8. Pas³rasuttaniddesavaŗŗan±

59. Aµµhame pas³rasuttaniddese paµhamag±th±ya t±va saŖkhepo– ime diµµhigatik± attano diµµhi½ sandh±ya “idheva suddh²”ti vadanti. Ańńesu pana dhammesu visuddhi½ n±hu, eva½ ya½ attano satth±r±di½ nissit±, tattheva “esa v±do subho”ti eva½ subhav±d± hutv± puth³ samaŗabr±hmaŗ± “sassato loko”ti-±d²su paccekasaccesu niviµµh±.
Sabbe parav±de khipant²ti sabb± paraladdhiyo cha¹¹enti. Ukkhipant²ti d³rato khipanti. Parikkhipant²ti samantato khipanti. Subhav±d±ti niddesassa uddesapada½. Sobhanav±d±ti “eta½ sundaran”ti kathent±. Paŗ¹itav±d±ti “paŗ¹it± mayan”ti eva½ kathent±. Thirav±d±ti “niddosav±da½ vad±m±”ti kathent±. ѱyav±d±ti “yuttav±da½ vad±m±”ti kathent±. Hetuv±d±ti “k±raŗasahita½ vad±m±”ti kathent±. Lakkhaŗav±d±ti “sallakkhetabba½ vad±m±”ti vadant±. K±raŗav±d±ti “ud±haraŗayuttav±da½ vad±m±”ti kathent±. Żh±nav±d±ti “pakkamitu½ asakkuŗeyyav±da½ vad±m±”ti vadant±.
Niviµµh±ti antopaviµµh±. Patiµµhit±ti tattheva µhit±.
60. Eva½ niviµµh± ca “te v±dak±m±”ti dutiyag±th±. Tattha b±la½ dahant² mithu ańńamańńanti “aya½ b±lo, aya½ b±lo”ti eva½ dvepi jan± ańńamańńa½ b±la½ dahanti, b±lato passanti. Vadanti te ańńasit± kathojjanti te ańńamańńasatth±r±dinissit± kalaha½ vadanti. Pasa½sak±m± kusal±vad±n±ti pasa½satthik± ubhopi “maya½ kusal±vad±n± paŗ¹itav±d±”ti eva½ sańńino hutv±.
V±datthik±ti v±dena atthik±. V±d±dhipp±y±ti v±dajjh±say±. V±dapurekkh±r±ti v±dameva purato katv± caram±n± V±dapariyesana½ carant±ti v±dameva gavesana½ caram±n±. Vigayh±ti pavisitv±. Ogayh±ti otaritv±. Ajjhog±hetv±ti nimujjitv±. Pavisitv±ti antokatv±.
Anojavant²ti nih²na-ojavat², tejavirahit±ti attho. S± kath±ti es± v±c±. Kathojja½ vadant²ti nitteja½ bhaŗanti. Eva½ vad±nesu ca tesu eko niyamato eva.
61. Yutto kath±yanti g±th±. Tattha yutto kath±yanti v±dakath±ya ussukko. Pasa½samiccha½ vinigh±ti hot²ti attano pasa½sa½ icchanto “katha½ nu kho niggahess±m²”ti-±din± nayena pubbeva v±d± katha½kath² vinigh±t² hoti. Ap±hatasminti pańhav²ma½sakehi “atth±pagata½ te bhaŗita½, byańjan±pagata½ te bhaŗitan”ti-±din± nayena apaharite v±de. Nind±ya so kuppat²ti eva½ ap±hatasmińca v±de uppann±ya nind±ya so kuppati. Randhames²ti yassa randhameva gavesanto.
Thomananti vaŗŗabhaŗana½. Kittinti p±kaµakaraŗa½. Vaŗŗah±riyanti guŗava¹¹hana½. Pubbeva sall±p±ti sall±pato puretarameva. “Kathamida½ kathamidan”ti katha½kath± assa atth²ti katha½kath². Jayo nu kho meti mama jayo. Katha½ niggahanti kena pak±rena niggaŗhana½. Paµikamma½ kariss±m²ti mama laddhi½ parisuddhi½ kariss±mi. Visesanti atireka½. Paµivisesanti punappuna½ visesa½. ¾veµhiya½ kariss±m²ti pariveµhana½ kariss±mi. Nibbeµhiyanti mama nibbeµhana½ mocana½ nikkhamana½. Chedanti v±dachindana½. Maŗ¹alanti v±dasaŖgh±ta½. P±risajj±ti paric±rik±. P±s±rik±ti k±raŗit±. Apaharant²ti paµib±hanti.
