9. Sippasuttavaººan±
29. Navame ko nu kho, ±vuso, sippa½ j±n±t²ti, ±vuso, amhesu idha sannipatitesu ko nu j²vitanimitta½ sikkhitabbaµµhena “sippan”ti laddhan±ma½ ya½kiñci ±j²va½ vij±n±ti? Ko ki½ sippa½ sikkh²ti ko d²gharatta½ sipp±cariyakula½ payirup±sitv± ±gamato payogato ca hatthisipp±d²su ki½ sippa½ sikkhi? Katara½ sippa½ sipp±na½ agganti sabbasipp±na½ ag±rayhat±ya mahapphalat±ya akicchasiddhiy± ca katara½ sippa½ agga½ uttama½? Ya½ niss±ya sukhena sakk± j²vitunti adhipp±yo. Tatthekacceti tesu bhikkh³su ekacce bhikkh³. Ye hatth±cariyakul± pabbajit± te. Evam±ha½s³ti te eva½ bhaºi½su. Ito parampi “ekacce”ti vuttaµµh±ne eseva nayo. Hatthisippanti ya½ hatth²na½ pariggaºhanadamanas±raºarogatikicch±dibheda½ kattabba½, ta½ uddissa pavatta½ sabbampi sippa½ idha “hatthisippan”ti adhippeta½. Assasippanti etth±pi eseva nayo. Rathasippa½ pana rathayogg±na½ damanas±raº±dividh±navasena ceva rathassa karaºavasena ca veditabba½. Dhanusippanti iss±sasippa½, yo dhanubbedhoti vuccati. Tharusippanti sesa-±vudhasippa½. Mudd±sippanti hatthamudd±ya gaºanasippa½. Gaºanasippanti acchiddakagaºanasippa½. Saªkh±nasippanti saªkalanapaµupp±dan±divasena piº¹agaºanasippa½. Ta½ yassa paguºa½ hoti, so rukkhampi disv± “ettak±ni ettha paºº±n²”ti gaºitu½ j±n±ti. Lekh±sippanti n±n±k±rehi akkharalikhanasippa½, lipiñ±ºa½ v±. K±veyyasippanti attano cint±vasena v± parato paµiladdhasutavasena v±, “imassa ayamattho, eva½ na½ yojess±m²”ti eva½ atthavasena v±, kiñcideva kabba½ disv±, “tappaµibh±ga½ kabba½ kariss±m²”ti µh±nuppattikapaµibh±navasena v± cint±kavi-±d²na½ catunna½ kav²na½ kabbakaraºasippa½. Vuttañheta½ bhagavat±–
“Catt±rome, bhikkhave, kav²– cint±kavi, sutakavi, atthakavi, paµibh±nakav²”ti (a. ni. 4.231).
Lok±yatasippanti “k±ko seto aµµh²na½ setatt±, bal±k± ratt± lohitassa rattatt±”ti evam±dinayappavatta½ paralokanibb±n±na½ paµisedhaka½ vitaº¹asatthasippa½. Khattavijj±sippanti abbheyyam±surakkh±din²tisatthasippa½. Im±ni kira dv±dasa mah±sipp±ni n±ma. Tenev±ha tattha tattha “sipp±na½ aggan”ti. Etamattha½ viditv±ti eta½ sabbasipp±yatan±na½ j²vikatthat±ya vaµµadukkhato anissaraºabh±va½ s²l±d²na½yeva pana suparisuddh±na½ nissaraºabh±va½, ta½ samaªginoyeva ca bhikkhubh±va½ sabb±k±rato viditv± tadatthavibh±vana½ ima½ ud±na½ ud±nesi. Tattha asippaj²v²ti catunna½ taºhupp±d±na½ samucchedavikkhambhanena paccay±s±ya visositatt± ya½kiñci sippa½ upaniss±ya j²vika½ na kappet²ti asippaj²v², etena ±j²vap±risuddhis²la½ dasseti. Lah³ti appakiccat±ya sallahukavuttit±ya ca lahu abahulasambh±ro, etena catupaccayasantosasiddha½ subharata½ dasseti. Atthak±moti sadevakassa lokassa atthameva k±met²ti atthak±mo, etena satt±na½ anatthaparivajjanassa pak±sitatt± p±timokkhasa½varas²la½ dasseti p±º±tip±t±di-anatthaviramaºaparid²panato. Yatindriyoti cakkh±d²na½ channa½ indriy±na½ abhijjh±dyappavattito sa½yamena yatindriyo, etena indriyasa½varas²la½ vutta½. Sabbadhi vippamuttoti eva½ suparisuddhas²lo catupaccayasantose avaµµhito sappaccaya½ n±mar³pa½ pariggahetv± anicc±divasena saªkh±re sammasanto vipassana½ ussukk±petv± tato para½ paµip±µiy± pavattitehi cat³hi ariyamaggehi sa½yojan±na½ pah²natt± sabbadhi sabbattha bhav±d²su vippamutto. Anokas±r² amamo nir±soti tath± sabbadhi vippamuttatt± eva okasaªkh±tesu chasupi ±yatanesu taºh±bhisaraºassa abh±vena anokas±r², r³p±d²su katthaci mamaªk±r±bh±vato amamo, sabbena sabba½ an±s²sanato nir±so. Hitv± m±na½ ekacaro sa bhikkh³ti eva½bh³to ca so arahattamaggappattisamak±lameva anavasesa½ m±na½ hitv± pajahitv± ime bhikkh³ viya gaºasaªgaºika½ akatv± pavivekak±mat±ya taºh±sah±yavirahena ca sabbiriy±pathesu ekacaro, so sabbaso bhinnakilesatt± paramatthato bhikkhu n±ma. Ettha ca “asippaj²v²”ti-±din± lokiyaguº± kathit±, “sabbadhi vippamutto”ti-±din± lokuttaraguº± kathit±. Tattha asippaj²v²ti-±di “vibhave µhitasseva aya½ dhammo, na sippa½ niss±ya micch±j²vena j²vika½ kappentassa, tasm± sippesu s±raggahaºa½ vissajjetv± adhis²l±d²suyeva tumhehi sikkhitabban”ti dasseti.
Navamasuttavaººan± niµµhit±.