3. Yuttih±ravibhaªgo
18. Tattha katamo yuttih±ro? “Sabbesa½ h±r±nan”ti, aya½ yuttih±ro. Ki½ yojayati [yojeti (s².)]? Catt±ro mah±pades± buddh±padeso saªgh±padeso sambahulatther±padeso [sampahula… (ka.)] ekatther±padeso. Ime catt±ro mah±pades±, t±ni padabyañjan±ni sutte ot±rayitabb±ni, vinaye sandassayitabb±ni, dhammat±ya½ upanikkhipitabb±ni. Katamasmi½ sutte ot±rayitabb±ni? Cat³su ariyasaccesu. Katamasmi½ vinaye sandassayitabb±ni? R±gavinaye dosavinaye mohavinaye. Katamissa½ [katamiya½ (s².)] dhammat±ya½ upanikkhipitabb±ni? Paµiccasamupp±de. Yadi cat³su ariyasaccesu avatarati, kilesavinaye sandissati dhammatañca na vilometi, eva½ ±save na janeti. Cat³hi mah±padesehi ya½ ya½ yujjati, yena yena yujjati, yath± yath± yujjati, ta½ ta½ gahetabba½. 19. Pañha½ pucchitena kati pad±ni pañheti padaso pariyog±hitabba½ vicetabba½? Yadi sabb±ni pad±ni eka½ attha½ abhivadanti, eko pañho. Atha catt±ri pad±ni eka½ attha½ abhivadanti, eko pañho. Atha t²ºi pad±ni eka½ attha½ abhivadanti, eko pañho. Atha dve pad±ni eka½ attha½ abhivadanti, eko pañho. Atha eka½ pada½ eka½ attha½ abhivadati, eko pañho. Ta½ upaparikkham±nena aññ±tabba½ ki½ ime dhamm± n±natth± n±n±byañjan±, ud±hu imesa½ dhamm±na½ eko attho byañjanameva n±nanti. Yath± ki½ bhave? Yath± s± devat± bhagavanta½ pañha½ pucchati.
“Kenassubbh±hato [passa sa. ni. 1.66] loko, kenassu pariv±rito;
kena sallena otiººo, kissa dh³p±yito sad±”ti.
Im±ni catt±ri pad±ni pucchit±ni. Te tayo pañh± katha½ ñ±yati? Bhagav± hi devat±ya visajjeti.
“Maccun±bbh±hato [maccunabbh±hato (ka.) therag±. 448; sa½. ni. 1.66 passitabba½] loko, jar±ya pariv±rito;
taºh±sallena otiººo, icch±dh³p±yito sad±”ti.
20. Tattha jar± ca maraºañca im±ni dve saªkhatassa saªkhatalakkhaº±ni. Jar±ya½ µhitassa aññathatta½, maraºa½ vayo. Tattha jar±ya ca maraºassa ca atthato n±natta½. Kena k±raºena, gabbhagat±pi hi m²yanti, na ca te jiºº± bhavanti. Atthi ca dev±na½ maraºa½, na ca tesa½ sar²r±ni j²ranti. Sakkateva jar±ya paµikamma½ k±tu½, na pana sakkate maraºassa paµikamma½ k±tu½ aññatreva iddhimant±na½ iddhivisay±. Ya½ pan±ha taºh±sallena otiººoti dissanti v²tar±g± j²rant±pi m²yant±pi. Yadi ca yath± jar±maraºa½, eva½ taºh±pi siy±. Eva½ sante sabbe yobbanaµµh±pi vigatataºh± siyu½. Yath± ca taºh± dukkhassa samudayo, eva½ jar±maraºampi siy± dukkhassa samudayo, na ca siy± taºh± dukkhassa samudayo, na hi jar±maraºa½ dukkhassa samudayo, taºh± dukkhassa samudayo. Yath± ca taºh± maggavajjh±, eva½ jar±maraºampi siy± maggavajjha½. Im±ya yuttiy± aññamaññehi k±raºehi gavesitabba½. Yadi ca sandissati yuttisam±r³¼ha½ atthato ca aññatta½, byañjanatopi gavesitabba½. Salloti v± dh³p±yananti v± imesa½ dhamm±na½ atthato ekatta½. Na hi yujjati icch±ya ca taºh±ya ca atthato aññatta½. Taºh±ya adhipp±ye aparip³ram±ne navasu ±gh±tavatth³su kodho ca upan±ho ca uppajjati. Im±ya yuttiy± jar±ya ca maraºassa ca taºh±ya ca atthato aññatta½. Ya½ panida½ bhagavat± dv²hi n±mehi abhilapita½ icch±tipi taºh±tipi, ida½ bhagavat± b±hir±na½ vatth³na½ ±rammaºavasena dv²hi n±mehi abhilapita½ icch±tipi taºh±tipi, sabb± hi taºh± ajjhos±nalakkhaºena ekalakkhaº±. Yath± sabbo aggi uºhattalakkhaºena ekalakkhaºo, api ca up±d±navasena aññamaññ±ni n±m±ni labhati, kaµµhagg²tipi tiºagg²tipi sakalikagg²tipi gomayagg²tipi thusagg²tipi saªk±ragg²tipi, sabbo hi aggi uºhattalakkhaºova. Eva½ sabb± taºh± ajjhos±nalakkhaºena ekalakkhaº± api tu ±rammaºa-up±d±navasena aññamaññehi n±mehi abhilapit± icch±-itipi taºh±-itipi sallo-itipi dh³p±yan±-itipi sarit±-itipi visattik±-itipi sineho-itipi kilamatho-itipi lat±-itipi maññan±-itipi bandho-itipi ±s±-itipi pip±s±-itipi abhinandan±-itipi, iti sabb± taºh± ajjhos±nalakkhaºena ekalakkhaº±. Yath± ca vevacane vutt±.
