Laddh± na sannidhi½ kayir±ti. Laddh±ti laddh± labhitv± adhigantv± vinditv± paµilabhitv± na kuhan±ya, na lapan±ya, na nemittikat±ya, na nippesikat±ya, na l±bhena l±bha½ nijig²sanat±ya [nijigi½sanat±ya (s². sy±.)], na kaµµhad±nena, na ve¼ud±nena, na pattad±nena, na pupphad±nena, na phalad±nena, na sin±nad±nena, na cuººad±nena, na mattik±d±nena, na dantakaµµhad±nena, na mukhodakad±nena, na c±µukamyat±ya, na muggas³pyat±ya [na muggasuppat±ya (s².), na muggas³pat±ya (sy±.)], na p±ribhaµayayat±ya, na p²µhamaddikat±ya [piµµhima½sikat±ya (s².), piµµhimaddikat±ya (ka.)], na vatthuvijj±ya, na tiracch±navijj±ya, na aªgavijj±ya, na nakkhattavijj±ya, na d³tagamanena, na pahiºagamanena, na jaªghapesaniyena, na vejjakammena, na navakammena, na piº¹apaµipiº¹akena, na d±n±nuppad±nena dhammena samena laddh± labhitv± adhigantv± vinditv± paµilabhitv±ti– laddh±. Na sannidhi½ kayir±ti annasannidhi½ p±nasannidhi½ vatthasannidhi½ y±nasannidhi½ sayanasannidhi½ gandhasannidhi½ ±misasannidhi½ na kareyya na janeyya na sañjaneyya na nibbatteyya n±bhinibbatteyy±ti– laddh± na sannidhi½ kayir±.
Na ca parittase t±ni alabham±noti. Anna½ v± na labh±mi p±na½ v± na labh±mi, vattha½ v± na labh±mi, kula½ v± na labh±mi, gaºa½ v± na labh±mi, ±v±sa½ v± na labh±mi, l±bha½ v± na labh±mi, yasa½ v± na labh±mi, pasa½sa½ v± na labh±mi, sukha½ v± na labh±mi, c²vara½ v± na labh±mi, piº¹ap±ta½ v± na labh±mi, sen±sana½ v± na labh±mi, gil±napaccayabhesajjaparikkh±ra½ v± na labh±mi, gil±nupaµµh±ka½ v± na labh±mi, “appaññ±tomh²”ti na taseyya na uttaseyya na parittaseyya na bh±yeyya na sant±sa½ ±pajjeyya abh²r³ assa achambh² anutr±s² apal±y², pah²nabhayabheravo vigatalomaha½so vihareyy±ti– na ca parittase t±ni alabham±no.
Ten±ha bhagav±–
“Ann±namatho p±n±na½, kh±dan²y±namathopi vatth±na½;
laddh± na sannidhi½ kayir±, na ca parittase t±ni alabham±no”ti.
160. Jh±y² na p±dalolassa, virame kukkucc± nappamajjeyya;
ath±sanesu sayanesu, appasaddesu bhikkhu vihareyya.
Jh±y² na p±dalolass±ti. Jh±y²ti paµhamenapi jh±nena jh±y², dutiyenapi jh±nena jh±y², tatiyenapi jh±nena jh±y², catutthenapi jh±nena jh±y², savitakkasavic±renapi jh±nena jh±y², avitakkavic±ramattenapi jh±nena jh±y², avitakka-avic±renapi jh±nena jh±y², sapp²tikenapi jh±nena jh±y², nipp²tikenapi jh±nena jh±y², p²tisahagatenapi jh±nena jh±y², s±tasahagatenapi jh±nena jh±y², sukhasahagatenapi jh±nena jh±y², upekkh±sahagatenapi jh±nena jh±y², suññatenapi jh±nena jh±y², animittenapi jh±nena jh±y², appaºihitenapi jh±nena jh±y², lokiyenapi jh±nena jh±y², lokuttarenapi jh±nena jh±y², jh±narato ekattamanuyutto paramatthagarukoti [sadatthagarukoti (s². sy±.)]– jh±y².
