Athekad± assajipunabbasukehi k²µ±girismi½ ±v±se d³site satth±r± ±ºatto attano paris±ya mah±moggall±nena ca saddhi½ tattha gato dhammasen±pati assajipunabbasukesu ov±da½ an±diyantesu ima½ g±tham±ha. Tattha ovadeyy±ti ov±da½ anusiµµhi½ dadeyya. Anus±seyy±ti tasseva pariy±yavacana½. Atha v± uppanne vatthusmi½ vadanto ovadati n±ma, anuppanne “ayasopi te siy±”ti-±di½ an±gata½ uddissa vadanto anus±sati n±ma. Sammukh± vadanto v± ovadati n±ma, parammukh± d³ta½, s±sana½ v± pesetv± vadanto anus±sati n±ma. Saki½ vadanto v± ovadati n±ma, punappuna½ vadanto anus±sati n±ma. Asabbh± c±ti akusal± dhamm± ca niv±raye, kusale dhamme ca patiµµh±peyy±ti attho. Satañhi soti evar³po puggalo s±dh³na½ piyo hoti. Ye pana asant± asappuris± vitiººaparalok± ±misacakkhuk± j²vikatth±ya pabbajit±, tesa½ so ov±dako anus±sako “na tva½ amh±ka½ upajjh±yo, na ±cariyo, kasm± amhe vadas²”ti eva½ mukhasatt²hi vijjhant±na½ appiyo hot²ti. “Ya½ ±rabbha satth± dhamma½ deseti, so eva upanissayasampanno”ti bhikkh³su kath±ya samuµµhit±ya “nayidametan”ti dassento “aññass±”ti g±tham±ha. Tattha aññass±ti attano bh±gineyya½ d²ghanakhaparibb±jaka½ sandh±y±ha. Tassa hi satth±r± vedan±pariggahasutte (ma. ni. 2.205-206) desiyam±ne aya½ mah±thero bh±van±magge adhigantv± s±vakap±ram²ñ±ºassa matthaka½ patto. Sotamodhesimatthikoti satth±ra½ b²jayam±no µhito atthiko hutv± suss³santo sota½ odahi½. Ta½ me amogha½ savananti ta½ tath± suta½ savana½ mayha½ amogha½ avañjha½ ahosi, aggas±vakena pattabba½ sampatt²na½ avassayo ahosi. Ten±ha “vimuttomh²”ti-±di. Tattha neva pubbeniv±s±y±ti attano paresañca pubbeniv±saj±nanañ±ºatth±ya, paºidh² me neva vijjat²ti yojan±. Parikammakaraºavasena tadattha½ cittapaºidh±namattampi nevatthi neva ahos²ti attho. Cetopariy±y±ti cetopariyañ±ºassa. Iddhiy±ti iddhividhañ±ºassa. Cutiy± upapattiy±ti, satt±na½ cutiy± upapattiy± ca j±nanañ±º±ya cut³pap±tañ±ºatth±ya. Sotadh±tuvisuddhiy±ti dibbasotañ±ºassa. Paºidh² me na vijjat²ti imesa½ abhiññ±vises±na½ atth±ya parikammavasena cittassa paºidhi citt±bhin²h±ro me natthi n±hos²ti attho. Sabbaññuguº± viya hi buddh±na½ aggamagg±dhigameneva s±vak±na½ sabbe s±vakaguº± hatthagat± honti, na tesa½ adhigam±ya visu½ parikammakaraºakicca½ atth²ti. Rukkham³lanti-±dik± tisso g±th± kapotakandar±ya½ viharantassa yakkhena pahatak±le sam±pattibalena attano nibbik±rat±d²panavasena vutt±. Tattha muº¹oti na voropitakeso. Saªgh±µip±rutoti saªgh±µi½ p±rupitv± nisinno. “Saªgh±µiy± sup±ruto”ti ca paµhanti. Paññ±ya uttamo theroti thero hutv± paññ±ya uttamo, s±vakesu paññ±ya seµµhoti attho. Jh±yat²ti ±rammaº³panijjh±nena lakkhaº³panijjh±nena ca jh±yati, bahula½ sam±pattivih±rena viharat²ti attho. Upeto hoti t±vadeti yad± yakkhena s²se pahato, t±vadeva avitakka½ catutthajjh±nikaphalasam±patti½ sam±panno ariyena tuºh²bh±vena upeto samann±gato ahosi. At²tatthe hi hot²ti ida½ vattam±navacana½. Pabbatova na vedhat²ti mohakkhay± bhinnasabbakileso bhikkhu. So selamayapabbato viya acalo suppatiµµhito