3. Tatiyakathinasikkh±padavaººan±
497. Nappahot²ti l±makapariccheda½ na p±puº±ti, teneva tic²varassa muµµhipañcak±dil±makaparicchedovat±va vutto. C²vare pacc±s± c²varapacc±s±. Teneta½ d²peti– ta½ c²vara½pacch± labbhatu v± m± v±, y±va s± pacc±s± chijjati, t±va ida½ m³lac²vara½ µhapetu½anuj±n±m²ti. “C²varapacc±s±”ti mariy±datthe nissakkavacana½, bhummatthe v± paccattavacana½kata½. 499-500. Niµµhitac²varasmi½ …pe… c²var±s± v± upacchinn±ti-±dimhit²su c²varesu aññatara½ kata½ hoti, ses± atthi, rakkhati. C²varapalibodhassa upacchede,ubbhatasmiñca kathine samaye v± hemantassa samaye v± ak±lac²vara½ uppajjeyya, khippamevak±retabba½ Sati p±rip³riy± pacc±s± na rakkhati, asati natthi ce pacc±s±, narakkhati. “Anatthate kathine ek±dasam±se uppannan”ti vacanato aparakattik± atthatev± anatthate v± samayova. Hemanto siy± samayo atthate, siy± asamayo anatthate. Tatopara½ eka½sato asamayo v±ti. “¾dissa dinnan”ti ida½ idha alabbham±nampi atthuddh±ravasenavutta½ bhikkhun²na½ dutiyanissaggiye (p±ci. 738 ±dayo) sesa½ ak±lac²vara½ viya.Tattha hi bhikkhunisaªghassa “sampatt± bh±jent³”ti eva½ ±dissa dinnameva “ak±lac²vara½k±lac²varan”ti adhiµµhahitv± bh±jentiy± nissaggiya½. Tath± hi tattha yath± “ak±lac²vara½n±ma anatthate kathine ek±dasam±se uppanna½, atthate kathine sattam±se uppannan”tiida½ atthuddh±ravasena vutta½, eva½sampadamida½. Yadi eva½ “ekapuggalassa ida½ tuyha½damh²ti dinnan”ti ida½ kimattha½ vutta½, na hi ta½ bh±jan²yanti ce? Abh±jan²yas±maññatovutta½ hoti. Yath± saªghassa ±dissa dinna½ atthatakathinehi eva bhikkh³hi abh±jan²yatt±ak±lac²vara½ n±ma j±ta½, eva½ puggalikampi itareh²ti attho. Eva½ santepi kassacisiy± “±dissa dinnampi das±hameva parih±ra½ labhat²”ti. Tasseta½ p±µikaªkha½.Paµhamakathine “niµµhitac²varasmi½ bhikkhun± ubbhatasmi½ kathine”ti idañhi niratthakanti.Anubbhatasmimpi hi kathine das±haparamameva dh±retabbanti viññ±tatt± an±dissa dinnamevasandh±yeta½ vutta½ siy±ti ce? Eva½ santepi an±dissa dinnampi anatthatakathin±na½aparakattik±ya das±hameva parih±ra½ labhati “niµµhitac²varasmi½ bhikkhun± ubbhatasmi½kathine”ti vuttatt±. ¾mant±ti ce? “Anatthate kathine ek±dasam±se uppannan”tivacanena virujjhati, tasm± yath±vuttanayenevettha sanniµµh±na½ gantabba½.Anugaºµhipade vutta½ “paµhamasikkh±pade sabbac²var±na½ y±vadatthac²varavasena kathinam±sabbhantaredas±h±tikkamepi an±patti parih±rassa dinnatt±. Yath± kathinam±sabbhantare±dissa dinnamak±lac²vara½ k±lac²varaparih±rameva labhati, tath± itaram±sepi labhat²tiveditabba½. Tasm± eva½ ‘niµµhitac²varasmi½ bhikkhun± ubbhatasmi½ kathine bhikkhuno panevac²vara½ uppajjeyy±’ti-±din± sikkh±pade siddhepi anatthatakathin±na½ pacchimakattikam±sa½anuj±nantena ‘ak±lac²vara½ uppajjeyy±’ti vutta½. Evañhi avutte ak±lac²vara½n±ma ‘anatthate kathine ek±dasam±se uppannan’ti na sakk± vattu½. Evañhi vacanatoanatthatakathin±na½ atthatakathin±na½ viya