6. S²tavaniyattherag±th±vaººan±
Yo s²tavananti ±yasmato sambh³tattherassa g±th±. K± uppatti? Ito kira aµµh±ras±dhikassa kappasatassa matthake atthadass² n±ma sambuddho loke uppajjitv± sadevaka½ loka½ sa½s±ramahoghato t±rento ekadivasa½ mahat± bhikkhusaªghena saddhi½ gaªg±t²ra½ upagacchi. Tasmi½ k±le aya½ gahapatikule nibbatto tattha bhagavanta½ passitv± pasannam±naso upasaªkamitv± vanditv± “ki½, bhante, p±ra½ gantuk±matth±”ti pucchi. Bhagav± “gamiss±m±”ti avoca. So t±vadeva n±v±saªgh±µa½ yojetv± upanesi. Satth± ta½ anukampanto saha bhikkhusaªghena n±va½ abhiruhi. So sayampi abhiruyha sukheneva parat²ra½ samp±petv± bhagavanta½ bhikkhusaªghañca dutiyadivase mah±d±na½ pavattetv± anugantv± pasannacitto vanditv± nivatti. So tena puññakammena devamanussesu sa½saritv± ito teras±dhikakappasatassa matthake khattiyakule nibbattitv± r±j± ahosi cakkavatt² dhammiko dhammar±j±. So satte sugatimagge patiµµh±petv± tato cuto ekanavutikappe vipassissa bhagavato s±sane pabbajitv± dhutadhamme sam±d±ya sus±ne vasanto samaºadhamma½ ak±si. Puna kassapassa bhagavato k±lepi tassa s±sane t²hi sah±yehi saddhi½ pabbajitv± v²sativassasahass±ni samaºadhamma½ katv± eka½ buddhantara½ devamanussesu sa½saritv± imasmi½ buddhupp±de r±jagahe br±hmaºamah±s±lassa putto hutv± nibbatti. Tassa “sambh³to”ti n±ma½ aka½su. So vayappatto br±hmaºasippesu nipphatti½ gato. Bh³mijo jeyyaseno abhir±dhanoti t²hi sah±yehi saddhi½ bhagavato santika½ gato dhammadesana½ sutv± paµiladdhasaddho pabbaji. Ye sandh±ya vutta½–
“Bh³mijo jeyyaseno ca, sambh³to abhir±dhano;
ete dhamma½ abhiññ±su½, s±sane varat±dino”ti.
Atha sambh³to bhagavato santike k±yagat±satikammaµµh±na½ gahetv± nibaddha½ s²tavane vasati. Tenev±yasm± “s²tavaniyo”ti paññ±yittha. Tena ca samayena vessavaºo mah±r±j± kenacideva karaº²yena jambud²pe dakkhiºadis±bh±ga½ uddissa ±k±sena gacchanto thera½ abbhok±se nis²ditv± kammaµµh±na½ manasikaronta½ disv± vim±nato oruyha thera½ vanditv±, “yad± thero sam±dhito vuµµhahissati, tad± mama ±gamana½ ±rocetha, ±rakkhañcassa karoth±”ti dve yakkhe ±º±petv± pakk±mi. Te therassa sam²pe µhatv± manasik±ra½ paµisa½haritv± nisinnak±le ±rocesu½. Ta½ sutv± thero “tumhe mama vacanena vessavaºamah±r±jassa kathetha, bhagavat± attano s±sane µhit±na½ sati-±rakkh± n±ma µhapit± atthi, s±yeva m±dise rakkhati, tva½ tattha appossukko hohi, bhagavato ov±de µhit±na½ edis±ya ±rakkh±ya karaº²ya½ natth²”ti te vissajjetv± t±vadeva vipassana½ va¹¹hetv± vijj±ttaya½ sacch±k±si. Tato vessavaºo nivattam±no therassa sam²pa½ patv± mukh±k±rasallakkhaºenevassa katakiccabh±va½ ñatv± s±vatthi½ gantv± bhagavato ±rocetv± satthu sammukh± thera½ abhitthavanto–
“Sati-±rakkhasampanno, dhitim± v²riyasam±hito;
anuj±to satthu sambh³to, tevijjo maccup±rag³”ti.–
Im±ya g±th±ya therassa guºe vaººesi. Tena vutta½ apad±ne (apa. thera 1.21.15-20)–
“Atthadass² tu bhagav±, dvipadindo nar±sabho;
purakkhato s±vakehi, gaªg±t²ramup±gami.
