[74] 4. Rukkhadhammaj±takavaººan±

S±dh³ sambahul± ñ±t²ti ida½ satth± jetavane viharanto udakakalahe attano ñ±tak±na½ mah±vin±sa½ paccupaµµhita½ ñatv± ±k±sena gantv± rohiº²nadiy± upari pallaªkena nis²ditv± n²lara½si½ vissajjetv± ñ±take sa½vejetv± ±k±s± oruyha nad²t²re nisinno ta½ kalaha½ ±rabbha kathesi. Ayamettha saªkhepo, vitth±ro pana kuº±laj±take (j±. 2.21.kuº±laj±taka) ±vi bhavissati. Tad± pana satth± ñ±take ±mantetv± “mah±r±j± tumhe ñ±tak±, ñ±takehi n±ma samaggehi sammodam±nehi bhavitu½ vaµµati. ѱtak±nañhi s±maggiy± sati pacc±mitt± ok±sa½ na labhanti, tiµµhantu t±va manussabh³t±, acetan±na½ rukkh±nampi s±maggi½ laddhu½ vaµµati. At²tasmiñhi himavantappadese mah±v±to s±lavana½ pahari, tassa pana s±lavanassa aññamañña½ rukkhagacchagumbalat±hi sambandhatt± ekarukkhampi p±tetu½ asakkonto matthakamatthakeneva agam±si. Eka½ pana aªgaºe µhita½ s±kh±viµapasampannampi mah±rukkha½ aññehi rukkhehi asambandhatt± umm³letv± bh³miya½ p±tesi, imin± k±raºena tumhehipi samaggehi sammodam±nehi bhavitu½ vaµµat²”ti vatv± tehi y±cito at²ta½ ±hari.
At²te b±r±ºasiya½ brahmadatte rajja½ k±rente paµhama½ uppanno vessavaºo mah±r±j± cavi, sakko añña½ vessavaºa½ µhapesi. Etasmi½ vessavaºe parivatte pacch± nibbattavessavaºo “rukkhagacchagumbalat±na½ attano attano ruccanaµµh±ne vim±na½ gaºhant³”ti s±sana½ pesesi. Tad± bodhisatto himavantappadese ekasmi½ s±lavane rukkhadevat± hutv± nibbatti. So ñ±take ±ha “tumhe vim±n±ni gaºhant± aªgaºe µhitarukkhesu m± gaºhatha, imasmi½ pana s±lavane may± gahitavim±na½ pariv±retv± µhitavim±n±ni gaºhath±”ti. Tattha bodhisattassa vacanakar± paº¹itadevat± bodhisattassa vim±na½ pariv±retv± µhitavim±n±ni gaºhi½su. Apaº¹it± pana devat± “ki½ amh±ka½ attho araññavim±nehi, maya½ manussapathe g±manigamar±jadh±nidv±resu vim±n±ni gaºhiss±ma. G±m±dayo hi upaniss±ya vasam±n± devat± l±bhaggayasaggappatt± hont²”ti manussapathe aªgaºaµµh±ne nibbattamah±rukkhesu vim±n±ni gaºhi½su.
Athekasmi½ divase mahat² v±tavuµµhi uppajji. V±tassa atibalavat±ya da¼ham³l± vanajeµµhakarukkh±pi sa½bhaggas±kh±viµap± sam³l± nipati½su. Ta½ pana aññamañña½ sambandhanena µhita½ s±lavana½ patv± ito cito ca paharanto ekarukkhampi p±tetu½ n±sakkhi. Bhaggavim±n± devat± nippaµisaraº± d±rake hatthesu gahetv± himavanta½ gantv± attano pavatti½ s±lavanadevat±na½ kathayi½su. T± t±sa½ eva½ ±gatabh±va½ bodhisattassa ±rocesu½. Bodhisatto “paº¹it±na½ vacana½ aggahetv± nippaccayaµµh±na½ gat± n±ma evar³p±va hont²”ti vatv± dhamma½ desento ima½ g±tham±ha–
74. “S±dh³ sambahul± ñ±t², api rukkh± araññaj±;
v±to vahati ekaµµha½, brahantampi vanappatin”ti.
Tattha sambahul± ñ±t²ti catt±ro up±d±ya tatuttari satasahassampi sambahul± n±ma, eva½ sambahul± aññamañña½ niss±ya vasant± ñ±tak±. S±dh³ti sobhan± pasatth±, parehi appadha½siy±ti attho. Api rukkh± araññaj±ti tiµµhantu manussabh³t±, araññe j±tarukkh±pi sambahul± aññamaññ³patthambhena µhit± s±dhuyeva. Rukkh±nampi hi sapaccayabh±vo laddhu½ vaµµati. V±to vahati ekaµµhanti puratthim±dibhedo v±to v±yanto aªgaºaµµh±ne µhita½ ekaµµha½ ekakameva µhita½ brahantampi vanappati½ s±kh±viµapasampanna½ mah±rukkhampi vahati, umm³letv± p±tet²ti attho. Bodhisatto ima½ k±raºa½ kathetv± ±yukkhaye yath±kamma½ gato.
Satth±pi “eva½, mah±r±j±, ñ±tak±na½ t±va s±maggiyeva laddhu½ vaµµati, samagg± sammodam±n± piyasa½v±sameva vasath±”ti ima½ dhammadesana½ ±haritv± anusandhi½ ghaµetv± j±taka½ samodh±nesi– “tad± devat± buddhaparis± ahesu½, paº¹itadevat± pana ahameva ahosin”ti.

Rukkhadhammaj±takavaººan± catutth±.