iµµh±din± kenaci na vedhati, sabbattha nibbik±ro hot²ti attho. Athekadivasa½ therassa asatiy± niv±sanakaººe olambante aññataro s±maºero, “bhante, parimaº¹ala½ niv±setabban”ti ±ha. Ta½ sutv± “bhadda½ tay± suµµhu vuttan”ti siras± viya sampaµicchanto t±vadeva thoka½ apakkamitv± parimaº¹ala½ niv±setv± “m±dis±na½ ayampi dosoyev±”ti dassento “anaªgaºass±”ti g±tham±ha. Puna maraºe j²vite ca attano samacittata½ dassento “n±bhinand±m²”ti-±din± dve g±th± vatv± paresa½ dhamma½ kathento “ubhayena midan”ti-±din± g±th±dvayam±ha. Tattha ubhayen±ti ubhayesu, ubhosu k±les³ti attho. Midanti ma-k±ro padasandhikaro. Ida½ maraºameva, maraºa½ attheva n±ma, amaraºa½ n±ma natthi. Kesu ubhosu k±les³ti ±ha “pacch± v± pure v±”ti majjhimavayassa pacch± v± jar±jiººak±le pure v± daharak±le maraºameva maraºa½ ekantikameva. Tasm± paµipajjatha samm± paµipatti½ p³retha vippaµipajjitv± m± vinassatha ap±yesu mah±dukkha½ m±nubhavatha. Khaºo vo m± upaccag±ti aµµhahi akkhaºehi vivajjito aya½ navamo khaºo m± tumhe atikkam²ti attho. Athekadivasa½ ±yasmanta½ mah±koµµhika½ disv± tassa guºa½ pak±sento “upasanto”ti-±din± tisso g±th± abh±si. Tattha anuddesikavasena “dhun±t²”ti vuttamevattha½ puna therasannissita½ katv± vadanto “app±s²”ti-±dim±ha. Tattha app±s²ti adhun± pah±s²ti attho. An±y±soti aparissamo, kilesadukkharahitoti attho. Vippasanno an±viloti vippasanno asaddhiy±d²na½ abh±vena suµµhu pasannacitto an±vilasaªkappat±ya an±vilo. Na vissaseti g±th± devadatta½ saddahitv± tassa diµµhi½ rocetv± µhite vajjiputtake ±rabbha vutt±. Tattha na vissaseti vissaµµho na bhaveyya, na saddaheyy±ti attho. Ekatiyes³ti ekaccesu anavaµµhitasabh±vesu puthujjanesu. Evanti yath± tumhe “devadatto samm± paµipanno”ti viss±sa½ ±pajjittha, eva½. Ag±ris³ti gahaµµhesu. S±dh³pi hutv±n±ti yasm± puthujjanabh±vo n±ma assapiµµhe µhapitakumbhaº¹a½ viya thusar±simhi nikh±takh±ºuka½ viya ca anavaµµhito, tasm± ekacce ±dito s±dh³ hutv± µhit±pi pacch± as±dh³ honti. Yath± devadatto pubbe s²lasampanno abhiññ±sam±pattil±bh² hutv± l±bhasakk±rapakato id±ni parih²naviseso chinnapakkhak±ko viya ±p±yiko j±to. Tasm± t±diso diµµhamattena “s±dh³”ti na viss±sitabbo. Ekacce pana kaly±ºamittasa½sagg±bh±vena ±dito as±dh³ hutv±pi pacch± kaly±ºasa½saggena s±dh³ hontiyeva, tasm± devadattasadise s±dhupatir³pe “s±dh³”ti na viss±seyy±ti attho. Yesa½ k±macchand±dayo cittupakkiles± avigat±, te as±dh³. Yesa½ te vigat±, te s±dh³ti dassetu½ “k±macchando”ti g±tha½ vatv± as±dh±raºato ukka½sagata½ s±dhulakkhaºa½ dassetu½ “yassa sakkariyam±nass±”ti-±din± g±th±dvaya½ vutta½. As±dh±raºato pana ukka½sagata½ ta½ dassetu½ satth±ra½ att±nañca ud±haranto “mah±samuddo”ti-±dik± g±th± abh±si. Tattha mah±samuddoti aya½ mah±samuddo, mah±pathav² selo pabbato, puratthim±dibhedato anilo ca attano acetan±bh±vena iµµh±niµµha½ sahanti, na paµisaªkh±nabalena, satth± pana yass± arahattuppattiy± vasena uttame t±dibh±ve µhito iµµh±d²su sabbattha samo nibbik±ro, tass± satthu varavimuttiy± aggaphalavimuttiy± te