Yo sal±k±su gahit±su pacch± ±gacchati, tassa atikkant±va sal±k± na upaµµh±petv± d±tabb±.Sal±ka½ n±ma ghaŗµi½ paharaŗato paµµh±ya ±gantv± hattha½ pas±rentova labhati, ańńassa ±gantv±sam²pe µhitassapi atikkant± atikkant±va hoti. Sace panassa ańńo gaŗhanto atthi,saya½ an±gatopi labhati, sabh±gaµµh±ne “asuko an±gato”ti ńatv± “aya½ tassa sal±k±”tiµhapetu½ vaµµati. Sace “an±gatassa na d±tabb±”ti katika½ karonti, adhammik±hoti. Anto-upac±re µhitassa hi bh±jan²yabhaŗ¹a½ p±puŗ±ti. Sace pana “an±gatassadeth±”ti mah±sadda½ karonti, daŗ¹akamma½ µhapetabba½, “±gantv± gaŗhant³”ti vattabba½.Cha pańcasal±k± naµµh± honti, bhattuddesako d±yak±na½ n±ma½ na sarati, so ce naµµhasal±k±mah±therassa v± attano v± p±petv± bhikkh³ vadeyya “may± asukag±me sal±kabhatta½mayha½ p±pita½, tumhe tattha laddhasal±kabhatta½ bhuńjeyy±th±”ti, vaµµati, vih±re ap±pita½pana ±sanas±l±ya ta½ bhatta½ labhitv± tattheva p±petv± bhuńjitu½ na vaµµati. “Ajja paµµh±yamayha½ sal±kabhatta½ gaŗhath±”ti vutte tatra ±sanas±l±ya g±hetu½ na vaµµati, vih±ra½ ±netv±g±hetabba½. “Sve paµµh±y±”ti vutte pana bhattuddesakassa ±cikkhitabba½ “sve paµµh±yaasukakula½ n±ma sal±kabhatta½ deti, sal±kagg±haŗak±le sareyy±s²”ti. Dubbhikkhesal±kabhatta½ pacchinditv± subhikkhe j±te kańci bhikkhu½ disv± “ajja paµµh±yaamh±ka½ sal±kabhatta½ gaŗhath±”ti puna paµµhapenti, antog±me ag±hetv±vih±ra½ ±netv± g±hetabba½. Idańhi sal±kabhatta½ n±ma uddesabhattasadisa½ na hoti,vih±rameva sandh±ya d²yati, tasm± bahi-upac±re g±hetu½ na vaµµati, “sve paµµh±y±”tivutte pana vih±re g±hetabbameva.
Gamiko bhikkhu ya½ dis±bh±ga½ gantuk±mo, tattha ańńena v±rag±masal±k± laddh± hoti,ta½ gahetv± itara½ bhikkhu½ “mayha½ pattasal±ka½ tva½ gaŗh±h²”ti vatv± gantu½vaµµati. Tena pana upac±ras²ma½ anatikkanteyeva tasmi½ tassa sal±k± g±hetabb±. Cha¹¹itavih±revasitv± manuss± “bodhicetiy±d²ni jaggitv± bhuńjant³”ti sal±kabhatta½ paµµhapenti,bhikkh³ sabh±gaµµh±nesu vasitv± k±lasseva gantv± tattha vatta½ karitv± ta½ bhatta½ bhuńjanti,vaµµati. Sace tesu sv±tan±ya attano p±petv± gatesu ±gantuko bhikkhu cha¹¹itavih±revasitv± k±lasseva vatta½ katv± ghaŗµi½ paharitv± sal±kabhatta½ attano p±petv± ±sanas±la½gacchati, sova tassa bhattassa issaro. Yo pana bhikkh³su vatta½ karontesuyeva bh³miya½dve tayo sammuńjan²pah±re datv± ghaŗµi½ paharitv± “dhurag±me sal±kabhatta½ mayha½ p±puŗ±t²”tigacchati, tassa ta½ corik±ya gahitatt± na p±puŗ±ti, vatta½ katv± p±petv± pacch±gatabhikkh³na½yevahoti.
