10. Bhaddiyasuttavaººan±
20. Dasame anupiy±yanti eva½ n±make nagare. Ambavaneti tassa nagarassa avid³re mallar±j³na½ eka½ ambavana½ ahosi, tattha mallar±j³hi bhagavato vih±ro k±rito, so “ambavanan”tveva vuccati. Anupiya½ gocarag±ma½ katv± tattha bhagav± viharati, tena vutta½ “anupiy±ya½ viharati ambavane”ti. Bhaddiyoti tassa therassa n±ma½. K±¼²godh±ya puttoti k±¼²godh± n±ma s±kiy±n² sakyar±jadev² ariyas±vik± ±gataphal± viññ±tas±san±, tass± aya½ putto. Tassa pabbajj±vidhi khandhake (c³¼ava. 330-331) ±gatova. So pabbajitv± vipassana½ paµµhapetv± na cirasseva cha¼abhiñño ahosi, terasapi dhutaªg±ni sam±d±ya vattati. Bhagavat± ca “etadagga½, bhikkhave, mama s±vak±na½ bhikkh³na½ uccakulik±na½, yadida½ bhaddiyo k±¼²godh±ya putto”ti (a. ni. 1.193) uccakulikabh±ve etadagge µhapito as²tiy± s±vak±na½ abbhantaro. Suññ±g±ragatoti “µhapetv± g±mañca g±m³pac±rañca avasesa½ araññan”ti vutta½ arañña½ rukkham³lañca µhapetv± añña½ pabbatakandar±di pabbajitas±ruppa½ niv±saµµh±na½ janasamb±dh±bh±vato idha suññ±g±ranti adhippeta½. Atha v± jh±nakaºµak±na½ sadd±na½ abh±vato vivitta½ ya½ kiñci ag±rampi suññ±g±ranti veditabba½. Ta½ suññ±g±ra½ upagato. Abhikkhaºanti bahula½. Ud±na½ ud±nes²ti so hi ±yasm± araññe div±vih±ra½ upagatopi rattiv±s³pagatopi yebhuyyena phalasam±pattisukhena nirodhasukhena ca v²tin±meti, tasm± ta½ sukha½ sandh±ya pubbe attan± anubh³ta½ sabhaya½ sapari¼±ha½ rajjasukha½ jigucchitv± “aho sukha½ aho sukhan”ti somanassasahita½ ñ±ºasamuµµh±na½ p²tisamuµµh±na½ samuggirati. Sutv±na nesa½ etadahos²ti nesa½ sambahul±na½ bhikkh³na½ tassa ±yasmato “aho sukha½, aho sukhan”ti ud±nentassa ud±na½ sutv± “nissa½saya½ esa anabhirato brahmacariya½ carat²”ti eva½ parivitakkita½ ahosi. Te bhikkh³ puthujjan± tassa ±yasmato vivekasukha½ sandh±ya ud±na½ aj±nant± eva½ amaññi½su, tena vutta½ “nissa½sayan”ti-±di. Tattha nissa½sayanti asandehena ekanten±ti attho. “Ya½ so pubbe ag±riyabh³to sam±no”ti p±¼i½ vatv± “anubhav²”ti vacanasesena keci attha½ vaººenti, apare “ya½ s±”ti paµhanti, “ya½sa pubbe ag±riyabh³tass±”ti pana p±¼i. Tattha ya½s±ti ya½ assa, sandhivasena hi ak±rasak±ralopo “eva½sa te (ma. ni. 1.23; a. ni. 6.58), puppha½s± uppajj²”ti-±d²su (p±r±. 36) viya. Tassattho– assa ±yasmato bhaddiyassa pabbajitato pubbe ag±riyabh³tassa gahaµµhassa sato ya½ rajjasukha½ anubh³ta½. S± tamanussaram±noti so ta½ sukha½ etarahi ukkaºµhanavasena anussaranto. Te bhikkh³ bhagavanta½ etadavocunti te sambahul± bhikkh³ ullapanasabh±vasaºµhit± tassa anuggahaº±dhipp±yena bhagavanta½ etadavocu½, na ujjh±navasena. Aññataranti n±magottena ap±kaµa½ eka½ bhikkhu½. ¾mantes²ti ±º±pesi te bhikkh³ saññ±petuk±mo. Evanti vacanasampaµiggahe, s±dh³ti attho. Puna evanti paµiññ±ya. Abhikkhaºa½ “aho sukha½, aho sukhan”ti ima½ ud±na½ ud±nes²ti yath± te bhikkh³ vadanti, ta½ eva½ tathev±ti attano ud±na½ paµij±n±ti. Ki½ pana tva½ bhaddiy±ti kasm± bhagav± pucchati, ki½ tassa citta½ na j±n±t²ti No na j±n±ti, teneva pana tamattha½ vad±petv± te bhikkh³ saññ±petu½ pucchati. Vuttañheta½– “j±nant±pi tath±gat± pucchanti, j±nant±pi na pucchant²”ti-±di. Atthavasanti k±raºa½. Antepureti itth±g±rassa sañcaraºaµµh±nabh³te r±jagehassa abbhantare, yattha r±j± nh±nabhojanasayan±di½ kappeti. Rakkh± susa½vihit±ti ±rakkh±dikatapurisehi gutti suµµhu samantato vihit±. Bahipi antepureti a¹¹akaraºaµµh±n±dike antepurato bahibh³te r±jagehe. Eva½ rakkhito gopito santoti eva½ r±jagehar±jadh±nirajjadesesu anto ca bahi ca anekesu µh±nesu anekasatehi susa½vihitarakkh±varaºaguttiy± mameva nibbhayattha½ ph±suvih±rattha½ rakkhito gopito