3. Paribb±jakavaggo
1. Tevijjavacchasutta½
185. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± ves±liya½ viharati mah±vane k³µ±g±ras±l±ya½. Tena kho pana samayena vacchagotto paribb±jako ekapuº¹ar²ke paribb±jak±r±me paµivasati. Atha kho bhagav± pubbaºhasamaya½ niv±setv± pattac²varam±d±ya ves±li½ piº¹±ya p±visi. Atha kho bhagavato etadahosi– “atippago kho t±va ves±liya½ piº¹±ya caritu½; ya½n³n±ha½ yena ekapuº¹ar²ko paribb±jak±r±mo yena vacchagotto paribb±jako tenupasaªkameyyan”ti. Atha kho bhagav± yena ekapuº¹ar²ko paribb±jak±r±mo yena vacchagotto paribb±jako tenupasaªkami. Addas± kho vacchagotto paribb±jako bhagavanta½ d³ratova ±gacchanta½. Disv±na bhagavanta½ etadavoca– “etu kho, bhante, bhagav±. Sv±gata½ [s±gata½ (s². p².)], bhante, bhagavato. Cirassa½ kho, bhante, bhagav± ima½ pariy±yamak±si yadida½ idh±gaman±ya. Nis²datu, bhante, bhagav± idam±sana½ paññattan”ti. Nis²di bhagav± paññatte ±sane. Vacchagottopi kho paribb±jako aññatara½ n²ca½ ±sana½ gahetv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho vacchagotto paribb±jako bhagavanta½ etadavoca– “suta½ meta½, bhante– ‘samaºo gotamo sabbaññ³ sabbadass±v², aparise+sa½ ñ±ºadassana½ paµij±n±ti, carato ca me tiµµhato ca suttassa ca j±garassa ca satata½ samita½ ñ±ºadassana½ paccupaµµhitan’ti. Ye te, bhante, evam±ha½su– ‘samaºo gotamo sabbaññ³ sabbadass±v², aparisesa½ ñ±ºadassana½ paµij±n±ti, carato ca me tiµµhato ca suttassa ca j±garassa ca satata½ samita½ ñ±ºadassana½ paccupaµµhitan’ti, kacci te, bhante, bhagavato vuttav±dino, na ca bhagavanta½ abh³tena abbh±cikkhanti, dhammassa c±nudhamma½ by±karonti, na ca koci sahadhammiko v±d±nuv±do g±rayha½ µh±na½ ±gacchat²”ti? “Ye te, vaccha, evam±ha½su– ‘samaºo gotamo sabbaññ³ sabbadass±v², aparisesa½ ñ±ºadassana½ paµij±n±ti, carato ca me tiµµhato ca suttassa ca j±garassa ca satata½ samita½ ñ±ºadassana½ paccupaµµhitan’ti, na me te vuttav±dino, abbh±cikkhanti ca pana ma½ asat± abh³ten±”ti. 186. “Katha½ by±karam±n± pana maya½, bhante, vuttav±dino ceva bhagavato ass±ma, na ca bhagavanta½ abh³tena abbh±cikkheyy±ma, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyy±ma, na ca koci sahadhammiko v±d±nuv±do g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyy±”ti? “‘Tevijjo samaºo gotamo’ti kho, vaccha, by±karam±no vuttav±d² ceva me assa, na ca ma½ abh³tena abbh±cikkheyya, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyya, na ca koci sahadhammiko v±d±nuv±do g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyya. Ahañhi, vaccha, y±vadeva ±kaªkh±mi anekavihita½ pubbeniv±sa½ anussar±mi, seyyathida½– ekampi j±ti½ dvepi j±tiyo…pe… iti s±k±ra½ sa-uddesa½ anekavihita½ pubbeniv±sa½ anussar±mi. Ahañhi, vaccha, y±vadeva ±kaªkh±mi dibbena cakkhun± visuddhena atikkantam±nusakena satte pass±mi cavam±ne upapajjam±ne h²ne paº²te suvaººe dubbaººe sugate duggate…pe… yath±kamm³page satte paj±n±mi. Ahañhi, vaccha, ±sav±na½ khay± an±sava½ cetovimutti½ paññ±vimutti½ diµµheva dhamme saya½ abhiññ± sacchikatv± upasampajja vihar±mi. “‘Tevijjo samaºo gotamo’ti kho, vaccha, by±karam±no vuttav±d² ceva me assa, na ca ma½ abh³tena abbh±cikkheyya, dhammassa c±nudhamma½ by±kareyya, na ca koci sahadhammiko v±d±nuv±do g±rayha½ µh±na½ ±gaccheyy±”ti. Eva½ vutte, vacchagotto paribb±jako bhagavanta½ etadavoca– “atthi nu kho, bho gotama, koci gih² gihisa½yojana½ appah±ya k±yassa bhed± dukkhassantakaro”ti? “Natthi kho, vaccha, koci gih² gihisa½yojana½ appah±ya k±yassa bhed± dukkhassantakaro”ti. “Atthi pana, bho gotama, koci gih² gihisa½yojana½ appah±ya k±yassa bhed± sagg³pago”ti? “Na kho, vaccha, eka½yeva sata½ na dve sat±ni na t²ºi sat±ni na catt±ri sat±ni na pañca sat±ni, atha kho bhiyyova ye gih² gihisa½yojana½ appah±ya k±yassa bhed± sagg³pag±”ti [“atthi kho vaccha koci gih² gihisa½yojana½ appah±ya k±yassa bhed± sagg³pagoti”. (Ka.)]. “Atthi nu kho, bho gotama, koci ±j²vako [±j²viko (ka.)] k±yassa bhed± dukkhassantakaro”ti? “Natthi kho, vaccha, koci ±j²vako k±yassa bhed± dukkhassantakaro”ti. “Atthi pana, bho gotama, koci ±j²vako k±yassa bhed± sagg³pago”ti? “Ito kho so, vaccha, ekanavuto kappo [ito ko vaccha ekanavute kappe (ka.)] yamaha½ anussar±mi, n±bhij±n±mi kañci ±j²vaka½ sagg³paga½ aññatra ekena; sop±si kammav±d² kiriyav±d²”ti. “Eva½ sante, bho gotama, suñña½ adu½ titth±yatana½ antamaso sagg³pagenap²”ti? “Eva½, vaccha, suñña½ adu½ titth±yatana½ antamaso sagg³pagenap²”ti. Idamavoca bhagav±. Attamano vacchagotto paribb±jako bhagavato bh±sita½ abhinand²ti.
Tevijjavacchasutta½ niµµhita½ paµhama½.