Eko g±mo atid³re hoti, bhikkh³ nicca½ gantu½ na icchanti, manuss± “maya½ puńńenaparib±hir± hom±”ti vadanti, ye tassa g±massa ±sannavih±re sabh±gabhikkh³, te vattabb±“imesa½ bhikkh³na½ an±gatadivase tumhe bhuńjath±”ti, sal±k± pana devasika½ p±petabb±.T± ca kho pana ghaŗµipaharaŗamattena v± pacchic±lanamattena v± p±pit± na honti, pacchi½ panagahetv± sal±k± p²µhake ±kiritabb±, pacchi pana mukhavaµµiya½ na gahetabb±. Sacehi tattha ahi v± vicchiko v± bhaveyya, dukkha½ upp±deyya, tasm± heµµh± gahetv± pacchi½parammukha½ katv± sal±k± ±kiritabb± “sacepi sappo bhavissati, ettova pal±yissat²”ti.Eva½ sal±k± ±kiritv± g±m±divasena pubbe vuttanayeneva g±hetabb±.
Apica eka½ mah±therassa p±petv± “avases± mayha½ p±puŗant²”ti attanop±petv± vatta½ katv± cetiya½ vanditv± vitakkam±¼ake µhitehi bhikkh³hi “p±pit±,±vuso, sal±k±”ti vutte “±ma, bhante, tumhe gatagatag±me sal±kabhatta½ gaŗhath±”tivattabba½. Evańhi p±pit±pi sup±pit±va honti. Bhikkh³ sabbaratti½ dhammassavanattha½ańńa½ vih±ra½ gacchant± “maya½ tattha d±na½ aggahetv±va amh±ka½ gocarag±me piŗ¹±ya caritv±±gamiss±m±”ti sal±k± aggahetv±va gat± vih±re therassa patta½ sal±kabhatta½ bhuńjitu½±gacchanti, vaµµati. Atha mah±theropi “aha½ idha ki½ karom²”ti tehiyeva saddhi½ gacchati,tehi gatavih±re abhuńjitv±va gocarag±ma½ anuppattehi “detha, bhante, patte, sal±kay±gu-±d²ni±hariss±m±”ti vutte patt± na d±tabb±. Kasm±, bhante, na deth±ti. Vih±raµµhaka½bhatta½ vih±re vutth±na½ p±puŗ±ti, maya½ ańńavih±re vutth±ti. “Detha, bhante,na maya½ vih±re p±lik±ya dema, tumh±ka½ dema, gaŗhatha amh±ka½ bhikkhan”ti vuttepana vaµµati.

Sal±kabhattakath± niµµhit±.

213. Pakkhik±d²su pana ya½ abhilakkhitesu c±tuddas² pańcadas² pańcam² aµµham²tiimesu pakkhesu kammappasutehi uposatha½ k±tu½ satikaraŗatth±ya d²yati, ta½ pakkhika½n±ma. Ta½ sal±kabhattagatikameva hoti, g±hetv± bhuńjitabba½. Sace sal±kabhattampipakkhikabhattampi bahu½ sabbesa½ vinivijjhitv± gacchati, dvepi bhatt±ni visu½ visu½g±hetabb±ni. Sace bhikkhusaŖgho mah±, pakkhika½ g±hetv± tassa µhitik±ya sal±kabhatta½g±hetabba½, sal±kabhatta½ v± g±h±petv± tassa µhitik±ya pakkhika½ g±hetabba½. Yesa½na p±puŗ±ti, te piŗ¹±ya carissanti. Sace dvepi bhatt±ni bah³ni, bhikkh³ mand±, sal±kabhatta½n±ma devasika½ labbhati, tasm± ta½ µhapetv± “pakkhika½, ±vuso, bhuńjath±”ti pakkhikamevad±tabba½. Pakkhika½ paŗ²ta½ denti, visu½ µhitik± k±tabb±, “sve pakkho”tiajja pakkhika½ na g±hetabba½. Sace pana d±yak± vadanti “svepi amh±ka½ ghare l³khabhatta½bhavissati, ajjeva pakkhikabhatta½ uddisath±”ti, eva½ vaµµati.
