4. Samacittavaggavaŗŗan±

33. Catutthassa paµhame asappurisabh³m²ti asappuris±na½ patiµµh±naµµh±na½. Sappurisabh³miyampi eseva nayo. Akatańń³ti kata½ na j±n±ti. Akataved²ti kata½ p±kaµa½ katv± na j±n±ti. Upańń±tanti vaŗŗita½ thomita½ pasattha½. Yadidanti y± aya½. Akatańńut± akatavedit±ti parena katassa upak±rassa aj±nanańceva p±kaµa½ katv± aj±nanańca. Keval±ti sakal±. Sukkapakkhepi vuttanayeneva attho veditabbo.
34. Dutiye m±tu ca pitu c±ti janakam±tu ca janakapitu ca. Ekena, bhikkhave, a½sena m±tara½ parihareyy±ti ekasmi½ a½sak³µe µhapetv± m±tara½ paµijaggeyya. Ekena a½sena pitara½ parihareyy±ti ekasmi½ a½sak³µe µhapetv± pitara½ paµijaggeyya. Vassasat±yuko vassasataj²v²ti vassasat±yukak±le j±to sakala½ vassasata½ j²vanto. Ida½ vutta½ hoti– sace putto n±ma “m±t±pit³na½ paµikariss±m²”ti uµµh±ya samuµµh±ya dakkhiŗe a½sak³µe m±tara½, v±me pitara½ µhapetv± vassasat±yuko sakalampi vassasata½ j²vam±no parihareyya. So ca nesa½ ucch±danaparimaddananh±panasamb±hanen±ti so ca putto nesa½ m±t±pit³na½ a½sak³µesu µhit±na½yeva duggandhapaµivinodanattha½ sugandhakaraŗena ucch±danena, parissamavinodanattha½ hatthaparimaddanena, s²tuŗhak±le ca uŗhodakas²todakanh±panena, hatthap±d±d²na½ ±ka¹¹hanaparika¹¹hanasaŖkh±tena samb±hanena upaµµh±na½ kareyya. Te ca tatthev±ti te ca m±t±pitaro tattheva tassa a½sak³µesu nisinn±va muttakar²sa½ cajeyyu½. Natveva , bhikkhaveti, bhikkhave, evampi natveva m±t±pit³na½ kata½ v± hoti paµikata½ v±.
Issar±dhipacce rajjeti cakkavattirajja½ sandh±yevam±ha. ¾p±dak±ti va¹¹hak± anup±lak±. Putt± hi m±t±pit³hi va¹¹hit± ceva anup±lit± ca. Posak±ti hatthap±de va¹¹hetv± hadayalohita½ p±yetv± posak±. Putt± hi m±t±pit³hi puµµh± bhat± annap±n±d²hi paµijaggit±. Imassa lokassa dasset±roti sace hi m±t±pitaro j±tadivaseyeva putta½ p±de gahetv± arańńe v± nadiya½ v± pap±te v± khipeyyu½, imasmi½ loke iµµh±niµµh±rammaŗa½ na passeyya. Eva½ akatv± ±p±ditatt± positatt± esa imasmi½ loke iµµh±niµµh±rammaŗa½ m±t±pitaro niss±ya passat²ti ty±ssa imassa lokassa dasset±ro n±ma honti. Sam±dapet²ti gaŗh±peti. Imasmi½ sutte saddh±s²lac±gapańń± lokiyalokuttaramissak± kathit±. Dhammasen±patis±riputtattherasadisova bhikkhu tesu patiµµh±peti n±m±ti veditabbo.
