6. S±¼hasutta½
67. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ ±yasm± nandako s±vatthiya½ viharati pubb±r±me mig±ram±tup±s±de. Atha kho s±¼ho ca mig±ranatt± s±ºo ca sekhuniyanatt± [rohaºo ca pekhuºiyanatt± (s². sy±. ka½. p².)] yen±yasm± nandako tenupasaªkami½su; upasaªkamitv± ±yasmanta½ nandaka½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Ekamanta½ nisinna½ kho s±¼ha½ mig±ranatt±ra½ ±yasm± nandako etadavoca– “Etha tumhe, s±¼h±, m± anussavena, m± parampar±ya, m± itikir±ya, m± piµakasampad±nena, m± takkahetu, m± nayahetu, m± ±k±raparivitakkena, m± diµµhinijjh±nakkhantiy±, m± bhabbar³pat±ya, m± samaºo no gar³ti. Yad± tumhe, s±¼h± attan±va j±neyy±tha ‘ime dhamm± akusal±, ime dhamm± s±vajj±, ime dhamm± viññugarahit±, ime dhamm± samatt± sam±dinn± ahit±ya dukkh±ya sa½vattant²’ti, atha tumhe s±¼h± pajaheyy±tha. “Ta½ ki½ maññatha, s±¼h±, atthi lobho”ti? “Eva½, bhante”. “Abhijjh±ti kho aha½, s±¼h±, etamattha½ vad±mi. Luddho kho aya½, s±¼h±, abhijjh±lu p±ºampi hanati, adinnampi ±diyati, parad±rampi gacchati, mus±pi bhaºati, parampi tathatt±ya sam±dapeti, ya½ sa hoti d²gharatta½ ahit±ya dukkh±y±”ti. “Eva½, bhante”. “Ta½ ki½ maññatha, s±¼h±, atthi doso”ti? “Eva½, bhante”. “By±p±doti kho aha½, s±¼h±, etamattha½ vad±mi. Duµµho kho aya½, s±¼h±, by±pannacitto p±ºampi hanati, adinnampi ±diyati, parad±rampi gacchati, mus±pi bhaºati, parampi tathatt±ya sam±dapeti, ya½ sa hoti d²gharatta½ ahit±ya dukkh±y±”ti. “Eva½, bhante”. “Ta½ ki½ maññatha, s±¼h±, atthi moho”ti? “Eva½, bhante”. “Avijj±ti kho aha½, s±¼h±, etamattha½ vad±mi. M³¼ho kho aya½, s±¼h± avijj±gato p±ºampi hanati, adinnampi ±diyati, parad±rampi gacchati, mus±pi bhaºati, parampi tathatt±ya sam±dapeti, ya½ sa hoti d²gharatta½ ahit±ya dukkh±y±”ti. “Eva½, bhante”. “Ta½ ki½ maññatha, s±¼h±, ime dhamm± kusal± v± akusal± v±”ti? “Akusal±, bhante”. “S±vajj± v± anavajj± v±”ti? “S±vajj±, bhante”. “Viññugarahit± v± viññuppasatth± v±”ti? “Viññugarahit±, bhante”. “Samatt± sam±dinn± ahit±ya dukkh±ya sa½vattanti, no v±? Katha½ v± ettha hot²”ti? “Samatt± bhante, sam±dinn± ahit±ya dukkh±ya sa½vattant²ti. Eva½ no ettha hot²”ti. “Iti kho, s±¼h±, ya½ ta½ avocumh±– ‘etha tumhe, s±¼h±, m± anussavena, m± parampar±ya, m± itikir±ya, m± piµakasampad±nena, m± takkahetu, m± nayahetu, m± ±k±raparivitakkena, m± diµµhinijjh±nakkhantiy±, m± bhabbar³pat±ya, m± samaºo no gar³ti. Yad± tumhe, s±¼h±, attan±va j±neyy±tha– ime dhamm± akusal±, ime dhamm± s±vajj±, ime dhamm± viññugarahit±, ime dhamm± samatt± sam±dinn± ahit±ya dukkh±ya sa½vattant²ti, atha tumhe, s±¼h±, pajaheyy±th±’ti, iti ya½ ta½ vutta½ idameta½ paµicca vutta½. “Etha tumhe, s±¼h±, m± anussavena, m± parampar±ya, m± itikir±ya, m± piµakasampad±nena, m± takkahetu, m± nayahetu, m± ±k±raparivitakkena, m± diµµhinijjh±nakkhantiy±, m± bhabbar³pat±ya, m± samaºo no gar³ti. Yad± tumhe, s±¼h±, attan±va j±neyy±tha– ‘ime dhamm± kusal±, ime dhamm± anavajj±, ime dhamm± viññuppasatth±, ime dhamm± samatt± sam±dinn± hit±ya sukh±ya