Chindantena ca a¹¹hamaº¹al±d²na½ v± up±hanatthavik±d²na½ v± pahonak±ni khaº¹±ni katv±d±tabb±ni. Heµµhimaparicchedena caturaªgulavitth±rampi anuv±tappahonak±y±ma½ khaº¹a½katv± d±tu½ vaµµati, aparibhoga½ pana na k±tabba½. Sacepi ekassa bhikkhuno koµµh±seeka½ v± dve v± vatth±ni nappahonti, tattha añña½ s±maºaka½ parikkh±ra½ µhapetv± yo tenatussati, tassa ta½ bh±ga½ katv± pacch± kusap±to k±tabbo. Sace dasa dasa bhikkh³ gaºetv±vagga½ karont±na½ eko vaggo na p³rati, aµµha v± nava v± honti, tesa½ aµµha v± navav± koµµh±s± “tumhe ime gahetv± visu½ bh±jeth±”ti d±tabb±. Eva½ datv± pacch±kusap±to k±tabbo.
199. Id±ni “aµµhim±, bhikkhave, m±tik± c²varassa upp±d±ya, s²m±ya deti, katik±yadeti, bhikkh±paññattiy± deti, saªghassa deti, ubhatosaªghassa deti, vassa½vuµµhasaªghassa deti,±dissa deti, puggalassa det²”ti (mah±va. 379) c²var±na½ paµil±bhakhettadassanattha½y± t± aµµha m±tik± vutt±, t±sa½ vasena vinicchayo veditabbo.
Tattha “s²m±ya damm²”ti eva½ s²ma½ par±masitv± dento s²m±ya detin±ma. Eva½ s²m±ya dinna½ y±vatik± bhikkh³ antos²m±gat±, tehi bh±jetabba½.S²m± ca n±mes± khaº¹as²m± upac±ras²m± sam±nasa½v±sas²m± avippav±sas²m± l±bhas²m±g±mas²m± nigamas²m± nagaras²m± abbhantaras²m± udakukkhepas²m± janapadas²m± raµµhas²m±rajjas²m± d²pas²m± cakkav±¼as²m±ti pannarasavidh± hoti. Tattha khaº¹as²m± s²m±kath±ya½vutt±va. Upac±ras²m± n±ma parikkhittassa vih±rassa parikkhepena, aparikkhittassaparikkhep±rahaµµh±nena paricchinn± hoti. Apica bhikkh³na½ dhuvasannip±taµµh±nato pariyanteµhitabhojanas±lato v± nibaddhavasana-±v±sato v± th±mamajjhimassa purisassa dvinna½ le¹¹up±t±na½anto upac±ras²m±ti veditabb±. S± pana ±v±sesu va¹¹hantesu va¹¹hati, parih±yantesuparih±yati. Mah±paccariya½ pana “bhikkh³supi va¹¹hantesu va¹¹hat²”ti vutta½. Tasm±sace vih±re sannipatitabhikkh³hi saddhi½ ek±baddh± hutv± yojanasatampi p³retv± nis²danti,yojanasatampi upac±ras²m±va hoti, sabbesa½ l±bho p±puº±ti. Sam±nasa½v±sa-avippav±sas²m±dvayampivuttameva. L±bhas²m± n±ma neva samm±sambuddhena anuññ±t±, na dhammasaªg±hakattherehiµhapit±, apica kho r±jar±jamah±matt± vih±ra½ k±retv± g±vuta½ v± a¹¹hayojana½ v±yojana½ v± samantato paricchinditv± “aya½ amh±ka½ vih±rassa l±bhas²m±”ti n±malikhitakethambhe nikhaºitv± “ya½ etthantare uppajjati, sabba½ amh±ka½ vih±rassa dem±”tis²m± µhapenti, aya½ l±bhas²m± n±ma. G±manigamanagara-abbhantara-udakukkhepas²m±pi vutt±eva.
