10. Uµµh±nasuttavaŗŗan±

334. Uµµhahath±ti uµµh±nasutta½. K± uppatti? Eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharanto ratti½ jetavanavih±re vasitv± pubbaŗhasamaya½ bhikkhusaŖghaparivuto s±vatthiya½ piŗ¹±ya caritv± p±c²nadv±rena nagar± nikkhamitv± mig±ram±tup±s±da½ agam±si div±vih±ratth±ya. ¾ciŗŗa½ kireta½ bhagavato ratti½ jetavanavih±re vasitv± mig±ram±tup±s±de div±vih±r³pagamana½, rattińca mig±ram±tup±s±de vasitv± jetavane div±vih±r³pagamana½. Kasm±? Dvinna½ kul±na½ anuggahatth±ya mah±paricc±gaguŗaparid²panatth±ya ca. Mig±ram±tup±s±dassa ca heµµh± pańca k³µ±g±ragabbhasat±ni honti, yesu pańcasat± bhikkh³ vasanti. Tattha yad± bhagav± heµµh±p±s±de vasati, tad± bhikkh³ bhagavato g±ravena uparip±s±da½ n±ruhanti. Ta½ divasa½ pana bhagav± uparip±s±de k³µ±g±ragabbha½ p±visi, tena heµµh±p±s±de pańcapi gabbhasat±ni pańcasat± bhikkh³ pavisi½su. Te ca sabbeva nav± honti adhun±gat± ima½ dhammavinaya½ uddhat± unna¼± p±katindriy±. Te pavisitv± div±seyya½ supitv± s±ya½ uµµh±ya mah±tale sannipatitv± “ajja bhattagge tuyha½ ki½ ahosi, tva½ kattha agam±si, aha½ ±vuso kosalarańńo ghara½, aha½ an±thapiŗ¹ikassa, tattha evar³po ca evar³po ca bhojanavidhi ahos²”ti n±nappak±ra½ ±misakatha½ kathent± ucc±saddamah±sadd± ahesu½.
Bhagav± ta½ sadda½ sutv± “ime may± saddhi½ vasant±pi eva½ pamatt±, aho ayuttak±rino”ti mah±moggall±nattherassa ±gamana½ cintesi. T±vadeva ±yasm± mah±moggall±no bhagavato citta½ ńatv± iddhiy± ±gamma p±dam³le vandam±noyeva ahosi. Tato na½ bhagav± ±mantesi– “ete te, moggall±na, sabrahmac±rino pamatt±, s±dhu ne sa½vejeh²”ti. “Eva½ bhante”ti kho so ±yasm± mah±moggall±no bhagavato paµissuŗitv± t±vadeva ±pokasiŗa½ sam±pajjitv± kar²sabh³miya½ µhita½ mah±p±s±da½ n±va½ viya mah±v±to p±daŖguµµhakena kampesi saddhi½ patiµµhitapathavippadesena. Atha te bhikkh³ bh²t± vissara½ karont± sakasakac²var±ni cha¹¹etv± cat³hi dv±rehi nikkhami½su. Bhagav± tesa½ att±na½ dassento ańńena dv±rena gandhakuµi½ pavisanto viya ahosi, te bhagavanta½ disv± vanditv± aµµha½su Bhagav± “ki½, bhikkhave, bh²tatth±”ti pucchi, te “aya½, bhante, mig±ram±tup±s±do kampito”ti ±ha½su “J±n±tha, bhikkhave, ken±”ti? “Na j±n±ma, bhante”ti. Atha bhagav± “tumh±dis±na½, bhikkhave, muµµhassat²na½ asampaj±n±na½ pam±davih±r²na½ sa½vegajananattha½ moggall±nena kampito”ti vatv± tesa½ bhikkh³na½ dhammadesanattha½ ima½ suttamabh±si.
Tattha uµµhahath±ti ±san± uµµhahatha ghaµatha v±yamatha, m± kus²t± hotha. Nis²dath±ti pallaŖka½ ±bhujitv± kammaµµh±n±nuyogatth±ya nis²datha. Ko attho supitena voti ko tumh±ka½ anup±d±parinibb±natth±ya pabbajit±na½ supitena attho. Na hi sakk± supantena koci attho p±puŗitu½. ¾tur±nańhi k± nidd±, sallaviddh±na ruppatanti yatra ca n±ma appakepi sar²rappadese uµµhitena cakkhurog±din± rogena ±tur±na½ ekadvaŖgulamattampi paviµµhena ayasalla-aµµhisalladantasallavis±ŗasallakaµµhasall±na½ ańńatarena sallena ruppam±n±na½ manuss±na½ nidd± natthi, tattha tumh±ka½ sakalacittasar²rasant±na½ bhańjitv± uppannehi n±nappak±rakilesarogehi ±tur±nańhi k± nidd± r±gasall±d²hi ca pańcahi sallehi antohadaya½ pavisiya viddhatt± sallaviddh±na½ ruppata½.