Atth±pagatanti atthato apagata½ attho natth²ti. Atthato apaharant²ti atthamh± paµib±hanti. Attho te dunnitoti tava attho na samm± upan²to. Byańjana½ te duropitanti tava byańjana½ duppatiµµh±pita½. Niggaho te akatoti tay± niggaho na kato. Paµikamma½ te dukkaµanti tay± attano laddhipatiµµh±pana½ duµµhu kata½. Visamakatha½ dukkathitanti na samm± kathita½. Dubbhaŗitanti bhaŗantenapi duµµhu bhaŗita½. Dullapitanti na samm± vissajjita½. Duruttanti ańńath± bhaŗita½. Dubbh±sitanti vir³pa½ bh±sita½.
Nind±y±ti garahaŗena. Garah±y±ti dosakathanena. Akittiy±ti aguŗakathanena. Avaŗŗah±rik±y±ti aguŗava¹¹hanena.
Kuppat²ti pakatibh±va½ jahetv± calati. By±pajjat²ti dosavasena p³tibh±va½ ±pajjati. Patiµµh²yat²ti kodhavasena gaŗabh±va½ gacchati. Kopańc±ti kupitabh±va½. Dosańc±ti d³sana½. Apaccayańc±ti atuµµh±k±rańca. P±tukarot²ti p±kaµa½ karoti. Randhames²ti antaragaves². Virandhames²ti chiddagaves². Aparaddhames²ti guŗa½ apanetv± dosameva gaves². Khalitames²ti pakkhalanagaves². Ga¼itames²ti patanagaves². “Ghaµµitames²”tipi p±µho, tassa p²¼anagaves²ti attho. Vivarames²ti dosagaves².
62. Na kevalańca so kuppati, apica kho pana “yamassa v±dan”ti g±th±. Tattha parih²nam±hu, ap±hatanti atthabyańjan±dito ap±hata½ parih²na½ vadanti. Paridevat²ti tatonimitta½ so “ańńa½ may± ±vajjitan”ti-±d²hi vippalapati. Socat²ti “tassa jayo”ti-±d²ni ±rabbha socati. “Upaccag± man”ti anutthun±t²ti “so ma½ v±dena v±da½ atikkanto”ti-±din± nayena suµµhutara½ vippalapati.
Parih±pitanti na va¹¹hita½. Ańńa½ may± ±vajjitanti ańńa½ k±raŗa½ may± avanamita½. Cintitanti v²ma½sita½. Mah±pakkhoti mahanto ń±tipakkho etass±ti mah±pakkho. Mah±parisoti mah±paric±rikapariso. Mah±pariv±roti mah±d±sad±sipariv±ro. Paris± c±ya½ vagg±ti ayańca paris± vagg±, na ek±. Puna bhańjiss±m²ti puna bhindiss±mi.
63. Ete viv±d± samaŗes³ti ettha pana samaŗ± vuccanti b±hiraparibb±jak±. Etesu uggh±tinigh±ti hot²ti etesu v±desu jayapar±jay±divasena citta-uggh±tanigh±ta½ v± p±puŗanto uggh±ti ca nigh±ti ca hoti. Virame kathojjanti pajaheyya kalaha½. Na hańńadatthatthi pasa½sal±bh±ti na hi ettha pasa½sal±bhato ańńo attho atthi. Utt±no v±ti na gambh²roti attho “pańcime k±maguŗ±”ti-±d²su (a. ni. 6.63) viya.
Gambh²ro v±ti duppaveso appatiµµho paµiccasamupp±do viya. G³¼ho v±ti paµicchanno hutv± µhito “abhirama nanda aha½ te p±µibhogo”ti-±d²su (ud±. 22) viya. Paµicchanno v±ti ap±kaµo “m±tara½ pitara½ hantv±”ti-±d²su (dha. pa. 294; netti. 113) viya. Neyyo v±ti n²haritv± kathetabbo “asaddho akatańń³ c±”ti-±d²su (dha. pa. 97) viya. N²to v±ti p±¼iy± µhitaniy±mena kathetabbo “catt±rome, bhikkhave, ariyava½s±”ti-±d²su (a. ni. 4.28) viya. Anavajjo v±ti niddosattho “kusal± dhamm±”ti-±d²su (dha. sa. tikam±tik± 1) viya. Nikkileso v±ti kilesavirahito vipassan± viya. Vod±no ti parisuddho lokuttara½ viya. Paramattho v±ti uttamattho uttamatthabh³to attho khandhadh±tu-±yatananibb±n±ni viya.
64. Chaµµhag±th±yattho– yasm± ca na hańńadatthatthi pasa½sal±bh±, tasm± parama½ l±bha½ labhantopi “sundaro ayan”ti tattha diµµhiy± pasa½sito v± pana hot²ti ta½ v±da½ paris±ya majjhe d²petv± tato so tena jayatthena tuµµhi½ v± dantavida½saka½ v± ±pajjanto hassati, m±nena ca unnamati. Ki½ k±raŗa½? Yasm± ta½ jayattha½ pappuyya yath±mano j±to.