sabbac²var±na½ pacchimakattikam±se das±h±tikkamenissaggiya½ na hot²”ti-±di.Bhiyyopi eva½ vutta½– ya½ pana may± “paµhamakathine das±haparama½ atirekac²vara½ dh±retabban”ti anuññ±ta½, tampi kathinam±sato bahi uppannameva, na antoti ayamattho d²pito hoti.Katha½? Atirekac²varassa das±haparih±rato uddha½ ±pajjitabb±patti½ “niµµhitac²varasmi½bhikkhun± ubbhatasmi½ kathine”ti anupaññattiy± kathinabbhantare v±retv± tato uddha½uppannesu das±h±tikkame ±pajjitabb±patti½ imin± sikkh±padena v±retu½ “ak±lac²vara½uppajjeyy±”ti-±di vutta½. Tena “k±lepi ±dissa dinna½, eta½ ak±lac²vara½n±m±”ti vacanato kathinubbh±rato uddha½ das±haparih±ra½ na labhat²ti d²pita½ hoti, tehisaddhi½ puna kathinubbh±rato uddha½ pañca divas±ni labhat²ti pasaªgopi “niµµhitac²varasmi½bhikkhun± ubbhatasmi½ kathine bhikkhuno paneva ak±lac²vara½ uppajjeyya…pe… khippamevak±retabban”ti ak±lac²varassa uppattik±la½ niyametv± vuttatt± niv±rito hoti,tadubhayena kathinabbhantare uppannac²vara½ kathinubbh±rato uddha½ ekadivasampi parih±ra½na labhat²ti siddha½ hoti. Eva½ apare vadant²ti.Punapi vutta½– ±cariy± pana eva½ vadeyyu½ “niµµhitac²varasmi½ bhikkhun± ubbhatasmi½kathine bhikkhuno paneva ak±lac²vara½ uppajjeyy±”ti ettha “niµµhitac²varasmi½ bhikkhun±ubbhatasmi½ kathine”ti vadanto eva½ viññ±peti “etthantare tiººannampi ak±lac²var±na½uppatti abh±van”ti. Kasm± pana padabh±jane vitth±rit±n²ti? Vuccate– ida½ sikkh±pada½adhiµµh±na½ sandh±ya vutta½, kintu paµhame das±ha½ anuj±nitv± tasmi½ appahonte sacepacc±s± atthi, tameva va¹¹hetv± m±sa½ anuj±nanto imampi atthavisesa½ d²petiak±lac²vara½ n±ma sammukh²bh³tena bh±jetabbantipi d²peti. Ta½ pana “±kaªkham±nenabhikkhun± paµiggahetabban”ti imin± sikkh±padena va¹¹hetv± vuttanti, tasm± t²ºipipadabh±jane vitth±rit±n²ti.“Khippameva k±retabbanti das±h± k±retabban”ti ida½ pana pahonakabh±ve purimasikkh±padalakkhaºen±tid²petu½ vutta½, tasm± “eva½ s²ghanti v± lahunti v±”ti-±din± avatv± “das±h±”tivutta½. Atthatakathinassa eva½ hotu, anatthate pana kathine kathanti vutte anatthatassapaµikkhepata½ dasset²ti vutto apassanto vigh±ta½ ±pajjat²ti. Ekati½se aruºuggamanenissaggiyanti mahantenapi pacc±s±c²varena saha ghaµitampi tabbh±va½ anupatitv± nissaggiya½hoti sati pacchimappam±ºasambhave, asati na hoti, puna ghaµite hoti, aññena ghaµitena hoti. Chinna½ aññavatthu hoti. Pubbapariccheda½ atikkanta½ ghaµita½ puna aññapariccheda½labhat²ti eke, upaparikkhitv± gahetabba½. Aññatarasmi½ gaºµhipade pana “saªghassa v±ida½ ak±lac²varanti uddissa dinnan’ti ettha saªghassa dinne ±patti n±ma natthi, ‘sotassa raho’ti-±d²su viya paduddh±rena vutta½, tassa l±bha½ sandh±y±ti ce? Saªghato v± uppajjeyy±tianena siddhatt± adhikamev±”ti ca “saªgho c²var±ni labhissati gaºo v±’ti-±din±pip±µho atth²”ti ca vutta½. Gaºµhipade kosallattha½ pana may± sabba½ likhita½, suµµhuvic±retv± kathetabba½.
Tatiyakathinasikkh±padavaººan± niµµhit±.