10. Padumabuddhava½savaººan±

Anomadassissa pana bhagavato aparabh±ge vassasatasahass±yuk± manuss± anukkamena parih±yitv± dasavass±yuk± hutv± puna anukkamena va¹¹hitv± asaªkhyeyy±yuk± hutv± puna parih±yam±n± vassasatasahass±yuk± ahesu½. Tath± padumo n±ma satth± loke uppajji. Sopi p±ramiyo p³retv± tusitapure nibbattitv± tato cavitv± campakanagare asamassa n±ma rañño kule r³p±d²hi asam±ya asam±ya n±ma aggamahesiy± kucchismi½ paµisandhi½ aggahesi. So dasanna½ m±s±na½ accayena campakuyy±ne m±tukucchito nikkhami. J±te pana kum±re ±k±sato sakalajambud²pe samuddapariyante padumavassa½ nipati. Tenassa n±maggahaºadivase n±ma½ gaºhant± nemittak± ca ñ±tak± ca “mah±padumakum±ro”tveva n±mamaka½su. So dasavassasahass±ni ag±ra½ ajjh±vasi. Nanduttara-vasuttara-yasuttar±n±mak± tayo p±s±d± ahesu½. Uttar±devippamukh±ni tetti½sa itthisahass±ni paccupaµµhit±ni ahesu½.
Atha mah±satto uttar±ya n±ma mah±deviy± rammakum±re n±ma uppanne catt±ri nimitt±ni disv± ±jaññarathena mah±bhinikkhamana½ nikkhami. Ta½ pabbajanta½ ek± purisakoµi anupabbaji. So tehi parivuto aµµha m±se padh±nacariya½ caritv± vis±khapuººam±ya dhaññavat²nagare sudhaññaseµµhissa dh²t±ya dhaññavatiy± n±ma dinna½ madhup±y±sa½ paribhuñjitv± mah±s±lavane div±vih±ra½ v²tin±metv± s±yanhasamaye titthak±j²vakena dinn± aµµha tiºamuµµhiyo gahetv± mah±soºabodhi½ upasaªkamitv± aµµhatti½sahatthavitthata½ tiºasantharaka½ paññapetv± pallaªka½ ±bhujitv± caturaªgav²riya½ adhiµµh±ya m±rabala½ vidhamitv± t²su y±mesu tisso vijj± sacchikatv±– “anekaj±tisa½s±ra½…pe… taºh±na½ khayamajjhag±”ti (dha. pa. 153-154) ud±na½ ud±netv± sattasatt±ha½ bodhisam²peyeva v²tin±metv± brahmuno ±y±cana½ adhiv±setv± dhammadesan±ya bh±janabh³te puggale upaparikkhanto attan± saha pabbajite koµisaªkhe bhikkh³ disv± taªkhaºeyeva anilapathena gantv± dhaññavat²nagarasam²pe dhanañjayuyy±ne otaritv± tehi parivuto tesa½ majjhe dhammacakka½ pavattesi. Tad± koµisat±na½ abhisamayo ahosi. Tena vutta½–
1. “Anomadassissa aparena, sambuddho dvipaduttamo;
padumo n±ma n±mena, asamo appaµipuggalo.
2. “Tass±pi asama½ s²la½, sam±dhipi anantako;
asaªkhyeyya½ ñ±ºavara½, vimuttipi an³pam±.
3. “Tass±pi atulatejassa, dhammacakkappavattane;
abhisamay± tayo ±su½, mah±tamapav±han±”ti.
Tattha asama½ s²lanti aññesa½ s²lena asadisa½, uttama½ seµµhanti attho. Sam±dhipi anantakoti sam±dhipi appameyyo, tassa anantabh±vo lokavivaraºayamakap±µih±riy±d²su daµµhabbo. ѱºavaranti sabbaññutaññ±ºa½, as±dh±raºañ±º±ni v±. Vimuttip²ti arahattaphalavimuttipi bhagavato. An³pam±ti upam±virahit±. Atulatejass±ti atulañ±ºatejassa. “Atulañ±ºatej±”tipi p±µho. Tassa “tayo abhisamay±”ti imin± uttarapadena sambandho daµµhabbo. Mah±tamapav±han±ti mah±mohavin±sak±, mohandhak±raviddha½sak±ti attho.
Ath±parena samayena padumo bhagav± attano kaniµµhabh±tara½ s±lakum±rañca upas±lakum±rañca ñ±tisam±game sapariv±re pabb±jetv± tesa½ dhamma½ desento navuti koµiyo dhamm±mata½ p±yesi. Yad± pana rammattherassa dhamma½ desesi, tad± as²tikoµ²na½ tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vutta½–
4. “Paµham±bhisamaye buddho, koµisatamabodhayi;
dutiy±bhisamaye dh²ro, navutikoµimabodhayi.