Thambhayitv±ti p³retv±. Br³hayitv±ti va¹¹hetv±. Imiss± g±th±ya niddeso utt±nattho.
65. Eva½ unnamato ca “y± unnat²”ti g±th±. Tattha m±n±tim±na½ vadate panesoti eso pana ta½ unnati½ “vigh±tabh³m²”ti abujjham±no m±nańca atim±nańca vadati. Eva½ imiss±pi g±th±ya niddeso utt±nattho.
66. Eva½ v±de dosa½ dassetv± id±ni tassa v±da½ asampaµicchanto “s³ro”ti g±tham±ha. Tattha r±jakh±d±y±ti r±jakh±dan²yena, bhattavetanen±ti vutta½ hoti. Abhigajjameti paµis³ramicchanti yath± so paµis³ra½ icchanto abhigajjanto eti, eva½ diµµhigatiko diµµhigatikanti dasseti. Yeneva so tena paleh²ti yena so tuyha½ paµis³ro, tena gaccha. Pubbeva natthi yadida½ yudh±y±ti ya½ pana kilesaj±ta½ yuddh±ya siy±, ta½ idha pubbeva natthi, bodhim³leyevassa pah²nanti dasseti.
S³roti niddesassa uddesapada½. Suµµhu uro s³ro, vissaµµha-uro ninna-uroti attho. V²roti parakkamavanto. Vikkantoti saŖg±ma½ pavisanto. Abh²r³ti-±dayo vuttanay± eva. Puµµhoti niddesassa uddesapada½. Positoti th³lakato. ¾p±ditoti upa¹¹habalito paµip±dito. Va¹¹hitoti tato tato bh±vito.
Gajjantoti abyattasarena gajjanto. Uggajjantoti ukkuµµhi½ karonto. Abhigajjantoti s²han±da½ karonto. Et²ti ±gacchati. Upet²ti tato sam²pa½ gacchati. Upagacchat²ti tato sam²pa½ gantv± na nivattati. Paµis³ranti nibbhaya½. Paµipurisanti sattupurisa½. Paµisattunti sattu hutv± abhimukhe µhita½. Paµimallanti paµisedha½ hutv± yujjhanta½. Icchantoti ±kaŖkham±no.
Paleh²ti gaccha. Vaj±ti m± tiµµha. Gacch±ti sam²pa½ upasaŖkama. Abhikkam±ti parakkama½ karohi.
Bodhiy± m³leti mah±bodhirukkhassa sam²pe. Ye paµisenikar± kiles±ti ye kiles± paµipakkhakar±. Paµilomakar±ti paµ±ŗ²kar±. Paµikaŗµakakar±ti vinivijjhanakar±. Paµipakkhakar±ti sattukar±.
67. Ito para½ sesag±th± p±kaµasambandh± eva. Tattha viv±dayant²ti vivadanti. Paµisenikatt±ti paµilomak±rak±. “Na tva½ ima½ dhammavinaya½ ±j±n±s²”ti-±din± nayena viruddhavacana½ viv±do.
Sahita½ meti mama vacana½ atthasa½hita½. Asahita½ teti tava vacana½ anatthasa½hita½. Adhiciŗŗa½ te vipar±vattanti ya½ ta½ adhiciŗŗa½ cirak±lasevanavasena paguŗa½, ta½ mama v±da½ ±gamma nivatta½. ¾ropito te v±doti tuyha½ upari may± doso ±ropito. Cara v±dappamokkh±y±ti bhattapuµa½ ±d±ya ta½ ta½ upasaŖkamitv± v±d± pamokkhatth±ya uttara½ pariyesam±no vicara. Nibbeµhehi v±ti atha v± may± ±ropitadosato att±na½ mocehi. Sace pahos²ti sace sakkosi.
¾veµhiy±ya ±veµhiyanti ±veµhetv± nivattanena nivattana½. Nibbeµhiy±ya nibbeµhiyanti dosato mocanena mocana½. Chedena chedanti evam±di heµµh± vuttanayatt± yath±yoga½ yojetabba½.
68. Visenikatv±ti kilesasena½ vin±setv±. Ki½ labheth±ti paµimalla½ ki½ labhissasi. Pas³r±ti ta½ paribb±jaka½ ±lapati. Yes²dha natth²ti yesa½ idha natthi. Im±yapi g±th±ya niddeso utt±natthoyeva.
69. Pavitakkanti “jayo nu kho me bhavissat²”ti-±d²ni vitakkento. Dhonena yuga½ sam±gam±ti dhutakilesena buddhena saddhi½ yugagg±ha½ sam±panno. Na hi tva½ sakkhasi sampay±taveti kotthu-±dayo viya s²h±d²hi dhonena saha yuga½ gahetv± ekapadampi sampay±tu½ yugagg±hameva v± samp±detu½ na sakkhissas²ti.