335. Eva½ vatv± puna bhagav± bhiyyosomatt±ya te bhikkh³ uss±hento sa½vejento ca ±ha– “uµµhahatha…pe… vas±nuge”ti. Tatr±ya½ s±dhipp±yayojan± atthavaŗŗan±– eva½ kilesasallaviddh±nańhi vo, bhikkhave, k±lo pabujjhitu½. Ki½ k±raŗa½? Maŗ¹apeyyamida½, bhikkhave, brahmacariya½, satth± sammukh²bh³to, ito pubbe pana vo d²gharatta½ sutta½, gir²su sutta½, nad²su sutta½, samesu sutta½, visamesu sutta½, rukkhaggesupi sutta½ adassan± ariyasacc±na½, tasm± tass± nidd±ya antakiriyattha½ uµµhahatha nis²datha da¼ha½ sikkhatha santiy±.
Tattha purimap±dassattho vuttanayo eva. Dutiyap±de pana sant²ti tisso santiyo– accantasanti, tadaŖgasanti, sammutisant²ti, nibb±navipassan±diµµhigat±nameta½ adhivacana½. Idha pana accantasanti nibb±namadhippeta½, tasm± nibb±nattha½ da¼ha½ sikkhatha, asithilaparakkam± hutv± sikkhath±ti vutta½ hoti. Ki½ k±raŗa½? M± vo pamatte vińń±ya, maccur±j± amohayittha vas±nuge m± tumhe “pamatt± ete”ti eva½ ńatv± maccur±japariy±yan±mo m±ro vas±nuge amohayittha, yath± tassa vasa½ gacchatha, eva½ vas±nuge karonto m± amohayitth±ti vutta½ hoti.
336. Yato tassa vasa½ anupagacchant± y±ya dev± manuss± ca…pe… samappit±, y±ya dev± ca manuss± ca atthik± r³pasaddagandharasaphoµµhabbatthik±, ta½ r³p±di½ sit± nissit± all²n± hutv± tiµµhanti, taratha samatikkamatha eta½ n±nappak±resu visayesu visaµavitthiŗŗavis±latt± visattika½ bhavabhogataŗha½. Khaŗo vo m± upaccag±, aya½ tumh±ka½ samaŗadhammakaraŗakkhaŗo m± atikkami. Yesańhi ayamevar³po khaŗo atikkamati, ye ca ima½ khaŗa½ atikkamanti, te khaŗ±t²t± hi socanti nirayamhi samappit±, nirass±daµµhena nirayasańńite catubbidhepi ap±ye patiµµhit± “akata½ vata no kaly±ŗan”ti-±din± nayena socanti.
337. Eva½ bhagav± te bhikkh³ uss±hetv± sa½vejetv± ca id±ni tesa½ ta½ pam±davih±ra½ vigarahitv± sabbeva te appam±de niyojento “pam±do rajo”ti ima½ g±tham±ha. Tattha pam±doti saŖkhepato sativippav±so, so cittamalinaµµhena rajo. Ta½ pam±damanupatito pam±d±nupatito, pam±d±nupatitatt± apar±paruppanno pam±do eva, sopi rajo. Na hi kad±ci pam±do n±ma arajo atthi. Tena ki½ d²peti? M± tumhe “dahar± t±va maya½ pacch± j±niss±m±”ti viss±sam±pajjittha. Daharak±lepi hi pam±do rajo, majjhimak±lepi therak±lepi pam±d±nupatitatt± mah±rajo saŖk±rak³µo eva hoti, yath± ghare ekadvedivasiko rajo rajo eva, va¹¹ham±no pana gaŗavassiko saŖk±rak³µo eva hoti. Eva½ santepi pana paµhamavaye buddhavacana½ pariy±puŗitv± itaravayesu samaŗadhamma½ karonto, paµhamavaye v± pariy±puŗitv± majjhimavaye suŗitv± pacchimavaye samaŗadhamma½ karontopi bhikkhu pam±davih±r² na hoti appam±d±nulomapaµipada½ paµipannatt±. Yo pana sabbavayesu pam±davih±r² div±seyya½ ±misakathańca anuyutto, seyyath±pi tumhe, tasseva so paµhamavaye pam±do rajo, itaravayesu pam±d±nupatito mah±pam±do ca mah±rajo ev±ti.
Eva½ tesa½ pam±davih±ra½ vigarahitv± appam±de niyojento ±ha– “appam±dena vijj±ya, abbahe sallamattano”ti, tassattho– yasm± evameso sabbad±pi pam±do rajo, tasm± sati-avippav±sasaŖkh±tena appam±dena ±sav±na½ khayań±ŗasaŖkh±t±ya ca vijj±ya paŗ¹ito kulaputto uddhare attano hadayanissita½ r±g±dipańcavidha½ sallanti arahattanik³µena desana½ sam±pesi. Desan±pariyos±ne sa½vegam±pajjitv± tameva dhammadesana½ manasi karitv± paccavekkham±n± vipassana½ ±rabhitv± pańcasat±pi te bhikkh³ arahatte patiµµhahi½s³ti.

Paramatthajotik±ya khuddaka-aµµhakath±ya

Suttanip±ta-aµµhakath±ya uµµh±nasuttavaŗŗan± niµµhit±.