Janapadas²m± n±ma k±sikosalaraµµh±d²na½ anto bah³ janapad± honti, tattha ekeko janapadaparicchedo janapadas²m±. Raµµhas²m± n±ma k±sikosal±diraµµhaparicchedo. Rajjas²m± n±ma“co¼abhogo kera¼abhogo”ti eva½ ekekassa rañño ±º±pavattiµµh±na½. D²pas²m±n±ma samuddantena paricchinnamah±d²p± ca antarad²p± ca. Cakkav±¼as²m± cakkav±¼apabbatenevaparicchinn±. Evamet±su s²m±su khaº¹as²m±ya kenaci kammena sannipatita½ saªgha½ disv±“ettheva s²m±ya saªghassa dem²”ti vutte y±vatik± bhikkh³ antokhaº¹as²m±gat±, tehibh±jetabba½. Tesa½yeva hi ta½ p±puº±ti, aññesa½ s²mantarik±ya v± upac±ras²m±ya v± µhit±nampi na p±puº±ti. Khaº¹as²m±ya µhite pana rukkhe v± pabbate v±µhitassa heµµh± v± pathav²vemajjhagatassa p±puº±tiyeva. “Imiss± upac±ras²m±ya saªghassa damm²”tidinna½ pana khaº¹as²m±s²mantarik±su µhit±nampi p±puº±ti. “Sam±nasa½v±sas²m±yadamm²”ti dinna½ pana khaº¹as²m±s²mantarik±su µhit±na½ na p±puº±ti. Avippav±sas²m±l±bhas²m±sudinna½ t±su s²m±su antogat±na½ p±puº±ti. G±mas²m±d²su dinna½ t±sa½ s²m±na½abbhantare baddhas²m±ya µhit±nampi p±puº±ti. Abbhantaras²m±-udakukkhepas²m±su dinna½tattha antogat±na½yeva p±puº±ti. Janapadaraµµharajjad²pacakkav±¼as²m±supi g±mas²m±d²su vuttasadisoyevavinicchayo.
Sace pana jambud²pe µhito “tambavaººid²pe saªghassa damm²”ti vadati, tambapaººid²patoekopi ±gantv± sabbesa½ gaºhitu½ labhati. Sacepi tatreva eko sabh±gabhikkhu sabh±g±na½bh±ga½ gaºh±ti, na v±retabbo. Eva½ t±va yo s²ma½ par±masitv± deti, tassa d±nevinicchayo veditabbo. Yo pana “asukas²m±yan”ti vattu½ na j±n±ti, kevala½“s²m±”ti vacanamattameva j±nanto vih±ra½ ±gantv± “s²m±ya damm²”ti v± “s²maµµhakasaªghassadamm²”ti v± bhaºati, so pucchitabbo “s²m± n±ma bahuvidh±, kataras²ma½ sandh±ya bhaºas²”ti.Sace vadati “aha½ ‘asukas²m±’ti na j±n±mi, s²maµµhakasaªgho bh±jetv± gaºhat³”ti,kataras²m±ya bh±jetabba½? Mah±s²vatthero kir±ha “avippav±sas²m±y±”ti. Tatona½ ±ha½su “avippav±sas²m± n±ma tiyojan±pi hoti, eva½ sante tiyojane µhit± l±bha½gaºhissanti, tiyojane µhatv± ±gantukavatta½ p³retv± ±r±ma½ pavisitabba½ bhavissati,gamiko tiyojana½ gantv± sen±sana½ ±pucchissati, nissayappaµipannassa tiyojan±tikkamenissayo paµippassambhissati, p±riv±sikena tiyojana½ atikkamitv± aruºa½ uµµhapetabba½bhavissati, bhikkhuniy± tiyojane µhatv± ±r±mappavesana½ ±pucchitabba½ bhavissati, sabbampeta½upac±ras²m±paricchedavaseneva k±tu½ vaµµati, tasm± upac±ras²m±ya bh±jetabban”ti.
200. Katik±ya det²ti ettha pana katik± n±ma sam±nal±bhakatik±. Tatreva½ katik±k±tabb±, ekasmi½ vih±re sannipatitehi bhikkh³hi ya½ vih±ra½ saªgaºhituk±m± sam±nal±bha½k±tu½ icchanti tassa n±ma½ gahetv± “asuko n±ma vih±ro por±ºako”tiv± “buddh±dhivuttho”ti v± “appal±bho”ti v± ya kiñci k±raºa½ vatv± “ta½vih±ra½ imin± vih±rena saddhi½ ekal±bha½ k±tu½ saªghassa ruccat²”ti tikkhattu½s±vetabba½. Ett±vat± tasmi½ vih±re nisinnopi idha nisinnova hoti. Tasmi½vih±repi saªghena evameva k±tabba½. Ett±vat± idha nisinnopi tasmi½ nisinnova hoti.Ekasmi½ vih±re l±bhe bh±jiyam±ne itarasmi½ µhitassa bh±ga½ gahetu½ vaµµati. Eva½ ekenavih±rena saddhi½ bah³pi ±v±s± ekal±bh± k±tabb±. Evañca kate ekasmi½ ±v±sedinne sabbattha dinna½ hoti.