“Samatitti k±kapeyy±, gaªg± ±si duruttar±;
utt±rayi½ bhikkhusaªgha½, buddhañca dvipaduttama½.
“Aµµh±rase kappasate, ya½ kammamakari½ tad±;
duggati½ n±bhij±n±mi, taraº±ya ida½ phala½.
“Teraseto kappasate, pañca sabbobhav± ahu½;
sattaratanasampann±, cakkavatt² mahabbal±.
“Pacchime ca bhave asmi½, j±toha½ br±hmaºe kule;
saddhi½ t²hi sah±yehi, pabbaji½ satthu s±sane.
“Kiles± jh±pit± mayha½…pe… kata½ buddhassa s±sanan”ti;
ath±yasm± sambh³to bhagavanta½ dassan±ya gacchante bhikkh³ disv± “±vuso, mama vacanena bhagavato p±de siras± vandatha, evañca vadeth±”ti vatv± dhamm±dhikaraºa½ attano satthu aviheµhitabh±va½ pak±sento “yo s²tavanan”ti g±tham±ha; te bhikkh³ bhagavanta½ upasaªkamitv± vanditv± sambh³tattherassa s±sana½ sampavedent±, “±yasm±, bhante, sambh³to bhagavato p±de siras± vandati, evañca vadat²”ti vatv± ta½ g±tha½ ±rocesu½, ta½ sutv± bhagav± “paº¹ito, bhikkhave, sambh³to bhikkhu paccap±di dhammass±nudhamma½, na ca ma½ dhamm±dhikaraºa½ viheµheti; vessavaºena tassattho mayha½ ±rocit±”ti ±ha; 6. ya½ pana te bhikkh³ sambh³tattherena vutta½ “yo s²tavanan”ti g±tha½ satthu nivedesu½; tattha s²tavananti eva½n±maka½ r±jagahasam²pe mahanta½ bheravasus±navana½; upag±ti niv±sanavasena upagacchi; etena bhagavat± anuññ±ta½ pabbajit±nur³pa½ niv±sanaµµh±na½ dasseti; bhikkh³ti sa½s±rabhayassa ikkhanato bhinnakilesat±ya ca bhikkhu; ekoti adutiyo, etena k±yaviveka½ dasseti; santusitoti santuµµho; etena catupaccayasantosalakkhaºa½ ariyava½sa½ dasseti; sam±hitattoti upac±rappan±bhedena sam±dhin± sam±hitacitto, etena cittavivekabh±van±mukhena bh±van±r±ma½ ariyava½sa½ dasseti; vijit±v²ti s±sane samm±paµipajjantena vijetabba½ kilesagaºa½ vijitv± µhito, etena upadhiviveka½ dasseti; bhayahet³na½ kiles±na½ apagatatt± apetalomaha½so, etena samm±paµipattiy± phala½ dasseti; rakkhanti rakkhanto; k±yagat±satinti k±y±rammaºa½ sati½, k±yagat±satikammaµµh±na½ paribr³hanavasena avissajjento; dhitim±ti dh²ro, sam±hitatta½ vijit±vibh±vata½ v± up±d±ya paµipattidassanameta½; ayañhettha saªkhepattho– so bhikkhu vivekasukh±nupekkh±ya eko s²tavana½ up±gami, up±gato ca lolabh±v±bh±vato santuµµho dhitim± k±yagat±satikammaµµh±na½ bh±vento tath±dhigata½ jh±na½ p±daka½ katv± ±raddhavipassana½ ussukk±petv± adhigatena aggamaggena sam±hito vijit±v² ca hutv± katakiccat±ya bhayahet³na½ sabbaso apagatatt± apetalomaha½so j±toti;
s²tavaniyattherag±th±vaººan± niµµhit±;