3. H±liddik±nisuttavaººan±
3. Tatiye avant²s³ti avantidakkhiº±pathasaªkh±te avantiraµµhe. Kuraraghareti eva½n±make nagare. Pap±teti ekato pap±te. Tassa kira pabbatassa eka½ passa½ chinditv± p±tita½ viya ahosi. “Pavatte”tipi p±µho, n±n±titthiy±na½ laddhipavattaµµh±neti attho. Iti thero tasmi½ raµµhe ta½ nagara½ niss±ya tasmi½ pabbate viharati. H±liddik±n²ti eva½n±mako. Aµµhakavaggiye m±gaº¹iyapañheti aµµhakavaggikamhi m±gaº¹iyapañho n±ma atthi, tasmi½ pañhe. R³padh±t³ti r³pakkhandho adhippeto. R³padh±tur±gavinibaddhanti r³padh±tumhi r±gena vinibaddha½ Viññ±ºanti kammaviññ±ºa½. Okas±r²ti gehas±r² ±layas±r². Kasm± panettha “viññ±ºadh±tu kho, gahapat²”ti na vuttanti? Sammohavigh±tattha½. “Oko”ti hi atthato paccayo vuccati, purej±tañca kammaviññ±ºa½ pacch±j±tassa kammaviññ±ºassapi vip±kaviññ±ºassapi vip±kaviññ±ºañca vip±kaviññ±ºassapi kammaviññ±ºassapi paccayo hoti, tasm± “katara½ nu kho idha viññ±ºan”ti? Sammoho bhaveyya, tassa vigh±tattha½ ta½ agahetv± asambhinn±va desan± kat±. Apica ±rammaºavasena catasso abhisaªkh±raviññ±ºaµµhitiyo vutt±ti t± dassetumpi idha viññ±ºa½ na gahita½. Upayup±d±n±ti taºh³payadiµµh³payavasena dve upay±, k±mup±d±n±d²ni catt±ri up±d±n±ni ca. Cetaso adhiµµh±n±bhinives±nusay±ti akusalacittassa adhiµµh±nabh³t± ceva abhinivesabh³t± ca anusayabh³t± ca. Tath±gatass±ti samm±sambuddhassa. Sabbesampi hi kh²º±sav±na½ ete pah²n±va, satthu pana kh²º±savabh±vo loke atip±kaµoti uparimakoµiy± eva½ vutta½. Viññ±ºadh±tuy±ti idha viññ±ºa½ kasm± gahita½? Kilesappah±nadassanattha½. Kiles± hi na kevala½ cat³suyeva khandhesu pah²n± pah²yanti, pañcasupi pah²yantiyev±ti kilesappah±nadassanattha½ gahita½. Eva½ kho, gahapati, anokas±r² hot²ti eva½ kammaviññ±ºena oka½ asarantena anokas±r² n±ma hoti. R³panimittaniketavis±ravinibandh±ti r³pameva kiles±na½ paccayaµµhena nimitta½, ±rammaºakiriyasaªkh±taniv±sanaµµh±naµµhena niketanti r³panimittaniketa½. Vis±ro ca vinibandho ca vis±ravinibandh±. Ubhayenapi hi kiles±na½ patthaµabh±vo ca vinibandhanabh±vo ca vutto, r³panimittanikete vis±ravinibandh±ti r³panimittaniketavis±ravinibandh±, tasm± r³panimittaniketamhi uppannena kilesavis±rena ceva kilesabandhanena c±ti attho. Niketas±r²ti vuccat²ti ±rammaºakaraºavasena niv±sanaµµh±na½ s±r²ti vuccati. Pah²n±ti te r³panimittaniketakilesavis±ravinibandh± pah²n±. Kasm± panettha pañcakkhandh± “ok±”ti vutt±, cha ±rammaº±ni “niketan”ti? Chandar±gassa balavadubbalat±ya. Sam±nepi hi etesa½ ±layaµµhena visayabh±ve okoti niccaniv±sanaµµh±nagehameva vuccati, niketanti “ajja asukaµµh±ne k²¼iss±m±”ti katasaªketaµµh±na½ niv±saµµh±na½ uyy±n±di. Tattha yath± puttad±radhanadhaññapuººagehe chandar±go balav± hoti, eva½ ajjhattikesu khandhesu. Yath± pana uyy±naµµh±n±d²su tato dubbalataro hoti, eva½ b±hiresu chasu ±rammaºes³ti chandar±gassa balavadubbalat±ya eva½ desan± kat±ti veditabbo. Sukhitesu sukhitoti upaµµh±kesu dhanadhaññal±bh±divasena sukhitesu “id±n±ha½ man±pa½ bhojana½ labhiss±m²”ti gehasitasukhena sukhito hoti, tehi pattasampatti½ anubhavam±no viya carati. Dukkhitesu dukkhitoti tesa½ kenacideva k±raºena dukkhe uppanne saya½ dviguºena dukkhena dukkhito hoti. Kiccakaraº²yes³ti kiccasaªkh±tesu karaº²yesu. Tesu yoga½ ±pajjat²ti upayoga½ saya½ tesa½ kicc±na½ kattabbata½ ±pajjati. K±mes³ti vatthuk±mesu. Eva½ kho, gahapati, k±mehi aritto hot²ti eva½ kilesak±mehi aritto hoti anto k±m±na½ bh±vena atuccho. Sukkapakkho tesa½ abh±vena ritto tucchoti veditabbo. Purakkhar±noti vaµµa½ purato kurum±no. Eva½r³po siyanti-±d²su d²gharassak±¼od±t±d²su r³pesu “eva½r³po n±ma bhaveyyan”ti pattheti. Sukh±d²su vedan±su eva½vedano n±ma; n²lasaññ±d²su saññ±su eva½ sañño n±ma; puññ±bhisaªkh±r±d²su saªkh±resu eva½saªkh±ro n±ma; cakkhuviññ±º±d²su viññ±ºesu “eva½ viññ±ºo n±ma bhaveyyan”ti pattheti. Apurakkhar±noti vaµµa½ purato akurum±no. Sahita½ me, asahita½ teti tuyha½ vacana½ asahita½ asiliµµha½, mayha½ sahita½ siliµµha½ madhurap±nasadisa½. Adhiciººa½ te vipar±vattanti ya½ tuyha½ d²ghena k±lena paricita½ suppaguºa½, ta½ mama v±da½ ±gamma sabba½ khaºena vipar±vatta½ nivatta½. ¾ropito te v±doti tuyha½ doso may± ±ropito. Cara v±dappamokkh±y±ti ta½ ta½ ±cariya½ upasaªkamitv± uttari pariyesanto imassa v±dassa mokkh±ya cara ±hiº¹±hi. Nibbeµhehi v± sace pahos²ti atha sayameva pahosi, idheva nibbeµheh²ti. Tatiya½.