5. “Yad± ca padumo buddho, ovad² sakamatraja½;
tad± as²tikoµ²na½, tatiy±bhisamayo ah³”ti.
Yad± pana subh±vitatto n±ma r±j± padumassa buddhassa buddhapadumavadanassa santike koµisatasahassapariv±ro ehibhikkhupabbajj±ya pabbajito, tasmi½ sannip±te bhagav± p±timokkha½ uddisi, so pana paµhamo sannip±to ahosi.
Ath±parena samayena mah±padumo munivasabho usabhasamagat² usabhavat²nagara½ upaniss±ya vassa½ upagañchi. Nagarav±sino manuss± bhagavanta½ dassanak±m± upasaªkami½su. Tesa½ bhagav± dhamma½ desesi. Tattha ca bahavo manuss± pasannacitt± pabbaji½su. Tato dasabalo tehi ca aññehi ca t²hi bhikkhusatasahassehi saddhi½ visuddhipav±raºa½ pav±resi. So dutiyo sannip±to ahosi. Ye pana tattha na pabbaji½su, te kathin±nisa½sa½ sutv± p±µipade pañcasu m±sesu pañc±nisa½sad±yaka½ kathinac²varamada½su. Tato ta½ bhikkh³ dhammasen±pati½ aggas±vaka½ vis±lamati½ s±latthera½ kathinatth±rattha½ y±citv± kathinac²vara½ tass±da½su. Therassa kathinac²vare kayiram±ne bhikkh³ sibbane sah±yak± ahesu½. Padumo pana samm±sambuddho s³cicchidde sutt±ni ±vunitv± ad±si. Niµµhite pana c²vare bhagav± t²hi bhikkhusatasahassehi c±rika½ pakk±mi.
Ath±parena samayena s²havikkantag±m² purisas²ho viya buddhas²ho gosiªgas±lavanasadise paramasurabhikusumaphalabh±ravinamitas±kh±viµape vimalakamalakuvalayasamalaªkate sisiramadhurav±riv±hena parip³rite ruru-camara-s²ha-byaggha-aja-haya-gavaya-mahi½s±di vividhamigagaºavicarite surabhikusumagandh±vabaddhahaday±hi bhamaramadhukarayuvat²hi anubh³tappac±r±hi samantato gumbagumb±yam±ne phalarasapamuditahaday±hi k±kalisadisamadhuravirut±hi kokilavadh³hi upag²yam±ne paramaramaº²ye vivitte vijane yog±nuk³le pavane vass±v±samupagañchi. Tasmi½ viharanta½ sapariv±raka½ dasabala½ tath±gata½ dhammar±ja½ buddhasiriy± virocam±na½ disv± manuss± tassa dhamma½ sutv± pas²ditv± ehibhikkhupabbajj±ya pabbaji½su. Tad± dv²hi bhikkhusatasahassehi parivuto pav±resi. So tatiyo sannip±to ahosi. Tena vutta½–
6. “Sannip±t± tayo ±su½, padumassa mahesino;
koµisatasahass±na½, paµhamo ±si sam±gamo.
7. “Kathinatth±rasamaye, uppanne kathinac²vare;
dhammasen±patitth±ya, bhikkh³ sibbi½su c²vara½.
8. “Tad± te vimal± bhikkh³, cha¼abhiññ± mahiddhik±;
t²ºi satasahass±ni, sami½su apar±jit±.
9. “Pun±para½ so nar±sabho, pavane v±sa½ up±gami;
tad± sam±gamo ±si, dvinna½ satasahassinan”ti.
Tattha kathinatth±rasamayeti kathinac²varattharaºasamaye. Dhammasen±patitth±y±ti dhammasen±patis±lattherattha½. Apar±jit±ti na par±jit±, vibhattilopo daµµhabbo. Soti so mah±padumo. Pavaneti mah±vane. V±santi vass±v±sa½. Up±gam²ti up±gato. Dvinna½ satasahassinanti dvinna½ satasahass±na½. “Tad± ±si sam±gamo”tipi p±µho yadi atthi sundaro bhaveyya.
