8. Pas³rasuttaniddeso

Atha pas³rasuttaniddesa½ vakkhati–
59. Idheva suddhi½ iti v±dayanti, n±ññesu dhammesu visuddhim±hu;
ya½ nissit± tattha subha½ vad±n±, paccekasaccesu puth³ niviµµh±.
Idheva suddhi½ iti v±dayant²ti. Idheva suddhi½ visuddhi½ parisuddhi½ mutti½ vimutti½ parimutti½ vadanti kathenti bhaºanti d²payanti voharanti. “Sassato loko, idameva sacca½ moghamaññan”ti suddhi½ visuddhi½ parisuddhi½ mutti½ vimutti½ parimutti½ vadanti kathenti bhaºanti d²payanti voharanti. “Asassato loko antav± loko… anantav± loko… ta½ j²va½ ta½ sar²ra½… añña½ j²va½ añña½ sar²ra½… hoti tath±gato para½ maraº±… na hoti tath±gato para½ maraº±… hoti ca na ca hoti tath±gato para½ maraº±… neva hoti na na hoti tath±gato para½ maraº±, idameva sacca½ moghamaññan”ti suddhi½ visuddhi½ parisuddhi½ mutti½ vimutti½ parimutti½ vadanti kathenti bhaºanti d²payanti voharant²ti– idheva suddhi½ iti v±dayanti.
N±ññesu dhammesu visuddhim±h³ti. Attano satth±ra½ dhammakkh±na½ gaºa½ diµµhi½ paµipada½ magga½ µhapetv± sabbe parav±de khipanti ukkhipanti parikkhipanti. “So satth± na sabbaññ³, dhammo na sv±kkh±to gaºo na suppaµipanno, diµµhi na bhaddik±, paµipad± na supaññatt± maggo na niyy±niko, natthettha suddhi v± visuddhi v± parisuddhi v± mutti v± vimutti v± parimutti v±, na tattha sujjhanti v± visujjhanti v± parisujjhanti v± muccanti v± vimuccanti v± parimuccanti v±, h²n± nih²n± omak± l±mak± chatukk± paritt±”ti– evam±ha½su eva½ vadanti eva½ kathenti eva½ bhaºanti eva½ d²payanti eva½ voharant²ti– n±ññesu dhammesu visuddhim±hu.
Ya½ nissit± tattha subha½ vad±n±ti. Ya½ nissit±ti ya½ satth±ra½ dhammakkh±na½ gaºa½ diµµhi½ paµipada½ magga½ nissit± ±nissit± [patiµµhit± (s².), sannissit± (sy±.)] all²n± upagat± ajjhosit± adhimutt±. Tatth±ti sak±ya diµµhiy± sak±ya khantiy± sak±ya ruciy± sak±ya laddhiy±. Subha½ vad±n±ti subhav±d± sobhanav±d± paº¹itav±d± thirav±d± [dh²rav±d± (sy±.)] ñ±yav±d± hetuv±d± lakkhaºav±d± k±raºav±d± µh±nav±d± sak±ya laddhiy±ti– ya½ nissit± tattha subha½ vad±n±.
Paccekasaccesu puth³ niviµµh±ti. Puth³ samaºabr±hmaº± puth³ paccekasaccesu niviµµh± patiµµhit± all²n± upagat± ajjhosit± adhimutt±. “Sassato loko, idameva sacca½ moghamaññan”ti niviµµh± patiµµhit± all²n± upagat± ajjhosit± adhimutt±. “Asassato loko…pe… neva hoti na na hoti tath±gato para½ maraº±, idameva sacca½ moghamaññan”ti niviµµh± patiµµhit± all²n± upagat± ajjhosit± adhimutt±ti paccekasaccesu puth³ niviµµh±.
Ten±ha bhagav±–
“Idheva suddhi½ iti v±dayanti, n±ññesu dhammesu visuddhim±hu;
ya½ nissit± tattha subha½ vad±n±, paccekasaccesu puth³ niviµµh±”ti.
60. Te v±dak±m± parisa½ vigayha, b±la½ dahant² mithu aññamañña½;
vadanti te aññasit± kathojja½, pasa½sak±m± kusal±vad±n±.
Te v±dak±m± parisa½ vigayh±ti. Te v±dak±m±ti te v±dak±m± v±datthik± v±d±dhipp±y± v±dapurekkh±r± v±dapariyesana½ carant±. Parisa½ vigayh±ti khattiyaparisa½ br±hmaºaparisa½ gahapatiparisa½ samaºaparisa½ vigayha ogayha ajjhog±hetv± pavisitv±ti– te v±dak±m± parisa½ vigayha.
