Ida½ vatv± mah±satto r±j±na½ “gacchatha tumhe”ti vanditv± uyyojesi. So “mutto vatamhi amittahatthato, imiss± ca laddhatt± manorathopi me matthaka½ patto”ti bodhisattassa guºe ±vajjetv± uppannap²tip±mojjo paº¹itassa guºe senakassa kathento g±tham±ha–
705. “Susukha½ vata sa½v±so, paº¹iteh²ti senaka;
pakkh²va pañjare baddhe, macche j±lagateriva;
amittahatthattagate, mocay² no mahosadho”ti.
Tattha susukha½ vat±ti atisukha½ vata ida½, yo sa½v±so paº¹itehi. It²ti k±raºatthe nip±to. Ida½ vutta½ hoti– yasm± amittahatthagate mocayi no mahosadho, tasm±, senaka, vad±mi. Susukha½ vata ida½, yo esa paº¹itehi sa½v±soti. Ta½ sutv± senakopi paº¹itassa guºe kathento ±ha–
706. “Evameta½ mah±r±ja, paº¹it± hi sukh±vah±;
pakkh²va pañjare baddhe, macche j±lagateriva;
amittahatthattagate, mocay² no mahosadho”ti.
Atha vedehar±j± nadi½ uttaritv± yojanantare yojanantare mah±sattena k±ritag±ma½ sampatto. Tatrassa bodhisattena µhapitamanuss± hatthiv±han±d²ni ceva annap±n±d²ni ca ada½su. So kilante hatthi-assarath±dayo µhapetv± itare ±d±ya tehi saddhi½ añña½ g±ma½ p±puºi. Etenup±yena yojanasatika½ magga½ atikkamitv± punadivase p±tova mithila½ p±visi. Mah±sattopi umaªgadv±ra½ gantv± attan± sannaddhakhagga½ omuñcitv± umaªgadv±re v±luka½ viy³hitv± µhapesi. Ýhapetv± ca pana umaªga½ pavisitv± umaªgena gantv± nagara½ pavisitv± p±s±da½ abhiruyha gandhodakena nhatv± n±naggarasabhojana½ bhuñjitv± sayanavaragato “manoratho me matthaka½ patto”ti ±vajjento nipajji. Atha tass± rattiy± accayena c³¼anir±j± senaªga½ vic±rayam±no ta½ nagara½ up±gami. Tamattha½ pak±sento satth± ±ha–
707. “Rakkhitv± kasiºa½ ratti½, c³¼aneyyo mahabbalo;
udenta½ aruºuggasmi½, upak±ri½ up±gami.
708. “¾ruyha pavara½ n±ga½, balavanta½ saµµhih±yana½;
r±j± avoca pañc±lo, c³¼aneyyo mahabbalo.
709. “Sannaddho maºivammena, saram±d±ya p±ºin±;
pesiye ajjhabh±sittha, puthugumbe sam±gate”ti.
Tattha kasiºanti sakala½ nissesa½. Udentanti udente. Upak±rinti pañc±lanagara½ up±d±ya mah±sattenak±ritatt± “upak±r²”ti laddhan±maka½ ta½ nagara½ up±gami. Avoc±ti attano sena½ avoca. Pesiyeti attano pesanak±rake. Ajjhabh±sitth±ti adhi-abh±sittha, puretarameva abh±sittha, puthugumbeti bah³su sippesu patiµµhite anekasippaj±nanaketi. Id±ni te sar³pato dassetum±ha–
710. “Hatth±rohe an²kaµµhe, rathike pattik±rake;
up±sanamhi katahatthe, v±lavedhe sam±gate”ti.
Tattha up±sanamh²ti dhanusippe. Katahattheti avirajjhanavedhit±ya sampannahatthe. Id±ni r±j± vedeha½ j²vagg±ha½ gaºh±petu½ ±º±pento ±ha–
711. “Pesetha kuñjare dant², balavante saµµhih±yane;
maddantu kuñjar± nagara½, vedehena sum±pita½.
712. “Vacchadantamukh± set±, tikkhagg± aµµhivedhino;
paºunn± dhanuvegena, sampatantutar²tar±.
713. “M±ºav± vammino s³r±, citradaº¹ayut±vudh±;
pakkhandino mah±n±g±, hatth²na½ hontu sammukh±.
714. “Sattiyo teladhot±yo, accimant± pabhassar±;
vijjotam±n± tiµµhantu, satara½s²va t±rak±.
715. “¾vudhabalavant±na½ guºik±y³radh±rina½;
et±dis±na½ yodh±na½, saªg±me apal±yina½;
vedeho kuto muccissati, sace pakkh²va k±hiti.
