1. “Sumukha anupacinant±, pakkamanti vihaŞgam±;
gaccha tuvampi m± kaŞkhi, natthi baddhe sah±yat±”ti.
Tattha anupacinant±ti sinehena ±layavasena anolokent±. Pakkamant˛ti ete channavuti ha˝sasahass± ń±tivihaŞgam± ma˝ chaąąetv± gacchanti, tvampi gaccha, m± idha v±sa˝ ±kaŞkhi, evańhi p±sena baddhe mayi sah±yat± n±ma natthi, na hi te aha˝ id±ni kińci sah±yakicca˝ k±tu˝ sakkhiss±mi, ki˝ te may± nirłpak±rena, papańca˝ akatv± gacchev±ti vadati. Ito para˝–
2. “Gacche v±ha˝ na v± gacche, na tena amaro siya˝;
sukhita˝ ta˝ up±sitv±, dukkhita˝ ta˝ katha˝ jahe.
3. “Maraşa˝ v± tay± saddhi˝, j˛vita˝ v± tay± vin±;
tadeva maraşa˝ seyyo, yańce j˛ve tay± vin±.
4. “Nesa dhammo mah±r±ja, ya˝ ta˝ eva˝ gata˝ jahe;
y± gati tuyha˝ s± mayha˝, ruccate vihag±dhipa.
5. “K± nu p±sena baddhassa, gati ańń± mah±nas±;
s± katha˝ cetay±nassa, muttassa tava ruccati.
6. “Ka˝ v± tva˝ passase attha˝, mama tuyhańca pakkhima;
ń±t˛na˝ v±vasiµµh±na˝, ubhinna˝ j˛vitakkhaye.
7. “Ya˝ na kańcanadepińcha, andhena tamas± gata˝;
t±dise sańcaja˝ p±şa˝, kamatthamabhijotaye.
8. “Katha˝ nu patata˝ seµµha, dhamme attha˝ na bujjhasi;
dhammo apacito santo, attha˝ dasseti p±şina˝.
9. “Soha˝ dhamma˝ apekkh±no, dhamm± cattha˝ samuµµhita˝;
bhattińca tayi sampassa˝, n±vakaŞkh±mi j˛vita˝.
10. “Addh± eso sata˝ dhammo, yo mitto mittam±pade.
Na caje j˛vitass±pi, hetudhammamanussara˝.
11. “Sv±ya˝ dhammo ca te cişşo, bhatti ca vidit± mayi;
k±ma˝ karassu mayheta˝, gacchev±numato may±.
12. “Api tveva˝ gate k±le, ya˝ khaşąa˝ ń±tina˝ may±;
tay± ta˝ buddhisampanna˝, assa paramasa˝vuta˝.
13. “Icceva˝ mantayant±na˝, ariy±na˝ ariyavuttina˝;
paccadissatha nes±do, ±tur±namivantako.
14. “Te sattumabhisańcikkha, d˛gharatta˝ hit± dij±;
tuşh˛m±sittha ubhayo, na sańcalesum±san±.
15. “Dhataraµµhe ca disv±na, samuąąente tato tato;
abhikkhamatha vegena, dijasattu dij±dhipe.
16. “So ca vegenabhikkamma, ±sajja parame dije;
paccakamittha nes±do, baddh± iti vicintaya˝.
17. “Eka˝va baddham±s˛na˝, abaddhańca pun±para˝;
±sajja baddham±s˛na˝, pekkham±namad˛nava˝.
18. “Tato so vimatoyeva, paşąare ajjhabh±satha;
pavaąąhak±ye ±s˛ne, dijasaŞghagaş±dhipe.
19. “Ya˝ nu p±sena mahat±, baddho na kurute disa˝;
atha kasm± abaddho tva˝, bal˛ pakkhi na gacchasi.
20. “Ki˝ nu ty±ya˝ dijo hoti, mutto baddha˝ up±sasi;
oh±ya sakuş± yanti, ki˝ eko avah˛yasi.
21. “R±j± me so dij±mitta, sakh± p±şasamo ca me;
neva na˝ vijahiss±mi, y±va k±lassa pariy±ya˝.
22. “Katha˝ pan±ya˝ vihaŞgo, n±ddasa p±samoąąita˝;
padańheta˝ mahant±na˝, boddhumarahanti ±pada˝.
23. “Yad± par±bhavo hoti, poso j˛vitasaŞkhaye;
atha j±lańca p±sańca, ±sajj±pi na bujjhati.
24. “Api tveva mah±pańńa, p±s± bahuvidh± tat±;
guyham±sajja bajjhanti, atheva˝ j˛vitakkhaye”ti.–
Im±sa˝ g±th±na˝ sambandho p±Ľinayeneva veditabbo.