mah±samudd±dayo upam±ya upam±bh±vena na yujjanti kalabh±gampi na upent²ti attho. Cakk±nuvattakoti satth±r± vattitassa dhammacakkassa anuvattako. Theroti asekkhehi s²lakkhandh±d²hi samann±gamena thero. Mah±ñ±º²ti mah±pañño. Sam±hitoti upac±rappan±sam±dhin± anuttarasam±dhin± ca sam±hito. Paµhav±paggisam±noti iµµh±di-±rammaºasannip±te nibbik±rat±ya pathaviy± ±pena aggin± ca sadisavuttiko. Ten±ha “na rajjati na dussat²”ti. Paññ±p±ramita½ pattoti s±vakañ±ºassa p±rami½ p±rakoµi½ patto. Mah±buddh²ti mah±puthuh±sajavanatikkhanibbedhikabh±vappatt±ya mahatiy± buddhiy± paññ±ya samann±gato. Mah±mat²ti dhammanvayaveditasaªkh±t±ya mahatiy± nayagg±hamatiy± samann±gato. Ye hi te catubbidh±, so¼asavidh±, catucatt±l²savidh±, tesattatividh± ca paññappabhed±. Tesa½ sabbaso anavases±na½ adhigatatt± mah±paññat± divisesayogato ca aya½ mah±thero s±tisaya½ “mah±buddh²”ti vattabbata½ arahati. Yath±ha bhagav±–
“Paº¹ito, bhikkhave, s±riputto; mah±pañño, bhikkhave, s±riputto; puthupañño, bhikkhave, s±riputto; h±sapañño, bhikkhave, s±riputto; javanapañño, bhikkhave, s±riputto; tikkhapañño, bhikkhave, s±riputto; nibbedhikapañño, bhikkhave, s±riputto”ti-±di (ma. ni. 3.93).
Tatth±ya½ paº¹itabh±v±d²na½ vibh±gavibh±van±. Dh±tukusalat±, ±yatanakusalat±, paµiccasamupp±dakusalat±, µh±n±µµh±nakusalat±ti imehi cat³hi k±raºehi paº¹ito. Mah±paññat±d²na½ vibh±gadassane aya½ p±¼i–
“Katam± mah±paññ±? Mahante atthe pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante dhamme pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant± niruttiyo pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant±ni paµibh±n±ni pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante s²lakkhandhe pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante sam±dhikkhandhe pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante paññ±kkhandhe pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante vimuttikkhandhe pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante vimuttiñ±ºadassanakkhandhe pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant±ni µh±n±µµh±n±ni pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant± vih±rasam±pattiyo pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant±ni ariyasacc±ni pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante satipaµµh±ne pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante sammappadh±ne pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante iddhip±de pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant±ni indriy±ni pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant±ni bal±ni pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante bojjhaªge pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahante ariyamagge pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant±ni s±maññaphal±ni pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahant± abhiññ±yo pariggaºh±t²ti mah±paññ±, mahanta½ paramattha½ nibb±na½ pariggaºh±t²ti mah±paññ±.