B±la½ dahant² mithu aññamaññanti. Mith³ti dve jan± dve kalahak±rak± dve bhaº¹anak±rak± dve bhassak±rak± dve viv±dak±rak± dve adhikaraºak±rak± dve v±dino dve sall±pak±; te aññamañña½ b±lato h²nato nih²nato omakato l±makato chatukkato parittato dahanti passanti dakkhanti olokenti nijjh±yanti upaparikkhant²ti– b±la½ dahant² mithu aññamañña½.
Vadanti te aññasit± kathojjanti. Añña½ satth±ra½ dhammakkh±na½ gaºa½ diµµhi½ paµipada½ magga½ nissit± ±nissit± all²n± upagat± ajjhosit± adhimutt±. Kathojja½ vuccati kalaho bhaº¹ana½ viggaho viv±do medhaga½. Atha v± kathojjanti anojavant² nis±kath± kathojja½ vadanti, kalaha½ vadanti, bhaº¹ana½ vadanti, viggaha½ vadanti, viv±da½ vadanti, medhaga½ vadanti kathenti bhaºanti d²payanti voharant²ti– vadanti te aññasit± kathojja½.
Pasa½sak±m± kusal±vad±n±ti. Pasa½sak±m±ti pasa½sak±m± pasa½satthik± pasa½s±dhipp±y± pasa½sapurekkh±r± pasa½sapariyesana½ carant±. Kusal±vad±n±ti kusalav±d± paº¹itav±d± thirav±d± ñ±yav±d± hetuv±d± lakkhaºav±d± k±raºav±d± µh±nav±d± sak±ya laddhiy±ti– pasa½sak±m± kusal±vad±n±.
Ten±ha bhagav±–
“Te v±dak±m± parisa½ vigayha, b±la½ dahant² mithu aññamañña½;
vadanti te aññasit± kathojja½, pasa½sak±m± kusal±vad±n±”ti.
61. Yutto kath±ya½ paris±ya majjhe, pasa½samiccha½ vinigh±ti hoti;
ap±hatasmi½ pana maªku hoti, nind±ya so kuppati randhames².
Yutto kath±ya½ paris±ya majjheti. Khattiyaparis±ya v± br±hmaºaparis±ya v± gahapatiparis±ya v± samaºaparis±ya v± majjhe attano kath±ya½ yutto payutto ±yutto sam±yutto sampayutto kathetunti– yutto kath±ya½ paris±ya majjhe.
Pasa½samiccha½ vinigh±ti hot²ti. Pasa½samicchanti pasa½sa½ thomana½ kitti½ vaººah±riya½ icchanto s±diyanto patthayanto pihayanto abhijappanto. Vinigh±ti hot²ti pubbeva sall±p± katha½kath² vinigh±t² hoti. “Jayo nu kho me bhavissati, par±jayo nu kho me bhavissati, katha½ niggaha½ kariss±mi, katha½ paµikamma½ kariss±mi, katha½ visesa½ kariss±mi, katha½ paµivisesa½ kariss±mi, katha½ ±veµhiya½ [±vedhiya½ (sy±.)] kariss±mi, katha½ nibbeµhiya½ [nibbedhiya½ (sy±. ka.)] kariss±mi, katha½ cheda½ kariss±mi, katha½ maº¹ala½ kariss±m²”ti, eva½ pubbeva sall±p± katha½kath² vinigh±ti hot²ti– pasa½samiccha½ vinigh±ti hoti.
Ap±hatasmi½ pana maªku hot²ti. Ye te pañhav²ma½sak± paris± p±risajj± p±s±rik± [p±sanik± (sy±.)], te apaharanti. “Atth±pagata½ bhaºitan”ti atthato apaharanti, “byañjan±pagata½ bhaºitan”ti byañjanato apaharanti, “atthabyañjan±pagata½ bhaºitan”ti atthabyañjanato apaharanti, “attho te dunn²to, byañjana½ te duropita½, atthabyañjana½ te dunn²ta½ duropita½, niggaho te akato, paµikamma½ te dukkaµa½, viseso te akato, paµiviseso te dukkaµo, ±veµhiy± te akat±, nibbeµhiy± te dukkaµ± chedo te akato, maº¹ala½ te dukkaµa½ visamakatha½ dukkathita½ dubbhaºita½ dullapita½ durutta½ dubbh±sitan”ti apaharanti. Ap±hatasmi½ pana maªku hot²ti Ap±hatasmi½ maªku hoti p²¼ito ghaµµito by±dhito domanassito hot²ti– ap±hatasmi½ pana maªku hoti.
Nind±ya so kuppati randhames²ti. Nind±ya garah±ya akittiy± avaººah±rik±ya kuppati by±pajjati patiµµh²yati, kopañca dosañca appaccayañca p±tukarot²ti– nind±ya so kuppati. Randhames²ti virandhames² aparaddhames² khalitames² ga¼itames² vivarames²ti– nind±ya so kuppati randhames².