Uposathika½ n±ma anva¹¹ham±se uposathadivase uposathaŖg±ni sam±diyitv± ya½attan± bhuńjati, tadeva d²yati. P±µipadika½ n±ma “uposathe bah³ saddh± pasann±bhikkh³na½ sakk±ra½ karonti, p±µipade pana bhikkh³ kilamanti, p±µipade dinna½ dubbhikkhad±nasadisa½mahapphala½ hoti, uposathakammena v± parisuddhas²l±na½ dutiyadivase dinna½ mahapphala½hot²”ti sallakkhetv± p±µipade d²yam±nakad±na½. Tampi ubhaya½ sal±kabhattagatikameva.Iti im±ni sattapi bhatt±ni piŗ¹ap±tik±na½ na vaµµanti, dhutaŖgabheda½ karontiyeva.
214. Apar±nipi c²varakkhandhake (mah±va. 350) vis±kh±ya vara½ y±citv± dinn±ni±gantukabhatta½ gamikabhatta½ gil±nabhatta½ gil±nupaµµh±kabhattanti catt±ri bhatt±nip±¼iya½ ±gat±neva. Tattha ±gantuk±na½ dinna½ bhatta½ ±gantukabhatta½. Esanayo sesesu. Sace panettha ±gantukabhatt±nipi ±gantuk±pi bah³ honti, sabbesa½ekeka½ g±hetabba½. Bhattesu appahontesu µhitik±ya g±hetabba½. Eko ±gantukopaµhamameva ±gantv± sabba½ ±gantukabhatta½ attano g±hetv± nis²dati, sabba½ tassevahoti. Pacch± ±gatehi ±gantukehi tena dinn±ni paribhuńjitabb±ni. Tenapieka½ attano gahetv± ses±ni d±tabb±ni. Aya½ u¼±rat±. Sace pana paµhama½ ±gantv±piattano aggahetv± tuŗh²bh³to nis²dati, pacch± ±gatehi saddhi½ paµip±µiy± gaŗhitabba½.Sace nicca½ ±gantuk± ±gacchanti, ±gatadivaseyeva bhuńjitabba½. Antarantar± ce±gacchanti, dve t²ŗi divas±ni bhuńjitabba½. Mah±paccariya½ pana “satta divas±nibhuńjitu½ vaµµat²”ti vutta½. ¾v±siko katthaci gantv± ±gato, tenapi ±gantukabhatta½bhuńjitabba½. Sace pana ta½ vih±re nibandh±pita½ hoti, vih±re g±hetabba½.Atha vih±ro d³re hoti, ±sanas±l±ya nibandh±pita½, ±sanas±l±ya g±hetabba½. Sacepana d±yak± “±gantukesu asati ±v±sik±pi bhuńjant³”ti vadanti, vaµµati, avuttepana na vaµµati.
Gamikabhattepi ayameva kath±maggo. Aya½ pana viseso– ±gantuko ±gantukabhattamevalabhati, gamiko ±gantukabhattampi gamikabhattampi. ¾v±sikopi pakkamituk±mogamiko hoti, gamikabhatta½ labhati. Yath± pana ±gantukabhatta½, evamida½dve t²ŗi v± satta v± divas±ni na labhati. “Gamiss±m²”ti bhuttopi ta½ divasa½kenaci k±raŗena na gato, punadivasepi bhuńjitu½ vaµµati sa-uss±hatt±. “Gamiss±m²”tibhuttassa cor± v± pantha½ rundhanti, udaka½ v± devo v± vassati, sattho v±na gacchati, sa-uss±hena bhuńjitabba½. “Ete upaddave olokentena dve tayo divase bhuńjitu½vaµµat²”ti mah±paccariya½ vutta½. “Gamiss±mi gamiss±m²”ti pana lesa½ o¹¹etv±bhuńjitu½ na labhati.
