[75] 5. Macchaj±takavaººan±

Abhitthanaya pajjunn±ti ida½ satth± jetavane viharanto attan± vass±pitavassa½ ±rabbha kathesi. Ekasmi½ kira samaye kosalaraµµhe devo na vassi, sass±ni mil±yanti, tesu tesu µh±nesu ta¼±kapokkharaºisar±ni sussanti. Jetavanadv±rakoµµhakasam²pe jetavanapokkharaºiy±pi udaka½ chijji. Kalalagahana½ pavisitv± nipanne macchakacchape k±kakulal±dayo kaºayaggasadisehi tuº¹ehi koµµetv± n²haritv± n²haritv± vipphandam±ne kh±danti.
Satth± macchakacchap±na½ ta½ byasana½ disv± mah±karuº±ya uss±hitahadayo “ajja may± deva½ vass±petu½ vaµµat²”ti pabh±t±ya rattiy± sar²rapaµijaggana½ katv± bhikkh±c±ravela½ sallakkhetv± mah±bhikkhusaªghaparivuto buddhal²l±ya s±vatthiya½ piº¹±ya pavisitv± pacch±bhatta½ piº¹ap±tapaµikkanto s±vatthito vih±ra½ gacchanto jetavanapokkharaºiy± sop±ne µhatv± ±nandatthera½ ±mantesi “±nanda, udakas±µika½ ±hara, jetavanapokkharaºiya½ nh±yiss±m²”ti. “Nanu, bhante, jetavanapokkharaºiya½ udaka½ chinna½, kalalamattameva avasiµµhan”ti? “¾nanda, buddhabala½ n±ma mahanta½, ±hara tva½ udakas±µikan”ti. Thero ±haritv± ad±si. Satth± ekenantena udakas±µika½ niv±setv± ekenantena sar²ra½ p±rupitv± “jetavanapokkharaºiya½ nh±yiss±m²”ti sop±ne aµµh±si. Taªkhaºaññeva sakkassa paº¹ukambalasil±sana½ uºh±k±ra½ dassesi. So “ki½ nu kho”ti ±vajjento ta½ k±raºa½ ñatv± vassaval±hakadevar±j±na½ pakkos±petv± “t±ta, satth± ‘jetavanapokkharaºiya½ nh±yiss±m²’ti dhurasop±ne µhito, khippa½ sakalakosalaraµµha½ ekamegha½ katv± vass±peh²”ti. So “s±dh³”ti sampaµicchitv± eka½ val±haka½ niv±setv± eka½ p±rupitv± meghag²ta½ g±yanto p±c²nalokadh±tu-abhimukho pakkhandi. P±c²nadis±bh±ge khalamaº¹alamatta½ eka½ meghapaµala½ uµµh±ya satapaµala½ sahassapaµala½ hutv± abhitthananta½ vijjulat± nicch±renta½ adhomukha½ µhapita-udakakumbh±k±rena vassam±na½ sakalakosalaraµµha½ mahoghena viya ajjhotthari. Devo acchinnadh±ra½ vassanto muhutteneva jetavanapokkharaºi½ p³resi, dhurasop±na½ ±hacca udaka½ aµµh±si.
Satth± pokkharaºiya½ nh±yitv± surattadupaµµa½ niv±setv± k±yabandhana½ bandhitv± sugatamah±c²vara½ eka½sa½ katv± bhikkhusaªghaparivuto gantv± gandhakuµipariveºe paññattavarabuddh±sane nis²ditv± bhikkhusaªghena vatte dassite uµµh±ya maºisop±naphalake µhatv± bhikkhusaªghassa ov±da½ datv± uyyojetv± surabhigandhakuµi½ pavisitv± dakkhiºena passena s²haseyya½ kappetv± s±yanhasamaye dhammasabh±ya½ sannipatit±na½ bhikkh³na½ “passath±vuso, dasabalassa khantimett±nuddayasampatti½, vividhasassesu mil±yantesu n±n±jal±sayesu sussantesu macchakacchapesu mah±dukkha½ p±puºantesu k±ruñña½ paµicca ‘mah±jana½ dukkh± mocess±m²’ti udakas±µika½ niv±setv± jetavanapokkharaºiy± dhurasop±ne µhatv± muhuttena sakalakosalaraµµha½ mahoghena opil±pento viya deva½ vass±petv± mah±jana½ k±yikacetasikadukkhato mocetv± vih±ra½ paviµµho”ti kath±ya vattam±n±ya gandhakuµito nikkhamitv± dhammasabha½ ±gantv± “k±ya nuttha, bhikkhave, etarahi kath±ya sannisinn±”ti pucchitv± “im±ya n±m±”ti vutte “na, bhikkhave, tath±gato id±neva mah±jane kilamante deva½ vass±peti, pubbe tiracch±nayoniya½ nibbattitv± macchar±jak±lepi vass±pesiyev±”ti vatv± at²ta½ ±hari.
