7. Ajakal±pakasuttavaººan±
7. Sattame p±v±yanti eva½n±make mallar±j³na½ nagare. Ajakal±pake cetiyeti ajakal±pakena n±ma yakkhena pariggahitatt± “ajakal±pakan”ti laddhan±me manuss±na½ citt²kataµµh±ne So kira yakkho aje kal±pe katv± bandhanena ajakoµµh±sena saddhi½ bali½ paµicchati, na aññath±, tasm± “ajakal±pako”ti paññ±yittha. Keci pan±hu– ajake viya satte l±pet²ti ajakal±pakoti. Tassa kira satt± bali½ upanetv± yad± ajasadda½ katv± bali½ upaharanti, tad± so tussati, tasm± “ajakal±pako”ti vuccat²ti. So pana yakkho ±nubh±vasampanno kakkha¼o pharuso tattha ca sannihito, tasm± ta½ µh±na½ manuss± citti½ karonti, k±lena k±la½ bali½ upaharanti. Tena vutta½ “ajakal±pake cetiye”ti. Ajakal±pakassa yakkhassa bhavaneti tassa yakkhassa vim±ne. Tad± kira satth± ta½ yakkha½ dametuk±mo s±yanhasamaye eko adutiyo pattac²vara½ ±d±ya ajakal±pakassa yakkhassa bhavanadv±ra½ gantv± tassa dov±rika½ bhavanapavisanatth±ya y±ci. So “kakkha¼o, bhante, ajakal±pako yakkho, samaºoti v± br±hmaºoti v± g±rava½ na karoti, tasm± tumhe eva j±n±tha, mayha½ pana tassa an±rocana½ na yuttan”ti t±vadeva yakkhasam±gama½ gatassa ajakal±pakassa santika½ v±tavegena agam±si. Satth± antobhavana½ pavisitv± ajakal±pakassa nis²danamaº¹ape paññatt±sane nis²di. Yakkhassa orodh± satth±ra½ upasaªkamitv± vanditv± ekamanta½ aµµha½su. Satth± t±sa½ k±layutta½ dhammi½ katha½ kathesi. Tena vutta½– “p±v±ya½ viharati ajakal±pake cetiye ajakal±pakassa yakkhassa bhavane”ti. Tasmi½ samaye s±t±girahemavat± ajakal±pakassa bhavanamatthakena yakkhasam±gama½ gacchant± attano gamane asampajjam±ne “ki½ nu kho k±raºan”ti ±vajjent± satth±ra½ ajakal±pakassa bhavane nisinna½ disv± tattha gantv± bhagavanta½ vanditv± “maya½, bhante, yakkhasam±gama½ gamiss±m±”ti ±pucchitv± padakkhiºa½ katv± gat± yakkhasannip±te ajakal±paka½ disv± tuµµhi½ pavedayi½su “l±bh± te, ±vuso, ajakal±paka, yassa te bhavane sadevake loke aggapuggalo bhagav± nisinno, upasaªkamitv± bhagavanta½ payirup±sassu, dhammañca suº±h²”ti. So tesa½ katha½ sutv± “ime tassa muº¹akassa samaºakassa mama bhavane nisinnabh±va½ kathent²”ti kodh±bhibh³to hutv± “ajja mayha½ tena samaºena saddhi½ saªg±mo bhavissat²”ti cintetv± yakkhasannip±tato uµµhahitv± dakkhiºa½ p±da½ ukkhipitv± saµµhiyojanamatta½ pabbatak³µa½ akkami, ta½ bhijjitv± dvidh± ahosi. Sesa½ ettha ya½ vattabba½, ta½ ±¼avakasuttavaººan±ya½ (sa½. ni. aµµha. 