Na p±dalolass±ti. Katha½ p±dalolo hoti? Idhekacco p±daloliyena samann±gato hoti ±r±mena ±r±ma½ uyy±nena uyy±na½ g±mena g±ma½ nigamena nigama½ nagarena nagara½ raµµhena raµµha½ janapadena janapada½ d²ghac±rika½ anavaµµhitac±rika½ anuyutto viharati. Evampi p±dalolo hoti.
Atha v± bhikkhu antopisaªgh±r±me p±daloliyena samann±gato hoti. Na atthahetu na k±raºahetu uddhato av³pasantacitto pariveºato pariveºa½ gacchati vih±rato vih±ra½ gacchati a¹¹hayogato a¹¹hayoga½ gacchati p±s±dato p±s±da½ gacchati hammiyato hammiya½ gacchati guh±ya guha½ gacchati leºato leºa½ gacchati kuµito kuµi½ gacchati k³µ±g±rato k³µ±g±ra½ gacchati aµµato aµµa½ gacchati m±¼ato m±¼a½ gacchati uddaº¹ato uddaº¹a½ gacchati upaµµh±nas±lato upaµµh±nas±la½ gacchati maº¹alam±¼ato maº¹alam±¼a½ gacchati rukkham³lato rukkham³la½ gacchati. Yattha v± pana bhikkh³ nis²danti tahi½ gacchati, tattha ekassa v± dutiyo hoti, dvinna½ v± tatiyo hoti, tiººa½ v± catuttho hoti. Tattha bahu½ samphappal±pa½ palapati, seyyathida½– r±jakatha½ corakatha½ mah±mattakatha½ sen±katha½ bhayakatha½ yuddhakatha½ annakatha½ p±nakatha½ vatthakatha½ y±nakatha½ sayanakatha½ m±l±katha½ gandhakatha½ ñ±tikatha½ g±makatha½ nigamakatha½ nagarakatha½ janapadakatha½ itthikatha½ s³rakatha½ visikh±katha½ kumbhaµµh±nakatha½ pubbapetakatha½ n±nattakatha½ lokakkh±yika½ samuddakkh±yika½ iti bhav±bhavakatha½ iti v±. Evampi p±dalolo hoti.
Na p±dalolass±ti. P±daloliya½ pajaheyya vinodeyya byanti½ kareyya anabh±va½ gameyya, p±daloliy± ±rato assa virato paµivirato nikkhanto nissaµo vippamutto visaññutto vimariy±dikatena cetas± vihareyya careyya vicareyya iriyeyya vatteyya p±leyya yapeyya y±peyya, paµisall±n±r±mo assa paµisall±narato ajjhatta½ cetosamathamanuyutto anir±katajjh±no vipassan± samann±gato br³het± suññ±g±r±na½ jh±y² jh±narato ekattamanuyutto paramatthagarukoti– jh±y² na p±dalolassa.
Virame kukkucc± nappamajjeyy±ti. Kukkuccanti hatthakukkuccampi kukkucca½, p±dakukkuccampi kukkucca½, hatthap±dakukkuccampi kukkucca½, akappiye kappiyasaññit±, kappiye akappiyasaññit±, avajje vajjasaññit±, vajje avajjasaññit±, ya½ evar³pa½ kukkucca½ kukkucc±yan± kukkucc±yitatta½ cetaso vippaµis±ro manovilekho– ida½ vuccati kukkucca½.
