±roti? Yo pacch± vutto, sova s±ro. Tenevaaµµhakath±cariyena “pañcamito paµµh±y±”ti vutta½. Por±ºagaºµhipadehi aµµhakath±ya ca saddhi½sa½sandanato, “das±h±n±gatan”ti p±¼iy± sa½sandanato ca ettha gaºµhipadaladdhipi p±¼iy±sameti.
Katha½? Yasm± pav±raº±divase aruºuggamane bhikkhu vassa½vuttho hoti, tasm± imin±dasamena ahena saddhi½ chaµµhito paµµh±ya navadivas± dasa ah±n²ti das±ha½, tena das±hena,sahayogatthe karaºavacana½. Kattikatem±sikapuººam± c²varasamaya½ asampatt±ti katv±“an±gat±”ti vuccati. Yath± aparakattikapuººam±ya vassikas±µika½ paccuddharitv±vikappento “c±tum±sa½ adhiµµh±tu½ tato para½ vikappetun”ti vuccati eva½sampadamidanti. Ettha vuccat²ti ce? Na, imassa nippayojanabh±vappasaªgato. Accekac²varapaµiggahaºak±la½niyamitanti ce? Na, “chaµµhito paµµh±ya uppannac²vara½ accekameva na hoti. Paµhamakathinenasiddhatt±”ti por±ºaµµhakath±gaºµhipadesu vuttatt± tato upari “accekac²varan”tivuccati, paµiggaºhantassa ±pattisaªgaho ca. Na ca s± ±patti p±¼iy±, aµµhakath±ya,yuttito v± sambhavati. Aµµhuppattimattavasena vuttanti ce? Na, das±h±dhiccak±rik±aµµhuppattip±ya½ na dissati. “Bhikkh³ accekac²vara½ paµiggahetv± c²varak±lasamaya½atikk±ment²”ti ettha ettik± eva hi aµµhuppatti. Tath± hi pariv±re (pari.47-53) “kismi½ vatthusmin”ti ±rabhitv± ettakameva vuttanti veditabba½.Accekac²vara½ c²varak±la½ n±tikk±metabba½, itara½ atikk±metabbanti dassanattha½ida½ paññattanti ce? Na, accekac²varasseva apar±dhadassanato, visesak±raº±bh±v± “k±mañcesa das±haparama½ atirekac²vara½ dh±retabbanti imin±va siddho”ti-±divacanavirodhatoca yath±vuttavacan±sambhavato ca.
Katha½? Das±hena saha kattikapuººam± “an±gat±”ti hi vutte das±hato aññ± s±puººam±ti ±pajjati. Anaññ± ce, saha-saddo na sambhavati, na hi attan±va attano yogosambhavati, an±gata-saddo ca na sambhavati. ¾gat± sampatt± eva hi s± puººam±. C²varasamayassaanantaratt± ek²bh±va½ an±gatatt± an±gat±yev±ti ce? Na, tath±pi an±gata-saddassasambhavato, ±gamanasambhave satiyeva hi an±gata-saddo sambhavati, na hi nibb±na½, paññattiv± “an±gat±”ti vuccati. Nibb±na½ viya khaºattaya½, s± ca puººam± na kad±cisamayabh±va½ p±puº±t²ti ayuttameva. “Tato para½ vikappetun”ti pana vacana½ piµµhisamaya½gahetv± µhitatt± sambhavati. Apica pav±raº±ya½ aruºe ca uµµhite s± puººam± c²varasamaya½ek±h±n±gat± ev±pajjati pubbe sahayogapattatt±. Eva½ sante ek²bh±vagat±pi s± c²varasamaya½an±gat± eva j±t±ti sabbad± na tath±viggahakaraºavacanattha½ kocideva vacanato d²pet²tiveditabba½.
Kimattha½ panettha “dasadivas±dhiko m±so”ti-±di vuttanti? Ta½ p±rip³risambhavato.Pañcamiyañhi pure aruºa½ uppanna-accekac²varassa dasadivas±dhiko m±soyeva parip³rotikatv± tath± vutta½. Apica tass± pañcamiy± divasabh±gopi sampatt±ya rattiy± “hiyyo”tivuccati, pageva pure aruºa½, tenev±ha “hiyyo kho, ±vuso, amh±kan”ti-±di.“Eva½ sante ‘chaµµhito paµµh±y±’ti vuttapaµhamap±µhassa vasena ‘anaccekac²varampi paccuddharitv±µhapita½ tic²varampi eta½ parih±ra½ labhatiyev±”’ti ca “dasadivas±dhiko m±so”ti-±dica ya½ likhita½. Ta½ na, “pañcamito paµµh±y±”ti p±µhe sajjiteva etena pariy±yenayath±vutta-atthasambhavato, na t±ni µh±n±ni puna sajjit±ni. Yath±µhitavaseneva ajjhupekkhitabb±n²tino takkoti ±cariyo. Ida½ sikkh±pada½ puººam±ya½ anissaggiyatthamev±ti upatissatthero.“Pav±raº±m±sassa juºhapakkhapañcamito paµµh±y±”ti p±µhe sajjite etena pariy±yena yath±vuttouppannassa c²varassa nidh±nak±lo dassito hoti, “accekac²varanti acc±yikac²vara½vuccat²”ti-±di p±µho. “Chaµµhito paµµh±y±”ti ca “k±mañcesa das±haparaman”ti-±dica ya½ likhita½, ta½ na p±µho, tasm± ek±dasadivasa½ parih±ra½ labhat²ti katv± ±cariyena“pañcamito paµµh±y±”ti likh±pito kira. “Pav±raº±m±sassa juºhapakkhachaµµhito paµµh±yapana uppanna½ anaccekac²varampi paccuddharitv± µhapita½ tic²varampi eta½ parih±ra½ labhatiyev±tip±µho”ti ca “accekac²varassa anatthate kathine ek±dasadivas±dhiko m±so, atthatekathine ek±dasadivas±dhik± pañcam±s±ti p±µho”ti ca ettha papañcenti, tasm± suµµhu sallakkhetv±kathetabba½, tuºh²bh³tena v± bhavitabba½.

Accekac²varasikkh±padavaººan± niµµhit±.