2. Uddhatasuttavaººan±
32. Dutiye kusin±r±yanti kusin±r±ya½ n±ma mallar±j³na½ nagare. Upavattane mall±na½ s±lavaneti yath± hi anur±dhapurassa th³p±r±mo, eva½ kusin±r±ya uyy±na½ dakkhiºapacchimadis±ya hoti. Yath± th³p±r±mato dakkhiºadv±rena nagarapavisanamaggo p±c²namukho gantv± uttarena nivattati, eva½ uyy±nato s±lapanti p±c²namukh± gantv± uttarena nivatt±, tasm± “upavattanan”ti vuccati. Tasmi½ upavattane mallar±j³na½ s±lavane. Araññakuµik±yanti s±lapantiy± avid³re rukkhagacchasañchannaµµh±ne kat± kuµik±, ta½ sandh±ya vutta½ “araññakuµik±ya½ viharat²”ti. Te pana bhikkh³ paµisaªkh±navirahit± ossaµµhav²riy± pamattavih±rino, tena vutta½ “uddhat±”ti-±di. Tattha uddhaccabahulatt± av³pasantacittat±ya uddhat±. Tucchabh±vena m±no na¼o viy±ti na¼o, m±nasaªkh±to uggato na¼o etesanti unna¼±, uggatatuccham±n±ti attho. Pattac²varamaº¹an±dic±pallena samann±gatatt± bahukat±ya v± capal±. Pharusav±cat±ya mukhena khar±ti mukhar±. Tiracch±nakath±bahulat±ya vikiºº± by±kul± v±c± etesanti vikiººav±c±. Muµµh± naµµh± sati etesanti muµµhassatino, sativirahit± pam±davih±rinoti attho. Sabbena sabba½ sampajaññ±bh±vato asampaj±n±. Gadd³hanamattampi k±la½ cittasam±dh±nassa abh±vato na sam±hit±ti asam±hit±. Lolasabh±vatt± bhantamigasappaµibh±gat±ya vibbhantacitt±. Manacchaµµh±na½ indriy±na½ asa½varaºato asaññatindriyat±ya p±katindriy±. Etamattha½ viditv±ti eta½ tesa½ bhikkh³na½ uddhacc±divasena pam±davih±ra½ j±nitv±. Ima½ ud±nanti ima½ pam±davih±re appam±davih±re ca yath±kkama½ ±d²nav±nisa½savibh±vana½ ud±na½ ud±nesi. Tattha arakkhiten±ti sati-±rakkh±bh±vena aguttena. K±yen±ti chaviññ±ºak±yena cakkhuviññ±ºena hi r³pa½ disv± tattha nimitt±nubyañjanaggahaºavasena abhijjh±dipavattito viññ±ºadv±rassa satiy± arakkhitabh±vato. Sotaviññ±º±d²supi eseva nayo. Eva½ chaviññ±ºak±yassa arakkhitabh±va½ sandh±y±ha “arakkhitena k±yen±”ti. Keci pana “k±yen±”ti attha½ vadanti, tesampi vuttanayeneva atthayojan±ya sati yujjeyya. Apare pana “arakkhitena citten±”ti paµhanti, tesampi vuttanayo eva attho. Micch±diµµhihaten±ti sassat±dimicch±bhinivesad³sitena. Thinamiddh±bhibh³ten±ti cittassa akalyat±lakkhaºena thinena k±yassa akalyat±lakkhaºena middhena ca ajjhotthaµena, tena k±yena citten±ti v± sambandho. Vasa½ m±rassa gacchat²ti kilesam±r±dikassa sabbassapi m±rassa vasa½ yath±k±makaraº²yata½ upagacchati, tesa½ visaya½ n±tikkamat²ti attho. Im±ya hi g±th±ya bhagav± ye sati-±rakkh±bh±vena sabbaso arakkhitacitt±, yonisomanasik±rassa hetubh³t±ya paññ±ya abh±vato ayoniso ummujjanena niccanti-±din± vipariyesag±hino, tato eva kusalakiriy±ya v²riy±rambh±bh±vato kosajj±bhibh³t± sa½s±ravaµµato s²sa½ na ukkhipissant²ti tesa½ bhikkh³na½ pam±davih±ragarah±mukhena vaµµa½ dassetv± id±ni vivaµµa½ dassetu½, “tasm± rakkhitacittass±”ti dutiyag±tham±ha. Tattha tasm± rakkhitacittass±ti yasm± arakkhitacitto m±rassa yath±k±makaraº²yo hutv± sa½s±reyeva hoti, tasm± satisa½varena manacchaµµh±na½ indriy±na½ rakkhaºena pidahanena rakkhitacitto assa. Citte hi rakkhite cakkh±di-indriy±ni rakkhit±neva hont²ti. Samm±saªkappagocaroti yasm± micch±saªkappagocaro tath± tath± ayoniso vitakketv± n±n±vidh±ni micch±dassan±ni gaºhanto micch±diµµhihatena cittena m±rassa yath±k±makaraº²yo hoti, tasm± yonisomanasik±rena kamma½ karonto nekkhammasaªkapp±disamm±saªkappagocaro assa, jh±n±disampayutta½ samm±saªkappameva attano cittassa pavattiµµh±na½ kareyya. Samm±diµµhipurekkh±roti samm±saªkappagocarat±ya vidh³tamicch±dassano puretara½yeva kammassakat±lakkhaºa½, tato yath±bh³tañ±ºalakkhaºañca samm±diµµhi½ purato katv± pubbe vuttanayeneva s²lasam±dh²su yutto payutto vipassana½ ±rabhitv± saªkh±re sammasanto ñatv±na udayabbaya½ pañcasu up±d±nakkhandhesu samapaññ±s±ya ±k±rehi upp±danirodha½ vavatthapetv± udayabbayañ±ºamadhigantv± tato para½ bhaªg±nupassan±divasena vipassana½ ussukk±petv± anukkamena ariyamagga½ gaºhanto aggamaggena, thinamiddh±bhibh³ bhikkhu sabb± duggatiyo jaheti, eva½ so heµµhimamaggavajjh±na½ kiles±na½ paµhamameva pah²natt± diµµhivippayuttalobhasahagatacittupp±desu uppajjanakathinamiddh±na½ adhigatena arahattamaggena samucchindanato tadekaµµh±na½ m±n±d²nampi pah²natt± sabbaso bhinnakileso kh²º±savo bhikkhu tividhadukkhat±yogena duggatisaªkh±t± sabb±pi gatiyo ucchinnabhavam³latt± jahe, pajaheyya. T±sa½ parabh±ge nibb±ne patiµµheyy±ti attho.
Dutiyasuttavaººan± niµµhit±.