Api ca dv²hi k±raºehi uppajjati kukkucca½ cetaso vippaµis±ro manovilekho– katatt± ca akatatt± ca. Katha½ katatt± ca akatatt± ca uppajjati kukkucca½ cetaso vippaµis±ro manovilekho? “Kata½ me k±yaduccarita½, akata½ me k±yasucaritan”ti uppajjati kukkucca½ cetaso vippaµis±ro manovilekho, “kata½ me vac²duccarita½, akata½ me vac²sucaritan”ti uppajjati kukkucca½ cetaso vippaµis±ro manovilekho, “kata½ me manoduccarita½, akata½ me manosucaritanti…pe… “kato me p±º±tip±to, akat± me p±º±tip±t± veramaº²”ti uppajjati kukkucca½…pe… manovilekho, “kata½ me adinn±d±na½… kato me k±mesumicch±c±ro… kato me mus±v±do… kat± me pisuºav±c±… kat± me pharusav±c±… kato me samphappal±po… kat± me abhijjh±… kato me by±p±do… kat± me micch±diµµhi, akat± me samm±diµµh²”ti uppajjati kukkucca½ cetaso vippaµis±ro manovilekho Eva½ katatt± ca akatatt± ca uppajjati kukkucca½ cetaso vippaµis±ro manovilekho.
Atha v± “s²lesumhi na parip³rak±r²”ti uppajjati kukkucca½ cetaso vippaµis±ro manovilekho, “indriyesumhi aguttadv±ro”ti…pe… “bhojane amattaññumh²”ti… “j±gariya½ ananuyuttomh²”ti… “na satisampajaññena samann±gatomh²”ti… “abh±vit± me catt±ro satipaµµh±n±”ti… “abh±vit± me catt±ro sammappadh±n±”ti… “abh±vit± me catt±ro iddhip±d±”ti… “abh±vit±ni me pañcindriy±n²”ti… “abh±vit±ni me pañca bal±n²”ti… “abh±vit± me satta bojjhaªg±”ti… “abh±vito me ariyo aµµhaªgiko maggo”ti… “dukkha½ me apariññ±tan”ti… “samudayo me appah²no”ti… “maggo me abh±vito”ti… “nirodho me asacchikato”ti uppajjati kukkucca½ cetaso vippaµis±ro manovilekho. Virame kukkucc±ti kukkucc± ±rameyya virameyya paµivirameyya kukkucca½ pajaheyya vinodeyya byanti½ kareyya anabh±va½ gameyya. Kukkucc± ±rato assa virato paµivirato nikkhanto nissaµo vippamutto visaññutto vimariy±dikatena cetas± vihareyy±ti– virame kukkucc±.
Nappamajjeyy±ti sakkaccak±r² assa s±taccak±r² aµµhitak±r² anol²navuttiko anikkhittacchando anikkhittadhuro appam±do kusalesu dhammesu. “Kad±ha½ aparip³ra½ v± s²lakkhandha½ parip³reyya½, parip³ra½ v± s²lakkhandha½ tattha tattha paññ±ya anuggaºheyyan”ti? Yo tattha chando ca v±y±mo ca uss±ho ca usso¼h² ca th±mo ca appaµiv±n² ca sati ca sampajaññañc ±tappa½ padh±na½ adhiµµh±na½ anuyogo appam±do kusalesu dhammesu “Kad±ha½ aparip³ra½ v± sam±dhikkhandha½…pe… paññ±kkhandha½… vimuttikkhandha½… vimuttiñ±ºadassanakkhandha½… kad±ha½ apariññ±ta½ v± dukkha½ parij±neyya½, appah²ne v± kilese pajaheyya½, abh±vita½ v± magga½ bh±veyya½, asacchikata½ v± nirodha½ sacchikareyyan”ti? Yo tattha chando ca v±y±mo ca uss±ho ca usso¼h² ca th±mo ca appaµiv±n² ca sati ca sampajaññañc ±tappa½ padh±na½ adhiµµh±na½ anuyogo appam±do kusalesu dhammes³ti– virame kukkucc± nappamajjeyya.
Ath±sanesu sayanesu, appasaddesu bhikkhu vihareyy±ti. Ath±ti padasandhi…pe… ±sana½ vuccati yattha nis²dati– mañco p²µha½ bhisi taµµik± cammakhaº¹o tiºasanth±ro paººasanth±ro pal±lasanth±ro. Sayana½ vuccati sen±sana½ vih±ro a¹¹hayogo p±s±do hammiya½ guh±ti– ath±sanesu sayanesu.