Gil±nabhattampi sace sabbesa½ gil±n±na½ pahoti, ta½ sabbesa½ d±tabba½. No ce, µhitika½katv± g±hetabba½. Eko gil±no arogar³po sakkoti antog±ma½ gantu½, eko nasakkoti, aya½ mah±gil±no n±ma, etassa gil±nabhatta½ d±tabba½. Dve mah±gil±n±,eko l±bh² abhińń±to bahu½ kh±dan²yabhojan²ya½ labhati, eko an±tho appal±bhat±ya antog±ma½pavisati, etassa gil±nabhatta½ d±tabba½. Gil±nabhatte divasaparicchedo natthi, y±va rogona v³pasammati, sapp±yabhojana½ abhuńjanto na y±peti, t±va bhuńjitabba½. Yad± pana missakay±gu½v± missakabhatta½ v± bhuttassapi rogo na kuppati, tato paµµh±ya na bhuńjitabba½.
Gil±nupaµµh±kabhattampi ya½ sabbesa½ pahoti, ta½ sabbesa½ d±tabba½. No ce pahoti,µhitika½ katv± g±hetabba½. Idampi dv²su gil±nesu mah±gil±nupaµµh±kassa g±hetabba½,dv²su mah±gil±nesu an±thagil±nupaµµh±kassa. Ya½ kula½ gil±nabhattampi deti gil±nupaµµh±kabhattampi,tattha yassa gil±nassa gil±nabhatta½ p±puŗ±ti, tadupaµµh±kassapi tattheva g±hetabba½.Gil±nupaµµh±kabhattepi divasaparicchedo natthi, y±va gil±no labhati, t±vassa upaµµh±kopilabhat²ti. Im±ni catt±ri bhatt±ni sace eva½ dinn±ni honti “±gantukagamikagil±nagil±nupaµµh±k±mama bhikkha½ gaŗhant³”ti, piŗ¹ap±tik±nampi vaµµati. Sace pana “±gantuk±d²na½catunna½ bhatta½ nibandh±pemi, mama bhatta½ gaŗhant³”ti eva½ dinn±ni honti, piŗ¹ap±tik±na½na vaµµati.
215. Apar±nipi dhurabhatta½ kuµibhatta½ v±rakabhattanti t²ŗi bhatt±ni. Tattha dhurabhattantiniccabhatta½ vuccati, ta½ duvidha½ saŖghikańca puggalikańca. Tattha ya½ “saŖghassa dhurabhatta½dem±”ti nibandh±pita½, ta½ sal±kabhattagatika½. “Mama nibaddhabhikkha½gaŗhant³”ti vatv± dinna½ pana piŗ¹ap±tik±nampi vaµµati. Puggalikepi “tumh±ka½dhurabhatta½ damm²”ti vutte piŗ¹ap±tiko ce, na vaµµati, “mama nibaddhabhikkha½ gaŗhath±”tivutte pana vaµµati, s±ditabba½. Sace pacch± katip±he v²tivatte “dhurabhatta½ gaŗhath±”tivadati, m³le suµµhu sampaµicchitatt± vaµµati.
Kuµibhatta½ n±ma ya½ saŖghassa ±v±sa½ k±retv± “amh±ka½ sen±sanav±sino amh±ka½yevabhatta½ gaŗhant³”ti eva½ nibandh±pita½, ta½ sal±kabhattagatikameva hoti, g±hetv±bhuńjitabba½. “Amh±ka½ sen±sanav±sino amh±ka½yeva bhikkha½ gaŗhant³”ti vuttepana piŗ¹ap±tik±nampi vaµµati. Ya½ pana puggale pas²ditv± tassa ±v±sa½ katv± “tumh±ka½dem±”ti dinna½, ta½ tasseva hoti, tasmi½ katthaci gate nissitakehi bhuńjitabba½.
V±rakabhatta½ n±ma dubbhikkhasamaye “v±rena bhikkh³ jaggiss±m±”ti dhuragehato paµµh±yadinna½, tampi bhikkh±vacanena dinna½ piŗ¹ap±tik±na½ vaµµati, “v±rakabhattan”ti vuttepana sal±kabhattagatika½ hoti. Sace taŗ¹ul±d²ni pesenti “s±maŗer± pacitv± dent³”ti,piŗ¹ap±tik±na½ vaµµati. Iti im±ni ca t²ŗi, ±gantukabhatt±d²ni ca catt±r²tisatta, t±ni saŖghabhatt±d²hi saha cuddasa bhatt±ni honti.