“Katam± puthupaññ±? Puthun±n±khandhesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ± puthun±n±dh±t³su ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±-±yatanesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±paµiccasamupp±desu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±suññatamanupalabbhesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±-atthesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±dhammesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±nirutt²su ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±paµibh±nesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±s²lakkhandhesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±sam±dhikkhandhesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±paññ±kkhandhesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±vimuttikkhandhesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±vimuttiñ±ºadassanakkhandhesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±µh±n±µµh±nesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±vih±rasam±patt²su ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±-ariyasaccesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±satipaµµh±nesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±sammappadh±nesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±-iddhip±desu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±-indriyesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±balesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±bojjhaªgesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±-ariyamaggesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±s±maññaphalesu ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthun±n±-abhiññ±su ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±, puthujjanas±dh±raºe dhamme atikkamma paramatthe nibb±ne ñ±ºa½ pavattat²ti puthupaññ±.
“Katam± h±sapaññ±? Idhekacco h±sabahulo vedabahulo tuµµhibahulo p±mojjabahulo s²l±ni parip³ret²ti h±sapaññ±, h±sabahulo…pe… p±mojjabahulo indriyasa½vara½ parip³ret²ti h±sapaññ±, h±sabahulo…pe… p±mojjabahulo bhojane mattaññuta½ parip³ret²ti h±sapaññ±, h±sabahulo…pe… p±mojjabahulo j±gariy±nuyoga½ parip³ret²ti h±sapaññ±, h±sabahulo…pe… p±mojjabahulo s²lakkhandha½…pe… sam±dhikkhandha½, paññ±kkhandha½, vimuttikkhandha½, vimuttiñ±ºadassanakkhandha½ parip³ret²ti…pe… paµivijjhat²ti. Vih±rasam±pattiyo parip³ret²ti, ariyasacc±ni paµivijjhat²ti, satipaµµh±ne bh±vet²ti, sammappadh±ne bh±vet²ti, iddhip±de bh±vet²ti, indriy±ni bh±vet²ti, bal±ni bh±vet²ti, bojjhaªge bh±vet²ti, ariyamagga½ bh±vet²ti…pe… s±maññaphal±ni sacchikarot²ti h±sapaññ±, h±sabahulo vedabahulo tuµµhibahulo p±mojjabahulo abhiññ±yo paµivijjhat²ti h±sapaññ±; h±sabahulo vedabahulo tuµµhibahulo p±mojjabahulo paramattha½ nibb±na½ sacchikarot²ti h±sapaññ±.
“Katam± javanapaññ±? Ya½ kiñci r³pa½ at²t±n±gatapaccuppanna½…pe… ya½ d³re santike v±, sabba½ r³pa½ aniccato khippa½ javat²ti javanapaññ±, dukkhato khippa½ javat²ti javanapaññ±, anattato khippa½ javat²ti javanapaññ±; y± k±ci vedan±…pe… ya½ kiñci viññ±ºa½ at²t±n±gatapaccuppanna½…pe… sabba½ viññ±ºa½ aniccato khippa½ javat²ti javanapaññ±, dukkhato khippa½ javat²ti javanapaññ±, anattato khippa½ javat²ti javanapaññ±. Cakkhu…pe… jar±maraºa½ at²t±n±gatapaccuppanna½, aniccato khippa½ javat²ti javanapaññ±, dukkhato khippa½ javat²ti javanapaññ±, anattato khippa½ javat²ti javanapaññ±.
“R³pa½ at²t±n±gatapaccuppanna½ anicca½ khayaµµhena, dukkha½ bhayaµµhena, anatt± as±rakaµµhen±ti tulayitv± t²rayitv± vibh±vayitv± vibh³ta½ katv± r³panirodhe nibb±ne khippa½ javat²ti javanapaññ±…pe… vedan±…pe… saññ±… saªkh±r±… viññ±ºa½… cakkhu…pe… jar±maraºa½ at²t±n±gatapaccuppanna½ anicca½ khayaµµhena, dukkha½ bhayaµµhena, anatt± as±rakaµµhen±ti tulayitv± t²rayitv± vibh±vayitv± vibh³ta½ katv± jar±maraºanirodhe nibb±ne khippa½ javat²ti javanapaññ±.
