“Pubbeva macca½ vijahanti bhog±, maccova ne pubbatara½ jah±ti;
asassat± bhogino k±mak±m², tasm± na soc±maha½ sokak±le.
“Udeti ±p³rati veti cando, atta½ gametv±na paleti s³riyo;
vidit± may± sattuka lokadhamm±, tasm± na soc±maha½ sokak±le”ti.
Maraºenapi ta½ pah²yati. Ya½ puriso mamidanti maññat²ti. Yanti r³pagata½ vedan±gata½ saññ±gata½ saªkh±ragata½ viññ±ºagata½. Purisoti saªkh± samaññ± paññatti voh±ro [lokavoh±ro (sy±.)] n±ma½ n±makamma½ n±madheyya½ nirutti byañjana½ abhil±po. Mamidanti maññat²ti taºh±maññan±ya maññati, diµµhimaññan±ya maññati, m±namaññan±ya maññati, kilesamaññan±ya maññati, duccaritamaññan±ya maññati, payogamaññan±ya maññati, vip±kamaññan±ya maññat²ti– ya½ puriso mamidanti maññati.
Etampi viditv±na paº¹itoti. Eta½ ±d²nava½ ñatv± j±nitv± tulayitv± t²rayitv± vibh±vayitv± vibh³ta½ katv± mamattes³ti, etampi viditv± paº¹ito dh²ro paº¹ito paññav± buddhim± ñ±º² vibh±v² medh±v²ti– etampi viditv±na paº¹ito.
Na mamatt±ya nametha m±makoti. Mamatt±ti dve mamatt± taºh±mamattañca diµµhimamattañca…pe… ida½ taºh±mamatta½…pe… ida½ diµµhimamatta½. M±makoti buddham±mako dhammam±mako saªgham±mako. So bhagavanta½ mam±yati, bhagav± ta½ puggala½ pariggaºh±ti. Vuttañheta½ bhagavat±– “ye te, bhikkhave, bhikkh³ kuh± thaddh± [baddh± (ka.) itivu. 108] lap± siªg² unna¼± asam±hit±, na me te, bhikkhave, bhikkh³ m±mak±; apagat± ca te, bhikkhave, bhikkh³ imasm± dhammavinay±. Na ca te imasmi½ dhammavinaye vuddhi½ vir³¼hi½ vepulla½ ±pajjanti. Ye ca kho te, bhikkhave, bhikkh³ nikkuh± nillap± dh²r± atthaddh± susam±hit±, te kho me, bhikkhave, bhikkh³ m±mak±; anapagat± ca te, bhikkhave, bhikkh³ imasm± dhammavinay±. Te ca imasmi½ dhammavinaye vuddhi½ vir³¼hi½ vepulla½ ±pajjanti”.
“Kuh± thaddh± lap± siªg², unna¼± asam±hit±;
na te dhamme vir³hanti, samm±sambuddhadesite.
“Nikkuh± nillap± dh²r±, atthaddh± susam±hit±;
te ve dhamme vir³hanti, samm±sambuddhadesite”.
Na mamatt±ya nametha m±makoti. M±mako taºh±mamatta½ pah±ya diµµhimamatta½ paµinissajjitv± mamatt±ya na nameyya na onameyya, na ta½ninno assa na tappoºo na tappabbh±ro na tadadhimutto na tadadhipateyyoti– na mamatt±ya nametha m±mako.
Ten±ha bhagav±–
“Maraºenapi ta½ pah²yati, ya½ puriso mamidanti maññati;
etampi viditv±na paº¹ito, na mamatt±ya nametha m±mako”ti.
42. Supinena yath±pi saªgata½, paµibuddho puriso na passati;
evampi piy±yita½ jana½, peta½ k±laªkata½ [k±lakata½ (s². sy±.)] na passati.
Supinena yath±pi saªgatanti. Saªgata½ sam±gata½ sam±hita½ sannipatitanti– supinena yath±pi saªgata½. Paµibuddho puriso na passat²ti yath± puriso supinagato canda½ passati, s³riya½ passati, mah±samudda½ passati, sineru½ pabbatar±j±na½ passati, hatthi½ passati, assa½ passati, ratha½ passati, patti½ passati, sen±by³ha½ passati, ±r±mar±maºeyyaka½ passati, vanar±maºeyyaka½…pe… bh³mir±maºeyyaka½… pokkharaº²r±maºeyyaka½ passati; paµibuddho na kiñci passat²ti– paµibuddho puriso na passati.
Evampi piy±yita½ jananti. Evanti opammasampaµip±dana½. Piy±yita½ jananti mam±yita½ jana½ m±tara½ v± pitara½ v± bh±tara½ v± bhagini½ v± putta½ v± dh²tara½ v± mitta½ v± amacca½ v± ñ±ti½ v± s±lohita½ v±ti– evampi piy±yita½ jana½.
