23. Nissayavinicchayakath±
151. Nissayoti ettha pana aya½ nissayo n±ma kena d±tabbo, kena nad±tabbo, kassa d±tabbo, kassa na d±tabbo, katha½ gahito hoti, katha½ paµippassambhati,niss±ya kena vasitabba½, kena ca na vasitabbanti? Tattha kena d±tabbo, kena nad±tabboti ettha t±va “anuj±n±mi, bhikkhave, byattena bhikkhun± paµibalena dasavassenav± atirekadasavassena v± upasamp±detu½, nissaya½ d±tun”ti (mah±va. 76, 82) cavacanato yo byatto hoti paµibalo upasampad±ya dasavasso v± atirekadasavasso v±, tenad±tabbo, itarena na d±tabbo. Sace deti, dukkaµa½ ±pajjati.Ettha (p±ci. aµµha. 145-147) ca “byatto”ti imin± parisupaµµh±pakabahussuto veditabbo.Parisupaµµh±pakena hi sabbantimena paricchedena parisa½ abhivinaye vinetu½ dve vibhaªg±paguº± v±cuggat± k±tabb±, asakkontena t²hi janehi saddhi½ parivattanakkham± k±tabb±,kamm±kammañca khandhakavattañca uggahetabba½, paris±ya pana abhidhamme vinayanattha½ sace majjhimabh±ºakohoti, m³lapaºº±sako uggahetabbo, d²ghabh±ºakena mah±vaggo, sa½yuttabh±ºakena heµµhim±v± tayo vagg± mah±vaggo v±, aªguttarabh±ºakena heµµh± v± upari v± upa¹¹hanik±youggahetabbo, asakkontena tikanip±tato paµµh±ya uggahetumpi vaµµati. Mah±paccariya½pana “eka½ gaºhantena catukkanip±ta½ v± pañcakanip±ta½ v± uggahetu½ vaµµat²”tivutta½. J±takabh±ºakena s±µµhakatha½ j±taka½ uggahetabba½, tato ora½ na vaµµati. “Dhammapadampisaha vatthun± uggahetu½ vaµµat²”ti mah±paccariya½ vutta½. Tato tato samuccaya½katv± m³lapaºº±sakamatta½ vaµµati, “na vaµµat²”ti kurundaµµhakath±ya½ paµikkhitta½,itar±su vic±raº±yeva natthi. Abhidhamme kiñci gahetabbanti na vutta½. Yassa panas±µµhakathampi vinayapiµaka½ abhidhammapiµakañca paguºa½, suttante ca vuttappak±ro ganthonatthi, parisa½ upaµµh±petu½ na labhati. Yena pana suttantato ca vinayato ca vuttappam±ºogantho uggahito, aya½ parisupaµµh±ko bahussutova hoti, dis±p±mokkho yenak±ma½gamoparisa½ upaµµh±petu½ labhati, aya½ imasmi½ atthe “byatto”ti adhippeto.Yo pana antev±sino v± saddhivih±rikassa v± gil±nassa sakkoti upaµµh±n±d²nik±tu½, aya½ idha “paµibalo”ti adhippeto. Ya½ pana vutta½–
“Pañcahi, bhikkhave, aªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayo d±tabbo,na s±maºero upaµµh±petabbo. Na asekkhena s²lakkhandhena samann±gato hoti, na asekkhenasam±dhikkhandhena samann±gato hoti, na asekkhena paññ±kkhandhena samann±gato hoti, naasekkhena vimuttikkhandhena samann±gato hoti, na asekkhena vimuttiñ±ºadassanakkhandhena samann±gatohoti. Imehi kho, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, nanissayo d±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo.
“Aparehipi, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo. Attan± na asekkhena s²lakkhandhena samann±gatohoti, na para½ asekkhe s²lakkhandhe sam±dapet±. Attan± na asekkhena sam±dhikkhandhenasamann±gato hoti, na para½ asekkhe sam±dhikkhandhe sam±dapet±. Attan± na asekkhenapaññ±kkhandhena samann±gato hoti, na para½ asekkhe paññ±kkhandhe sam±dapet±. Attan±na asekkhena vimuttikkhandhena samann±gato hoti, na para½ asekkhe vimuttikkhandhe sam±dapet±.Attan± na asekkhena vimuttiñ±ºadassanakkhandhena samann±gato hoti, na para½ asekkhe vimuttiñ±ºadassanakkhandhesam±dapet±. Imehi kho, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½,na nissayo d±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo.
“Aparehipi, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo. Assaddho hoti, ahiriko hoti, anottapp²hoti, kus²to hoti, muµµhassati hoti. Imehi kho, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatenabhikkhun± na upasamp±detabba½ na nissayo d±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo.
