[468] 5. Janasandhaj±takavaººan±

Dasa khal³ti ida½ satth± jetavane viharanto kosalarañño ov±datth±ya kathesi. Ekasmiñhi k±le r±j± issariyamadamatto kilesasukhanissito vinicchayampi na paµµhapesi, buddhupaµµh±nampi pamajji. So ekadivase dasabala½ anussaritv± “satth±ra½ vandiss±m²”ti bhuttap±tar±so rathavaram±ruyha vih±ra½ gantv± satth±ra½ vanditv± nis²di. Atha na½ satth± “ki½ mah±r±ja cira½ na paññ±yas²”ti vatv± “bahukiccat±ya no bhante buddhupaµµh±nassa ok±so na j±to”ti vutte “mah±r±ja, m±dise n±ma ov±dad±yake sabbaññubuddhe dhuravih±re viharante ayutta½ tava pamajjitu½, raññ± n±ma r±jakiccesu appamattena bhavitabba½, raµµhav±s²na½ m±t±pitusamena agatigamana½ pah±ya dasa r±jadhamme akopentena rajja½ k±retu½ vaµµati, rañño hi dhammikabh±ve sati paris±pissa dhammik± honti, anacchariya½ kho paneta½, ya½ mayi anus±sante tva½ dhammena rajja½ k±reyy±si, por±ºakapaº¹it± anus±saka-±cariye avijjam±nepi attano matiy±va tividhasucaritadhamme patiµµh±ya mah±janassa dhamma½ desetv± saggapatha½ p³rayam±n± agama½s³”ti vatv± tena y±cito at²ta½ ±hari.
At²te b±r±ºasiya½ brahmadatte rajja½ k±rente bodhisatto tassa aggamahesiy± kucchimhi nibbatti, “janasandhakum±ro”tissa n±ma½ kari½su. Athassa vayappattassa takkasilato sabbasipp±ni uggaºhitv± ±gatak±le r±j± sabb±ni bandhan±g±r±ni sodh±petv± uparajja½ ad±si. So aparabh±ge pitu accayena rajje patiµµh±ya cat³su nagaradv±resu nagaramajjhe r±jadv±re c±ti cha d±nas±l±yo k±r±petv± divase divase cha satasahass±ni pariccajitv± sakalajambud²pa½ saªkhobhetv± mah±d±na½ pavattento bandhan±g±r±ni nicca½ vivaµ±ni k±r±petv± dhammabhaº¹ika½ sodh±petv± cat³hi saªgahavatth³hi loka½ saªgaºhanto pañca s²l±ni rakkhanto uposathav±sa½ vasanto dhammena rajja½ k±resi. Antarantar± ca raµµhav±sino sannip±t±petv± “d±na½ detha, s²la½ sam±diyatha, bh±vana½ bh±vetha, dhammena kammante ca voh±re ca payojetha, daharak±leyeva sipp±ni uggaºhatha, dhana½ upp±detha, g±mak³µakamma½ v± pisuºav±c±kamma½ v± m± karittha, caº¹± pharus± m± ahuvattha, m±tupaµµh±na½ pitupaµµh±na½ p³retha, kule jeµµh±pac±yino bhavath±”ti dhamma½ desetv± mah±jane sucaritadhamme patiµµh±pesi. So ekadivasa½ pannaras²-uposathe sam±dinnuposatho “mah±janassa bhiyyo hitasukhatth±ya appam±davih±ratth±ya dhamma½ desess±m²”ti cintetv± nagare bheri½ car±petv± attano orodhe ±di½ katv± sabbanagarajana½ sannip±t±petv± r±jaªgaºe alaªkaritv± alaªkataratanamaº¹apamajjhe supaññattavarapallaªke nis²ditv± “ambho, nagarav±sino tumh±ka½ tapan²ye ca atapan²ye ca dhamme desess±mi, appamatt± hutv± ohitasot± sakkacca½ suº±th±”ti vatv± dhamma½ desesi.
Satth± saccaparibh±vita½ mukharatana½ vivaritv± ta½ dhammadesana½ madhurena sarena kosalarañño ±vi karonto–
49. “Dasa khalu im±ni µh±n±ni, y±ni pubbe akaritv±;
sa pacch± manutappati, iccev±ha janasandho.
50. “Aladdh± vitta½ tappati, pubbe asamud±nita½;
na pubbe dhanamesissa½, iti pacch±nutappati.
51. “Sakyar³pa½ pure santa½, may± sippa½ na sikkhita½;
kicch± vutti asippassa, iti pacch±nutappati.
52. “K³µaved² pure ±si½, pisuºo piµµhima½siko;
caº¹o ca pharuso c±pi, iti pacch±nutappati.
53. “P±º±tip±t² pure ±si½, luddo c±pi an±riyo;
bh³t±na½ n±pac±yissa½, iti pacch±nutappati.
54. “Bah³su vata sant²su, an±p±d±su itthisu;
parad±ra½ asevissa½, iti pacch±nutappati.
55. “Bahumhi vata santamhi, annap±ne upaµµhite;
na pubbe adada½ d±na½, iti pacch±nutappati.
56. “M±tara½ pitara½ c±pi, jiººaka½ gatayobbana½;
pahu santo na posissa½, iti pacch±nutappati.
57. “¾cariyamanusatth±ra½ sabbak±maras±hara½;
pitara½ atimaññissa½, iti pacch±nutappati.