35. Tatiye tenupasaŖkam²ti so hi br±hmaŗo “samaŗo kira gotamo kathita½ vissajjeti, pucch±yassa virajjhana½ n±ma natthi. Ahamassa virajjhanapańha½ abhisaŖkhariss±m²”ti paŗ²tabhojana½ bhuńjitv± gabbhadv±ra½ pidahitv± nisinno cintetu½ ±rabhi. Athassa etadahosi– “imasmi½ µh±ne ucc±saddamah±saddo vattati, citta½ na ekagga½ hoti, bh³mighara½ k±ress±m²”ti bh³mighara½ k±retv± tattha pavisitv±– “eva½ puµµho eva½ kathessati, eva½ puµµho eva½ kathessat²”ti eka½ gaŗhitv± eka½ vissajjento sakaladivasa½ kińci passitu½ n±sakkhi. Tassa imin±va n²h±rena catt±ro m±s± v²tivatt±. So catunna½ m±s±na½ accayena ubhatokoµika½ pańha½ n±ma addasa. Eva½ kirassa ahosi– “aha½ samaŗa½ gotama½ upasaŖkamitv± ‘ki½v±d² bhavan’ti pucchiss±mi. Sace ‘kiriyav±dimh²’ti vakkhati, ‘sabb±kusal±na½ n±ma tumhe kiriya½ vadeth±’ti na½ niggaŗhiss±mi. Sace ‘akiriyav±dimh²’ti vakkhati, ‘kusaladhamm±na½ n±ma tumhe akiriya½ vadeth±’ti na½ niggaŗhiss±mi. Idańhi ubhatokoµika½ pańha½ puµµho neva uggilitu½ sakkhissati na niggilitu½. Eva½ mama jayo bhavissati, samaŗassa gotamassa par±jayo”ti uµµh±ya apphoµetv± bh³mighar± nikkhamma “evar³pa½ pańha½ pucchantena na ekakena gantu½ vaµµat²”ti nagare ghosana½ k±retv± sakalan±garehi parivuto yena bhagav± tenupasaŖkami. Ki½v±d²ti ki½laddhiko. Kimakkh±y²ti ki½ n±ma s±vak±na½ paµipada½ akkh±y²ti pucchi. Athassa bhagav± cat³hi m±sehi pańha½ abhisaŖkharitv± “diµµho me samaŗassa gotamassa par±jayapańho”ti m±na½ paggayha ±gatabh±va½ ńatv± ekapadeneva ta½ pańha½ bhindanto kiriyav±d² c±ha½, br±hmaŗ±ti-±dim±ha. Atha br±hmaŗo attano m±na½ apanetv± bhagavanta½ ±y±canto yath±katha½ pan±ti-±dim±ha. Sesamettha utt±natthamev±ti.
36. Catutthe dakkhiŗeyy±ti dakkhiŗ± vuccati d±na½, tassa paµiggahaŗayutt± kati puggal±ti pucchati. Sekhoti imin± satta sekkhe dasseti. Ettha ca s²lavantaputhujjanopi sot±panneneva saŖgahito. ¾huneyy± yajam±n±na½ hont²ti d±na½ dadant±na½ ±hunassa arah± d±napaµigg±hak± n±ma hont²ti attho. Khettanti vatthu patiµµh±, puńńassa viruhanaµµh±nanti attho.
37. Pańcame pubb±r±meti s±vatthito puratthimadis±bh±ge ±r±me. Mig±ram±tup±s±deti vis±kh±ya up±sik±ya p±s±de. S± hi mig±raseµµhin± m±tuµµh±ne µhapitatt±pi, sabbajeµµhakassa puttassa ayyakaseµµhinova sam±nan±makatt±pi mig±ram±t±ti vuccati. T±ya k±rito sahassagabbho p±s±do mig±ram±tup±s±do n±ma. Thero tasmi½ viharati. Tatra kho ±yasm± s±riputtoti tasmi½ p±s±de viharanto dhammasen±patis±riputtatthero.
Bhikkh³ ±mantes²ti kasmi½ k±le ±mantesi? K±nici hi sutt±ni purebhatte bh±sit±ni atthi, k±nici pacch±bhatte, k±nici purimay±me, k±nici majjhimay±me, k±nici pacchimay±me. Ida½ pana samacittapaµipad±sutta½ pacch±bhatte bh±sita½. Tasm± s±yanhasamaye ±mantesi.
