5. Bhadd±lisutta½

134. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± s±vatthiya½ viharati jetavane an±thapiº¹ikassa ±r±me. Tatra kho bhagav± bhikkh³ ±mantesi– “bhikkhavo”ti. “Bhadante”ti te bhikkh³ bhagavato paccassosu½. Bhagav± etadavoca– “aha½ kho, bhikkhave, ek±sanabhojana½ bhuñj±mi; ek±sanabhojana½ kho, aha½, bhikkhave, bhuñjam±no app±b±dhatañca sañj±n±mi app±taªkatañca lahuµµh±nañca balañca ph±suvih±rañca. Etha, tumhepi, bhikkhave, ek±sanabhojana½ bhuñjatha; ek±sanabhojana½ kho, bhikkhave, tumhepi bhuñjam±n± app±b±dhatañca sañj±nissatha app±taªkatañca lahuµµh±nañca balañca ph±suvih±rañc±”ti. Eva½ vutte, ±yasm± bhadd±li bhagavanta½ etadavoca– “aha½ kho, bhante, na ussah±mi ek±sanabhojana½ bhuñjitu½; ek±sanabhojanañhi me, bhante, bhuñjato siy± kukkucca½, siy± vippaµis±ro”ti. “Tena hi tva½, bhadd±li, yattha nimantito assasi tattha ekadesa½ bhuñjitv± ekadesa½ n²haritv±pi bhuñjeyy±si. Evampi kho tva½, bhadd±li, bhuñjam±no ek±sano y±pessas²”ti [bhuñjam±no y±pessas²ti (s². sy±. ka½. p².)]. “Evampi kho aha½, bhante, na ussah±mi bhuñjitu½; evampi hi me, bhante, bhuñjato siy± kukkucca½, siy± vippaµis±ro”ti. Atha kho ±yasm± bhadd±li bhagavat± sikkh±pade paññ±piyam±ne bhikkhusaªghe sikkha½ sam±diyam±ne anuss±ha½ pavedesi. Atha kho ±yasm± bhadd±li sabba½ ta½ tem±sa½ na bhagavato sammukh²bh±va½ ad±si, yath± ta½ satthus±sane sikkh±ya aparip³rak±r².
135. Tena kho pana samayena sambahul± bhikkh³ bhagavato c²varakamma½ karonti– niµµhitac²varo bhagav± tem±saccayena c±rika½ pakkamissat²ti. Atha kho ±yasm± bhadd±li yena te bhikkh³ tenupasaªkami; upasaªkamitv± tehi bhikkh³hi saddhi½ sammodi. Sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinna½ kho ±yasmanta½ bhadd±li½ te bhikkh³ etadavocu½– “ida½ kho, ±vuso bhadd±li, bhagavato c²varakamma½ kar²yati [karaº²ya½ (ka.)]. Niµµhitac²varo bhagav± tem±saccayena c±rika½ pakkamissati. Iªgh±vuso bhadd±li, eta½ dosaka½ s±dhuka½ manasi karohi, m± te pacch± dukkaratara½ ahos²”ti. “Evam±vuso”ti kho ±yasm± bhadd±li tesa½ bhikkh³na½ paµissutv± yena bhagav± tenupasaªkami; upasaªkamitv± bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di. Ekamanta½ nisinno kho ±yasm± bhadd±li bhagavanta½ etadavoca– “accayo ma½, bhante, accagam± yath±b±la½ yath±m³¼ha½ yath±-akusala½, yoha½ bhagavat± sikkh±pade paññ±piyam±ne bhikkhusaªghe sikkha½ sam±diyam±ne anuss±ha½ pavedesi½. Tassa me, bhante, bhagav± accaya½ accayato paµiggaºh±tu ±yati½ sa½var±y±”ti.