201. Bhikkh±paññatti n±ma attano paricc±gapaññ±panaµµh±na½, yattha saªghassa dhuvak±r± kar²yanti.Ettha ca yasmi½ vih±re imassa c²varad±yakassa santaka½ saªghassa p±kavaµµa½ v± vattati,yasmi½ vih±re bhikkh³ attano bh±ra½ katv± sad± gehe bhojeti, yattha v± tena ±v±sok±rito, sal±kabhatt±d²ni v± nibaddh±ni, ime dhuvak±r± n±ma. Yena pana sakalopivih±ro patiµµh±pito, tattha vattabbameva natthi, tasm± sace so “yattha mayha½ dhuvak±r±kar²yanti, tattha damm²”ti v± “tattha deth±”ti v± bhaºati, bah³su cepi µh±nesudhuvak±r± honti, sabbattha dinnameva hoti. Sace pana ekasmi½ vih±re bhikkh³ bahutar±honti, tehi vattabba½ “tumh±ka½ dhuvak±re ekattha bhikkh³ bah³, ekattha appak±”ti.Sace “bhikkhugaºan±ya gaºhath±”ti bhaºati, tath± bh±jetv± gaºhitu½ vaµµati. Ettha ca vatthabhesajj±diappakampi sukhena bh±j²yati. Yadi pana mañco v± p²µha½ v± ekameva hoti, ta½ pucchitv±yassa vih±rassa, ekavih±repi v± yassa sen±sanassa so vic±reti, tattha d±tabba½.Sacepi “asukabhikkhu gaºhat³”ti vadati, vaµµati. Atha “mayha½ dhuvak±re deth±”tivatv± avic±retv± gacchati, saªghassapi vic±retu½ vaµµati. Eva½ pana vic±retabba½,“saªghattherassa vasanaµµh±ne deth±”ti vattabba½. Sace tattha sen±sana½ paripuººa½ hoti,yattha nappahoti, tattha d±tabba½. Sace eko bhikkhu “mayha½ vasanaµµh±ne sen±sanaparibhogabhaº¹a½natth²”ti vadati, tattha d±tabba½.
202. Saªghassa det²ti ettha pana sace vih±ra½ pavisitv± “im±ni c²var±ni saªghassa damm²”ti deti, upac±ras²m±ya µhitena saªghena ghaºµi½ paharitv± k±la½ ghosetv± bh±jetabb±ni, s²maµµhakassa asampattassapi bh±ga½ gaºhanto na v±retabbo. Vih±ro mah± hoti, ther±sanato paµµh±ya vatthesu d²yam±nesu alasaj±tik± mah±ther± pacch± ±gacchanti, “bhante, v²sativass±na½d²yati, tumh±ka½ µhitik± atikkant±”ti na vattabb±, µhitika½ µhapetv± tesa½datv± pacch± µhitibh±ya d±tabba½. “Asukavih±re kira bahu c²vara½ uppannan”tisutv± yojanantarikavih±ratopi bhikkh³ ±gacchanti, sampattasampatt±na½ µhitaµµh±nato paµµh±yad±tabba½, asampatt±nampi upac±ras²ma½ paviµµh±na½ antev±sik±d²su gaºhantesu d±tabbameva.“Bahi-upac±ras²m±ya µhit±na½ deth±”ti vadanti, na d±tabba½. Sace pana upac±ras²ma½okkantehi ek±baddh± hutv± attano vih±radv±re v± antovih±reyeva v± honti, parisavasenava¹¹hit± n±ma s²m± hoti, tasm± d±tabba½. Saªghanavakassa dinnepi pacch± ±gat±na½ d±tabbameva.Dutiyabh±ge pana ther±sana½ ±ru¼he ±gat±na½ paµhamabh±go na p±puº±ti, dutiyabh±gato vassaggenad±tabba½.
