[50] 10. Dummedhaj±takavaººan±
Dummedh±nanti ida½ satth± jetavane viharanto lokatthacariya½ ±rabbha kathesi. S± dv±dasakanip±te mah±kaºhaj±take (j±. 1.12.61 ±dayo) ±vi bhavissati. At²te b±r±ºasiya½ brahmadatte rajja½ k±rente bodhisatto tassa rañño aggamahesiy± kucchimhi paµisandhi½ gaºhi. Tassa m±tukucchito nikkhantassa n±maggahaºadivase “brahmadattakum±ro”ti n±ma½ aka½su. So so¼asavassuddesiko hutv± takkasil±ya½ sippa½ uggaºhitv± tiººa½ ved±na½ p±ra½ gantv± aµµh±rasanna½ vijjaµµh±n±na½ nipphatti½ p±puºi, athassa pit± oparajja½ ad±si. Tasmi½ samaye b±r±ºasiv±sino devat±maªgalik± honti, devat± namassanti, bah³ aje¼akakukkuµabh³kar±dayo vadhitv± n±nappak±rehi pupphagandhehi ceva ma½salohitehi ca balikamma½ karonti. Bodhisatto cintesi “id±ni satt± devat±maªgalik±, bahu½ p±ºavadha½ karonti, mah±jano yebhuyyena adhammasmi½yeva niviµµho, aha½ pitu accayena rajja½ labhitv± ekampi akilametv± up±yeneva p±ºavadha½ k±tu½ na dass±m²”ti. So ekadivasa½ ratha½ abhiruyha nagar± nikkhanto addasa ekasmi½ mahante vaµarukkhe mah±jana½ sannipatita½, tasmi½ rukkhe nibbattadevat±ya santike puttadh²tuyasadhan±d²su ya½ ya½ icchati, ta½ ta½ patthenta½. So ta½ disv± rath± oruyha ta½ rukkha½ upasaªkamitv± gandhapupphehi p³jetv± udakena abhiseka½ katv± rukkha½ padakkhiºa½ katv± devat±maªgaliko viya hutv± devata½ namassitv± ratha½ abhiruyha nagara½ p±visi. Tato paµµh±ya imin±va niy±mena antarantare tattha gantv± devat±maªgaliko viya p³ja½ karoti. So aparena samayena pitu accayena rajje patiµµh±ya catasso agatiyo vajjetv± dasa r±jadhamme akopento dhammena rajja½ k±rento cintesi “mayha½ manoratho matthaka½ patto, rajje patiµµhitomhi. Ya½ pan±ha½ pubbe eka½ attha½ cintayi½, id±ni ta½ matthaka½ p±pess±m²”ti amacce ca br±hmaºagahapatik±dayo ca sannip±t±petv± ±mantesi “j±n±tha bho may± kena k±raºena rajja½ pattan”ti? “Na j±n±ma, dev±”ti. “Api voha½ asuka½ n±ma vaµarukkha½ gandh±d²hi p³jetv± añjali½ paggahetv± namassam±no diµµhapubbo”ti. “¾ma, dev±”ti. Tad±ha½ patthana½ ak±si½ “sace rajja½ p±puºiss±mi, balikamma½ te kariss±m²”ti. “Tass± me devat±ya ±nubh±vena ida½ rajja½ laddha½, id±niss± balikamma½ kariss±mi, tumhe papañca½ akatv± khippa½ devat±ya balikamma½ sajjeth±”ti. “Ki½ ki½ gaºh±ma, dev±”ti? Bho aha½ devat±ya ±y±cam±no “ye mayha½ rajje p±º±tip±t±d²ni pañca duss²lakamm±ni dasa akusalakammapathe sam±d±ya vattissanti, te gh±tetv± antavaµµima½salohit±d²hi balikamma½ kariss±m²”ti ±y±ci½. Tasm± tumhe eva½ bheri½ car±petha “amh±ka½ r±j± upar±jak±leyeva eva½ ±y±ci ‘sac±ha½ rajja½ p±puºiss±mi, ye me rajje duss²l± bhavissanti, te sabbe gh±tetv± balikamma½ kariss±m²’ti, so id±ni pañcavidha½ duss²lakamma½ dasavidha½ akusalakammapatha½ sam±d±ya vattam±n±na½ duss²l±na½ sahassa½ gh±tetv± tesa½ hadayama½s±d²ni g±h±petv± devat±ya balikamma½ k±tuk±mo, eva½ nagarav±sino j±nant³”ti. Evañca pana vatv± “yed±ni ito paµµh±ya duss²lakamme vattissanti, tesa½ sahassa½ gh±tetv± yañña½ yajitv± ±y±canato mucciss±m²”ti etamattha½ pak±sento ima½ g±tham±ha–
50. “Dummedh±na½ sahassena, yañño me upay±cito;
id±ni khoha½ yajiss±mi, bahu adhammiko jano”ti.
Tattha dummedh±na½ sahassen±ti “ida½ kamma½ k±tu½ vaµµati, ida½ na vaµµat²”ti aj±nanabh±vena, dasasu v± pana akusalakammapathesu sam±d±ya vattanabh±vena duµµh± medh± etesanti dummedh±, tesa½ dummedh±na½ nippaññ±na½ b±lapuggal±na½ gaºitv± gahitena sahassena. Yañño me upay±citoti may± devata½ upasaªkamitv± “eva½ yajiss±m²”ti yañño y±cito. Id±ni khoha½ yajiss±m²ti so aha½ imin± ±y±canena rajjassa paµiladdhatt± id±ni yajiss±mi. Ki½k±raº±? Id±ni hi bahu adhammiko jano, tasm± id±neva na½ gahetv± balikamma½ kariss±m²ti. Amacc± bodhisattassa vacana½ sutv± “s±dhu, dev±”ti dv±dasayojanike b±r±ºasinagare bheri½ car±pesu½. Bheriy± ±ºa½ sutv± ekampi duss²lakamma½ sam±d±ya µhito ekapurisopi n±hosi. Iti y±va bodhisatto rajja½ k±resi, t±va ekapuggalopi pañcasu dasasu v± duss²lakammesu ekampi kamma½ karonto na paññ±yittha. Eva½ bodhisatto ekapuggalampi akilamento sakalaraµµhav±sino s²la½ rakkh±petv± sayampi d±n±d²ni puññ±ni katv± j²vitapariyos±ne attano parisa½ ±d±ya devanagara½ p³rento agam±si. Satth±pi “na, bhikkhave, tath±gato id±neva lokassa attha½ carati, pubbepi cariyev±”ti ima½ dhammadesana½ ±haritv± anusandhi½ ghaµetv± j±taka½ samodh±nesi– “tad±paris± buddhaparis± ahesu½, b±r±ºasir±j± pana ahameva ahosin”ti.
Dummedhaj±takavaººan± dasam±.
Atthak±mavaggo pañcamo.
Tassudd±na½–
Losakatissakapota, ve¼uka½ makasampi ca;
rohiº² ±r±mad³sa½, v±ruº²d³savedabba½;
nakkhatta½ dummedha½ das±ti.
Paµhamo paºº±sako.