7. Ekaputtakasuttavaººan±
17. Sattame ekaputtakoti eko putto, so ca anukampitabbaµµhena ekaputtako, piy±yitabbaµµhena piyo, manassa va¹¹hanaµµhena man±po. Sar²rasobh±sampattiy± v± dassan²yaµµhena piyo, s²l±c±rasampattiy± kaly±ºadhammat±ya man±po. Kaleti satte khepet²ti k±lo, maraºa½. Ta½ kato pattoti k±laªkato, k±lena v± maccun± kato naµµho adassana½ gatoti k±laªkato, matoti attho. Sambahul± up±sak±ti s±vatthiv±sino bah³ up±sak± mataputta-up±sakassa sahasok²bh±vena y±va ±¼±han± pacchato gantv± matasar²rassa kattabba½ k±retv± paµinivatt± yath±nivatth±va udaka½ otaritv± s²sa½nh±t± vatth±ni p²¼etv± anot±petv±va eka½ niv±setv± eka½ uttar±saªga½ katv± up±saka½ purato katv± “sokavinodana½ dhamma½ satthu santike soss±m±”ti bhagavanta½ upasaªkami½su. Tena vutta½ “allakes±”ti-±di. Tattha allavatth±ti udakena tintavatth±. Div± divass±ti divasassapi div±, majjhanhike k±leti attho. Yasm± j±nant±pi tath±gat± pucchanti j±nant±pi na pucchanti. K±la½ viditv± pucchanti, k±la½ viditv± na pucchanti, tasm± j±nantoyeva bhagav± kath±samuµµh±panattha½ pucchanto “ki½ nu kho tumhe up±sak±”ti-±dim±ha. Tassattho– tumhe up±sak± aññesu divasesu mama santika½ ±gacchant± ot±pitasuddhavatth± s±yanhe ±gacchatha, ajja pana allavatth± allakes± µhitamajjhanhike k±le idh±gat±, ta½ ki½ k±raºanti. Tena mayanti tena puttaviyogajanitacittasant±pena balavasok±bhibh³tat±ya eva½bh³t± maya½ idh³pasaªkamant±ti. Etamattha½ viditv±ti piyavatthusambhav± sokadukkhadomanass±dayo, asati piyavatthusmi½ sabbaso ete na sant²ti etamattha½ sabb±k±rato j±nitv± tadatthappak±sana½ ima½ ud±na½ ud±nesi. Tattha piyar³pass±dagadhit±seti piyasabh±vesu r³pakkhandh±d²su sukhavedanass±dena gadhit± paµibaddhacitt±. Gadhit±seti hi gadhit±-iccevattho. Seti v± nip±tamatta½. Piyar³p± n±ma cakkh±dayo puttad±r±dayo ca. Vuttañheta½– “kiñca loke piyar³pa½ s±tar³pa½ cakkhu loke …pe… dhammataºh± loke piyar³pa½ s±tar³pan”ti (c³¼ani. hemakam±ºavapucch±niddesa 55).
“Khetta½ vatthu½ hirañña½ v±, gavassa½ d±saporisa½;
thiyo bandh³ puthu k±me, yo naro anugijjhat²”ti ca. (Su. ni. 775).
Tasm± tesu piyar³pesu ass±dena giddh± mucchit± ajjh±pann±ti attho. Ke pana te piyar³pass±dagadhit±ti te dasseti “devak±y± puthumanuss± c±”ti, c±tumah±r±jik±dayo bahudevasam³h± ceva jambud²pak±dik± bahumanuss± ca. Agh±vinoti k±yikacetasikadukkhena dukkhit±. Parijunn±ti jar±rog±divipattiy± yobban±rogy±disampattito parih²n±. Yath±l±bhavasena v±yamattho devamanussesu veditabbo. Atha v± k±mañcekantasukhasamappit±na½ dev±na½ dukkhajar±rog± na sambhavanti, tadanativattasabh±vat±ya pana tepi “agh±vino”ti “parijunn±”ti ca vutt±. Tesampi v± pubbanimittuppattiy± paµicchannajar±ya cetasikarogassa ca vasena dukkh±d²na½ sambhavo veditabbo. Maccur±jassa vasa½ gacchant²ti piyavatthuvisay±ya taºh±ya appah²natt± punappuna½ gabbh³pagamanato dh±tuttayissarat±ya maccur±jasaªkh±tassa maraºassa vasa½ hatthameva gacchanti. Ett±vat± vaµµa½ dassetv± id±ni “ye ve div±”ti-±din± vivaµµa½ dasseti. Tattha ye ve div± ca ratto ca appamatt±ti “divasa½ caªkamena nisajj±ya ±varaº²yehi dhammehi citta½ parisodhet²”ti-±din± vuttanayena divasabh±ge rattibh±ge ca da¼ha½ appamatt± appam±dappaµipada½ p³renti. Jahanti piyar³panti catusaccakammaµµh±nabh±vana½ ussukk±petv± ariyamagg±dhigamena piyar³pa½ piyaj±tika½ cakkh±dipiyavatthu½ tappaµibaddhachandar±gajahanena jahanti. Te ve khaºanti agham³la½, maccuno ±misa½ durativattanti te ariyapuggal± aghassa vaµµadukkhassa m³labh³ta½, maccun± maraºena ±masitabbato ±misa½, ito bahiddh± kehicipi samaºabr±hmaºehi nivattitu½ asakkuºeyyat±ya durativatta½, saha avijj±ya taºha½ ariyamaggañ±ºakud±lena khaºanti, lesamattampi anavasesant± umm³layant²ti. Sv±yamattho–
“Appam±do amatapada½, pam±do maccuno pada½;
appamatt± na m²yanti, ye pamatt± yath± mat±”ti. (Dha. pa. 21)–
¾d²hi suttapadehi vitth±retabboti.
Sattamasuttavaººan± niµµhit±.