Peta½ k±laªkata½ na passat²ti. Peto vuccati mato. K±laªkata½ na passati na dakkhati n±dhigacchati na vindati na paµilabhat²ti– peta½ k±laªkata½ na passati.
Ten±ha bhagav±–
“Supinena yath±pi saªgata½, paµibuddho puriso na passati;
evampi piy±yita½ jana½, peta½ k±laªkata½ na passat²”ti.
43. Diµµh±pi sut±pi te jan±, yesa½ n±mamida½ pavuccati;
n±ma½yev±vasissati [n±mamev±’vasissati (s². sy±.)] akkheyya½ petassa jantuno.
Diµµh±pi sut±pi te jan±ti. Diµµh±ti ye cakkhuviññ±º±bhisambh³t±. Sut±ti ye sotaviññ±º±bhisambh³t± Te jan±ti khattiy± ca br±hmaº± ca vess± ca sudd± ca gahaµµh± ca pabbajit± ca dev± ca manuss± c±ti– diµµh±pi sut±pi te jan±.
Yesa½ n±mamida½ pavuccat²ti. Yesanti yesa½ khattiy±na½ br±hmaº±na½ vess±na½ sudd±na½ gahaµµh±na½ pabbajit±na½ dev±na½ manuss±na½. N±manti saªkh± samaññ± paññatti voh±ro n±ma½ n±makamma½ n±madheyya½ nirutti byañjana½ abhil±po. Pavuccat²ti vuccati pavuccati kath²yati bhaº²yati d²p²yati vohar²yat²ti– yesa½ n±mamida½ pavuccati.
N±ma½yev±vasissati akkheyyanti. R³pagata½ vedan±gata½ saññ±gata½ saªkh±ragata½ viññ±ºagata½ pah²yati jah²yati vijah²yati antaradh±yati vippalujjati, n±ma½yev±vasissati. Akkheyyanti. Akkh±tu½ kathetu½ bhaºitu½ d²payitu½ voharitunti– n±ma½ ev±vasissati akkheyya½. Petassa jantunoti. Petass±ti matassa k±laªkatassa. Jantunoti sattassa narassa m±navassa posassa puggalassa j²vassa j±gussa jantussa indagussa manujass±ti– petassa jantuno.
Ten±ha bhagav±–
“Diµµh±pi sut±pi te jan±, yesa½ n±mamida½ pavuccati;
n±ma½yev±vasissati, akkheyya½ petassa jantuno”ti.
44. Sokapparidevamacchara½ na pajahanti giddh± mam±yite;
tasm± munayo pariggaha½, hitv± acari½su khemadassino.
Sokapparidevamacchara½ na pajahanti giddh± mam±yiteti. Sokoti ñ±tibyasanena v± phuµµhassa bhogabyasanena v± phuµµhassa rogabyasanena v± phuµµhassa s²labyasanena v± phuµµhassa diµµhibyasanena v± phuµµhassa aññataraññatarena byasanena samann±gatassa aññataraññatarena dukkhadhammena phuµµhassa soko socan± socitatta½ antosoko antoparisoko antod±ho antoparid±ho [anto¹±ho antopari¹±ho (sy±.)] cetaso parijjh±yan± domanassa½ sokasalla½. Paridevoti ñ±tibyasanena v± phuµµhassa…pe… diµµhibyasanena v± phuµµhassa aññataraññatarena byasanena samann±gatassa aññataraññatarena dukkhadhammena phuµµhassa ±devo paridevo ±devan± paridevan± ±devitatta½ paridevitatta½ v±c± pal±po vippal±po l±lappo l±lapp±yan± l±lapp±yitatta½. Macchariyanti pañca macchariy±ni– ±v±samacchariya½ kulamacchariya½, l±bhamacchariya½, vaººamacchariya½ dhammamacchariya½. Ya½ evar³pa½ macchariya½ macchar±yan± macchar±yitatta½ veviccha½ kadariya½ kaµukañcukat± aggahitatta½ cittassa– ida½ vuccati macchariya½. Api ca khandhamacchariyampi macchariya½, dh±tumacchariyampi macchariya½, ±yatanamacchariyampi macchariya½ g±ho– ida½ vuccati macchariya½. Gedho vuccati taºh±. Yo r±go s±r±go…pe… abhijjh± lobho akusalam³la½. Mamatt±ti dve mamatt±– taºh±mamattañca diµµhimamattañca …pe… ida½ taºh±mamatta½…pe… ida½ diµµhimamatta½. Mam±yita½ vatthu½ acchedasaªkinopi socanti, acchijjantepi socanti, acchinnepi socanti, mam±yita½ vatthu½ vipariº±masaªkinopi socanti, vipariº±mantepi socanti, vipariºatepi socanti, mam±yita½ vatthu½ acchedasaªkinopi paridevanti, acchijjantepi paridevanti, acchinnepi paridevanti. Mam±yita½ vatthu½ vipariº±masaªkinopi paridevanti, vipariº±mantepi paridevanti, vipariºatepi paridevanti. Mam±yita½ vatthu½ rakkhanti gopenti pariggaºhanti mam±yanti macchar±yanti; mam±yitasmi½ vatthusmi½ soka½ na jahanti, parideva½ na jahanti, macchariya½ na jahanti, gedha½ na jahanti nappajahanti na vinodenti na byanti½ karonti na anabh±va½ gament²ti– sokapparidevamacchara½ nappajahanti giddh± mam±yite.
