Udakanimitte nirudakaµµh±ne n±v±ya v± c±µi-±d²su v± udaka½ p³retv±udakanimitta½ kittetu½ na vaµµati, bh³migatameva vaµµati. Tañca kho appavattana-udaka½ ±v±µapokkharaº²ta¼a-±kaj±tassaraloºisamudd±d²suµhita½, aµµhita½ pana oghanad²-udakav±hakam±tik±d²su udaka½ na vaµµati Andhakaµµhakath±ya½pana “gambh²resu ±v±µ±d²su ukkhepima½ udaka½ nimitta½ na k±tabban”ti vutta½,ta½ duvutta½, attanomatimattameva. Ýhita½ pana antamaso s³karakhat±yapi g±mad±rak±na½k²¼anav±piyampi ta½ khaºaññeva pathaviya½ ±v±µa½ katv± kuµehi ±haritv± p³rita-udakampisace y±va kammav±c±pariyos±n± tiµµhati, appa½ v± hotu bahu½ v±, vaµµati. Tasmi½ panaµh±ne nimittasaññ±karaºattha½ p±s±ºav±lik±pa½su-±dir±si v± p±s±ºatthambho v± d±rutthambhov± k±tabbo. Ta½ k±tu½ k±retuñca bhikkhussa vaµµati, l±bhas²m±ya½ pana na vaµµati.Sam±nasa½v±sakas²m± kassaci p²¼ana½ na karoti, kevala½ bhikkh³na½ vinayakammamevas±dheti, tasm± ettha vaµµati.
Imehi ca aµµhahi nimittehi asammissehipi aññamañña½ sammissehipi s²m± sammannitu½vaµµatiyeva. S± eva½ sammannitv± bajjham±n± ekena dv²hi v± nimittehi abaddh± hoti,t²ºi pana ±di½ katv± vuttappak±r±na½ nimitt±na½ satenapi baddh± hoti. S± t²hisiªgh±µakasaºµh±n± hoti, cat³hi caturass± v± siªgh±µaka-a¹¹hacandamudiªg±disaºµh±n± v±,tato adhikehi n±n±saºµh±n±. Eva½ vuttanayena nimitt±ni kittetv± sammat± “nimittasampattiyutt±”tiveditabb±.
159. Parisasampattiyutt± n±ma sabbantimena paricchedena cat³hi bhikkh³hi sannipatitv±y±vatik± tasmi½ g±makhette baddhas²ma½ v± nad²samuddaj±tassare v± anokkamitv±µhit± bhikkh³, te sabbe hatthap±se v± katv± chanda½ v± ±haritv± sammat±.
160. Kammav±c±sampattiyutt± n±ma–
“Suº±tu me, bhante, saªgho, y±vat± samant± nimitt± kittit±, yadi saªghassa pattakalla½,saªgho etehi nimittehi s²ma½ sammanneyya sam±nasa½v±sa½ ek³posatha½, es± ñatti.
“Suº±tu me, bhante, saªgho, y±vat± samant± nimitt± kittit±, saªgho etehi nimittehis²ma½ sammannati sam±nasa½v±sa½ ek³posatha½, yass±yasmato khamati etehi nimittehis²m±ya sammuti sam±nasa½v±s±ya ek³posath±ya, so tuºhassa. Yassa nakkhamati, so bh±seyya.
“Sammat± s²m± saªghena etehi nimittehi sam±nasa½v±s± ek³posath±, khamati saªghassa,tasm± tuºh², evameta½ dh±ray±m²”ti (mah±va. 139)–

Eva½ vutt±ya parisuddh±ya ñattidutiyakammav±c±ya sammat±. Kammav±c±pariyos±ne nimitt±na½anto s²m± hoti, nimitt±ni s²mato bahi honti.

161. Eva½ baddh±ya ca s²m±ya tic²varena vippav±sasukhattha½ da¼h²kammatthañca avippav±sasammutik±tabb±. S± pana eva½ kattabb±–
“Suº±tu me, bhante, saªgho, y± s± saªghena s²m± sammat± sam±nasa½v±s± ek³posath±,yadi saªghassa pattakalla½, saªgho ta½ s²ma½ tic²varena avippav±sa½ sammanneyya µhapetv± g±mañcag±m³pac±rañca, es± ñatti.