716. “Ti½sa me purisan±vutyo, sabbevekekaniccit±;
yesa½ sama½ na pass±mi, kevala½ mah²ma½ cara½.
717. “N±g± ca kappit± dant², balavanto saµµhih±yan±;
yesa½ khandhesu sobhanti, kum±r± c±rudassan±.
718. “P²t±laªk±r± p²tavasan±, p²tuttaraniv±san±;
n±gakhandhesu sobhanti, devaputt±va nandane.
719. “P±µh²navaºº± netti½s±, teladhot± pabhassar±;
niµµhit± naradh²rebhi, samadh±r± sunissit±.
720. “Vell±lino v²tamal±, sikk±yasamay± da¼±;
gahit± balavantebhi, suppah±rappah±ribhi.
721. “Suvaººatharusampann±, lohitakacchupadh±rit±;
vivattam±n± sobhanti, vijj³vabbhaghanantare.
722. “Paµ±k± vammino s³r±, asicammassa kovid±;
dhanuggah± sikkhitar±, n±gakhandhe nip±tino.
723. “Et±disehi parikkhitto, natthi mokkho ito tava;
pabh±va½ te na pass±mi, yena tva½ mithila½ vaje”ti.
Tattha dant²ti sampannadante. Vacchadantamukh±ti nikh±danasadisamukh±. Paºunn±ti vissaµµh±. Sampatantutar²tar±ti evar³p± sar± itar²tar± sampatantu sam±gacchantu. Ghanameghavassa½ viya saravassa½ vassath±ti ±º±pesi. M±ºav±ti taruºayodh±. Vamminoti vammahatth±. Citradaº¹ayut±vudh±ti citradaº¹ayuttehi ±vudhehi samann±gat±. Pakkhandinoti saªg±mapakkhandik±. Mah±n±g±ti mah±n±gesu koñcan±da½ katv± ±gacchantesupi niccal± µhatv± tesa½ dante gahetv± luñcitu½ samatth± yodh±. Satara½s²va t±rak±ti satara½s² viya osadhit±rak±. ¾vudhabalavant±nanti ±vudhabalena yutt±na½ samann±gat±na½. Guºik±y³radh±rinanti guºi vuccati kavaca½, kavac±ni ceva k±y³r±bharaº±ni ca dh±rent±na½, kavacasaªkh±t±ni v± k±y³r±ni dh±rent±na½. Sace pakkh²va k±hit²ti sacepi pakkh² viya ±k±se pakkhandana½ karissati, tath±pi ki½ muccissat²ti vadati. Ti½sa me purisan±vutyoti puris±na½ ti½sasahass±ni navutisat±ni ti½san±vutyoti vuccanti. Sabbevekekaniccit±ti ettak± mayha½ paresa½ hatthato ±vudha½ gahetv± pacc±mitt±na½ s²sap±tanasamatth± ekeka½ vicinitv± gahit± anivattino yodh±ti dasseti. Kevala½ mah²ma½ caranti sakalampi ima½ mahi½ caranto yesa½ sama½ sadisa½ na pass±mi, kuto uttaritara½, teyeva me yodh± ettak±ti dasseti. C±rudassan±ti c±ru vuccati suvaººa½, suvaººavaºº±ti attho. P²t±laªk±r±ti p²tavaººasuvaºº±laªk±r±. P²tavasan±ti p²tavaººasuvaººavatth±. P²tuttaraniv±san±ti p²ta-uttar±saªganivatth±. P±µh²navaºº±ti p±s±ºamacchasadis±. Netti½s±ti khagg±. Naradh²rebh²ti paº¹itapurisehi. Sunissit±ti sunisit± atitikhiº±. Vell±linoti µhitamajjhanhike s³riyo viya vijjotam±n±. Sikk±yasamay±ti satta v±re koñcasakuºe kh±d±petv± gahitena sikk±yasena kat±. Suppah±rappah±ribh²ti da¼happah±rehi yodhehi. Lohitakacchupadh±rit±ti lohitavaºº±ya kosiy± samann±gat±. Paµ±k±ti ±k±se parivattanasamatth±. S³r±ti j±tis³r±. Asicammassa kovid±ti etesa½ gahaºe kusal±. Dhanuggah±ti dhanuggahak±. Sikkhitar±ti etasmi½ dhanuggahaºe ativiya sikkhit±. N±gakhandhe nip±tinoti hatthikkhandhe khaggena chinditv± nip±tanasamatth±. Natthi mokkhoti ambho, vedeha, tva½ paµhama½ t±va gahapatiputtass±nubh±vena muttosi, id±ni pana natthi tava mokkhoti vadati. Pabh±va½ teti id±ni te r±j±nubh±va½ na