Appasaddesu bhikkhu vihareyy±ti. Appasaddesu appanigghosesu vijanav±tesu manussar±hasseyyakesu paµisall±nas±ruppesu sen±sanesu careyya vicareyya vihareyya iriyeyya vatteyya p±leyya yapeyya y±peyy±ti– ath±sanesu sayanesu appasaddesu bhikkhu vihareyya.
Ten±ha bhagav±–
“Jh±y² na p±dalolassa, virame kukkucc± nappamajjeyya;
ath±sanesu sayanesu, appasaddesu bhikkhu vihareyy±”ti.
161. Nidda½ na bahul²kareyya, j±gariya½ bhajeyya ±t±p²;
tandi½ m±ya½ hassa½ khi¹¹a½, methuna½ vippajahe savibh³sa½.
Nidda½ na bahul²kareyy±ti. Rattindiva½ chakoµµh±sa½ k±retv± pañcakoµµh±sa½ paµipajjeyya ekakoµµh±sa½ nippajjeyy±ti– nidda½ na bahul²kareyya.
J±gariya½ bhajeyya ±t±p²ti. Idha bhikkhu divasa½ caªkamena nisajj±ya ±varaº²yehi dhammehi citta½ parisodheyya, rattiy± paµhama½ y±ma½ caªkamena nisajj±ya ±varaº²yehi dhammehi citta½ parisodheyya, rattiy± majjhima½ y±ma½ dakkhiºena passena s²haseyya½ kappeyya p±dep±da½ acc±dh±ya sato sampaj±no uµµh±nasañña½ manasikaritv±, rattiy± pacchima½ y±ma½ paccuµµh±ya caªkamena nisajj±ya ±varaº²yehi dhammehi citta½ parisodheyya.
J±gariya½ bhajeyy±ti j±gariya½ bhajeyya sambhajeyya seveyya niseveyya sa½seveyya paµiseveyy±ti– j±gariya½ bhajeyya.
¾t±p²ti. ¾tappa½ vuccati v²riya½ [viriya½ (s². sy±.)]. Yo cetasiko v²riy±rambho nikkamo parakkamo uyy±mo v±y±mo uss±ho usso¼h² th±mo µhiti asithilaparakkamat± anikkhittacchandat± anikkhittadhurat± dhurasampaggaho v²riya½ v²riyindriya½ v²riyabala½ samm±v±y±mo. Imin± ±t±pena upeto samupeto upagato samupagato upapanno samupapanno samann±gato so vuccati ±t±p²ti– j±gariya½ bhajeyya ±t±p².
Tandi½ m±ya½ hassa½ khi¹¹a½, methuna½ vippajahe savibh³santi. Tand²ti [tandinti (s².)] tand² tandiyan± tandiyitatta½ [natthi attadaº¹asuttaniddese khuddakavatthuvibhaªgepi] tandimanakat± ±lasya½ ±lasy±yan± ±lasy±yitatta½. M±y± vuccati vañcanik± cariy±. Idhekacco k±yena duccarita½ caritv±…pe… v±c±ya manas± duccarita½ caritv± tassa paµicch±danahetu p±pika½ iccha½ paºidahati. M± ma½ jaññ±ti [jaññ³ti (ka.)] icchati, m± ma½ jaññ±ti saªkappeti, m± ma½ jaññ±ti v±ca½ bh±sati, m± ma½ jaññ±ti k±yena parakkamati. Y± evar³p± m±y±vit± accasar± vañcan± nikati nikiraº± pariharaº± g³han± parig³han± ch±dan± paricch±dan± [paµicch±dan± (s². ka.) mah±niddese] anutt±n²kamma½ an±vikamma½ vocch±dan± p±pakiriy±– aya½ vuccati m±y±. Hassanti idhekacco ativela½ dantavida½saka½ hasati. Vuttañheta½ bhagavat±– “kum±rakamida½, bhikkhave ariyassa vinaye yadida½ ativela½ dantavida½saka½ hasitan”ti.