“Aparehipi, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo. Adhis²le s²lavipanno hoti, ajjh±c±re ±c±ravipannohoti, atidiµµhiy± diµµhivipanno hoti, appassuto hoti, duppañño hoti. Imehikho, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayo d±tabbo,na s±maºero upaµµh±petabbo.
“Aparehipi, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo. Na paµibalo hoti antev±si½ v± saddhivih±ri½v± gil±na½ upaµµh±tu½ v± upaµµh±petu½ v±, anabhirata½ v³pak±setu½ v± v³pak±s±petu½v±, uppanna½ kukkucca½ dhammato vinodetu½, ±patti½ na j±n±ti, ±pattiy± vuµµh±na½na j±n±ti. Imehi kho, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½,na nissayo d±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo.
“Aparehipi, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo. Na paµibalo hoti antev±si½ v± saddhivih±ri½v± ±bhisam±c±rik±ya sikkh±ya sikkh±petu½, ±dibrahmacariyak±ya sikkh±ya vinetu½,abhidhamme vinetu½, abhivinaye vinetu½, uppanna½ diµµhigata½ dhammato vivecetu½.Imehi kho, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo.
“Aparehipi, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo ¾patti½ na j±n±ti, an±patti½na j±n±ti, lahuka½ ±patti½ na j±n±ti, garuka½ ±patti½ na j±n±ti, ubhay±nikho panassa p±timokkh±ni vitth±rena na sv±gat±ni honti na suvibhatt±ni na suppavatt²nina suvinicchit±ni suttaso anubyañjanaso. Imehi kho, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatenabhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayo d±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo.
“Aparehipi, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo. ¾patti½ na j±n±ti, an±patti½ na j±n±ti,lahuka½ ±patti½ na j±n±ti, garuka½ ±patti½ na j±n±ti, ³nadasavasso hoti mehi kho, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatena bhikkhun± na upasamp±detabba½, na nissayod±tabbo, na s±maºero upaµµh±petabbo”ti-±di (mah±va. 84). Tampi–
“Anuj±n±mi, bhikkhave, byattena bhikkhun± paµibalena dasavassena v± atirekadasavassenav± upasamp±detu½, nissaya½ d±tun”ti (mah±va. 76, 82) ca eva½ saªkhepato vuttassevaupajjh±y±cariyalakkhaºassa vitth±radassanattha½ vutta½.
Tattha (mah±va. aµµha. 84) kiñci ayuttavasena paµikkhitta½, kiñci ±patti-aªgavasena.Tath± hi “na asekkhena s²lakkhandhen±”ti ca “attan± na asekkhen±”ti ca “assaddho”tica ±d²su t²su pañcakesu ayuttavasena paµikkhepo kato, na ±patti-aªgavasena. Yohi asekkhehi s²lakkhandh±d²hi asamann±gato pare ca tattha sam±dapetu½ asakkonto assaddhiy±didosayuttovahutv± parisa½ pariharati, tassa paris± s²l±d²hi pariy±yatiyeva na va¹¹hati, tasm± “tenana upasamp±detabban”ti-±di ayuttavasena vutta½, na ±patti-aªgavasena. Na hi kh²º±savassevaupajjh±cariyabh±vo bhagavat± anuññ±to, yadi tasseva anuññ±to abhavissa, “sace upajjh±yassaanabhirati uppann± hot²”ti-±di½ na vadeyya, yasm± pana kh²º±savassa paris± s²l±d²hina parih±yati, tasm± “pañcahi, bhikkhave, aªgehi samann±gatena bhikkhun± upasamp±detabban”ti-±divutta½.Adhis²le s²lavipannoti-±d²su p±r±jikañca saªgh±disesañca ±pannoadhis²le s²lavipanno n±ma. Itare pañc±pattikkhandhe ±panno ajjh±c±re ±c±ravipannon±ma. Samm±diµµhi½ pah±ya antagg±hik±ya diµµhiy± samann±gato atidiµµhiy± diµµhivipannon±ma. Yattaka½ suta½ parisa½ pariharantassa icchitabba½, tena virahitatt± appassuto.Ya½ tena j±nitabba½ ±patt±di, tassa aj±nanato duppañño. Imasmi½ pañcake purim±nit²ºi pad±ni ayuttavasena vutt±ni, pacchim±ni dve ±patti-aªgavasena.