“Suº±tu me, bhante, saªgho, y± s± saªghena s²m± sammat± sam±nasa½v±s± ek³posath±,saªgho ta½ s²ma½ tic²varena avippav±sa½ sammannati µhapetv± g±mañca g±m³pac±rañca, yass±yasmatokhamati etiss± s²m±ya tic²varena avippav±s±ya sammuti µhapetv± g±mañca g±m³pac±rañca,so tuºhassa. Yassa nakkhamati, so bh±seyya.
“Sammat± s± s²m± saªghena tic²varena avippav±s± µhapetv± g±mañca g±m³pac±rañca,khamati saªghassa, tasm± tuºh², evameta½ dh±ray±m²”ti (mah±va. 143).
Ettha (mah±va. aµµha. 144) ca nigamanagar±nampi g±meneva saªgaho veditabbo. G±m³pac±rotiparikkhittassa parikkhepo, aparikkhittassa parikkhepok±so. Imesu pana g±mag±m³pac±resuadhiµµhitatec²variko bhikkhu parih±ra½ na labhati. Ayañhi avippav±sas²m± “µhapetv±g±mañca g±m³pac±rañc±”ti vuttatt± g±mañca g±m³pac±rañca na ottharati,sam±nasa½v±sakas²m±va ottharati. Sam±nasa½v±sakas²m± cettha attano dhammat±ya gacchati,avippav±sas²m± pana yattha sam±nasa½v±sakas²m±, tattheva gacchati. Na hi tass± visu½nimittakittana½ atthi, tattha sace avippav±s±ya sammutik±le g±mo atthi, ta½ s± na ottharati Sace pana sammat±ya s²m±ya pacch± g±mo nivisati, sopi s²masaªkhya½yevagacchati. Yath± ca pacch± niviµµho, eva½ paµhama½ niviµµhassa pacch± va¹¹hitappadesopi s²masaªkhyamevagacchati. Sace s²m±sammutik±le geh±ni kat±ni, “pavisiss±m±”ti ±layopiatthi, manuss± pana appaviµµh±, por±ºakag±ma½ v± sace gehameva cha¹¹etv± aññattha gat±,ag±moyeva esa, s²m± ottharati. Sace pana ekampi kula½ paviµµha½ v± agata½ v± atthi,g±moyeva, s²m± na ottharati. Ayamettha saªkhepo.
162. Aya½ pana vitth±ro (mah±va. aµµha. 138) s²ma½ bandhituk±mena hi s±mantavih±resubhikkh³ tassa tassa vih±rassa s²m±pariccheda½ pucchitv± baddhas²mavih±r±na½ s²m±ya s²mantarika½,abaddhas²mavih±r±na½ s²m±ya upac±ra½ µhapetv± dis±c±rikabhikkh³na½ nissañc±rasamaye saceekasmi½ g±makhette s²ma½ bandhituk±m±, ye tattha baddhas²mavih±r±, tesu bhikkh³na½“maya½ ajja s²ma½ bandhiss±ma, tumhe sakas²m±ya paricchedato m± nikkhamitth±”tipesetabba½. Ye abaddhas²mavih±r±, tesu bhikkh³ ekajjha½ sannip±tetabb±, chand±rah±na½chando ±har±petabbo. “Sace aññ±nipi g±makhett±ni antok±tuk±m±, tesu g±mesuye bhikkh³ vasanti, tehipi ±gantabba½, an±gacchant±na½ chando ±haritabbo”ti mah±sumatthero±ha. Mah±padumatthero pana “n±n±g±makhett±ni n±ma p±µiyekka½ baddhas²masadis±ni,na tato chandap±risuddhi ±gacchati, antonimittagatehi pana bhikkh³hi ±gantabban”ti vatv±puna ±ha “sam±nasa½v±sakas²m±sammannanak±le ±gamanampi an±gamanampi vaµµati, avippav±sas²m±sammannanak±lepana antonimittagatehi ±gantabba½, an±gacchant±na½ chando ±haritabbo”ti.