Ekasmi½ vih±re dasa bhikkh³ honti, dasa vatth±ni “saªghassa dem±”ti denti, p±µekka½bh±jetabb±ni. Sace “sabb±neva amh±ka½ p±puºant²”ti gahetv± gacchanti, dupp±pit±niceva duggahit±ni ca, gatagataµµh±ne saªghik±neva honti. Eka½ pana uddharitv± “ida½ tumh±ka½p±puº±t²”ti saªghattherassa p±petv± “ses±ni amh±ka½ p±puºant²”ti gahetu½vaµµati. Ekameva vattha½ “saªghassa dem±”ti ±haranti, abh±jetv±va “amh±ka½ p±puº±t²”tigaºhanti, dupp±pitañceva duggahitañca. Satthakena v± haliddi-±din± v± lekha½ katv±ekakoµµh±sa½ “ida½ µh±na½ tumh±ka½ p±puº±t²”ti saªghattherassa p±petv± “sesa½amh±ka½ p±puº±t²”ti gahetu½ vaµµati. Ya½ pana vatthasseva puppha½ v± vali v±,tena pariccheda½ k±tu½ na vaµµati. Sace eka½ tanta½ uddharitv± “ida½ µh±na½ tumh±ka½p±puº±t²”ti therassa datv± “sesa½ amh±ka½ p±puº±t²”ti gaºhanti, vaµµati.Khaº¹a½ khaº¹a½ chinditv± bh±jiyam±na½ vaµµatiyeva.
Ekabhikkhuke vih±re saªghassa c²varesu uppannesu sace pubbe vuttanayeneva so bhikkhu“sabb±ni mayha½ p±puºant²”ti gaºh±ti, suggahit±ni µhitik± panana tiµµhati. Sace ekeka½ uddharitv± “ida½ mayha½ p±puº±t²”ti gaºh±ti, µhitik±tiµµhati. Tattha aµµhit±ya µhitik±ya puna aññasmi½ c²vare uppanne sace eko bhikkhu ±gacchati,majjhe chinditv± dv²hipi gahetabba½. Ýhit±ya µhitik±ya puna aññasmi½ c²vare uppannesace navakataro ±gacchati, µhitik± heµµh± orohati. Sace vu¹¹hataro ±gacchati, µhitik±uddha½ ±rohati. Atha añño natthi, puna attano p±petv± gahetabba½. “Saªghassa dem±”tiv± “bhikkhusaªghassa dem±”ti v± yena kenaci ±k±rena saªgha½ ±masitv± dinna½pana pa½suk³lik±na½ na vaµµati “gahapatic²vara½ paµikkhip±mi, pa½suk³likaªga½ sam±diy±m²”ti vuttatt±, na pana akappiyatt±. Bhikkhusaªghena apaloketv± dinnampi na gahetabba½.Ya½ pana bhikkhu attano santaka½ deti, ta½ bhikkhudattiya½ n±ma vaµµati, pa½suk³la½ panana hoti. Eva½ santepi dhutaªga½ na bhijjati. “Bhikkh³na½ dema, ther±na½ dem±”ti vuttepana pa½suk³lik±nampi vaµµati, “ida½ vattha½ saªghassa dema, imin± up±hanatthavikapattatthavika-±yoga-a½sabaddhak±d²nikaront³”ti dinnampi vaµµati. Pattatthavik±d²na½ atth±ya dinn±ni bah³nipi honti,c²varatth±yapi pahonti, tato c²vara½ katv± p±rupitu½ vaµµati. Sace pana saªgho bh±jit±tiritt±nivatth±ni chinditv± up±hanatthavik±d²na½ atth±ya bh±jeti, tato gahetu½ na vaµµati. S±mikehivic±ritameva hi vaµµati, na itara½. Pa½suk³lika½ “saªghassa dhammakaraºapaµ±d²na½ atth±yadem±”ti vuttepi gahetu½ vaµµati, parikkh±ro n±ma pa½suk³lik±nampi icchitabbo.Ya½ tattha atireka½ hoti, ta½ c²varepi upanetu½ vaµµati. Sutta½ saªghassa denti, pa½suk³likehipigahetabba½. Aya½ t±va vih±ra½ pavisitv± “im±ni c²var±ni saªghassa damm²”ti dinnesuvinicchayo. Sace pana bahi-upac±ras²m±ya addh±namaggappaµipanne bhikkh³ disv± “saªghassadamm²”ti saªghattherassa v± saªghanavakassa v± ±roceti, sacepi yojana½ pharitv± paris±µhit± hoti, ek±baddh± ce, sabbesa½ p±puº±ti. Ye pana dv±dasahi hatthehi parisa½asampatt±, tesa½ na p±puº±ti.