4. Puººattherag±th±vaººan±
Sabbhireva sam±seth±ti ±yasmato puººattherassa g±th±. K± uppatti? Aya½ kira padumuttarassa dasabalassa uppattito puretarameva ha½savat²nagare br±hmaºamah±s±lakule nibbatto anukkamena viññuta½ patto satthari loke uppajjante ekadivasa½ buddh±na½ dhammadesan±k±le heµµh± vuttanayena mah±janena saddhi½ vih±ra½ gantv± parisapariyante nis²ditv± dhamma½ suºanto satth±ra½ eka½ bhikkhu½ dhammakathik±na½ aggaµµh±ne µhapenta½ disv± “may±pi an±gate evar³pena bhavitu½ vaµµat²”ti cintetv± desan±vas±ne vuµµhit±ya paris±ya satth±ra½ upasaªkamitv± nimantetv± heµµh± vuttanayeneva mah±sakk±ra½ katv± bhagavanta½ evam±ha– “bhante, aha½ imin± adhik±rakammena n±ñña½ sampatti½ patthemi. Yath± pana so bhikkhu ito sattamadivasamatthake dhammakathik±na½ aggaµµh±ne µhapito, eva½ ahampi an±gate ekassa buddhassa s±sane dhammakathik±na½ bhikkh³na½ aggo bhaveyyan”ti patthana½ ak±si. Satth± an±gata½ oloketv± tassa patthan±ya samijjhanabh±va½ disv± “an±gate kappasatasahassamatthake gotamo n±ma buddho uppajjissati, tassa s±sane tva½ pabbajitv± dhammakathik±na½ aggo bhavissas²”ti by±k±si. So tattha y±vaj²va½ kaly±ºadhamma½ katv± tato cuto kappasatasahassa½ puññañ±ºasambh±ra½ sambharanto devamanussesu sa½saritv± amh±ka½ bhagavato k±le kapilavatthunagarassa avid³re doºavatthun±make br±hmaºag±me br±hmaºamah±s±lakule aññ±sikoº¹aññattherassa bh±gineyyo hutv± nibbatti. Tassa n±maggahaºadivase “puººo”ti n±ma½ aka½su. So satthari abhisambodhi½ patv± pavattavaradhammacakke anupubbena r±jagaha½ gantv± ta½ upaniss±ya viharante aññ±sikoº¹aññattherassa santike pabbajitv± laddh³pasampado sabba½ pubbakicca½ katv± padh±namanuyuñjanto pabbajitakicca½ matthaka½ p±petv±va “dasabalassa santika½ gamiss±m²”ti m±tulattherena saddhi½ satthu santika½ agantv± kapilavatthus±mant±yeva oh²yitv± yonisomanasik±re kamma½ karonto nacirasseva vipassana½ ussukk±petv± arahatta½ p±puºi. Vuttampi ceta½ apad±ne (apa. thera 1.1.434-440)–
“Ajjh±yako mantadharo, tiººa½ ved±na p±rag³;
purakkhatomhi sissehi, upagacchi½ naruttama½.
“Padumuttaro lokavid³, ±hut²na½ paµiggaho;
mama kamma½ pakittesi, sa½khittena mah±muni.
“T±ha½ dhamma½ suºitv±na, abhiv±detv±na satthuno;
añjali½ paggahetv±na, pakkami½ dakkhiº±mukho.
“Sa½khittena suºitv±na, vitth±rena abh±sayi½;
sabbe siss± attaman±, sutv±na mama bh±sato.
“Saka½ diµµhi½ vinodetv±, buddhe citta½ pas±dayu½;
sa½khittenapi desemi, vitth±rena tathevaha½.
“Abhidhammanayaññ³ha½, kath±vatthuvisuddhiy±;
sabbesa½ viññ±petv±na, vihar±mi an±savo.
“Ito pañcasate kappe, caturo suppak±sak±;
sattaratanasampann±, catud²pamhi issar±.
