7. Kath±vatthusutta½
68. “T²ºim±ni, bhikkhave, kath±vatth³ni. Katam±ni t²ºi? At²ta½ v±, bhikkhave, addh±na½ ±rabbha katha½ katheyya– ‘eva½ ahosi at²tamaddh±nan’ti. An±gata½ v±, bhikkhave, addh±na½ ±rabbha katha½ katheyya– ‘eva½ bhavissati an±gatamaddh±nan’ti. Etarahi v±, bhikkhave, paccuppanna½ addh±na½ ±rabbha katha½ katheyya– ‘eva½ hoti etarahi paccuppannamaddh±na”n’ti [eva½ etarahi paccuppannanti (s². p². ka.), eva½ hoti etarahi paccuppannanti (sy±. ka½.)]. “Kath±sampayogena, bhikkhave, puggalo veditabbo yadi v± kaccho yadi v± akacchoti. Sac±ya½, bhikkhave, puggalo pañha½ puµµho sam±no eka½saby±karaº²ya½ pañha½ na eka½sena by±karoti, vibhajjaby±karaº²ya½ pañha½ na vibhajja by±karoti, paµipucch±by±karaº²ya½ pañha½ na paµipucch± by±karoti, µhapan²ya½ pañha½ na µhapeti [thapan²ya½ pañha½ na thapeti (ka.)], eva½ sant±ya½, bhikkhave, puggalo akaccho hoti. Sace pan±ya½, bhikkhave, puggalo pañha½ puµµho sam±no eka½saby±karaº²ya½ pañha½ eka½sena by±karoti, vibhajjaby±karaº²ya½ pañha½ vibhajja by±karoti, paµipucch±by±karaº²ya½ pañha½ paµipucch± by±karoti µhapan²ya½ pañha½ µhapeti, eva½ sant±ya½, bhikkhave, puggalo kaccho hoti. “Kath±sampayogena, bhikkhave, puggalo veditabbo yadi v± kaccho yadi v± akacchoti. Sac±ya½, bhikkhave, puggalo pañha½ puµµho sam±no µh±n±µh±ne na saºµh±ti parikappe na saºµh±ti aññ±tav±de [aññav±de (s². sy±. ka½. p².), aññ±tav±re (ka.)] na saºµh±ti paµipad±ya na saºµh±ti, eva½ sant±ya½, bhikkhave, puggalo akaccho hoti. Sace pan±ya½, bhikkhave, puggalo pañha½ puµµho sam±no µh±n±µh±ne saºµh±ti parikappe saºµh±ti aññ±tav±de saºµh±ti paµipad±ya saºµh±ti, eva½ sant±ya½, bhikkhave, puggalo kaccho hoti. “Kath±sampayogena, bhikkhave, puggalo veditabbo yadi v± kaccho yadi v± akacchoti. Sac±ya½, bhikkhave, puggalo pañha½ puµµho sam±no aññenañña½ paµicarati, bahiddh± katha½ apan±meti, kopañca dosañca appaccayañca p±tukaroti, eva½ sant±ya½, bhikkhave, puggalo akaccho hoti. Sace pan±ya½, bhikkhave, puggalo pañha½ puµµho sam±no na aññenañña½ paµicarati na bahiddh± katha½ apan±meti, na kopañca dosañca appaccayañca p±tukaroti, eva½ sant±ya½, bhikkhave, puggalo kaccho hoti. “Kath±sampayogena, bhikkhave, puggalo veditabbo yadi v± kaccho yadi v± akacchoti. Sac±ya½, bhikkhave, puggalo pañha½ puµµho sam±no abhiharati abhimaddati anupajagghati [anusa½jagghati (ka.)] khalita½ gaºh±ti, eva½ sant±ya½, bhikkhave, puggalo akaccho hoti. Sace pan±ya½, bhikkhave, puggalo pañha½ puµµho sam±no n±bhiharati n±bhimaddati na anupajagghati na khalita½ gaºh±ti, eva½ sant±ya½, bhikkhave, puggalo kaccho hoti. “Kath±sampayogena bhikkhave, puggalo veditabbo yadi v± sa-upaniso yadi v± anupanisoti. Anohitasoto, bhikkhave, anupaniso hoti, ohitasoto sa-upaniso hoti. So sa-upaniso sam±no abhij±n±ti eka½ dhamma½, parij±n±ti eka½ dhamma½, pajahati eka½ dhamma½, sacchikaroti eka½ dhamma½. So abhij±nanto eka½ dhamma½, parij±nanto eka½ dhamma½, pajahanto eka½ dhamma½, sacchikaronto eka½ dhamma½ samm±vimutti½ phusati. Etadatth±, bhikkhave, kath±; etadatth± mantan±; etadatth± upanis±; etadattha½ sot±vadh±na½, yadida½ anup±d± cittassa vimokkhoti.
“Ye viruddh± sallapanti, viniviµµh± samussit±;
anariyaguºam±sajja, aññoññavivaresino.
“Dubbh±sita½ vikkhalita½, sampamoha½ [sasammoha½ (ka.)] par±jaya½;
aññoññass±bhinandanti, tadariyo kathan±care [tadariyo na katha½ vade (ka.)].
“Sace cassa kath±k±mo, k±lamaññ±ya paº¹ito;
dhammaµµhapaµisa½yutt±, y± ariyacarit± [ariyañcarit± (s².), ariy±dik± (ka.)] kath±.
“Ta½ katha½ kathaye dh²ro, aviruddho anussito;
anunnatena manas±, apa¼±so as±haso.
“Anus³y±yam±no so, sammadaññ±ya bh±sati;
subh±sita½ anumodeyya, dubbhaµµhe n±pas±daye [n±vas±daye (s². p².)].
“Up±rambha½ na sikkheyya, khalitañca na g±haye [na bh±saye (ka.)];
n±bhihare n±bhimadde, na v±ca½ payuta½ bhaºe.
“Aññ±tattha½ pas±dattha½, sata½ ve hoti mantan±;
eva½ kho ariy± mantenti, es± ariy±na mantan±;
etadaññ±ya medh±v², na samusseyya mantaye”ti. Sattama½.