4. An±thapiŗ¹ikaseµµhivatthu

P±popi passat² bhadranti ima½ dhammadesana½ satth± jetavane viharanto an±thapiŗ¹ika½ ±rabbha kathesi.
An±thapiŗ¹iko hi vih±rameva uddissa catupaŗŗ±sakoµidhana½ buddhas±sane vikiritv± satthari jetavane viharante devasika½ t²ŗi mah±-upaµµh±n±ni gacchati, gacchanto ca “ki½ nu kho ±d±ya ±gatoti s±maŗer± v± dahar± v± hatthampi me olokeyyun”ti tucchahattho n±ma na gatapubbo. P±tova gacchanto y±gu½ g±h±petv±va gacchati, katap±tar±so sappinavan²t±d²ni bhesajj±ni. S±yanhasamaye m±l±gandhavilepanavatth±d²ni g±h±petv± gacchati. Eva½ niccak±lameva divase divase d±na½ datv± s²la½ rakkhati. Aparabh±ge dhana½ parikkhaya½ gacchati. Voh±r³paj²vinopissa hatthato aµµh±rasakoµidhana½ iŗa½ gaŗhi½su, kulasantak±pissa aµµh±rasahirańńakoµiyo, nad²t²re nidahitv± µhapit± udakena k³le bhinne mah±samudda½ pavisi½su. Evamassa anupubbena dhana½ parikkhaya½ agam±si. So eva½bh³topi saŖghassa d±na½ detiyeva, paŗ²ta½ pana katv± d±tu½ na sakkoti.
So ekadivasa½ satth±r± “d²yati pana te, gahapati, kule d±nan”ti vutte “d²yati, bhante, tańca kho kaŗ±jaka½ bilaŖgadutiyan”ti ±ha. Atha na½ satth±, “gahapati, ‘l³kha½ d±na½ dem²’ti m± cintayi. Cittasmińhi paŗ²te buddh±d²na½ dinnad±na½ l³kha½ n±ma natthi, apica tva½ aµµhanna½ ariyapuggal±na½ d±na½ desi, aha½ pana vel±mak±le sakalajambud²pa½ unnaŖgala½ katv± mah±d±na½ pavattayam±nopi tisaraŗagatampi kańci n±lattha½, dakkhiŗeyy± n±ma eva½ dullabh±. Tasm± ‘l³kha½ me d±nan’ti m± cintay²”ti vatv± vel±masuttamassa (a. ni. 9.20) kathesi. Athassa dv±rakoµµhake adhivatth± devat± satthari ceva satthus±vakesu ca geha½ pavisantesu tesa½ tejena saŗµh±tu½ asakkont², “yath± ime ima½ geha½ na pavisanti, tath± gahapati½ paribhindiss±m²”ti ta½ vattuk±m±pi issarak±le kińci vattu½ n±sakkhi, id±ni “pan±ya½ duggato gaŗhissati me vacanan”ti rattibh±ge seµµhissa sirigabbha½ pavisitv± ±k±se aµµh±si. Atha seµµhi na½ disv± “ko eso”ti ±ha. Aha½ te mah±seµµhi catutthadv±rakoµµhake adhivatth± devat±, tuyha½ ov±dad±natth±ya ±gat±ti. Tena hi ovadeh²ti. Mah±seµµhi tay± pacchimak±la½ anoloketv±va samaŗassa gotamassa s±sane bahu½ dhana½ vippakiŗŗa½, id±ni duggato hutv±pi ta½ na muńcasiyeva, eva½ vattam±no katip±heneva gh±sacch±danamattampi na labhissasi ki½ te samaŗena gotamena, atiparicc±gato oramitv± kammante payojento kuµumba½ saŗµh±peh²ti. Aya½ me tay± dinna-ov±doti. ¾ma, seµµh²ti. Gaccha, n±ha½ t±dis²na½ satenapi sahassenapi satasahassenapi sakk± kampetu½, ayutta½ te vutta½, ka½ tay± mama gehe vasam±n±ya, s²gha½ s²gha½ me ghar± nikkham±h²ti. S± sot±pannassa ariyas±vakassa vacana½ sutv± µh±tu½ asakkont² d±rake ±d±ya nikkhami, nikkhamitv± ca pana ańńattha vasanaµµh±na½ alabham±n± “seµµhi½ kham±petv± tattheva vasiss±m²”ti nagaraparigg±haka½ devaputta½ upasaŖkamitv± attan± kat±par±dha½ ±cikkhitv± “ehi, ma½ seµµhissa santika½ netv± kham±petv± vasanaµµh±na½ d±peh²”ti ±ha. So “ayutta½ tay± vutta½, n±ha½ tassa santika½ gantu½ ussah±m²”ti ta½ paµikkhipi. S± catunna½ mah±r±j±na½ santika½ gantv± tehipi paµikkhitt± sakka½ devar±j±na½ upasaŖkamitv± ta½ pavatti½ ±cikkhitv±, “aha½, deva, vasanaµµh±na½ alabham±n± d±rake hatthena gahetv± an±th± vicar±mi, vasanaµµh±na½ me d±peh²”ti suµµhutara½ y±ci.