Tasm± munayo pariggaha½, hitv± acari½su khemadassinoti. Tasm±ti tasm± ta½k±raº± ta½hetu tappaccay± ta½nid±n± eta½ ±d²nava½ sampassam±n± mamattes³ti– tasm±. Munayoti mona½ vuccati ñ±ºa½. Y± paññ± paj±nan±…pe… amoho dhammavicayo samm±diµµhi. Tena ñ±ºena samann±gat± munayo monappatt±. T²ºi moneyy±ni– k±yamoneyya½, vac²moneyya½, manomoneyya½…pe… saªgaj±lamaticca so muni. Pariggahoti dve pariggah±– taºh±pariggaho ca diµµhipariggaho ca…pe… aya½ taºh±pariggaho…pe… aya½ diµµhipariggaho. Munayo taºh±pariggaha½ pariccajitv± diµµhipariggaha½ paµinissajjitv± cajitv± pajahitv± vinodetv± byanti½ karitv± anabh±va½ gametv± acari½su vihari½su iriyi½su vatti½su p±li½su yapi½su y±pi½su. Khemadassinoti khema½ vuccati amata½ nibb±na½. Yo so sabbasaªkh±rasamatho sabb³padhipaµinissaggo taºhakkhayo vir±go nirodho nibb±na½. Khemadassinoti khemadassino t±ºadassino leºadassino saraºadassino abhayadassino accutadassino amatadassino nibb±nadassinoti– tasm± munayo pariggaha½ hitv± acari½su khemadassino.
Ten±ha bhagav±–
“Sokapparidevamacchara½, na jahanti giddh± mam±yite;
tasm± munayo pariggaha½, hitv± acari½su khemadassino”ti.
45. Patil²nacarassa bhikkhuno, bhajam±nassa vivittam±sana½;
s±maggiyam±hu tassa ta½, yo att±na½ bhavane na dassaye.
Patil²nacarassa bhikkhunoti. Patil²nacar± vuccanti satta sekkh± [sekh± (s². sy±.)]. Arah± patil²no. Ki½k±raº± patil²nacar± vuccanti satta sekkh±? Te tato tato citta½ patil²nent± patikuµent± pativaµµent± sanniruddhant± [sannirumbhent± (s².)] sanniggaºhant± sanniv±rent± rakkhant± gopent± caranti vicaranti viharanti iriyanti vattenti p±lenti yapenti y±penti, cakkhudv±re citta½ patil²nent± patikuµent± pativaµµent± sanniruddhant± sanniggaºhant± sanniv±rent± rakkhant± gopent± caranti vicaranti viharanti iriyanti vattenti p±lenti yapenti y±penti, sotadv±re citta½…pe… gh±nadv±re citta½… jivh±dv±re citta½… k±yadv±re citta½… manodv±re citta½ patil²nent± patikuµent± pativaµµent± sanniruddhant± sanniggaºhant± sanniv±rent± rakkhant± gopent± caranti vicaranti viharanti iriyanti vattenti p±lenti yapenti y±penti. Yath± kukkuµapatta½ v± nh±rudaddula½ v± aggimhi pakkhitta½ patil²yati patikuµati pativaµµati na sampas±riyati; evameva tato tato citta½ patil²nent± patikuµent± pativaµµent± sanniruddhant± sanniggaºhant± sanniv±rent± rakkhant± gopent± caranti vicaranti viharanti iriyanti vattenti p±lenti yapenti y±penti, cakkhudv±re citta½…pe… sotadv±re citta½… gh±nadv±re citta½… jivh±dv±re citta½… k±yadv±re citta½… manodv±re citta½ patil²nent± patikuµent± pativaµµent± sanniruddhant± sanniggaºhant± sanniv±rent± rakkhant± gopent± caranti vicaranti viharanti iriyanti vattenti p±lenti yapenti y±penti. Ta½k±raº± patil²nacar± vuccanti satta sekkh±. Bhikkhunoti puthujjanakaly±ºakassa v± bhikkhuno sekkhassa v± bhikkhunoti– patil²nacarassa bhikkhuno.