pass±mi, yena tva½ mithila½ gamissasi khippa½, j±le paviµµhamaccho viya j±tos²ti. C³¼anir±j± vedeha½ tajjento “id±ni na½ gaºhiss±m²”ti vajiraªkusena n±ga½ codento “gaºhatha, bhindatha, vijjhath±”ti sena½ ±º±pento upak±rinagara½ avattharanto viya up±gami. Atha na½ mah±sattassa upanikkhittakapuris± “ko j±n±ti, ki½ bhavissat²”ti attano upaµµh±ke gahetv± pariv±rayi½su. Tasmi½ khaºe bodhisatto sirisayan± vuµµh±ya katasar²rappaµijaggano bhuttap±tar±so alaªkatappaµiyatto satasahassagghanaka½ k±sikavattha½ niv±setv± rattakambala½ eka½se karitv± sattaratanavicitta½ valañjanadaº¹aka½ ±d±ya suvaººap±duka½ ±ruyha devacchar±ya viya alaªkata-itthiy± v±lab²janiy± b²jiyam±no alaªkatap±s±de s²hapañjara½ vivaritv± c³¼anirañño att±na½ dassento sakkadevar±jal²l±ya apar±para½ caªkami. C³¼anir±j±pi tassa r³pasiri½ oloketv± citta½ pas±detu½ n±sakkhi, “id±ni na½ gaºhiss±m²”ti turitaturitova hatthi½ pesesi. Paº¹ito cintesi “aya½ ‘vedeho me laddho’ti saññ±ya turitaturitova ±gacchati, na j±n±ti attano puttad±ra½ gahetv± amh±ka½ rañño gatabh±va½, suvaºº±d±sasadisa½ mama mukha½ dassetv± kathess±mi tena saddhin”ti. So v±tap±ne µhitova madhurassara½ nicch±retv± tena saddhi½ kathento ±ha–
724. “Ki½ nu santaram±nova, n±ga½ pesesi kuñjara½;
pahaµµhar³po ±patasi, siddhatthosm²ti maññasi.
725. “Ohareta½ dhanu½ c±pa½, khurappa½ paµisa½hara;
ohareta½ subha½ vamma½, ve¼uriyamaºisanthatan”ti.
Tattha kuñjaranti seµµha½. Pahaµµhar³poti haµµhatuµµhacitto somanassaj±to. ¾patas²ti ±gacchasi. Siddhatthosm²ti nipphannatthosmi, manoratho me matthaka½ pattoti maññasi. Oharetanti ima½ c±pasaªkh±ta½ dhanu½ ohara, avahara, cha¹¹ehi, ko nu te etenattho. Paµisa½har±ti apanetv± aññassa v± dehi, paµicchanne v± µh±ne µhapehi, ki½ khurappena karissasi. Vammanti eta½ vammampi apanehi. Ida½ tay± hiyyo paµimukka½ bhavissati, cha¹¹ehi na½, m± te sar²ra½ uppaº¹uka½ ahosi, akilametv± p±tova nagara½ pavis±h²ti raññ± saddhi½ ke¼imak±si. So tassa vacana½ sutv± “gahapatiputto may± saddhi½ ke¼i½ karoti, ajja te kattabba½ j±niss±m²”ti ta½ tajjento g±tham±ha–
726. “Pasannamukhavaººosi mhitapubbañca bh±sasi;
hoti kho maraºak±le, edis² vaººasampad±”ti.
Tattha mhitapubbañc±ti paµhama½ mhita½ katv± pacch± bh±santo mhitapubbameva bh±sasi, ma½ kismiñci na gaºesi. Hoti khoti maraºak±le n±ma vaººasampad± hotiyeva, tasm± tva½ virocasi, ajja te s²sa½ chinditv± jayap±na½ piviss±m±ti. Eva½ tassa tena saddhi½ kathanak±le mah±balak±yo mah±sattassa r³pasiri½ disv± “ambho, amh±ka½ r±j± mahosadhapaº¹itena saddhi½ manteti ki½ nu kho kathesi, etesa½ katha½ suºiss±m±”ti rañño santikameva agam±si. Paº¹itopi tassa katha½ sutv± “na ma½ ‘mahosadhapaº¹ito’ti j±n±si. N±ha½ att±na½ m±retu½ dass±mi, manto te deva, bhinno, kevaµµena ca tay± ca hadayena cintita½ na j±ta½, mukhena kathitameva j±tan”ti pak±sento ±ha–
727. Mogha½ te gajjita½ r±ja, bhinnamantosi khattiya;
duggaºhosi tay± r±j±, kha¼uªkeneva sindhavo.
728. “Tiººo hiyyo r±j± gaªga½, s±macco saparijjano;