1.1.246) ±gatanayeneva veditabba½. Ajakal±pakassa sam±gamo hi ±¼avakasam±gamasadisova µhapetv± pañhakaraºa½ vissajjana½ bhavanato tikkhattu½ nikkhamana½ pavesanañca. Ajakal±pako hi ±gacchantoyeva “etehiyeva ta½ samaºa½ pal±pess±m²”ti v±tamaº¹al±dike navavasse samuµµh±petv± tehi bhagavato calanamattampi k±tu½ asakkonto n±n±vidhappaharaºahatthe ativiya bhay±nakar³pe bh³tagaºe nimminitv± tehi saddhi½ bhagavanta½ upasaªkamitv± antanteneva caranto sabbaratti½ n±nappak±ra½ vippak±ra½ katv±pi bhagavato kiñci kesaggamattampi nisinnaµµh±nato calana½ k±tu½ n±sakkhi. Kevala½ pana “aya½ samaºo ma½ an±pucch± mayha½ bhavana½ pavisitv± nis²dat²”ti kodhavasena pajjali. Athassa bhagav± cittappavatti½ ñatv± “seyyath±pi n±ma caº¹assa kukkurassa n±s±ya pitta½ bhindeyya, eva½ so bhiyyosomatt±ya caº¹ataro assa, evamev±ya½ yakkho mayi idha nisinne citta½ pad³seti, ya½n³n±ha½ bahi nikkhameyyan”ti sayameva bhavanato nikkhamitv± abbhok±se nis²di. Tena vutta½– “tena kho pana samayena bhagav± rattandhak±ratimis±ya½ abbhok±se nisinno hot²”ti. Tattha rattandhak±ratimis±yanti rattiya½ andhakaraºatamasi, cakkhuviññ±ºuppattivirahite bahalandhak±reti attho. Caturaªgasamann±gato kira tad± andhak±ro pavatt²ti. Devoti megho ekameka½ phusitaka½ udakabindu½ p±teti. Atha yakkho “imin± saddena t±setv± ima½ samaºa½ pal±pess±m²”ti bhagavato sam²pa½ gantv± “akkulo”ti-±din± ta½ bhi½sana½ ak±si. Tena vutta½ “atha kho ajakal±pako”ti-±di. Tattha bhayanti cittutr±sa½, chambhitattanti ³rutthambhakasar²rassa chambhitabh±va½. Lomaha½santi lom±na½ pahaµµhabh±va½, t²hipi padehi bhayuppattimeva dasseti. Upasaªkam²ti kasm± pan±ya½ evamadhipp±yo upasaªkami, nanu pubbe attan± k±tabba½ vippak±ra½ ak±s²ti? Saccamak±si, ta½ panesa “antobhavane khemaµµh±ne thirabh³miya½ µhitassa na kiñci k±tu½ asakkhi, id±ni bahi µhita½ eva½ bhi½s±petv± pal±petu½ sakk±”ti maññam±no upasaªkami. Ayañhi yakkho attano bhavana½ “thirabh³m²”ti maññati, “tattha µhitatt± aya½ samaºo na bh±yat²”ti ca. Tikkhattu½ “akkulo pakkulo”ti akkulapakkulika½ ak±s²ti tayo v±re “akkulo pakkulo”ti bhi½s±petuk±mat±ya evar³pa½ sadda½ ak±si. Anukaraºasaddo hi aya½. Tad± hi so yakkho sineru½ ukkhipanto viya mah±pathavi½ parivattento viya ca mahat± uss±hena asanisatasaddasaªgh±µa½ viya ekasmi½ µh±ne puñj²kata½ hutv± viniccharanta½ dis±gaj±na½ hatthigajjita½, kesaras²h±na½ s²haninn±da½ yakkh±na½ hi½k±rasadda½, bh³t±na½ aµµah±sa½, asur±na½ apphoµanaghosa½ indassa devarañño vajiraniggh±tanigghosa½, attano gambh²rat±ya vipph±rikat±ya bhay±nakat±ya ca avasesasadda½ avahasantamiva abhibhavantamiva ca kappavuµµh±namah±v±tamaº¹alik±ya vinigghosa½ puthujjan±na½ hadaya½ ph±lenta½ viya mahanta½ paµibhayanigghosa½ abyattakkhara½ tikkhattu½ attano yakkhagajjita½ gajji “etena ima½ samaºa½ bhi½s±petv± pal±pess±m²”ti. Ya½ ya½ niccharati, tena tena