¾patti½ na j±n±t²ti “ida½ n±ma may± katan”ti vutte “ima½ n±ma ±patti½aya½ ±panno”ti na j±n±ti. Vuµµh±na½ na j±n±t²ti “vuµµh±nag±minito v±desan±g±minito v± ±pattito eva½ n±ma vuµµh±na½ hot²”ti na j±n±ti. Imasmiñhipañcake purim±ni dve pad±ni ayuttavasena vutt±ni, pacchim±ni t²ºi ±patti-aªgavasena.¾bhisam±c±rik±ya sikkh±y±ti khandhakavatte vinetu½ na paµibalo hot²ti attho.¾dibrahmacariyak±y±ti sekkhapaººattiya½ vinetu½ na paµibaloti attho. Abhidhammetin±mar³paparicchede vinetu½ na paµibaloti attho. Abhivinayeti sakale vinayapiµakevinetu½ na paµibaloti attho. Vinetu½ na paµibaloti ca sabbattha sikkh±petu½na sakkot²ti attho. Dhammato vivecetunti dhammena k±raºena vissajj±petu½.Imasmi½ pañcake sabbapadesu ±patti.“¾patti½ na j±n±t²”ti-±dipañcakasmi½ vitth±ren±ti ubhatovibhaªgena saddhi½.Na sv±gat±n²ti na suµµhu ±gat±ni. Suvibhatt±n²ti suµµhu vibhatt±ni padapacc±bhaµµhasaªkaradosara-at±ni.Suppavatt²n²ti paguº±ni v±cuggat±ni suvinicchit±ni. Suttasoti khandhakapariv±rato±haritabbasuttavasena suµµhu vinicchit±ni. Anubyañjanasoti akkharapadap±rip³riy±ca suvinicchit±ni akhaº¹±ni avipar²takkhar±ni. Etena aµµhakath± d²pit±. Aµµhakath±tohi esa vinicchayo hot²ti. Imasmi½ pañcakepi sabbapadesu ±patti. Ðnadasavassapariyos±napañcakepieseva nayo. Iti ±dito tayo pañcak±, catutthe t²ºi pad±ni, pañcame dve pad±n²tisabbepi catt±ro pañcak± ayuttavasena vutt±, catutthe pañcake dve pad±ni,pañcame t²ºi, chaµµhasattamaµµham± tayo pañcak±ti sabbepi catt±ro pañcak± ±patti-aªgavasenavutt±.Sukkapakkhe pana vuttavipariy±yena “pañcahi, bhikkhave, aªgehi samann±gatena bhikkhun±upasamp±detabba½, nissayo d±tabbo, s±maºero upaµµh±petabbo. Asekkhena s²lakkhandhenasamann±gato hot²”ti-±din± (mah±va. 84) aµµha pañcak± ±gat±yeva. Tattha sabbattheva an±patti. 152. Kassa d±tabbo, kassa na d±tabboti ettha pana yo lajj² hoti, tassa d±tabbo.Itarassa na d±tabbo “na, bhikkhave, alajj²na½ nissayo d±tabbo, yo dadeyya, ±pattidukkaµass±”ti (mah±va. 120) vacanato. Niss±ya vasantenapi alajj² niss±ya na vasitabba½.Vuttañheta½ “na, bhikkhave, alajj²na½ niss±ya vatthabba½, yo vaseyya, ±patti dukkaµass±”ti(mah±va. 120). Ettha (mah±va. aµµha. 120) ca alajj²nanti upayogatthe s±mivacana½,alajjipuggale niss±ya na vasitabbanti vutta½ hoti. Tasm± nava½ µh±na½ gatena “ehi,bhikkhu, nissaya½ gaºh±h²”ti vuccam±nenapi cat³hapañc±ha½ nissayad±yakassa lajjibh±va½upaparikkhitv± nissayo gahetabbo. “Anuj±n±mi, bhikkhave, cat³hapañc±ha½ ±gametu½y±va bhikkhusabh±gata½ j±n±m²”ti (mah±va. 120) hi vutta½. Sace “thero lajj²”tibhikkh³na½ santike sutv± ±gatadivaseyeva gahetuk±mo hoti, thero pana “±gamehit±va, vasanto j±nissas²”ti katip±ha½ ±c±ra½ upaparikkhitv± nissaya½ deti, vaµµati,pakatiy± nissayagahaºaµµh±na½ gatena pana tadaheva gahetabbo, ekadivasampi parih±ro natthi.Sace paµhamay±me ±cariyassa ok±so natthi, ok±sa½ alabhanto “pacc³sasamaye gahess±m²”tisayati, aruºa½ uggatampi na j±n±ti, an±patti. Sace pana “gaºhiss±m²”ti ±bhoga½akatv± sayati, aruºuggamane dukkaµa½. Agatapubba½ µh±na½ gatena dve t²ºi divas±nivasitv± gantuk±mena anissitena vasitabba½. “Satt±ha½ vasiss±m²”ti ±laya½karontena pana nissayo gahetabbo. Sace thero “ki½ satt±ha½ vasantassa nissayen±”tivadati, paµikkhittak±lato paµµh±ya laddhaparih±ro hoti.