Tad± tath±gate tasmi½ vanasaº¹e vasante amh±ka½ bodhisatto s²ho hutv± satt±ha½ nirodhasam±patti½ sam±pajjitv± nisinna½ disv± pasannacitto hutv± padakkhiºa½ katv± sañj±tap²tisomanasso tikkhattu½ s²han±da½ naditv± satt±ha½ buddh±rammaºa½ p²ti½ avijahitv± p²tisukheneva gocar±ya apakkamitv± j²vitaparicc±ga½ katv± payirup±sam±no aµµh±si. Atha satth± tassa satt±hassa accayena nirodhasam±pattito vuµµh±ya naras²ho s²ha½ oloketv±– “bhikkhusaªghepissa cittappas±do hot³ti saªgho ±gacchat³”ti cintesi. Anekakoµibhikkh³ t±vadeva ±gañchi½su. S²ho saªghepi citta½ pas±desi. Atha satth± tassa citta½ oloketv±– “an±gate gotamo n±ma buddho bhavissat²”ti by±k±si. Tena vutta½–
10. “Aha½ tena samayena, s²ho ±si½ mig±dhibh³;
pavivekamanubr³hanta½, pavane addasa½ jina½.
11. “Vanditv± siras± p±de, katv±na ta½ padakkhiºa½;
tikkhattu½ abhin±ditv±, satt±ha½ jinamupaµµhaha½.
12. “Satt±ha½ varasam±pattiy±, vuµµhahitv± tath±gato;
manas± cintayitv±na, koµibhikkh³ sam±nayi.
13. “Tad±pi so mah±v²ro, tesa½ majjhe viy±kari;
aparimeyyito kappe, aya½ buddho bhavissati.
14. “Padh±na½ padahitv±na…pe… hess±ma sammukh± ima½;
15. “tass±pi vacana½ sutv±, bhiyyo citta½ pas±dayi½;
uttari½ vatamadhiµµh±si½, dasap±ramip³riy±”ti.
Tattha pavivekamanubr³hantanti nirodhasam±patti½ sam±pannanti attho. Padakkhiºanti tikkhattu½ padakkhiºa½ katv±. Abhin±ditv±ti tikkhattu½ s²han±da½ naditv±. Upaµµhahanti upaµµhahi½. Ayameva v± p±µho. Varasam±pattiy±ti nirodhasam±pattito vuµµhahitv±. Manas± cintayitv±n±ti “sabbepi bhikkh³ idha ±gacchant³”ti manas±va cintetv±. Sam±nay²ti sam±hari.
Tassa pana padumassa bhagavato campaka½ n±ma nagara½ ahosi. Asamo n±ma r±j± pit± ahosi, m±t±pi tassa asam± n±ma, s±lo ca upas±lo ca dve aggas±vak±, varuºo n±mupaµµh±ko, r±dh± ca sur±dh± ca dve aggas±vik±, mah±soºarukkho bodhi, aµµhapaºº±sahatthubbedha½ sar²ra½, ±yu vassasatasahassa½ ahosi, r³p±d²hi guºehi anuttar± uttar± n±massa aggamahes², rammakum±ro n±massa atirammo tanayo ahosi. Tena vutta½–
16. “Campaka½ n±ma nagara½, asamo n±ma khattiyo;
asam± n±ma janik±, padumassa mahesino.
21. “S±lo ca upas±lo ca, ahesu½ aggas±vak±;
varuºo n±mupaµµh±ko, padumassa mahesino.
22. “R±dh± ceva sur±dh± ca, ahesu½ aggas±vik±;
bodhi tassa bhagavato, mah±soºoti vuccati.
24. “Aµµhapaºº±saratana½, accuggato mah±muni;
pabh± niddh±vat² tassa, asam± sabbato dis±.
25. “Candappabh± s³riyappabh±, ratanaggimaºippabh±;
sabb±pi t± hat± honti, patv± jinapabhuttama½.
26. “Vassasatasahass±ni ±yu vijjati t±vade;
t±vat± tiµµham±no so, t±resi janata½ bahu½.
27. “Paripakkam±nase satte, bodhayitv± asesato;
sesake anus±sitv±, nibbuto so sas±vako.
28. “Uragova taca½ jiººa½, vaddhapatta½va p±dapo;
jahitv± sabbasaªkh±re, nibbuto so yath± sikh²”ti.
Tattha ratanaggimaºippabh±ti ratanappabh± ca aggippabh± ca maºippabh± ca. Hat±ti abhibh³t±. Jinapabhuttamanti jinassa sar²rappabha½ uttama½ patv± hat±ti attho. Paripakkam±naseti paripakkindriye veneyyasatte. Vaddhapattanti pur±ºapatta½. P±dapo v±ti p±dapo viya. Sabbasaªkh±reti sabbepi ajjhattikab±hire saªkh±re. “Hitv± sabbasaªkh±ran”tipi p±µho, soyevattho. Yath± sikh²ti aggi viya nirup±d±no nibbuti½ sugato gatoti. Sesamettha g±th±su heµµh± vuttanayatt± utt±namev±ti.

Padumabuddhava½savaººan± niµµhit±.

Niµµhito aµµhamo buddhava½so.