pabbat± papaµika½ muñci½su, vanappatijeµµhake up±d±ya sabbesu rukkhalat±gumbesu pattaphalapupph±ni s²dayi½su, tiyojanasahassavitthatopi himavantapabbatar±j± saªkampi sampakampi sampavedhi, bhummadevat± ±di½ katv± yebhuyyena devat±nampi ahudeva bhaya½ chambhitatta½ lomaha½so, pageva manuss±na½. Aññesañca apadadvipadacatuppad±na½ mah±pathaviy± undriyanak±lo viya mahat² vibhi½sanak± ahosi, sakalasmi½ jambud²patale mahanta½ kol±hala½ udap±di. Bhagav± pana ta½ sadda½ “kim²”ti amaññam±no niccalo nis²di, “m± kassaci imin± antar±yo hot³”ti adhiµµh±si. Yasm± pana so saddo “akkula pakkula” iti imin± ±k±rena satt±na½ sotapatha½ agam±si, tasm± tassa anukaraºavasena “akkulo pakkulo”ti, yakkhassa ca tassa½ nigghosanicch±raº±ya½ akkulapakkulakaraºa½ atth²ti katv± “akkulapakkulika½ ak±s²”ti saªgaha½ ±ropayi½su. Keci pana “±kulaby±kula iti padadvayassa pariy±y±bhidh±navasena akkulo bakkuloti aya½ saddo vutto”ti vadanti yath± “eka½ ekakan”ti. Yasm± ekav±ra½ j±to paµhamuppattivaseneva nibbattatt± ±kuloti ±di-attho ±k±ro, tassa ca kak±r±gama½ katv± rassatta½ katanti. Dve v±re pana j±to bakkulo, kulasaddo cettha j±tipariy±yo kola½koloti-±d²su viya. Vutta-adhipp±y±nuvidh±y² ca saddappayogoti paµhamena padena jal±bujas²habyaggh±dayo, dutiyena aº¹aja-±s²visakaºhasapp±dayo vuccanti, tasm± s²h±diko viya ±s²vis±diko viya ca “aha½ te j²vitah±rako”ti ima½ attha½ yakkho padadvayena dasset²ti aññe. Apare pana “akkhulo bhakkhulo”ti p±¼i½ vatv± “akkhetu½ khepetu½ vin±setu½ ulati pavattet²ti akkhulo, bhakkhitu½ kh±ditu½ ulat²ti bhakkhulo. Ko paneso? Yakkharakkhasapis±cas²habyaggh±d²su aññataro yo koci manuss±na½ anatth±vaho”ti tassa attha½ vadanti. Idh±pi pubbe vuttanayeneva adhipp±yayojan± veditabb±. Eso te, samaºa, pis±coti “ambho, samaºa, tava pisit±sano pis±co upaµµhito”ti mahanta½ bheravar³pa½ abhinimminitv± bhagavato purato µhatv± att±na½ sandh±ya yakkho vadati. Etamattha½ viditv±ti eta½ tena yakkhena k±yav±c±hi pavattiyam±na½ vippak±ra½. Tena ca attano anabhibhavan²yassa hetubh³ta½ lokadhammesu nirupakkilesata½ sabb±k±rato viditv±. T±ya½ vel±yanti tassa½ vippak±rakaraºavel±ya½. Ima½ ud±nanti ta½ vippak±ra½ agaºetv± assa agaºanahetubh³ta½ dhamm±nubh±vad²paka½ ima½ ud±na½ ud±nesi. Tattha yad± sakesu dhammes³ti yasmi½ k±le saka-attabh±vasaªkh±tesu pañcasu up±d±nakkhandhadhammesu. P±rag³ti pariññ±bhisamayap±rip³rivasena p±raªgato, tatoyeva tesa½ hetubh³te samudaye, tadappavattilakkhaºe nirodhe, nirodhag±miniy± paµipad±ya ca pah±nasacchikiriy±bh±van±bhisamayap±rip³rivasena p±ragato. Hoti br±hmaºoti eva½ sabbaso b±hitap±patt± br±hmaºo n±ma hoti, sabbaso