Tattha gacche v±ti, mah±r±ja, aha˝ ito gaccheyya˝ v± na v±, n±ha˝ tena gamanena v± agamanena v± amaro siya˝, ahańhi ito gatopi agatopi maraşato amuttova, ito pubbe pana sukhita˝ ta˝ up±sitv± id±ni dukkhita˝ ta˝ katha˝ jaheyyanti vadati. Maraşa˝ v±ti mama agacchantassa v± tay± saddhi˝ maraşa˝ bhaveyya, gacchantassa v± tay± vin± j˛vita˝. Tesu dv˛su ya˝ tay± saddhi˝ maraşa˝, tadeva me vara˝, ya˝ tay± vin± j˛veyya˝, na me ta˝ varanti attho. Ruccateti y± tava gati nipphatti, s±va mayha˝ ruccati. S± kathanti samma sumukha mama t±va daĽhena v±lap±sena baddhassa parahattha˝ gatassa s± gati ruccatu, tava pana cetay±nassa sacetanassa pańńavato muttassa katha˝ ruccati. Pakkhim±ti pakkhasampanna. Ubhinnanti amh±ka˝ dvinna˝ j˛vitakkhaye sati tva˝ mama v± tava v± avasiµµhań±t˛na˝ v± ka˝ attha˝ passasi. Ya˝ n±ti ettha na-k±ro upam±ne. Kańcanadepińch±ti kańcanadvepińcha, ayameva v± p±µho, kańcanasadisa-ubhayapakkh±ti attho. Tamas±ti tamasi. Gatanti kata˝, ayameva v± p±µho. Purimassa na-k±rassa imin± sambandho, “na katan”ti kata˝ viy±ti attho. Ida˝ vutta˝ hoti– tayi p±şa˝ cajantepi acajantepi mama j˛vitassa abh±v± ya˝ tava p±şasańcajana˝, ta˝ andhena tamasi kata˝ viya kińcideva rłpakamma˝ apaccakkhaguşa˝, t±dise tava apaccakkhaguşe p±şasańcajane tva˝ p±şa˝ sańcajanto kamattha˝ joteyy±s˛ti. Dhammo apacito santoti dhammo płjito m±nito sam±no. Attha˝ dasset˛ti vuddhi˝ dasseti. Apekkh±noti apekkhanto. Dhamm± catthanti dhammato ca attha˝ samuµµhita˝ passanto Bhattinti sineha˝. Sata˝ dhammoti paşąit±na˝ sabh±vo. Yo mittoti yo mitto ±pad±su mitta˝ na caje, tassa acajantassa mittassa esa sabh±vo n±ma addh± sata˝ dhammo. Vidit±ti p±kaµ± j±t±. K±ma˝ karassłti eta˝ mama k±ma˝ may± icchita˝ mama vacana˝ karassu. Api tveva˝ gate k±leti api tu eva˝ gate k±le mayi imasmi˝ µh±ne p±sena baddhe. Paramasa˝vutanti paramaparipuşşa˝. Icceva˝ mantayant±nanti “gaccha, na gacch±m˛”ti eva˝ kathent±na˝ ariy±nanti ±c±ra-ariy±na˝. Paccadissath±ti k±s±y±ni niv±setv± rattam±la˝ piĽandhitv± muggara˝ ±d±ya ±gacchanto adissatha. ľtur±nanti gil±n±na˝ maccu viya. Abhisańcikkh±ti, bhikkhave, te ubhopi sattu˝ ±yanta˝ passitv±. Hit±ti d˛gharatta˝ ańńamańńassa hit± muducitt±. Na sańcalesum±san±ti ±sanato na cali˝su, yath±nisinn±va ahesu˝. Sumukho pana “aya˝ nes±do ±gantv± paharanto ma˝ paµhama˝ paharatł”ti cintetv± mah±satta˝ pacchato katv± nis˛di. Dhataraµµheti ha˝se. Samuąąenteti maraşabhayena ito cito ca uppatante disv±. ľsajj±ti itare dve jane upagantv±. Paccakamitth±ti “baddh±, na baddh±”ti cintento upadh±rento akamittha, vega˝ h±petv± saşika˝ agam±si. ľsajja baddham±s˛nanti baddha˝ mah±satta˝ upagantv± nisinna˝ sumukha˝. Ad˛navanti-±d˛navameva hutv± mah±satta˝ olokenta˝ disv±. Vimatoti ki˝ nu kho abaddho baddhassa santike nisinno, k±raşa˝ pucchiss±m˛ti vimatij±to hutv±ti attho. Paşąareti ha˝se, atha v± parisuddhe nimmale, sampahaµµhakańcanavaşşeti attho. Pavaąąhak±yeti vaąąhitak±ye