At²te imasmi½yeva kosalaraµµhe imiss± s±vatthiy± imasmi½yeva jetavanapokkharaºiµµh±ne ek± valligahanaparikkhitt± kandar± ahosi. Tad± bodhisatto macchayoniya½ nibbattitv± macchagaºaparivuto tattha paµivasati. Yath± pana id±ni, evameva tad±pi tasmi½ raµµhe devo na vassi, manuss±na½ sass±ni mil±yi½su, v±pita¼±kakandar±d²su udaka½ chijji, macchakacchap± kalalagahana½ pavisi½su. Imiss±pi kandar±ya macchakacchap± kalalagahana½ pavisitv± tasmi½ tasmi½ µh±ne nil²yi½su. K±k±dayo tuº¹ena koµµetv± n²haritv± kh±di½su.
Bodhisatto ñ±tisaªghassa ta½ byasana½ disv± “ima½ tesa½ dukkha½ µhapetv± ma½ añño mocetu½ samattho n±ma natthi, saccakiriya½ katv± deva½ vass±petv± ñ±take maraºadukkh± mocess±m²”ti k±¼avaººa½ kaddama½ dvidh± viy³hitv± nikkhamitv± añjanarukkhas±raghaµikavaººo mah±maccho sudhotalohitaªgamaºigu¼asadis±ni akkh²ni umm²letv± ±k±sa½ ulloketv± pajjunnadevar±jassa sadda½ datv± “bho pajjunna, aha½ ñ±take niss±ya dukkhito, tva½ mayi s²lavante kilamante kasm± deva½ na vass±pesi? May± sam±naj±tik±na½ kh±danaµµh±ne nibbattitv± taº¹ulappam±ºampi maccha½ ±di½ katv± kh±ditapubbo n±ma natthi, aññopi me p±ºo j²vit± na voropitapubbo, imin± saccena deva½ vass±petv± ñ±tisaªgha½ me dukkh± moceh²”ti vatv± paric±rakaceµaka½ ±º±pento viya pajjunnadevar±j±na½ ±lapanto ima½ g±tham±ha–
75. “Abhitthanaya pajjunna, nidhi½ k±kassa n±saya;
k±ka½ sok±ya randhehi, mañca sok± pamocay±”ti.
Tattha abhitthanaya pajjunn±ti pajjunno vuccati megho, aya½ pana meghavasena laddhan±ma½ vassaval±hakadevar±j±na½ ±lapati. Aya½ kirassa adhipp±yo– devo n±ma anabhitthananto vijjulat± anicch±rento vassantopi na sobhati, tasm± tva½ abhitthananto vijjulat± nicch±rento vass±peh²ti. Nidhi½ k±kassa n±say±ti k±k± kalala½ pavisitv± µhite macche tuº¹ena koµµetv± n²haritv± kh±danti, tasm± tesa½ antokalale macch± “nidh²”ti vuccanti, ta½ k±kasaªghassa nidhi½ deva½ vass±pento udakena paµicch±detv± n±seh²ti. K±ka½ sok±ya randheh²ti k±kasaªgho imiss± kandar±ya udakena puºº±ya macche alabham±no socissati, ta½ k±kagaºa½ tva½ ima½ kandara½ p³rento sok±ya randhehi, sokassatth±ya macchassa ass±satth±ya deva½ vass±pehi. Yath± antonijjh±nalakkhaºa½ soka½ p±puº±ti, eva½ karoh²ti attho, mañca sok± pamocay±ti ettha ca-k±ro sampiº¹anattho, mañca mama ñ±take ca sabbeva imamh± maraºasok± moceh²ti.
Eva½ bodhisatto paric±rakaceµaka½ ±º±pento viya pajjunna½ ±lapitv± sakalakosalaraµµhe mah±vassa½ vass±petv± mah±jana½ maraºadukkh± mocetv± j²vitapariyos±ne yath±kamma½ gato.
Satth± “na, bhikkhave, tath±gato id±neva deva½ vass±peti, pubbe macchayoniya½ nibbattopi vass±pesiyev±”ti vatv± ima½ dhammadesana½ ±haritv± anusandhi½ ghaµetv± j±taka½ samodh±nesi– “tad± macchagaº± buddhaparis± ahesu½, pajjunnadevar±j± ±nando, macchar±j± pana ahameva ahosin”ti.

Macchaj±takavaººan± pañcam±.