saka-attabh±v±vabodhanepi catusacc±bhisamayo hoti. Vuttañceta½– “imasmi½yeva by±mamatte ka¼evare sasaññimhi samanake lokañca lokasamudayañca paññapem²”ti-±di (sa½. ni. 1.107; a. ni. 4.45). Atha v± sakesu dhammes³ti attano dhammesu, attano dhamm± n±ma atthak±massa puggalassa s²l±didhamm±. S²lasam±dhipaññ±vimutti-±dayo hi vod±nadhamm± ekantahitasukhasamp±danena purisassa attano dhamm± n±ma, na anatth±vah± sa½kilesadhamm± viya asakadhamm±. P±rag³ti tesa½ s²l±d²na½ p±rip³riy± p±ra½ pariyanta½ gato. Tattha s²la½ t±va lokiyalokuttaravasena duvidha½. Tesu lokiya½ pubbabh±gas²la½. Ta½ saªkhepato p±timokkhasa½var±divasena catubbidha½, vitth±rato pana anekappabheda½. Lokuttara½ maggaphalavasena duvidha½, atthato samm±v±c±samm±kammantasamm±-±j²v±. Yath± ca s²la½, tath± sam±dhipaññ± ca lokiyalokuttaravasena duvidh±. Tattha lokiyasam±dhi saha upac±rena aµµha sam±pattiyo, lokuttarasam±dhi maggapariy±panno Paññ±pi lokiy± sutamay±, cint±may±, bh±van±may± ca s±sav±, lokuttar± pana maggasampayutt± phalasampayutt± ca. Vimutti n±ma phalavimutti nibb±nañca, tasm± s± lokuttar±va. Vimuttiñ±ºadassana½ lokiyameva, ta½ ek³nav²satividha½ paccavekkhaºañ±ºabh±vato. Eva½ etesa½ s²l±didhamm±na½ attano sant±ne arahattaphal±dhigamena anavasesato nibbattap±rip³riy± p±ra½ pariyanta½ gatoti sakesu dhammesu p±rag³. Atha v± sot±pattiphal±dhigamena s²lasmi½ p±rag³. So hi “s²lesu parip³rak±r²”ti vutto, sot±pannaggahaºeneva cettha sakad±g±m²pi gahito hoti. An±g±miphal±dhigamena sam±dhismi½ p±rag³. So hi “sam±dhismi½ parip³rak±r²”ti vutto. Arahattaphal±dhigamena itaresu t²su p±rag³. Arah± hi paññ±vepullappattiy± aggabh³t±ya akupp±ya cetovimuttiy± adhigatatt± paccavekkhaºañ±ºassa ca pariyos±nagamanato paññ±vimuttivimuttiñ±ºadassanesu p±rag³ n±ma hoti. Eva½ sabbath±pi cat³su ariyasaccesu catumaggavasena pariññ±diso¼asavidh±ya kiccanipphattiy± yath±vuttesu tasmi½ tasmi½ k±le sakesu dhammesu p±ragato. Hoti br±hmaºoti tad± so b±hitap±padhammat±ya paramatthabr±hmaºo hoti. Atha eta½ pis±cañca, pakkulañc±tivattat²ti tato yath±vuttap±ragamanato atha pacch±, ajakal±paka, eta½ tay± dassita½ pisit±sanattham±gata½ pis±ca½ bhayajananattha½ samuµµh±pita½ akkulapakkulikañca ativattati, atikkamati, abhibhavati, ta½ na bh±yat²ti attho. Ayampi g±th± arahattameva ullapitv± kathit±. Atha ajakal±pako attan± katena tath±r³penapi paµibhayar³pena vibhi½sanena akampan²yassa bhagavato ta½ t±dibh±va½ disv± “aho acchariyamanussovat±yan”ti pasannam±naso pothujjanik±ya saddh±ya attani niviµµhabh±va½ vibh±vento satthu sammukh± up±sakatta½ pavedesi.
Sattamasuttavaººan± niµµhit±.