[67] 7. Ucchaªgaj±takavaººan±
Ucchaªge deva me puttoti ida½ satth± jetavane viharanto aññatara½ j±napaditthi½ ±rabbha kathesi. Ekasmiñhi samaye kosalaraµµhe tayo jan± aññatarasmi½ aµavimukhe kasanti. Tasmi½ samaye anto-aµaviya½ cor± manusse vilumpitv± pal±yi½su. Manuss± te core pariyesitv± apassant± ta½ µh±na½ ±gamma “tumhe aµaviya½ vilumpitv± id±ni kassak± viya hoth±”ti “te cor± ime”ti bandhitv± ±netv± kosalarañño ada½su. Athek± itth² ±gantv± “acch±dana½ me detha, acch±dana½ me deth±”ti paridevant² punappuna½ r±janivesana½ pariy±ti. R±j± tass± sadda½ sutv± “gacchatha, detha imiss± acch±danan”ti ±ha. Manuss± s±µaka½ gahetv± ada½su. S± ta½ disv± “n±ha½ eta½ acch±dana½ y±c±mi s±mikacch±dana½ y±c±m²”ti ±ha. Manuss± gantv± rañño ±rocayi½su “na kires± ida½ acch±dana½ katheti, s±mikacch±dana½ kathet²”ti. Atha na½ r±j± pakkos±petv± “tva½ kira s±mikacch±dana½ y±cas²”ti pucchi. ¾ma, deva, itthiy± hi s±miko acch±dana½ n±ma, s±mike hi asati sahassam³lampi s±µaka½ nivatth± itth² nagg±yeva n±ma. Imassa panatthassa s±dhanattha½–
“Nagg± nad² an³dak±, nagga½ raµµha½ ar±jaka½;
itth²pi vidhav± nagg±, yass±pi dasa bh±taro”ti. (J±. 2.22.1840)–
Ida½ sutta½ ±haritabba½.
R±j± tass± pasanno “ime te tayo jan± ke hont²”ti pucchi. “Eko me, deva, s±miko, eko bh±t±, eko putto”ti. R±j± “aha½ te tuµµho, imesu t²su eka½ demi, katara½ icchas²”ti pucchi. S± ±ha “aha½, deva, j²vam±n± eka½ s±mika½ labhiss±mi, puttampi labhiss±miyeva, m±t±pit³na½ pana me matatt± bh±t±va dullabho, bh±tara½ me dehi, dev±”ti. R±j± tussitv± tayopi vissajjesi. Eva½ ta½ ekika½ niss±ya te tayo jan± dukkhato mutt±. Ta½ k±raºa½ bhikkhusaªghe p±kaµa½ j±ta½. Athekadivasa½ bhikkh³ dhammasabh±ya½ sannipatit± “±vuso, eka½ itthi½ niss±ya tayo jan± dukkhato mutt±”ti tass± guºakath±ya nis²di½su. Satth± ±gantv± “k±ya nuttha, bhikkhave, etarahi kath±ya sannisinn±”ti pucchitv± “im±ya n±m±”ti vutte “na, bhikkhave, es± itth² id±neva te tayo jane dukkh± moceti, pubbepi mocesiyev±”ti vatv± at²ta½ ±hari. At²te b±r±ºasiya½ brahmadatte rajja½ k±rente tayo jan± aµavimukhe kasant²ti sabba½ purimasadisameva. Tad± pana raññ± “t²su janesu ka½ icchas²”ti vutte s± ±ha– “tayopi d±tu½ na sakkotha, dev±”ti? “¾ma, na sakkom²”ti. “Sace tayo d±tu½ na sakkotha, bh±tara½ me deth±”ti. “Putta½ v± s±mika½ v± gaºha, ki½ te bh±tar±”ti ca vutt± “ete n±ma deva sulabh±, bh±t± pana dullabho”ti vatv± ima½ g±tham±ha–
67. “Ucchaªge deva me putto, pathe dh±vantiy± pati;
tañca desa½ na pass±mi, yato sodariyam±naye”ti.
Tattha ucchaªge, deva, me puttoti deva, mayha½ putto ucchaªgeyeva. Yath± hi arañña½ pavisitv± ucchaªge katv± ¹±ka½ uccinitv± tattha pakkhipantiy± ucchaªge ¹±ka½ n±ma sulabha½ hoti, eva½ itthiy± puttopi sulabho ucchaªge ¹±kasadisova. Tena vutta½ “ucchaªge, deva, me putto”ti. Pathe dh±vantiy± pat²ti magga½ ±ruyha ekik±ya gaccham±n±yapi hi itthiy± pati n±ma sulabho, diµµhadiµµhoyeva hoti. Tena vutta½ “pathe dh±vantiy± pat²”ti. Tañca desa½ na pass±mi, yato sodariyam±nayeti yasm± pana me m±t±pitaro natthi, tasm± id±ni ta½ m±tukucchisaªkh±ta½ añña½ desa½ na pass±mi. Yato aha½ sam±ne udare j±tatt± sa-udariyasaªkh±ta½ bh±tara½ ±neyya½, tasm± bh±tara½yeva me deth±ti. R±j± “sacca½ es± vadat²”ti tuµµhacitto tayopi jane bandhan±g±rato ±netv± ad±si, s± tayopi te gahetv± gat±. Satth±pi “na, bhikkhave, id±neva, pubbepes± ime tayo jane dukkhato mocesiyev±”ti ima½ dhammadesana½ ±haritv± anusandhi½ ghaµetv± j±taka½ samodh±nesi– “at²te catt±rova etarahi catt±ro, r±j± pana ahameva ahosin”ti.
Ucchaªgaj±takavaººan± sattam±.