[38] 8. Bakaj±takavaººan±
N±ccanta½ nikatippaññoti ida½ satth± jetavane viharanto c²varava¹¹haka½ bhikkhu ±rabbha kathesi. Eko kira jetavanav±siko bhikkhu ya½kiñci c²vare kattabba½ chedanaghaµµanavic±raºasibban±dika½ kamma½, tattha sukusalo. So t±ya kusalat±ya c²vara½ va¹¹heti, tasm± “c²varava¹¹hako” tveva paññ±yittha. Ki½ panesa karot²ti? Jiººapilotik±su hatthakamma½ dassetv± suphassika½ man±pa½ c²vara½ katv± rajanapariyos±ne piµµhodakena rajitv± saªkhena gha½sitv± ujjala½ manuñña½ katv± nikkhipati. C²varakamma½ k±tu½ aj±nant± bhikkh³ ahate s±µake gahetv± tassa santika½ ±gantv± “maya½ c²vara½ k±tu½ na j±n±ma, c²vara½ no katv± deth±”ti vadanti. So “c²vara½ ±vuso kariyam±na½ cirena niµµh±ti, may± katac²varameva atthi, ime s±µake µhapetv± ta½ gaºhitv± gacchath±”ti n²haritv± dasseti. Te tassa vaººasampattimeva disv± antara½ aj±nant± “thiran”ti saññ±ya ahatas±µake c²varava¹¹hakassa datv± ta½ gaºhitv± gacchanti. Ta½ tehi thoka½ kiliµµhak±le uºhodakena dhoviyam±na½ attano pakati½ dasseti, tattha tattha jiººaµµh±na½ paññ±yati, te vippaµis±rino honti. Eva½ ±gat±gate pilotik±hi vañcento so bhikkhu sabbattha p±kaµo j±to. Yath± cesa jetavane, tath± aññatarasmi½ g±makepi eko c²varava¹¹hako loka½ vañceti. Tassa sambhatt± bhikkh³ “bhante, jetavane kira eko c²varava¹¹hako eva½ loka½ vañcet²”ti ±rocesu½. Athassa etadahosi “hand±ha½, ta½ nagarav±sika½ vañcem²”ti pilotikac²vara½ atiman±pa½ katv± suratta½ rajitv± ta½ p±rupitv± jetavana½ agam±si. Itaro ta½ disv±va lobha½ upp±detv± “bhante, ima½ c²vara½ tumhehi katan”ti pucchi. “¾m±vuso”ti. “Bhante, ima½ c²vara½ mayha½ detha, tumhe añña½ labhissath±”ti? “¾vuso, maya½ g±mav±sik± dullabhapaccay±, im±ha½ tuyha½ datv± attan± ki½ p±rupiss±m²”ti? “Bhante, mama santike ahatas±µak± atthi, te gahetv± tumh±ka½ c²vara½ karoth±”ti. “¾vuso, may± ettha hatthakamma½ dassita½, tayi pana eva½ vadante ki½ sakk± k±tu½, gaºh±hi nan”ti tassa pilotikac²vara½ datv± ahatas±µake ±d±ya ta½ vañcetv± pakk±mi. Jetavanav±sikopi ta½ c²vara½ p±rupitv± katip±haccayena uºhodakena dhovanto jiººapilotikabh±va½ disv± lajjito “g±mav±sic²varava¹¹hakena kira jetavanav±siko vañcito”ti tassa vañcitabh±vo saªghamajjhe p±kaµo j±to. Athekadivasa½ bhikkh³ dhammasabh±ya½ ta½ katha½ kathent± nis²di½su. Satth± ±gantv± “k±ya nuttha, bhikkhave, etarahi kath±ya sannisinn±”ti pucchi. Te tamattha½ ±rocesu½. Satth± “na, bhikkhave, jetavanav±s² c²varava¹¹hako id±neva aññe vañceti, pubbepi vañcesiyeva. Na g±mav±siken±pi id±neva esa