Ten±ha bhagav±–
“Yutto kath±ya½ paris±ya majjhe, pasa½samiccha½ vinigh±ti hoti;
ap±hatasmi½ pana maªku hoti, nind±ya so kuppati randhames²”ti.
62. Yamassa v±da½ parih²nam±hu, ap±hata½ pañhavima½sak±se [pañhavima½sak± ye (sy±.)] ;
paridevati socati h²nav±do, upaccag± manti anutthun±ti.
Yamassa v±da½ parih²nam±h³ti ya½ tassa v±da½ h²na½ nih²na½ parih²na½ parih±pita½ na parip³rita½, evam±ha½su eva½ kathenti eva½ bhaºanti eva½ d²payanti eva½ voharant²ti– yamassa v±da½ parih²nam±hu.
Ap±hata½ pañhavima½sak±seti. Ye te pañhav²ma½sak± paris± p±risajj± p±s±rik±, te apaharanti. “Atth±pagata½ bhaºitan”ti atthato apaharanti, “byañjan±pagata½ bhaºitan”ti byañjanato apaharanti, “atthabyañjan±pagata½ bhaºitan”ti atthabyañjanato apaharanti, “attho te dunn²to, byañjana½ te duropita½, atthabyañjana½ te dunn²ta½ duropita½, niggaho te akato, paµikamma½ te dukkaµa½, viseso te akato, paµiviseso te dukkaµo, ±veµhiy± te akat±, nibbeµhiy± te dukkaµ±, chedo te akato, maº¹ala½ te dukkaµa½ visamakatha½ dukkathita½ dubbhaºita½ dullapita½ durutta½ dubbh±sitan”ti, apaharant²ti– ap±hata½ pañhavima½sak±se.
Paridevati socati h²nav±doti. Paridevat²ti “añña½ may± ±vajjita½ añña½ cintita½ añña½ upadh±rita½, añña½ upalakkhita½ so mah±pakkho mah±pariso mah±pariv±ro; paris± c±ya½ vagg±, na samagg±; samagg±ya paris±ya hetu kath±sall±po puna bhañjiss±m²”ti, y± evar³p± [yo evar³po (sy±.)] v±c± pal±po vippal±po l±lappo l±lapp±yan± l±lapp±yitattanti– paridevati. Socat²ti “tassa jayo”ti socati “mayha½ par±jayo”ti socati, “tassa l±bho”ti socati, “mayha½ al±bho”ti socati, “tassa yaso”ti socati, “mayha½ ayaso”ti socati, “tassa pasa½s±”ti socati, “mayha½ nind±”ti socati, “tassa sukhan”ti socati, “mayha½ dukkhan”ti socati, “so sakkato garukato m±nito p³jito apacito l±bh² c²varapiº¹ap±tasen±sanagil±napaccayabhesajjaparikkh±r±na½, ahamasmi asakkato agarukato am±nito ap³jito anapacito na l±bh² c²varapiº¹ap±tasen±sanagil±napaccayabhesajjaparikkh±r±nan”ti socati kilamati paridevati uratt±¼i½ kandati sammoha½ ±pajjat²ti– paridevati socati. H²nav±doti h²nav±do nih²nav±do parih²nav±do parih±pitav±do na parip³rav±doti– paridevati socati h²nav±do.
Upaccag± manti anutthun±t²ti. So ma½ v±dena v±da½ accag± upaccag± atikkanto samatikkanto v²tivattoti. Evampi upaccag± manti. Atha v± ma½ v±dena v±da½ abhibhavitv± ajjhottharitv± pariy±diyitv± maddayitv± carati viharati iriyati vattati p±leti yapeti y±pet²ti. Evampi upaccag± manti. Anutthun± vuccati v±c± pal±po vippal±po l±lappo l±lapp±yan± l±lapp±yitattanti– upaccag± manti anutthun±ti.
Ten±ha bhagav±–
“Yamassa v±da½ parih²nam±hu, ap±hata½ pañhavima½sak±se;
paridevati socati h²nav±do, upaccag± manti anutthun±t²”ti.
63. Ete viv±d± samaºesu j±t±, etesu uggh±tinigh±ti hoti;
etampi disv± virame kathojja½, na haññadatthatthi pasa½sal±bh±.
Ete viv±d± samaºesu j±t±ti. Samaº±ti ye keci ito bahiddh± paribbaj³pagat± paribbajasam±pann±. Ete diµµhikalah± diµµhibhaº¹an± diµµhiviggah± diµµhiviv±d± diµµhimedhag± samaºesu j±t± sañj±t± nibbatt± abhinibbatt± p±tubh³t±ti– ete viv±d± samaºesu j±t±.