Na kevala½ ceta½ thereneva bh±sita½, tath±gaten±pi bh±sita½. Kattha nis²ditv±ti? Vis±kh±ya ratanap±s±de nis²ditv±. Tath±gato hi paµhamabodhiya½ v²sati vass±ni anibaddhav±so hutv± yattha yattha ph±suka½ hoti, tattha tattheva gantv± vasi. Paµhama½ antovassańhi isipatane dhammacakka½ pavattetv± aµµh±rasa mah±brahmakoµiyo amatap±na½ p±yetv± b±r±ŗasi½ upaniss±ya isipatane vasi. Dutiya½ antovassa½ r±jagaha½ upaniss±ya ve¼uvane, tatiyacatutth±nipi tattheva, pańcama½ antovassa½ ves±li½ upaniss±ya mah±vane k³µ±g±ras±l±ya½, chaµµha½ antovassa½ makulapabbate, sattama½ t±vati½sabhavane, aµµhama½ bhagge susum±ragira½ niss±ya bhesaka¼±vane, navama½ kosambiya½, dasama½ p±lileyyake vanasaŗ¹e, ek±dasama½ n±l±ya½ br±hmaŗag±me, dv±dasama½ verańj±ya½, terasama½ c±liyapabbate, cuddasama½ jetavane, pańcadasama½ kapilavatthusmi½, so¼asama½ ±¼avaka½ dametv± catur±s²tip±ŗasahass±ni amatap±na½ p±yetv± ±¼aviya½, sattarasama½ r±jagaheyeva, aµµh±rasama½ c±liyapabbateyeva, tath± ek³nav²satima½, v²satima½ pana antovassa½ r±jagaha½yeva upaniss±ya vasi. Eva½ v²sati vass±ni anibaddhav±so hutv± yattha yattha ph±suka½ hoti, tattha tattheva vasi.
Tato paµµh±ya pana dve sen±san±ni dhuvaparibhog±ni ak±si. Katar±ni dve? Jetavanańca pubb±r±mańca. Kasm±? Dvinna½ kul±na½ guŗamahantat±ya. An±thapiŗ¹ikassa hi vis±kh±ya ca guŗa½ sandh±ya guŗa½ paµicca satth± t±ni sen±san±ni dhuvaparibhogena paribhuńji. Utuvassa½ c±rika½ caritv±pi hi antovasse dv²suyeva sen±sanesu vasati. Eva½ vasanto pana jetavane ratti½ vasitv± punadivase bhikkhusaŖghaparivuto dakkhiŗadv±rena s±vatthi½ piŗ¹±ya pavisitv± p±c²nadv±rena nikkhamitv± pubb±r±me div±vih±ra½ karoti. Pubb±r±me ratti½ vasitv± punadivase p±c²nadv±rena s±vatthi½ piŗ¹±ya pavisitv± dakkhiŗadv±rena nikkhamitv± jetavane div±vih±ra½ karoti. Tasmi½ pana divase samm±sambuddho jetavaneyeva vasi. Yattha katthaci vasantassa cassa pańcavidhakicca½ avijahitameva hoti. Ta½ heµµh± vitth±ritameva. Tesu kiccesu pacchimay±makiccak±le bhagav± loka½ olokento s±vatthiv±s²nańca samant± ca s±vatthiy± g±vuta-a¹¹hayojanayojanaparame µh±ne aparim±ŗ±na½ satt±na½ abhisamayabh±va½ addasa.
Tato “kasmi½ nu kho k±le abhisamayo bhavissat²”ti olokento “s±yanhasamaye”ti disv± “mayi nu kho kathente abhisamayo bhavissati, s±vake kathente bhavissat²”ti “s±riputtatthere kathente bhavissat²”ti addasa. Tato “kattha nis²ditv± kathente bhavissat²”ti olokento “vis±kh±ya ratanap±s±de nis²ditv±”ti disv± “buddh±na½ n±ma tayo s±vakasannip±t± honti, aggas±vak±na½ eko. Tesu ajja dhammasen±patis±riputtattherassa s±vakasannip±to bhavissat²”ti addasa. Disv± p±tova sar²rapaµijaggana½ katv± nivatthaniv±sano sugatac²vara½ p±rupitv± selamayapatta½ ±d±ya bhikkhusaŖghaparivuto dakkhiŗadv±rena nagara½ pavisitv± piŗ¹±ya caranto bhikkhusaŖghassa sulabhapiŗ¹ap±ta½ katv± v±tappahat± viya n±v± paµinivattitv± dakkhiŗadv±rena nikkhamitv± bahidv±re aµµh±si. Tato as²ti mah±s±vak± bhikkhuniparis± up±sakaparis± up±sik±paris±ti catasso paris± satth±ra½ pariv±rayi½su.
