[58] 8. Tayodhammaj±takavaººan±

Yassa ete tayo dhamm±ti ida½ satth± ve¼uvane viharanto devadattassa vadh±ya parisakkanamev±rabbha kathesi.
At²te b±r±ºasiya½ brahmadatte rajja½ k±rente devadatto v±narayoniya½ nibbattitv± himavantappadese y³tha½ pariharanto att±na½ paµicca j±t±na½ v±narapotak±na½ “vu¹¹hippatt± ime y³tha½ parihareyyun”ti bhayena dantehi ¹a½sitv± tesa½ b²j±ni upp±µeti. Tad± bodhisattopi taññeva paµicca ekiss± v±nariy± kucchismi½ paµisandhi½ gaºhi. Atha s± v±nar² gabbhassa patiµµhitabh±va½ ñatv± attano gabbha½ anurakkham±n± añña½ pabbatap±da½ agam±si. S± paripakkagabbh± bodhisatta½ vij±yi. So vu¹¹himanv±ya viññuta½ patto th±masampanno ahosi. So ekadivasa½ m±tara½ pucchi “amma, mayha½ pit± kahan”ti? “T±ta, asukasmi½ n±ma pabbatap±de y³tha½ pariharanto vasat²”ti. “Amma, tassa ma½ santika½ neh²”ti. “T±ta, na sakk± tay± pitu santika½ gantu½. Pit± hi te att±na½ paµicca j±t±na½ v±narapotak±na½ y³thapariharaºabhayena dantehi ¹a½sitv± b²j±ni upp±µet²”ti. “Amma, nehi ma½ tattha, aha½ j±niss±m²”ti. S± putta½ ±d±ya tassa santika½ agam±si.
So v±naro attano putta½ disv±va “aya½ va¹¹hanto mayha½ y³tha½ pariharitu½ na dassati, id±neva m±retabbo”ti “eta½ ±liªganto viya g±¼ha½ p²¼etv± j²vitakkhaya½ p±pess±m²”ti cintetv± “ehi, t±ta, ettaka½ k±la½ kaha½ gatos²”ti bodhisatta½ ±liªganto viya nipp²¼esi. Bodhisatto pana n±gabalo th±masampanno, sopi na½ nipp²¼esi, athassa aµµh²ni bhijjan±k±rappatt±ni ahesu½. Athassa etadahosi “aya½ va¹¹hanto ma½ m±ressati, kena nu kho up±yena puretaraññeva m±reyyan”ti. Tato cintesi “aya½ avid³re rakkhasapariggahito saro atthi, tattha na½ rakkhasena kh±d±pess±m²”ti. Atha na½ evam±ha “t±ta, aha½ mahallako, ima½ y³tha½ tuyha½ niyy±demi, ajjeva ta½ r±j±na½ karomi, asukasmi½ n±ma µh±ne saro atthi, tattha dve kumudiniyo, tisso uppaliniyo, pañca paduminiyo ca pupphanti, gaccha, tato pupph±ni ±har±”ti. So “s±dhu, t±ta, ±hariss±m²”ti gantv± sahas± anotaritv± samant± pada½ paricchindanto otiººapadaññeva addasa, na uttiººapada½. So “imin± sarena rakkhasapariggahitena bhavitabba½, mayha½ pit± attan± m±retu½ asakkonto rakkhasena ma½ kh±d±petuk±mo bhavissati aha½ imañca sara½ na otariss±mi, pupph±ni ca gahess±m²”ti nirudakaµµh±na½ gantv± vega½ gahetv± uppatitv± parato gacchanto nirudake ok±se µhit±neva dve pupph±ni gahetv± parat²re pati. Parat²ratopi orimat²ra½ ±gacchanto tenevup±yena dve gaºhi. Eva½ ubhosu passesu r±si½ karonto pupph±ni ca gaºhi, rakkhasassa ca ±ºaµµh±na½ na otari.
Athassa “ito uttari ukkhipitu½ na sakkhiss±m²”ti t±ni pupph±ni gahetv± ekasmi½ µh±ne r±si½ karontassa so rakkhaso “may± ettaka½ k±la½ evar³po paññav± acchariyapuriso na diµµhapubbo, pupph±ni ca n±ma y±vadicchaka½ gahit±ni, mayhañca ±ºaµµh±na½ na otar²”ti udaka½ dvidh± bhindanto udakato uµµh±ya bodhisatta½ upasaªkamitv± “v±narinda, imasmi½ loke yassa tayo dhamm± atthi, so pacc±mitta½ abhibhavati, te sabbepi tava abbhantare atthi maññe”ti vatv± bodhisattassa thuti½ karonto ima½ g±tham±ha–
58. “Yassa ete tayo dhamm±, v±narinda yath± tava;
dakkhiya½ s³riya½ paññ±, diµµha½ so ativattat²”ti.
Tattha dakkhiyanti dakkhabh±vo, sampattabhaya½ vidhamitu½ j±nanapaññ±ya sampayutta-uttamav²riyasseta½ n±ma½. S³riyanti s³rabh±vo, nibbhayabh±vasseta½ n±ma½. Paññ±ti paññ±padaµµh±n±ya up±yapaññ±yeta½ n±ma½.
Eva½ so dakarakkhaso im±ya g±th±ya bodhisattassa thuti½ katv± “im±ni pupph±ni kimattha½ haras²”ti pucchi. “Pit± ma½ r±j±na½ k±tuk±mo, tena k±raºena har±m²”ti. “Na sakk± t±disena uttamapurisena pupph±ni vahitu½ aha½ vahiss±m²”ti ukkhipitv± tassa pacchato pacchato agam±si. Athassa pit± d³ratova ta½ disv± “aha½ ima½ ‘rakkhasabhatta½ bhavissat²’ti pahiºi½, so d±nesa rakkhasa½ pupph±ni g±h±pento ±gacchati, id±nimhi naµµho”ti cintento sattadh± hadayaph±lana½ patv± tattheva j²vitakkhaya½ patto. Sesav±nar± sannipatitv± bodhisatta½ r±j±na½ aka½su.
Satth± ima½ dhammadesana½ ±haritv± anusandhi½ ghaµetv± j±taka½ samodh±nesi– “tad± y³thapati devadatto ahosi, y³thapatiputto pana ahameva ahosin”ti.

Tayodhammaj±takavaººan± aµµham±.