“Paµisambhid± catasso…pe… kata½ buddhassa s±sanan”ti;
tassa pana puººattherassa santike pabbajit± kulaputt± pañcasat± ahesu½; thero saya½ dasakath±vatthul±bhit±ya tepi dasahi kath±vatth³hi ovadi; te tassa ov±de µhatv± sabbeva arahatta½ patt±; te attano pabbajitakicca½ matthakappatta½ ñatv± upajjh±ya½ upasaªkamitv± ±ha½su– “bhante, amh±ka½ kicca½ matthakappatta½, dasannañcamha kath±vatth³na½ l±bhino, samayo, d±ni no dasabala½ passitun”ti; thero tesa½ vacana½ sutv± cintesi– “mama dasakath±vatthul±bhita½ satth± j±n±ti aha½ dhamma½ desento dasa kath±vatth³ni amuñcitv±va desemi, mayi gacchante sabbepime bhikkh³ ma½ pariv±retv± gacchissanti, eva½ gaºasaªgaºik±ya gantv± pana ayutta½ mayha½ dasabala½ passitu½, ime t±va gantv± passant³”ti te bhikkh³ ±ha– “±vuso, tumhe purato gantv± tath±gata½ passatha, mama vacanena cassa p±de vandatha, ahampi tumh±ka½ gatamaggen±gamiss±m²”ti; te ther± sabbepi dasabalassa j±tibh³miraµµhav±sino sabbe kh²º±sav± sabbe dasakath±vatthul±bhino attano upajjh±yassa ov±da½ sampaµicchitv± thera½ vanditv± anupubbena c±rika½ carant± saµµhiyojanamagga½ atikkamma r±jagahe ve¼uvanamah±vih±ra½ gantv± dasabalassa p±de vanditv± ekamanta½ nis²di½su; ±ciººa½ kho paneta½ buddh±na½ bhagavant±na½ ±gantukehi bhikkh³hi saddhi½ paµisammoditunti bhagav± tehi saddhi½– “kacci, bhikkhave, khaman²yan”ti-±din± nayena madhurapaµisanth±ra½ katv± “kuto ca tumhe, bhikkhave, ±gacchath±”ti pucchi atha tehi “j±tibh³mito”ti vutte “ko nu kho, bhikkhave, j±tibh³miya½ j±tibh³mak±na½ bhikkh³na½ sabrahmac±r²na½ eva½ sambh±vito ‘attan± ca appiccho appicchakathañca bhikkh³na½ katt±”’ti (ma. ni. 1.252) dasakath±vatthul±bhi½ bhikkhu½ pucchi; tepi “puººo n±ma, bhante, ±yasm± mant±ºiputto”ti ±rocayi½su; ta½ katha½ sutv± ±yasm± s±riputto therassa dassanak±mo ahosi; atha satth± r±jagahato s±vatthi½ agam±si puººattheropi dasabalassa tattha ±gatabh±va½ sutv±– “satth±ra½ passiss±m²”ti gantv± antogandhakuµiya½yeva tath±gata½ samp±puºi; satth± tassa dhamma½ desesi; thero dhamma½ sutv± dasabala½ vanditv± paµisall±natth±ya andhavana½ gantv± aññataramhi rukkham³le div±vih±ra½ nis²di; s±riputtattheropi tass±gamana½ sutv± s²s±nulokiko gantv± ok±sa½ sallakkhetv± ta½ rukkham³le nisinna½ upasaªkamitv± therena saddhi½ sammoditv±, ta½ sattavisuddhikkama½ pucchi; theropissa pucchitapucchita½ by±karonto rathavin²t³pam±ya citta½ ±r±dhesi, te aññamaññassa subh±sita½ samanumodi½su; atha satth± aparabh±ge bhikkhusaªghamajjhe nisinno thera½ “etadagga½, bhikkhave, mama s±vak±na½ bhikkh³na½ dhammakathik±na½ yadida½ puººo”ti (a. ni. 1.188, 196) dhammakathik±na½ aggaµµh±ne µhapesi; so ekadivasa½ attano vimuttisampatti½ paccavekkhitv± “satth±ra½ niss±ya ahañceva aññe ca bah³ satt± sa½s±radukkhato vippamutt±, bah³pak±r± vata sappurisasa½sev±”ti p²tisomanassaj±to ud±navasena p²tivegavissaµµha½ “sabbhireva sam±seth±”ti g±tha½ abh±si; 4. tattha sabbhirev±ti sappurisehi eva; santoti panettha buddh±dayo ariy± adhippet±; te hi anavasesato asata½ dhamma½ pah±ya saddhamme ukka½sagatatt± s±tisaya½ pasa½siyatt± ca visesato “santo sappuris±”ti ca vuccanti; sam±seth±ti sama½ ±setha saha vaseyya; te payirup±santo tesa½ suss³santo diµµh±nugatiñca ±pajjanto sam±nav±so bhaveyy±ti attho; paº¹itehatthadassibh²ti tesa½ thoman±; paº¹± vuccati paññ±, s± imesa½ sañj±t±ti paº¹it±; tato eva attatth±dibheda½ attha½ avipar²tato passant²ti atthadassino; tehi paº¹itehi atthadass²bhi sam±setha; kasm±ti ce? Yasm± te santo paº¹it±, te v± samm± sevant± ekantahitabh±vato maggañ±º±d²heva araº²yato attha½, mah±guºat±ya santat±ya ca mahanta½, ag±dhabh±vato gambh²rañ±ºagocarato ca gambh²ra½, h²nacchand±d²hi daµµhu½ asakkuºeyyatt± itarehi ca kicchena daµµhabbatt± duddasa½ duddasatt± saºhanipuºasabh±vatt± nipuºañ±ºagocarato ca nipuºa½, nipuºatt± eva½ sukhumasabh±vat±ya aºu½ nibb±na½, avipar²taµµhena v± paramatthasabh±vatt± attha½, ariyabh±vakaratt± mahattanimittat±ya mahanta½, anutt±nasabh±vat±ya gambh²ra½, dukkhena daµµhabba½ na sukhena daµµhu½ sakk±ti duddasa½, gambh²ratt± duddasa½, duddasatt± gambh²ranti catusacca½, visesato nipuºa½ aºu½, nirodhasaccanti evameta½ catusacca½ dh²r± samadhigacchanti dhitisampannat±ya dh²r± catusaccakammaµµh±nabh±vana½ ussukk±petv± sammadeva adhigacchanti; appamatt±ti sabbattha sati-avippav±sena appam±dapaµipatti½ p³rent±; vicakkhaº±ti vipassan±bh±van±ya chek± kusal±; tasm± sabbhireva sam±seth±ti yojan±; paº¹itehatthadassibh²ti v± eta½ nissakkavacana½; yasm± paº¹itehi atthadass²bhi samud±yabh³tehi dh²r± appamatt± vicakkhaº± mahant±divisesavanta½ attha½ samadhigacchanti, tasm± t±disehi sabbhireva sam±seth±ti sambandho; evames± therassa paµivedhad²panena aññ±by±karaºag±th±pi ahos²ti;
puººattherag±th±vaººan± niµµhit±;