5. Br±hmaºasuttavaººan±
5. Pañcame s±vatthiyanti eva½n±make nagare. Tañhi savatthassa n±ma isino niv±saµµh±ne m±pitatt± s±vatth²ti vuccati, yath± k±kand², m±kand²ti. Eva½ t±va akkharacintak±. Aµµhakath±cariy± pana bhaºanti– ya½kiñci manuss±na½ upabhogaparibhoga½ sabbamettha atth²ti s±vatthi. Satthasam±yoge ca kimettha bhaº¹amatth²ti pucchite sabbamatth²tipi vacana½ up±d±ya s±vatth²ti.
“Sabbad± sabb³pakaraºa½, s±vatthiya½ samohita½;
tasm± sabbamup±d±ya, s±vatth²ti pavuccat²”ti. (Ma. ni. aµµha. 1.14).
Tassa½ s±vatthiya½, sam²patthe ceta½ bhummavacana½. Jetavaneti attano paccatthike jin±t²ti jeto, raññ± v± paccatthikajane jite j±toti jeto, maªgalakamyat±ya v± tassa eva½ n±mameva katanti jeto. Vanayat²ti vana½, attano sampattiy± satt±na½ attani bhatti½ karoti upp±det²ti attho. Vanuke iti v± vana½, n±n±vidhakusumagandhasammodamattakokil±divihaªgavirut±l±pehi mandam±rutacalitarukkhas±kh±pallavahatthehi ca “etha ma½ paribhuñjath±”ti p±ºino y±cati viy±ti attho. Jetassa vana½ jetavana½. Tañhi jetena kum±rena ropita½ sa½vaddhita½ parip±lita½. Sova tassa s±m² ahosi, tasm± jetavananti vuccati, tasmi½ jetavane. An±thapiº¹ikassa ±r±meti m±t±pit³hi gahitan±mavasena sudatto n±ma so mah±seµµhi, sabbak±masamiddhit±ya pana vigatamalamaccherat±ya karuº±diguºasamaªgit±ya ca niccak±la½ an±th±na½ piº¹a½ deti, tasm± an±thapiº¹ikoti vuccati. ¾ramanti ettha p±ºino visesena pabbajit±ti ±r±mo, pupphaphal±disobh±ya n±tid³ran±cc±sannat±dipañcavidhasen±sanaªgasampattiy± ca tato tato ±gamma ramanti abhiramanti anukkaºµhit± hutv± vasant²ti attho. Vuttappak±r±ya v± sampattiy± tattha tattha gatepi attano abbhantara½yeva ±netv± ramet²ti ±r±mo. So hi an±thapiº¹ikena gahapatin± jetassa r±jakum±rassa hatthato aµµh±rasahi hiraññakoµ²hi koµisanth±rena kiºitv± aµµh±rasahi hiraññakoµ²hi sen±san±ni k±r±petv± aµµh±rasahi hiraññakoµ²hi vih±ramaha½ niµµh±petv± eva½ catupaññ±sahiraññakoµiparicc±gena buddhappamukhassa saªghassa niyy±tito, tasm± “an±thapiº¹ikassa ±r±mo”ti vuccati. Tasmi½ an±thapiº¹ikassa ±r±me. Ettha ca “jetavane”ti vacana½ purimas±miparikittana½, “an±thapiº¹ikassa ±r±me”ti pacchimas±miparikittana½. Ubhayampi dvinna½ paricc±gavisesaparid²panena puññak±m±na½ ±yati½ diµµh±nugati-±pajjanattha½. Tattha hi dv±rakoµµhakap±s±dakaraºavasena bh³mivikkayaladdh± aµµh±rasa hiraññakoµiyo anekakoµi-agghanak± rukkh± ca jetassa paricc±go, catupaññ±sa koµiyo an±thapiº¹ikassa. Iti tesa½ paricc±gaparikittanena “eva½ puññak±m± puññ±ni karont²”ti dassento dhammabhaº¹±g±riko aññepi puññak±me tesa½ diµµh±nugati-±pajjane niyojet²ti. Tattha siy±– yadi t±va bhagav± s±vatthiya½ viharati, “jetavane”ti na vattabba½. Atha jetavane viharati, “s±vatthiyan”ti na vattabba½. Na hi sakk± ubhayattha eka½ samaya½ viharitunti. Na kho paneta½ eva½ daµµhabba½, nanu avocumh± “sam²patthe eta½ bhummavacanan”ti. Tasm± yadida½ s±vatthiy± sam²pe jetavana½, tattha viharanto “s±vatthiya½ viharati jetavane”ti vutto. Gocarag±manidassanattha½ hissa s±vatthivacana½, pabbajit±nur³paniv±saµµh±nadassanattha½ sesavacananti. ¾yasm± ca s±riputtoti-±d²su ±yasm±ti piyavacana½. Casaddo samuccayattho. R³pas±riy± n±ma