Satth± s±riputtatthera½ ±mantesi– “s±riputta, tay± pubb±r±ma½ gantu½ vaµµati, tava ca parisa½ gahetv± gacch±h²”ti. “S±dhu, bhante”ti thero attano pariv±rehi pańcahi bhikkhusatehi parivuto pubb±r±ma½ agam±si. Eteneva niy±mena as²ti mah±s±vake pubb±r±mameva pesetv± saya½ ekena ±nandatthereneva saddhi½ jetavana½ agam±si. ¾nandattheropi vih±re satthu vatta½ katv± vanditv± “pubb±r±ma½ gacch±mi, bhante”ti ±ha. Eva½ karohi ±nand±ti. Satth±ra½ vanditv± tattheva agam±si. Satth± ekakova jetavane oh²no.
Ta½ divasańhi catasso paris± therasseva dhammakatha½ sotuk±m± ahesu½. Kosalamah±r±j±pi balak±yena parivuto pubb±r±mameva gato. Tath± pańcasata-up±sakapariv±ro an±thapiŗ¹iko. Vis±kh± pana mah±-up±sik± dv²hi jaŖghasahassehi parivuto agam±si. Sattapaŗŗ±s±ya kulasatasahass±na½ vasanaµµh±ne s±vatthinagare gehap±lakad±rake µhapetv± sesajano gandhacuŗŗam±l±d²ni gahetv± pubb±r±mameva agam±si. Cat³su dv±rag±mesu g±vuta-a¹¹hayojanayojanaparamaµµh±ne sabbeyeva manuss± gandhacuŗŗam±l±dihatth± pubb±r±mameva agama½su. Sakalavih±ro missakapupphehi abhikiŗŗo viya ahosi.
Dhammasen±patis±riputtattheropi kho vih±ra½ gantv± vih±rapariveŗe aŖgaŗaµµh±ne aµµh±si. Bhikkh³ therassa ±sana½ pańń±payi½su. Thero tattha nis²ditv± upaµµh±kattherena vatte kate bhikkhusaŖghassa ov±da½ katv± gandhakuµi½ pavisitv± sam±patti½ appetv± nis²di. So paricchinnak±lavasena sam±pattito vuµµh±ya aciravati½ gantv± rajojalla½ pav±hetv± paµippassaddhadaratho otiŗŗatittheneva uttaritv± nivatthaniv±sano saŖgh±µi½ p±rupitv± aµµh±si. BhikkhusaŖghopi sammukhasammukhaµµh±nena otaritv± sar²re rajojalla½ pav±hetv± paccuttaritv± thera½ pariv±rayi½su. Antovih±repi therassa dhamm±sana½ pańń±payi½su. Catassopi paris± attano attano ok±sa½ ńatv± magga½ µhapetv± nis²di½su. S±riputtattheropi pańcabhikkhusatapariv±ro dhammasabha½ ±gantv± s²hamatthakappatiµµhite samussitasetacchatte ratanapallaŖke cittab²jani½ gahetv± puratth±bhimukho nis²di. Nis²ditv± parisa½ oloketv±– “mahat² vat±ya½ paris±, imiss± na appamattik± parittakadhammadesan± anucchavik±, kataradhammadesan± nu kho anucchavik± bhavissat²”ti t²ŗi piµak±ni ±vajjam±no ima½ sa½yojanapariy±ya dhammadesana½ addasa.