Eva½ sannipatitesu bhikkh³su chand±rah±na½ chande ±haµe tesu tesu maggesu nad²titthag±madv±r±d²suca ±gantukabhikkh³na½ s²gha½ s²gha½ hatthap±sanayanatthañceva bahis²makaraºatthañca ±r±mikeceva samaºuddese ca µhapetv± bherisañña½ v± saªkhasañña½ v± katv± nimittakittan±nantara½vutt±ya “suº±tu me bhante saªgho”ti-±dik±ya kammav±c±ya s²m± bandhitabb±.Kammav±c±pariyos±neyeva nimitt±ni bahikatv± heµµh± pathav²sandh±raka½ udakapariyanta½katv± s²m± gat± hoti.
163. Ima½ pana sam±nasa½v±sakas²ma½ sammannantehi pabbajj³pasampad±d²na½ saªghakamm±na½ sukhakaraºattha½ paµhama½ khaº¹as²m± bandhitabb±. Ta½ pana bandhantehi vatta½ j±nitabba½. Sace hi bodhicetiyabhattas±l±d²ni sabbavatth³ni patiµµh±petv± katavih±re bandhanti, vih±ramajjhe bah³na½ samosaraºaµµh±neabandhitv± vih±rapaccante vivittok±se bandhitabb±. Akatavih±re bandhantehi bodhicetiy±d²na½sabbavatth³na½ µh±na½ sallakkhetv± yath± patiµµhitesu vatth³su vih±rapaccante vivittok±sehoti, eva½ bandhitabb±. S± heµµhimaparicchedena sace ekav²sati bhikkh³ gaºh±ti, vaµµati,tato ora½ na vaµµati, para½ bhikkhusahassa½ gaºhant²pi vaµµati. Ta½ bandhantehi s²mam±¼akassasamant± nimittupag± p±s±º± µhapetabb±, na khaº¹as²m±ya µhitehi mah±s²m± bandhitabb±,na mah±s²m±ya µhitehi khaº¹as²m±, khaº¹as²m±yameva pana µhatv± khaº¹as²m± bandhitabb±.
Tatr±ya½ bandhanavidhi– samant± “eso p±s±ºo nimittan”ti eva½ nimitt±ni kittetv±kammav±c±ya s²m± sammannitabb±. Atha tass± eva da¼h²kammattha½ avippav±sakammav±c±k±tabb±. Evañhi “s²ma½ sam³haniss±m±”ti ±gat± sam³hanitu½ na sakkhissanti.S²ma½ sammannitv± bahi s²mantarikap±s±º± µhapetabb±. S²mantarik± pacchimakoµiy±ekaratanappam±º± vaµµati. “Vidatthippam±º±pi vaµµat²”ti kurundiya½, “caturaªgulappam±º±pivaµµat²”ti mah±paccariya½ vutta½. Sace pana vih±ro mah± hoti, dvepi tissopitatuttarimpi khaº¹as²m±yo bandhitabb±.
Eva½ khaº¹as²ma½ sammannitv± mah±s²masammutik±le khaº¹as²mato nikkhamitv± mah±s²m±ya½µhatv± samant± anupariy±yantehi s²mantarikap±s±º± kittetabb±, tato avasesanimitt±nikittetv± hatthap±sa½ avijahantehi kammav±c±ya sam±nasa½v±sakas²ma½ sammannitv± tass±da¼h²kammattha½ avippav±sakammav±c±pi k±tabb±. Evañhi “s²ma½ sam³haniss±m±”ti±gat± sam³hanitu½ na sakkhissanti. Sace pana khaº¹as²m±ya nimitt±nikittetv± tato s²mantarik±ya nimitt±ni kittetv± mah±s²m±ya nimitt±ni kittenti,eva½ t²su µh±nesu nimitt±ni kittetv± ya½ s²ma½ icchanti, ta½ paµhama½ bandhitu½vaµµati. Eva½ santepi yath±vuttanayena khaº¹as²matova paµµh±ya bandhitabb±. Eva½ baddh±supana s²m±su khaº¹as²m±ya µhit± bhikkh³ mah±s²m±ya kamma½ karont±na½ na kopenti,mah±s²m±ya v± µhit± khaº¹as²m±ya karont±na½, s²mantarik±ya pana µhit± ubhinnampi nakopenti. G±makhette µhatv± kamma½ karont±na½ pana s²mantarik±ya µhit± kopenti.S²mantarik± hi g±makhetta½ bhajati.