jetavanav±s² c²varava¹¹hako vañcito, pubbepi vañcitoyev±”ti vatv± at²ta½ ±hari. At²te ekasmi½ araññ±yatane bodhisatto aññatara½ padumasara½ niss±ya µhite varaºarukkhe rukkhadevat± hutv± nibbatti. Tad± aññatarasmi½ n±timahante sare nid±ghasamaye udaka½ manda½ ahosi, bah³ cettha macch± honti. Atheko bako te macche disv± “ekena up±yena ime macche vañcetv± kh±diss±m²”ti gantv± udakapariyante cintento nis²di. Atha na½ macch± disv± “ki½, ayya, cintento nisinnos²”ti pucchi½su. “Tumh±ka½ cintento nisinnomh²”ti. “Ki½ amh±ka½ cintesi, ayy±”ti? “‘Imasmi½ sare udaka½ paritta½, gocaro mando, nid±gho ca mahanto, id±nime macch± ki½ n±ma karissant²’ti tumh±ka½ cintento nisinnomh²”ti. “Atha ki½ karoma, ayy±”ti? “Tumhe sace mayha½ vacana½ kareyy±tha aha½ vo ekeka½ mukhatuº¹akena gahetv± eka½ pañcavaººapadumasañchanna½ mah±sara½ netv± vissajjeyyan”ti. “Ayya, paµhamakappikato paµµh±ya macch±na½ cintanakabako n±ma natthi, tva½ amhesu ekeka½ kh±dituk±mos²”ti. “N±ha½ tumhe mayha½ saddahante kh±diss±mi”. “Sace pana sarassa atthibh±va½ mayha½ na saddahatha, eka½ maccha½ may± saddhi½ sara½ passitu½ peseth±”ti. Macch± tassa saddahitv± “aya½ jalepi thalepi samattho”ti eka½ k±¼amah±maccha½ ada½su “ima½ gahetv± gacchath±”ti. So ta½ gahetv± netv± sare vissajjetv± sabba½ sara½ dassetv± puna ±netv± tesa½ macch±na½ santike vissajjesi. So tesa½ macch±na½ sarassa sampatti½ vaººesi. Te tassa katha½ sutv± gantuk±m± hutv± “s±dhu, ayya, amhe gaºhitv± gacch±h²”ti ±ha½su. Bako paµhama½ ta½ k±¼amah±macchameva gahetv± sarat²ra½ netv± sara½ dassetv± sarat²re j±te varaºarukkhe nil²yitv± ta½ viµapantare pakkhipitv± tuº¹ena vijjhanto j²vitakkhaya½ p±petv± ma½sa½ kh±ditv± kaºµake rukkham³le p±tetv± puna gantv± “vissaµµho, me so maccho, añño ±gacchat³”ti etenup±yena ekeka½ gahetv± sabbe macche kh±ditv± puna ±gato eka½ macchampi n±ddasa. Eko panettha kakkaµako avasiµµho. Bako tampi kh±dituk±mo hutv± “bho, kakkaµaka, may± sabbete macch± netv± padumasañchanne mah±sare vissajjit±, ehi tampi ness±m²”ti. “Ma½ gahetv± gacchanto katha½ gaºhissas²”ti? “Þa½sitv± gaºhiss±m²”ti. “Tva½ eva½ gahetv± gacchanto ma½ p±tessasi, n±ha½ tay± saddhi½ gamiss±m²”ti. “M± bh±yi, aha½ ta½ suggahita½ gahetv± gamiss±m²”ti. Kakkaµako cintesi “imassa macche netv± sare vissajjana½ n±ma natthi. Sace pana ma½ sare vissajjessati, icceta½ kusala½. No ce vissajjessati, g²vamassa chinditv± j²vita½ hariss±m²”ti. Atha na½ evam±ha “samma baka, na kho tva½ suggahita½ gahetu½ sakkhissasi, amh±ka½ pana gahaºa½ suggahaºa½ sac±ha½ a¼ehi tava g²va½ gahetu½ labhiss±mi, tava g²va½ suggahita½ katv± tay± saddhi½ gamiss±m²”ti. So ta½ “vañcetuk±mo esa man”ti aj±nanto “s±dh³”ti sampaµicchi. Kakkaµako attano a¼ehi kamm±rasaº¹±sena viya tassa g²va½ suggahita½ katv± “id±ni gacch±”ti ±ha. So ta½ netv± sara½ dassetv± varaºarukkh±bhimukho p±y±si. Kakkaµako ±ha “m±tula, aya½ saro etto, tva½ pana ito ki½ nes²”ti? Bako “na te m±tulo aha½, na bhaginiputtosi vata me tvan”ti vatv± “tva½ ‘esa ma½ ukkhipitv± vicaranto mayha½ d±so’ti sañña½ karosi maññe, passeta½ varaºarukkhassa m³le kaºµakar±si½, yath± me te sabbe macch± kh±dit±, tampi tatheva kh±diss±m²”ti ±ha. Kakkaµako “ete macch± attano b±lat±ya tay± kh±dit±, aha½ pana te ma½ kh±ditu½ na dass±mi, taññeva pana vin±sa½ p±pess±mi. Tvañhi b±lat±ya may± vañcitabh±va½ na j±n±si, marant± ubhopi mariss±ma, aha½ te s²sa½ chinditv± bh³miya½ khipiss±m²”ti vatv± kamm±rasaº¹±sena viya a¼ehi tassa g²va½ nipp²¼esi. So vivaµena mukhena akkh²hi assun± paggharantena maraºabhayatajjito “s±mi, aha½ ta½ na kh±diss±mi, j²vita½ me deh²”ti ±ha. “Yadi eva½ otaritv± ma½ sarasmi½ vissajjeh²”ti. So nivattitv± sarameva otaritv± kakkaµaka½ sarapariyante paªkapiµµhe µhapesi, kakkaµako kattarik±ya kumudan±¼a½ kappento viya tassa g²va½ kappetv± udaka½ p±visi. Ta½ acchariya½ disv± varaºarukkhe adhivatth± devat± s±dhuk±ra½ dadam±n± vana½ unn±dayam±n± madhurassarena ima½ g±tham±ha–
38. “N±ccanta½ nikatippañño, nikaty± sukhamedhati;
±r±dheti nikatippañño, bako kakkaµak±miv±”ti.
Tattha n±ccanta½ nikatippañño, nikaty± sukhamedhat²ti nikati vuccati vañcan±, nikatippañño vañcanapañño puggalo t±ya nikaty± nikatiy± vañcan±ya na accanta½ sukhamedhati, niccak±le sukhasmi½yeva patiµµh±tu½ na sakkoti, eka½sena pana vin±sa½ p±puº±tiyev±ti attho. ¾r±dhet²ti paµilabhati. Nikatippaññoti ker±µikabh±va½ sikkhitapañño p±papuggalo attan± katassa p±passa phala½ ±r±dheti paµilabhati vindat²ti attho. Katha½? Bako kakkaµak±miva, yath± bako kakkaµak± g²vaccheda½ p±puº±ti, eva½ p±papuggalo attan± katap±pato diµµhadhamme v± sampar±ye v± bhaya½ ±r±dheti paµilabhat²ti imamattha½ pak±sento mah±satto vana½ unn±dento dhamma½ desesi. Satth± “na, bhikkhave, id±neva g±mav±sic²varava¹¹hakenesa vañcito, at²tepi vañcitoyev±”ti ima½ dhammadesana½ ±haritv± anusandhi½ ghaµetv± j±taka½ samodh±nesi– “tad± so bako jetavanav±s² c²varava¹¹hako ahosi, kakkaµako g±mav±s² c²varava¹¹hako, rukkhadevat± pana ahameva ahosin”ti.
Bakaj±takavaººan± aµµham±.