sa½vattant²’ti, atha tumhe, s±¼h±, upasampajja vihareyy±tha. “Ta½ ki½ maññatha, s±¼h±, atthi alobho”ti? “Eva½, bhante”. “Anabhijjh±ti kho aha½, s±¼h±, etamattha½ vad±mi. Aluddho kho aya½, s±¼h±, anabhijjh±lu neva p±ºa½ hanati, na adinna½ ±diyati, na parad±ra½ gacchati, na mus± bhaºati, parampi na tathatt±ya sam±dapeti, ya½ sa hoti d²gharatta½ hit±ya sukh±y±”ti. “Eva½, bhante”. “Ta½ ki½ maññatha, s±¼h±, atthi adoso”ti? “Eva½, bhante”. “Aby±p±doti kho aha½, s±¼h±, etamattha½ vad±mi. Aduµµho kho aya½, s±¼h±, aby±pannacitto neva p±ºa½ hanati, na adinna½ ±diyati, na parad±ra½ gacchati, na mus± bhaºati, parampi na tathatt±ya sam±dapeti, ya½ sa hoti d²gharatta½ hit±ya sukh±y±”ti. “Eva½, bhante”. “Ta½ ki½ maññatha, s±¼h±, atthi amoho”ti? “Eva½, bhante”. “Vijj±ti kho aha½, s±¼h±, etamattha½ vad±mi. Am³¼ho kho aya½, s±¼h±, vijj±gato neva p±ºa½ hanati, na adinna½ ±diyati, na parad±ra½ gacchati, na mus± bhaºati, parampi na tathatt±ya sam±dapeti, ya½ sa hoti d²gharatta½ hit±ya sukh±y±”ti. “Eva½, bhante”. “Ta½ ki½ maññatha, s±¼h±, ime dhamm± kusal± v± akusal± v±”ti? “Kusal±, bhante”. “S±vajj± v± anavajj± v±”ti? “Anavajj±, bhante”. “Viññugarahit± v± viññuppasatth± v±”ti? “Viññuppasatth± bhante”. “Samatt± sam±dinn± hit±ya sukh±ya sa½vattanti, no v±? Katha½ v± ettha hot²”ti? “Samatt±, bhante, sam±dinn± hit±ya sukh±ya sa½vattant²ti. Eva½ no ettha hot²”ti. “Iti kho, s±¼h±, ya½ ta½ avocumh±– ‘etha tumhe, s±¼h±, m± anussavena, m± parampar±ya, m± itikir±ya, m± piµakasampad±nena, m± takkahetu, m± nayahetu, m± ±k±raparivitakkena, m± diµµhinijjh±nakkhantiy±, m± bhabbar³pat±ya, m± samaºo no gar³ti. Yad± tumhe, s±¼h±, attan±va j±neyy±tha– ime dhamm± kusal±, ime dhamm± anavajj±, ime dhamm± viññuppasatth±, ime dhamm± samatt± sam±dinn± d²gharatta½ hit±ya sukh±ya sa½vattant²ti, atha tumhe, s±¼h±, upasampajja vihareyy±th±’ti, iti ya½ ta½ vutta½ idameta½ paµicca vutta½. “Sa kho so, s±¼h±, ariyas±vako eva½ vigat±bhijjho vigataby±p±do asamm³¼ho sampaj±no patissato mett±sahagatena cetas±…pe… karuº±…pe… mudit±…pe… upekkh±sahagatena cetas± eka½ disa½ pharitv± viharati, tath± dutiya½, tath± tatiya½, tath± catuttha½, iti uddhamadho tiriya½ sabbadhi sabbattat±ya sabb±vanta½ loka½ upekkh±sahagatena cetas± vipulena mahaggatena appam±ºena averena aby±pajjhena pharitv± viharati. So eva½ paj±n±ti– ‘atthi ida½, atthi h²na½, atthi paº²ta½, atthi imassa saññ±gatassa uttari [uttari½ (s². sy±. ka½. p².)] nissaraºan’ti. Tassa eva½ j±nato eva½ passato k±m±sav±pi citta½ vimuccati, bhav±sav±pi citta½ vimuccati, avijj±sav±pi citta½ vimuccati; vimuttasmi½ vimuttamiti ñ±ºa½ hoti. ‘Kh²º± j±ti, vusita½ brahmacariya½, kata½ karaº²ya½, n±para½ itthatt±y±’ti paj±n±ti. “So eva½ paj±n±ti– ‘ahu pubbe lobho, tadahu akusala½, so etarahi natthi, icceta½ kusala½; ahu pubbe doso…pe… ahu pubbe moho, tadahu akusala½, so etarahi natthi, icceta½ kusalan’ti. So diµµheva dhamme nicch±to nibbuto s²tibh³to sukhappaµisa½ved² brahmabh³tena attan± viharat²”ti. Chaµµha½.