mah±sar˛re. Ya˝ nłti ya˝ t±va eso mah±p±sena baddho. Na kurute disanti pal±yanatth±ya eka˝ disa˝ na bhajati, ta˝ yuttanti adhipp±yo. Bal˛ti balasampanno hutv±pi. Pakkh˛ti ta˝ ±lapati. Oh±y±ti chaąąetv±. Yant˛ti sesasakuş± gacchanti. Avah˛yas˛ti oh˛yasi. Dij±mitt±ti dij±na˝ amitta. Y±va k±lassa pariy±yanti y±va maraşassa v±ro ±gacchati. Katha˝ pan±yanti tva˝ r±j± me soti vadasi, r±j±no ca n±ma paşąit± honti, itipi paşąito sam±no kena k±raşena oąąita˝ p±sa˝ na addasa. Pada˝ hetanti yasamahatta˝ v± ń±şamahatta˝ v± patt±na˝ attano ±padabujjhana˝ n±ma pada˝ k±raşa˝, tasm± te ±pada˝ boddhumarahanti. Par±bhavoti avaąąhi. ľsajj±p˛ti upagantv±pi na bujjhati. Tat±ti vitat± oąąit±. Guyham±sajj±ti tesu p±sesu yo guĽho paµicchanno p±so, ta˝ ±sajja bajjhanti. Athevanti atha eva˝ j˛vitakkhaye bajjhantev±ti attho. Iti na˝ so kath±sall±pena muduhadaya˝ katv± mah±sattassa j˛vita˝ y±canto g±tham±ha–
25. “Api n±ya˝ tay± saddhi˝, sa˝v±sassa sukhudrayo;
api no anumańń±si, api no j˛vita˝ dade”ti.
Tattha api n±yanti api nu aya˝. Sukhudrayoti sukhaphalo. Api no anumańń±s˛ti cittakłµa˝ gantv± ń±take passitu˝ tva˝ api no anuj±neyy±si. Api no j˛vita˝ dadeti api no im±ya kath±ya uppannaviss±so na m±reyy±s˛ti. So tassa madhurakath±ya bajjhitv± g±tham±ha–
26. “Na ceva me tva˝ baddhosi, napi icch±mi te vadha˝;
k±ma˝ khippamito gantv±, j˛va tva˝ anigho ciran”ti.
Tato sumukho catasso g±th± abh±si–
27. “Nev±hametamicch±mi ańńatretassa j˛vit±;
sace ekena tuµµhosi, muńceta˝ mańca bhakkhaya.
28. “ľrohapariş±hena, tuly±sm± vayas± ubho;
na te l±bhena j˛vatthi, etena nimin± tuva˝.
29. “TadiŞgha samapekkhassu, hotu giddhi tavamhasu;
ma˝ pubbe bandha p±sena, pacch± muńca dij±dhipa˝.
30. “T±vadeva ca te l±bho, kat±ssa y±can±ya ca;
mitti ca dhataraµµhehi, y±vaj˛v±ya te siy±”ti.
Tattha etanti ya˝ ańńatra etassa j˛vit± mama j˛vita˝, eta˝ aha˝ neva icch±mi. Tuly±sm±ti sam±n± homa. Nimin± tuvanti parivattehi tva˝. Tavamhasłti tava amhesu giddhi hotu, ki˝ te etena, mayi lobha˝ upp±deh˛ti vadati. T±vadev±ti tattakoyeva. Y±can±ya c±ti y± mama y±can±, s±va kat± ass±ti attho. Iti so t±ya dhammadesan±ya tele pakkhittakapp±sapicu viya mudugatahadayo mah±satta˝ tassa d±ya˝ katv± dadanto ±ha–
31. “Passantu no mah±saŞgh±, tay± mutta˝ ito gata˝;
mitt±macc± ca bhacc± ca, puttad±r± ca bandhav±.
32. “Na ca te t±dis± mitt±, bahłna˝ idha vijjati;
yath± tva˝ dhataraµµhassa, p±şas±dh±raşo sakh±.
33. “So te sah±ya˝ muńc±mi, hotu r±j± tav±nugo;
k±ma˝ khippamito gantv±, ń±timajjhe virocath±”ti.
Tattha noti nip±tamatta˝. Tay± muttanti imańhi tvańńeva muńcasi n±ma, tasm± ima˝ tay± mutta˝ ito cittakłµapabbata˝ gata˝ mahant± ń±tisaŞgh± ete ca mitt±dayo passantu. Ettha ca bandhav±ti ekalohitasambandh±. Vijjat˛ti vijjanti. P±şas±dh±raşoti s±dh±raşap±şo avibhattaj˛viko, yath± tva˝ etassa sakh±, et±dis± ańńesa˝ bahłna˝ mitt± n±ma na vijjanti. Tav±nugoti eta˝ dukkhita˝ ±d±ya purato gacchantassa tava aya˝ anugo hotłti.