br±hmaºiy± puttoti s±riputto. Mah±moggall±noti p³j±vacana½. Guºavisesehi mahanto moggall±noti hi mah±moggall±no. Revatoti khadiravanikarevato, na kaªkh±revato. Ekasmiñhi divase bhagav± rattas±ºiparikkhitto viya suvaººay³po, pav±¼adhajapariv±rito viya suvaººapabbato, navutiha½sasahassapariv±rito viya dhataraµµho ha½sar±j±, sattaratanasamujjal±ya caturaªginiy± sen±ya pariv±rito viya cakkavatti r±j±, mah±bhikkhusaªghaparivuto gaganamajjhe canda½ uµµh±pento viya catunna½ paris±na½ majjhe dhamma½ desento nisinno hoti. Tasmi½ samaye ime aggas±vak± mah±s±vak± ca bhagavato p±de vandanatth±ya upasaªkami½su. Bhikkh³ ±mantes²ti att±na½ pariv±retv± nisinnabhikkh³ te ±gacchante dassetv± abh±si. Bhagav± hi te ±yasmante s²lasam±dhipaññ±diguºasampanne paramena upasamena samann±gate param±ya ±kappasampattiy± yutte upasaªkamante passitv± pasannam±naso tesa½ guºavisesaparikittanattha½ bhikkh³ ±mantesi “ete, bhikkhave, br±hmaº± ±gacchanti, ete, bhikkhave, br±hmaº± ±gacchant²”ti. Pas±davasena eta½ ±me¹ita½, pasa½s±vasen±tipi vattu½ yutta½. Eva½ vutteti eva½ bhagavat± te ±yasmante “br±hmaº±”ti vutte. Aññataroti n±magottena ap±kaµo, tassa½ paris±ya½ nisinno eko bhikkhu. Br±hmaºaj±tikoti br±hmaºakule j±to. So hi u¼±rabhog± br±hmaºamah±s±lakul± pabbajito. Tassa kira eva½ ahosi “ime lokiy± ubhatosuj±tiy± br±hmaºasikkh±nipphattiy± ca br±hmaºo hoti, na aññath±ti vadanti, bhagav± ca ete ±yasmante br±hmaº±ti vadati, hand±ha½ bhagavanta½ br±hmaºalakkhaºa½ puccheyyan”ti etadatthameva hi bhagav± tad± te there “br±hmaº±”ti abh±si. Brahma½ aºat²ti br±hmaºoti hi j±tibr±hmaº±na½ nibbacana½. Ariy± pana b±hitap±pat±ya br±hmaº±. Vuttañheta½– “b±hitap±poti br±hmaºo, samacariy± samaºoti vuccat²”ti (dha. pa. 388). Vakkhati ca “b±hitv± p±pake dhamme”ti. Etamattha½ viditv±ti eta½ br±hmaºasaddassa paramatthato sikh±pattamattha½ j±nitv±. Ima½ ud±nanti ima½ paramatthabr±hmaºabh±vad²paka½ ud±na½ ud±nesi. Tattha b±hitv±ti bahi katv±, attano sant±nato n²haritv± samucchedappah±navasena pajahitv±ti attho. P±pake dhammeti l±make dhamme, duccaritavasena tividhaduccaritadhamme, cittupp±davasena dv±das±kusalacittupp±de, kammapathavasena das±kusalakammapathe, pavattibhedavasena anekabhedabhinne sabbepi akusaladhammeti attho. Ye caranti sad± sat±ti ye sativepullappattat±ya sabbak±la½ r³p±d²su chasupi ±rammaºesu satatavih±ravasena sat± satimanto hutv± cat³hi iriy±pathehi caranti. Satiggahaºeneva cettha sampajaññampi gahitanti veditabba½. Kh²ºasa½yojan±ti cat³hipi ariyamaggehi dasavidhassa sa½yojanassa samucchinnatt± parikkh²ºasa½yojan±. Buddh±ti catusaccasambodhena buddh±. Te ca pana s±vakabuddh±, paccekabuddh± samm±sambuddh±ti tividh±, tesu idha s±vakabuddh± adhippet±. Te ve lokasmi br±hmaº±ti te seµµhatthena br±hmaºasaªkh±te dhamme ariy±ya j±tiy± j±t±, br±hmaºabh³tassa v± bhagavato orasaputt±ti imasmi½ sattaloke paramatthato br±hmaº± n±ma, na j±tigottamattehi, na jaµ±dh±raº±dimattena v±ti attho. Eva½ imesu dv²su suttesu br±hmaºakar± dhamm± arahatta½ p±petv± kathit±, n±najjh±sayat±ya pana satt±na½ desan±vil±sena abhil±pan±nattena desan±n±natta½ veditabba½.
Pañcamasuttavaººan± niµµhit±.