S²m± ca n±mes± na keval± pathav²taleyeva baddh± baddh± n±ma hoti, atha kho piµµhip±s±ºepikuµigehepi leºepi p±s±depi pabbatamatthakepi baddh± baddh±yeva hoti. Tattha piµµhip±s±ºebandhantehi p±s±ºapiµµhiya½ r±ji½ v± koµµetv± udukkhala½ v± khaºitv± nimitta½ nak±tabba½, nimittupagap±s±ºe µhapetv± nimitt±ni kittetabb±ni. Kammav±c±pariyos±nes²m± pathav²sandh±raka½ udakapariyanta½ katv± otarati. Nimittap±s±º± yath±µh±nena tiµµhanti, tasm± samantato r±ji v± upaµµh±petabb±, cat³su v± koºesu p±s±º± vijjhitabb±,“aya½ s²m±paricchedo”ti vatv± akkhar±ni v± chinditabb±ni. Keci us³yak±“s²ma½ jh±pess±m±”ti aggi½ denti, p±s±º±va jh±yanti, na s²m±.
Kuµigehepi bhitti½ akittetv± ekav²satiy± bhikkh³na½ ok±saµµh±na½ antokaritv±p±s±ºanimitt±ni µhapetv± s²m± sammannitabb±, antokuµµameva s²m± hoti. Saceantokuµµe ekav²satiy± bhikkh³na½ ok±so natthi, pamukhe nimittap±s±ºe µhapetv±sammannitabb±. Sace evampi nappahoti, bahi nibbodakapatanaµµh±nepi nimitt±ni µhapetv±sammannitabb±. Eva½ sammat±ya pana sabba½ kuµigeha½ s²maµµhameva hoti.
Catubhittiyaleºepi bandhantehi kuµµa½ akittetv± p±s±º±va kittetabb±, antook±se asati pamukhepi nimitt±ni µhapetabb±ni, eva½ leºassa anto ca bahi ca s²m±hoti.
Uparip±s±depi bhitti½ akittetv± antop±s±ºe µhapetv± s²m±sammannitabb±. Sace nappahoti, pamukhepi p±s±ºe µhapetv± sammannitabb±. Eva½ sammat±uparip±s±deyeva hoti, heµµh± na otarati. Sace pana bah³su thambhesu tul±na½ uparikatap±s±dassa heµµhimatale kuµµo yath± nimitt±na½ anto hoti, eva½ uµµhahitv± tul±rukkhehiekasambandho µhito, heµµh±pi otarati, ekathambhap±s±dassa pana uparitale baddh± s²m±. Sacethambhamatthake ekav²satiy± bhikkh³na½ ok±so hoti, heµµh± otarati. Sace p±s±dabhittitoniggatesu niyy³hak±d²su p±s±ºe µhapetv± s²ma½ bandhanti, p±s±dabhitti antos²m±yahoti. Heµµh± panass± otaraº±notaraºa½ vuttanayeneva veditabba½.
Heµµh±p±s±de kittentehipi bhitti ca rukkhatthambh± ca na kittetabb±, bhittilagge panap±s±ºatthambhe kittetu½ vaµµati. Eva½ kittit± s²m± heµµh±p±s±dassa pariyantathambh±na½ antoyeva hoti. Sace pana heµµh±p±s±dassa kuµµo uparimatalena sambaddho hoti, uparip±s±dampi abhiruhati. Sace p±s±dassa bahi nibbodakapatanaµµh±ne nimitt±ni karonti, sabbo p±s±dos²maµµho hoti.