“R³pa½ at²t±n±gatapaccuppanna½ anicca½ saªkhata½ paµiccasamuppanna½ khayadhamma½ vayadhamma½ vir±gadhamma½ nirodhadhammanti tulayitv± t²rayitv± vibh±vayitv± vibh³ta½ katv± r³panirodhe khippa½ javat²ti javanapaññ±. Vedan±…pe… saññ±… saªkh±r±… viññ±ºa½… cakkhu…pe… jar±maraºa½ at²t±n±gatapaccuppanna½ anicca½ saªkhata½ paµiccasamuppanna½ khayadhamma½ vayadhamma½ vir±gadhamma½ nirodhadhammanti tulayitv± t²rayitv± vibh±vayitv± vibh³ta½ katv± jar±maraºanirodhe nibb±ne khippa½ javat²ti javanapaññ±.
“Katam± tikkhapaññ±? Khippa½ kilese chindat²ti tikkhapaññ±, uppanna½ k±mavitakka½ n±dhiv±seti pajahati vinodeti byant²karoti anabh±va½ gamet²ti tikkhapaññ±; uppanna½ by±p±davitakka½ n±dhiv±seti pajahati vinodeti byant²karoti anabh±va½ gamet²ti tikkhapaññ±; uppanna½ vihi½s±vitakka½ n±dhiv±seti…pe… uppannuppanne p±pake akusale dhamme n±dhiv±seti pajahati vinodeti byant²karoti anabh±va½ gamet²ti tikkhapaññ±; uppanna½ r±ga½ n±dhiv±seti pajahati vinodeti byant²karoti anabh±va½ gamet²ti tikkhapaññ±; uppanna½ dosa½…pe… uppanna½ moha½… uppanna½ kodha½… uppanna½ upan±ha½… makkha½… pa¼±sa½… issa½… macchariya½… m±ya½… s±µheyya½… thambha½… s±rambha½… m±na½… atim±na½… mada½… pam±da½… sabbe kilese… sabbe duccarite… sabbe abhisaªkh±re…pe… sabbe bhavag±mikamme n±dhiv±seti pajahati vinodeti byant²karoti anabh±va½ gamet²ti tikkhapaññ±. Ekasmi½ ±sane catt±ro ca ariyamagg±, catt±ri s±maññaphal±ni, catasso paµisambhid±yo, cha abhiññ±yo adhigat± honti sacchikat± phassit± paññ±y±ti tikkhapaññ±.
“Katam± nibbedhikapaññ±? Idhekacco sabbasaªkh±resu ubbegabahulo hoti utt±sabahulo ukkaºµhanabahulo aratibahulo anabhiratibahulo bahimukho na ramati sabbasaªkh±resu, anibbiddhapubba½ apad±litapubba½ lobhakkhandha½ nibbijjhati pad±let²ti nibbedhikapaññ±, anibbiddhapubba½ apad±litapubba½ dosakkhandha½ nibbijjhati pad±let²ti nibbedhikapaññ±, anibbiddhapubba½ apad±litapubba½ mohakkhandha½ nibbijjhati pad±let²ti nibbedhikapaññ±; anibbiddhapubba½ apad±litapubba½ kodha½…pe… upan±ha½…pe… sabbe bhavag±mikamme nibbijjhati pad±let²ti nibbedhikapaññ±”ti (paµi. ma. 3.6-7).
Eva½ yath±vuttavibh±g±ya mahatiy± paññ±ya samann±gatatt± “mah±buddh²”ti vutta½. Apica anupadadhammavipassan±vasen±pi imassa therassa mah±paññat± veditabb±. Vuttañheta½–
“S±riputto, bhikkhave, a¹¹ham±sa½ anupadadhammavipassana½ vipassati. Tatrida½, bhikkhave, s±riputtassa anupadadhammavipassan±ya hoti.