Atha na½ so “ahampi tava k±raŗ± seµµhi½ vattu½ na sakkhiss±mi, eka½ pana te up±ya½ kathess±m²”ti ±ha. S±dhu, deva, katheh²ti. Gaccha, seµµhino ±yuttakavesa½ gahetv± seµµhissa hatthato paŗŗa½ ±ropetv± voh±r³paj²v²hi gahita½ aµµh±rasakoµidhana½ attano ±nubh±vena sodhetv± tucchagabbhe p³retv± mah±samudda½ paviµµha½ aµµh±rasakoµidhana½ atthi, ańńampi asukaµµh±ne n±ma ass±mika½ aµµh±rasakoµidhana½ atthi, ta½ sabba½ sa½haritv± tassa tucchagabbhe p³retv± daŗ¹akamma½ katv± kham±peh²ti. S± “s±dhu, dev±”ti vuttanayeneva ta½ sabba½ katv± puna tassa sirigabbha½ obh±sayam±n± ±k±se µhatv± “ko eso”ti vutte aha½ te catutthadv±rakoµµhake adhivatth± andhab±ladevat±, may± andhab±lat±ya ya½ tumh±ka½ santike kathita½, ta½ me khamatha. Sakkassa hi me vacanena catupaŗŗ±sakoµidhana½ sa½haritv± tucchagabbhap³raŗa½ daŗ¹akamma½ kata½, vasanaµµh±na½ alabham±n± kilam±m²ti. An±thapiŗ¹iko cintesi– “aya½ devat± ‘daŗ¹akammańca me katan’ti vadati, attano ca dosa½ paµij±n±ti, samm±sambuddhassa na½ dassess±m²”ti. So ta½ satthu santika½ netv± t±ya katakamma½ sabba½ ±rocesi. Devat± satthu p±desu siras± nipatitv±, “bhante, ya½ may± andhab±lat±ya tumh±ka½ guŗe aj±nitv± p±paka½ vacana½ vutta½, ta½ me khamath±”ti satth±ra½ kham±petv± mah±seµµhi½ kham±pesi. Satth± kaly±ŗap±pak±na½ kamm±na½ vip±kavasena seµµhińceva devatańca ovadanto “idha, gahapati, p±papuggalopi y±va p±pa½ na paccati, t±va bhadrampi passati. Yad± panassa p±pa½ paccati, tad± p±pameva passati. Bhadrapuggalopi y±va bhadra½ na paccati, t±va p±p±ni passati. Yad± panassa bhadra½ paccati, tad± bhadrameva passat²”ti vatv± anusandhi½ ghaµetv± dhamma½ desento im± g±th± abh±si–
119. “P±popi passat² bhadra½, y±va p±pa½ na paccati;
yad± ca paccat² p±pa½, atha p±po p±p±ni passati.
120. “Bhadropi passat² p±pa½, y±va bhadra½ na paccati;
yad± ca paccat² bhadra½, atha bhadro bhadr±ni passat²”ti.
Tattha p±poti k±yaduccarit±din± p±pakammena yuttapuggalo. Sopi hi purimasucarit±nubh±vena nibbatta½ sukha½ anubhavam±no bhadrampi passati. Y±va p±pa½ na paccat²ti y±vassa ta½ p±pakamma½ diµµhadhamme v± sampar±ye v± vip±ka½ na deti. Yad± panassa ta½ diµµhadhamme v± sampar±ye v± vip±ka½ deti, atha diµµhadhamme vividh± kammak±raŗ±, sampar±ye ca ap±yadukkha½ anubhonto so p±po p±p±niyeva passati. Dutiyag±th±yapi k±yasucarit±din± bhadrakammena yutto bhadro. Sopi hi purimaduccarit±nubh±vena nibbatta½ dukkha½ anubhavam±no p±pa½ passati. Y±va bhadra½ na paccat²ti y±vassa ta½ bhadra½ kamma½ diµµhadhamme v± sampar±ye v± vip±ka½ na deti. Yad± pana ta½ vip±ka½ deti, atha diµµhadhamme l±bhasakk±r±disukha½, sampar±ye ca dibbasampattisukha½ anubhavam±no so bhadro bhadr±niyeva passat²ti.
Desan±vas±ne s± devat± sot±pattiphale patiµµhahi, sampattaparis±yapi s±tthik± dhammadesan± ahos²ti.

An±thapiŗ¹ikaseµµhivatthu catuttha½.