“¾s± ca pih± abhinandan± ca, anekadh±t³su sar± patiµµhit±;
aññ±ºam³lappabhav± pajappit±, sabb± may± byantikat± sam³lak±”ti [sam³lik± (s².)].
Taºh±yeta½ vevacana½. Yath±ha bhagav±– r³pe tissa avigatar±gassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapip±sassa avigatapari¼±hassa. Eva½ vedan±ya saññ±ya saªkh±resu viññ±ºe avigatar±gassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapip±sassa avigatapari¼±hassa sabba½ sutta½ vitth±retabba½. Taºh±yeta½ vevacana½. Eva½ yujjati. 21. Sabbo dukkh³pac±ro k±mataºh±saªkh±ram³lako, na pana yujjati sabbo nibbid³pac±ro k±mataºh±parikkh±ram³lako. Im±ya yuttiy± aññamaññehi k±raºehi gavesitabba½. Yath± hi [yath±ha (s².)] bhagav± r±gacaritassa puggalassa asubha½ desayati, dosacaritassa bhagav± puggalassa metta½ desayati. Mohacaritassa bhagav± puggalassa paµiccasamupp±da½ desayati. Yadi hi bhagav± r±gacaritassa puggalassa metta½ cetovimutti½ deseyya. Sukha½ v± paµipada½ dandh±bhiñña½ sukha½ v± paµipada½ khipp±bhiñña½ vipassan±pubbaªgama½ v± pah±na½ deseyya, na yujjati desan±. Eva½ ya½ kiñci r±gassa anulomappah±na½ dosassa anulomappah±na½ mohassa anulomappah±na½. Sabba½ ta½ vicayena h±rena vicinitv± yuttih±rena yojetabba½. Y±vatik± ñ±ºassa bh³mi. Mett±vih±rissa sato by±p±do citta½ pariy±d±ya µhassat²ti na yujjati desan±, by±p±do pah±na½ abbhattha½ gacchat²ti yujjati desan±. Karuº±vih±rissa sato vihes± citta½ pariy±d±ya µhassat²ti na yujjati desan±, vihes± pah±na½ abbhattha½ gacchat²ti yujjati desan±. Mudit± vih±rissa sato arati citta½ pariy±d±ya µhassat²ti na yujjati desan±, arati pah±na½ abbhattha½ gacchat²ti yujjati desan±. Upekkh±vih±rissa sato r±go citta½ pariy±d±ya µhassat²ti na yujjati desan±, r±go pah±na½ abbhattha½ gacchat²ti yujjati desan±. Animittavih±rissa sato nimitt±nus±r² tena teneva viññ±ºa½ pavattat²ti na yujjati desan± nimitta½ pah±na½ abbhattha½ gacchat²ti yujjati desan±. Asm²ti vigata½ ayamahamasm²ti na samanupass±mi. Atha ca pana me kism²ti kathasm²ti vicikicch± katha½kath±salla½ citta½ pariy±d±ya µhassat²ti na yujjati desan±, vicikicch± katha½kath±salla½ pah±na½ abbhattha½ gacchat²ti yujjati desan±. Yath± v± pana paµhama½ jh±na½ sam±pannassa sato k±mar±gaby±p±d± vises±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, h±n±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Vitakkasahagat± v± saññ±manasik±r± h±n±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, vises±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Dutiya½ jh±na½ sam±pannassa sato vitakkavic±rasahagat± saññ±manasik±r± vises±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, h±n±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Upekkh±sukhasahagat± v± saññ±manasik±r± h±n±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, vises±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Tatiya½ jh±na½ sam±pannassa sato p²tisukhasahagat± saññ±manasik±r± vises±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, h±n±ya sa½vattant²ti yujjati desan±, upekkh±satip±risuddhisahagat± v± saññ±manasik±r± h±n±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, vises±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Catuttha½ jh±na½ sam±pannassa sato upekkh±sahagat± saññ±manasik±r± vises±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, h±n±ya sa½vattant²ti yujjati desan± ¾k±s±nañc±yatanasahagat± v± saññ±manasik±r± h±n±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, vises±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. ¾k±s±nañc±yatana½ sam±pannassa sato r³pasahagat± saññ±manasik±r± vises±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, h±n±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Viññ±ºañc±yatanasahagat± v± saññ±manasik±r± h±n±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, vises±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Viññ±ºañc±yatana½ sam±pannassa sato ±k±s±nañc±yatanasahagat± saññ±manasik±r± vises±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, h±n±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. ¾kiñcaññ±yatanasahagat± v± saññ±manasik±r± h±n±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, vises±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. ¾kiñcaññ±yatana½ sam±pannassa sato viññ±ºañc±yatanasahagat± saññ±manasik±r± vises±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, h±n±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Nevasaññ±n±saññ±yatanasahagat± v± saññ±manasik±r± h±n±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, vises±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Nevasaññ±n±saññ±yatana½ sam±pannassa sato saññ³pac±r± vises±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, h±n±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Saññ±vedayitanirodhasahagat± v± saññ±manasik±r± h±n±ya sa½vattant²ti na yujjati desan±, vises±ya sa½vattant²ti yujjati desan±. Kallat±paricita½ citta½ na ca abhin²h±ra½ khamat²ti na yujjati desan±, kallat±paricita½ citta½ atha ca abhin²h±ra½ khamat²ti yujjati desan±. Eva½ sabbe navasuttant± yath±dhamma½ yath±vinaya½ yath±satthus±sana½ sabbato vicayena h±rena vicinitv± yuttih±rena yojetabb±ti. Ten±ha ±yasm± mah±kacc±yano “sabbesa½ h±r±na½ y± bh³mi yo ca gocaro tesan”ti.
Niyutto yutti h±ro.