“Idha, bhikkhave, s±riputto vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati. Ye ca paµhame jh±ne dhamm± vitakko ca…pe… cittekaggat± ca phasso vedan± saññ± cetan± citta½ chando adhimokkho v²riya½ sati upekkh± manasik±ro, ty±ssa dhamm± anupadavavatthit± honti, ty±ssa dhamm± vidit± uppajjanti, vidit± upaµµhahanti, vidit± abbhattha½ gacchanti. So eva½ paj±n±ti ‘eva½ kira me dhamm± ahutv± sambhonti, hutv± paµivent²’ti. So tesu dhammesu anup±yo anap±yo anissito appaµibaddho vippamutto visa½yutto vimariy±d²katena cetas± viharati. So ‘atthi uttari nissaraºan’ti paj±n±ti. Tabbahul²k±r± atthitvevassa hoti.
“Puna capara½, bhikkhave, s±riputto vitakkavic±r±na½ v³pasam±…pe… dutiya½ jh±na½… tatiya½ jh±na½… catuttha½ jh±na½ upasampajja viharati. ¾k±s±nañc±yatana½… viññ±ºañc±yatana½… ±kiñcaññ±yatana½… sabbaso ±kiñcaññ±yatana½ samatikkamma nevasaññ±n±saññ±yatana½ upasampajja viharati. So t±ya sam±pattiy± sato vuµµhahati, so t±ya sam±pattiy± sato vuµµhahitv± ye dhamm± at²t± niruddh± vipariºat±, te dhamme samanupassati “eva½ kira me dhamm± ahutv± sambhonti, hutv± paµivent²”ti. So tesu dhammesu anup±yo anap±yo anissito appaµibaddho vippamutto visa½yutto vimariy±d²katena cetas± viharati. So ‘atthi uttari nissaraºan’ti paj±n±ti. Tabbahul²k±r± atthitvevassa hoti.
“Puna capara½, bhikkhave, s±riputto sabbaso nevasaññ±n±saññ±yatana½ samatikkamma saññ±vedayitanirodha½ upasampajja viharati. Paññ±ya cassa disv± ±sav± parikkh²º± honti. So t±ya sam±pattiy± sato vuµµhahati, so t±ya sam±pattiy± sato vuµµhahitv± ye dhamm± at²t± niruddh± vipariºat±, te dhamme samanupassati ‘eva½ kira me dhamm± ahutv± sambhonti, hutv± paµivent²’ti. So tesu dhammesu anup±yo anap±yo anissito appaµibaddho vippamutto visa½yutto vimariy±d²katena cetas± viharati, so ‘natthi uttari nissaraºan’ti paj±n±ti. Tabbahul²k±r± natthitvevassa hoti.
“Ya½ kho ta½, bhikkhave, samm± vadam±no vadeyya ‘vasippatto p±ramippatto ariyasmi½ s²lasmi½, vasippatto p±ramippatto ariyasmi½ sam±dhismi½, vasippatto p±ramippatto ariy±ya paññ±ya, vasippatto p±ramippatto ariy±ya vimuttiy±’ti. S±riputtameveta½ samm± vadam±no vadeyy±”ti (ma. ni. 3.93-97).
Eva½ mah±puthuh±sajavanatikkhanibbedhikabh±vappatt±ya mahatiy± buddhiy± samann±gatatt± thero mah±buddh²ti attho. Dhammanvayavedit± panassa sampas±dan²yasuttena (d². ni. 3.141 ±dayo) d²petabb±. Tattha hi sabbaññutaññ±ºasadiso therassa nayagg±ho vutto. Aja¼o ja¼asam±noti s±vakesu paññ±ya ukka½sagatatt± sabbath±pi aja¼o sam±no paramappicchat±ya att±na½ aj±nanta½ viya katv±, dassanena ja¼asadiso mandasarikkho kilesapari¼±h±bh±vena nibbuto s²tibh³to sad± carati nicca½ viharat²ti attho. Pariciººoti g±th± therena attano katakiccata½ pak±sentena bh±sit±, s±pi vuttatth±yeva. Samp±dethappam±den±ti aya½ pana attano parinibb±nak±le sannipatit±na½ bhikkh³na½ ov±dad±navasena bh±sit±. S±pi vuttatth±yev±ti.
S±riputtattherag±th±vaººan± niµµhit±.