sam±no. Bh²toti-±d²ni pad±ni aññamaññavevacan±ni. Atha v± bh²toti parar±j³hi bh±yam±no. Ubbiggoti sakarajjepi pakatito uppajjanakabhayubbegena ubbiggo calito. Ussaªk²ti “raññ± n±ma sabbak±la½ avissatthena bhavitabban”ti vacanena sabbattha aviss±savasena tesa½ tesa½ kiccakaraº²y±na½ paccayaparisaªk±ya ca uddhamukha½ saªkam±no. Utr±s²ti “santik±vacarehipi aj±nantasseva me kad±ci anattho bhaveyy±”ti uppannena sar²rakampa½ upp±danasamatthena t±sena utr±s². “Utrasto”tipi paµhanti. Vih±sinti eva½bh³to hutv± vihari½. Etarah²ti id±ni pabbajitak±lato paµµh±ya. Ekoti asah±yo, tena v³pakaµµhak±yata½ dasseti. Abh²toti-±d²na½ pad±na½ vuttavipariy±yena attho veditabbo. Bhay±dinimittassa pariggahassa ta½ nimittassa ca kilesassa abh±venevassa abh²t±dit±ti. Etena cittaviveka½ dasseti Appossukkoti sar²raguttiya½ nirussukko. Pannalomoti lomaha½supp±dakassa chambhitattassa abh±vena anuggatalomo. Padadvayenapi serivih±ra½ dasseti. Paradattavuttoti parehi dinnena c²var±din± vattam±no, etena sabbaso saªg±bh±vad²panamukhena anavasesabhayahetuviraha½ dasseti. Migabh³tena cetas±ti vissatthavih±rit±ya migassa viya j±tena cittena. Migo hi amanussapathe araññe vasam±no vissattho tiµµhati, nis²dati, nipajjati, yenak±mañca pakkamati appaµihatac±ro, eva½ ahampi vihar±m²ti dasseti. Vuttañheta½ paccekabuddhena–
“Migo araññamhi yath± abaddho,
yenicchaka½ gacchati gocar±ya;
viññ³ naro serita½ pekkham±no,
eko care khaggavis±ºakappo”ti. (Su. ni. 39; apa. thera 1.1.95).
Ima½ kho aha½, bhante, atthavasanti, bhante, bhagav± yadida½ mama etarahi parama½ vivekasukha½ phalasam±pattisukha½, idameva k±raºa½ sampassam±no “aho sukha½, aho sukhan”ti ud±na½ ud±nesinti. Etamatthanti eta½ bhaddiyattherassa puthujjanavisay±t²ta½ vivekasukhasaªkh±tamattha½ sabb±k±rato viditv±. Ima½ ud±nanti ida½ sahetukabhayasokavigam±nubh±vad²paka½ ud±na½ ud±nesi. Tattha yassantarato na santi kop±ti yassa ariyapuggalassa antarato abbhantare attano citte cittak±lussiyakaraºato cittappakop± r±g±dayo ±gh±tavatthu-±dik±raºabhedato anekabhed± dosakop± eva kop± na santi maggena pah²natt± na vijjanti. Ayañhi antarasaddo kiñc±pi “mañca tvañca kimantaran”ti-±d²su (sa½. ni. 1.228) k±raºe dissati, “antaraµµhake himap±tasamaye”ti-±d²su (mah±va. 346) vemajjhe, “antar± ca jetavana½ antar± ca s±vatthin”ti-±d²su (ud±. 13, 44) vivare, “bhayamantarato j±tan”ti-±d²su (itivu. 88; mah±ni. 5) citte, idh±pi citte eva daµµhabbo. Tena vutta½ “antarato attano citte”ti. Itibhav±bhavatañca v²tivattoti yasm± bhavoti sampatti, abhavoti vipatti. Tath± bhavoti vuddhi, abhavoti h±ni. Bhavoti v± sassata½, abhavoti ucchedo. Bhavoti v± puñña½, abhavoti p±pa½. Bhavoti v± sugati, abhavoti duggati. Bhavoti v± khuddako, abhavoti mahanto. Tasm± y± s± sampattivipattivu¹¹hih±nisassatucchedapuññap±pasugatiduggati- khuddakamahanta-upapattibhav±na½ vasena iti anekappak±r± bhav±bhavat± vuccati. Cat³hipi ariyamaggehi yath±sambhava½ tena tena nayena ta½ itibhav±bhavatañca v²tivatto atikkanto hoti. Atthavasena vibhatti vipariº±metabb±. Ta½ vigatabhayanti ta½ evar³pa½ yath±vuttaguºasamann±gata½ kh²º±sava½ cittakop±bh±vato itibhav±bhavasamatikkamato ca bhayahetuvigamena vigatabhaya½, vivekasukhena aggaphalasukhena ca sukhi½, vigatabhayatt± eva asoka½. Dev± n±nubhavanti dassan±y±ti adhigatamagge µhapetv± sabbepi upapattidev± v±yamant±pi cittac±radassanavasena dassan±ya daµµhu½ n±nubhavanti na abhisambhuºanti na sakkonti, pageva manuss±. Sekkh±pi hi puthujjan± viya arahato cittappavatti½ na j±nanti.
Dasamasuttavaººan± niµµhit±.
Niµµhit± ca mucalindavaggavaººan±.