An±pattibheda½
131. Eva½ vatthuvasena ca cittavasena ca ±pattibheda½ dassetv± id±ni an±pattibheda½ dassento “an±patti sasaññiss±”ti-±dim±ha. Tattha sasaññiss±ti sakasaññissa, “mayha½ santaka½ ida½ bhaº¹an”ti eva½ sasaññissa parabhaº¹ampi gaºhato gahaºe an±patti, gahita½ pana puna d±tabba½. Sace s±mikehi “deh²”ti vutto na deti, tesa½ dhuranikkhepe p±r±jika½.Viss±sagg±heti viss±saggahaºepi an±patti. Viss±sagg±halakkhaºa½ pana imin± suttena j±nitabba½– “anuj±n±mi, bhikkhave, pañcahaªgehi samann±gatassa viss±sa½ gahetu½– sandiµµho ca hoti, sambhatto ca, ±lapito ca, j²vati ca, gahite ca attamano”ti (mah±va. 356). Tattha sandiµµhoti diµµhamattakamitto, sambhattoti da¼hamitto, ±lapitoti “mama santaka½ ya½ icchasi, ta½ gaºheyy±si, ±pucchitv± gahaºe k±raºa½ natth²”ti vutto. J²vat²ti anuµµh±naseyy±ya sayitopi y±va j²vitindriyupaccheda½ na p±puº±ti. Gahite ca attamanoti gahite tuµµhacitto hoti, evar³passa santaka½ “gahite me attamano bhavissat²”ti j±nantena gahetu½ vaµµati. Anavasesapariy±d±navasena cet±ni pañcaªg±ni vutt±ni. Viss±sagg±ho pana t²hi aªgehi ruhati– sandiµµho, j²vati, gahite attamano; sambhatto, j²vati, gahite attamano; ±lapito, j²vati, gahite attamanoti.Yo pana na j²vati, na ca gahite attamano hoti; tassa santaka½ viss±sagg±hena gahitampi puna d±tabba½. Dadam±nena ca matakadhana½ t±va ye tassa dhane issar± gahaµµh± v± pabbajit± v±, tesa½ d±tabba½. Anattamanassa santaka½ tasseva d±tabba½. Yo pana paµhama½yeva “suµµhu kata½ tay± mama santaka½ gaºhanten±”ti vac²bhedena v± cittupp±damattena v± anumoditv± pacch± kenaci k±raºena kupito, pacc±har±petu½ na labhati. Yopi ad±tuk±mo cittena pana adhiv±seti, na kiñci vadati, sopi puna pacc±har±petu½ na labhati. Yo pana “may± tumh±ka½ santaka½ gahita½ v± paribhutta½ v±”ti vutte “gahita½ v± hotu paribhutta½ v±, may± pana ta½ kenacideva karaº²yena µhapita½, p±katika½ k±tu½ vaµµat²”ti vadati. Aya½ pacc±har±petu½ labhati.T±vak±liketi “paµidass±mi paµikariss±m²”ti eva½ gaºhantassa t±vak±likepi gahaºe an±patti. Gahita½ pana sace bhaº¹as±miko puggalo v± gaºo v± “tuyheveta½ hot³”ti anuj±n±ti, icceta½ kusala½. No ce anuj±n±ti, ±har±pente d±tabba½. Saªghasantaka½ pana paµid±tumeva vaµµati.Petapariggaheti ettha pana pettivisaye upapann±pi k±la½ katv± tasmi½yeva attabh±ve nibbatt±pi c±tumah±r±jik±dayo dev±pi sabbe “pet±” tveva saªkhya½ gat±, tesa½ pariggahe an±patti. Sacepi hi sakko devar±j± ±paºa½ pas±retv± nisinno hoti, dibbacakkhuko ca bhikkhu ta½ ñatv± attano c²varatth±ya satasahassagghanakampi s±µaka½ tassa “m± gaºha, m± gaºh±”ti vadantass±pi gahetv± gacchati, vaµµati. Devat± pana uddissa balikamma½ karontehi rukkh±d²su laggitas±µake vattabbameva natthi.Tiracch±nagatapariggaheti tiracch±nagat±nampi pariggahe an±patti. Sacepi hi n±gar±j± v± supaººam±ºavako v± manussar³pena ±paºa½ pas±reti, tato cassa santaka½ koci bhikkhu purimanayeneva gahetv± gacchati, vaµµati. S²ho v± byaggho v± migamahi½s±dayo vadhitv± kh±danto jighacch±p²¼ito ±ditova na v±retabbo. Anatthampi hi kareyya. Yadi pana thoke kh±yite v±retu½ sakkoti, v±retv± gahetu½ vaµµati. Sen±dayopi ±misa½ gahetv± gacchante p±t±petv± gaºhitu½ vaµµati.Pa½suk³lasaññiss±ti ass±mika½ “ida½ pa½suk³lan”ti eva½saññiss±pi gahaºe an±patti. Sace pana ta½ sass±mika½ hoti, ±har±pente d±tabba½ Ummattakass±ti pubbe vuttappak±rassa ummattakass±pi an±patti. ¾dikammikass±ti idha dhaniyo ±dikammiko, tassa an±patti. Avases±na½ pana rajakabhaº¹ik±dicor±na½ chabbaggiy±d²na½ ±pattiyev±ti.
An±pattibheda½ niµµhita½.
Padabh±jan²yavaººan± niµµhit±.