58. “Samaºe br±hmaºe c±pi, s²lavante bahussute;
na pubbe payirup±sissa½, iti pacch±nutappati.
59. “S±dhu hoti tapo ciººo, santo ca payirup±sito;
na ca pubbe tapo ciººo, iti pacch±nutappati.
60. “Yo ca et±ni µh±n±ni, yoniso paµipajjati;
kara½ purisakicc±ni, sa pacch± n±nutappat²”ti.– Im± g±th± ±ha.
Tattha µh±n±n²ti k±raº±ni. Pubbeti paµhamameva akaritv±. Sa pacch± manutappat²ti so paµhama½ kattabb±na½ ak±rako puggalo pacch± idhalokepi paralokepi tappati kilamati. “Pacch± v± anutappat²”tipi p±µho. Iccev±h±ti iti eva½ ±h±ti padacchedo, iti eva½ r±j± janasandho avoca. Iccassuh±tipi p±µho. Tattha assu-k±ro nip±tamatta½ iti assu ±h±ti padacchedo. Id±ni t±ni dasa tapan²yak±raº±ni pak±setu½ bodhisattassa dhammakath± hoti. Tattha pubbeti paµhamameva taruºak±le parakkama½ katv± asamud±nita½ asambhata½ dhana½ mahallakak±le alabhitv± tappati socati, pare ca sukhite disv± saya½ dukkha½ j²vanto “pubbe dhana½ na pariyesissan”ti eva½ pacch± anutappati, tasm± mahallakak±le sukha½ j²vituk±m± daharak±leyeva dhammik±ni kasikamm±d²ni katv± dhana½ pariyesath±ti dasseti.
Pure santanti pure daharak±le ±cariye payirup±sitv± may± k±tu½ sakyar³pa½ sam±na½ hatthisipp±dika½ kiñci sippa½ na sikkhita½. Kicch±ti mahallakak±le asippassa dukkh± j²vitavutti, neva sakk± tad± sippa½ sikkhitu½, tasm± mahallakak±le sukha½ j²vituk±m± taruºak±leyeva sippa½ sikkhath±ti dasseti. Kuµaved²ti k³µaj±nanako g±mak³µako v± lokassa anatthak±rako v± tul±k³µ±dik±rako v± k³µaµµak±rako v±ti attho. ¾sinti evar³po aha½ pubbe ahosi½. Pisuºoti pesuññak±raºo. Piµµhima½sikoti lañja½ gahetv± as±mike s±mike karonto paresa½ piµµhima½sakh±dako. Iti pacch±ti eva½ maraºamañce nipanno anutappati tasm± sace niraye na vasituk±m±ttha, m± evar³pa½ p±pakamma½ karitth±ti ovadati.
Luddoti d±ruºo. An±riyoti na ariyo n²casam±c±ro. N±pac±yissanti khantimett±nuddayavasena n²cavuttiko n±hosi½. Sesa½ purimanayeneva yojetabba½. An±p±d±s³ti ±p±d±na½ ±p±do, pariggahoti attho. Natthi ±p±do y±sa½ t± an±p±d±, aññehi akatapariggah±s³ti attho. Upaµµhiteti paccupaµµhite. Na pubbeti ito pubbe d±na½ na adada½. Pahu santoti dhanabalen±pi k±yabalen±pi positu½ samattho paµibalo sam±no. ¾cariyanti ±c±re sikkh±panato idha pit± “±cariyo”ti adhippeto. Anusatth±ranti anus±saka½. Sabbak±maras±haranti sabbe vatthuk±marase ±haritv± posit±ra½. Atimaññissanti tassa ov±da½ agaºhanto atikkamitv± maññissa½.
Na pubbeti ito pubbe dhammikasamaºabr±hmaºepi gil±n±gil±nepi c²var±d²ni datv± appaµijagganena na payirup±sissa½. Tapoti sucaritatapo. Santoti t²hi dv±rehi upasanto s²lav±. Ida½ vutta½ hoti– tividhasucaritasaªkh±to tapo ciººo evar³po ca upasanto payirup±sito n±ma s±dhu sundaro. Na pubbeti may± daharak±le evar³po tapo na ciººo, iti pacch± jar±jiººo maraºabhayatajjito anutappati socati. Sace tumhe eva½ na socituk±m±, tapokamma½ karoth±ti vadati. Yo ca et±n²ti yo pana et±ni dasa k±raº±ni paµhamameva up±yena paµipajjati sam±d±ya vattati, purisehi kattabb±ni dhammikakicc±ni karonto so appam±davih±r² puriso pacch± n±nutappati, somanassappattova hot²ti.
Iti mah±satto anvaddham±sa½ imin± niy±mena mah±janassa dhamma½ desesi. Mah±janopissa ov±de µhatv± t±ni dasa µh±n±ni p³retv± saggapar±yaºova ahosi.
Satth± ima½ dhammadesana½ ±haritv± “eva½, mah±r±ja, por±ºakapaº¹it± an±cariyak±pi attano matiy±va dhamma½ desetv± mah±jana½ saggapathe patiµµh±pesun”ti vatv± j±taka½ samodh±nesi– “tad± paris± buddhaparis± ahesu½, janasandhar±j± pana ahameva ahosin”ti.

Janasandhaj±takavaººan± pañcam±.