“Taggha tva½, bhadd±li, accayo accagam± yath±b±la½ yath±m³¼ha½ yath±-akusala½, ya½ tva½ may± sikkh±pade paññ±piyam±ne bhikkhusaªghe sikkha½ sam±diyam±ne anuss±ha½ pavedesi. Samayopi kho te, bhadd±li, appaµividdho ahosi– ‘bhagav± kho s±vatthiya½ viharati, bhagav±pi ma½ j±nissati– bhadd±li n±ma bhikkhu satthus±sane sikkh±ya aparip³rak±r²’ti. Ayampi kho te, bhadd±li, samayo appaµividdho ahosi. Samayopi kho te, bhadd±li, appaµividdho ahosi– ‘sambahul± kho bhikkhu s±vatthiya½ vassa½ upagat±, tepi ma½ j±nissanti– bhadd±li n±ma bhikkhu satthus±sane sikkh±ya aparip³rak±r²’ti. Ayampi kho te, bhadd±li, samayo appaµividdho ahosi. Samayopi kho te, bhadd±li, appaµividdho ahosi– ‘sambahul± kho bhikkhuniyo s±vatthiya½ vassa½ upagat±, t±pi ma½ j±nissanti– bhadd±li n±ma bhikkhu satthus±sane sikkh±ya aparip³rak±r²’ti. Ayampi kho te, bhadd±li, samayo appaµividdho ahosi. Samayopi kho te, bhadd±li, appaµividdho ahosi– ‘sambahul± kho up±sak± s±vatthiya½ paµivasanti, tepi ma½ j±nissanti– bhadd±li n±ma bhikkhu satthus±sane sikkh±ya aparip³rak±r²’ti. Ayampi kho te, bhadd±li, samayo appaµividdho ahosi. Samayopi kho te, bhadd±li, appaµividdho ahosi– ‘sambahul± kho up±sik± s±vatthiya½ paµivasanti, t±pi ma½ j±nissanti– bhadd±li n±ma bhikkhu satthus±sane sikkh±ya aparip³rak±r²’ti. Ayampi kho te, bhadd±li samayo appaµividdho ahosi. Samayopi kho te, bhadd±li, appaµividdho ahosi– ‘sambahul± kho n±n±titthiy± samaºabr±hmaº± s±vatthiya½ vassa½ upagat±, tepi ma½ j±nissanti– bhadd±li n±ma bhikkhu samaºassa gotamassa s±vako theraññataro bhikkhu s±sane sikkh±ya aparip³rak±r²’ti. Ayampi kho te, bhadd±li, samayo appaµividdho ahos²”ti.
“Accayo ma½, bhante, accagam± yath±b±la½ yath±m³¼ha½ yath±-akusala½, yoha½ bhagavat± sikkh±pade paññ±piyam±ne bhikkhusaªghe sikkha½ sam±diyam±ne anuss±ha½ pavedesi½. Tassa me, bhante, bhagav± accaya½ accayato paµiggaºh±tu ±yati½ sa½var±y±”ti. “Taggha tva½, bhadd±li, accayo accagam± yath±b±la½ yath±m³¼ha½ yath±-akusala½, ya½ tva½ may± sikkh±pade paññ±piyam±ne bhikkhusaªghe sikkha½ sam±diyam±ne anuss±ha½ pavedesi”.
136. “Ta½ ki½ maññasi, bhadd±li, idhassa bhikkhu ubhatobh±gavimutto, tamaha½ eva½ vadeyya½– ‘ehi me tva½, bhikkhu, paªke saªkamo hoh²’ti, api nu kho so saªkameyya v± aññena v± k±ya½ sann±meyya, ‘no’ti v± vadeyy±”ti?
“No heta½, bhante”.
“Ta½ ki½ maññasi, bhadd±li, idhassa bhikkhu paññ±vimutto… k±yasakkhi… diµµhippatto… saddh±vimutto… dhamm±nus±r²… saddh±nus±r², tamaha½ eva½ vadeyya½– ‘ehi me tva½, bhikkhu, paªke saªkamo hoh²’ti, api nu kho so saªkameyya v± aññena v± k±ya½ sann±meyya, ‘no’ti v± vadeyy±”ti?
“No heta½, bhante”.
“Ta½ ki½ maññasi, bhadd±li, api nu tva½, bhadd±li, tasmi½ samaye ubhatobh±gavimutto v± hosi paññ±vimutto v± k±yasakkhi v± diµµhippatto v± saddh±vimutto v± dhamm±nus±r² v± saddh±nus±r² v±”ti?
“No heta½, bhante”.
“Nanu tva½, bhadd±li, tasmi½ samaye ritto tuccho aparaddho”ti?
“Eva½ bhante. Accayo ma½, bhante, accagam± yath±b±la½ yath±m³¼ha½ yath±-akusala½, yoha½ bhagavat± sikkh±pade paññ±piyam±ne bhikkhusaªghe sikkha½ sam±diyam±ne anuss±ha½ pavedesi½. Tassa me, bhante, bhagav± accaya½ accayato paµiggaºh±tu ±yati½ sa½var±y±”ti. “Taggha tva½, bhadd±li, accayo accagam± yath±b±la½ yath±m³¼ha½ yath±-akusala½, ya½ tva½ may± sikkh±pade paññ±piyam±ne bhikkhusaªghe sikkha½ sam±diyam±ne anuss±ha½ pavedesi. Yato ca kho tva½, bhadd±li, accaya½ accayato disv± yath±dhamma½ paµikarosi, ta½ te maya½ paµiggaºh±ma. Vuddhihes±, bhadd±li, ariyassa vinaye yo accaya½ accayato disv± yath±dhamma½ paµikaroti, ±yati½ sa½vara½ ±pajjati”.
137. “Idha, bhadd±li, ekacco bhikkhu satthus±sane sikkh±ya aparip³rak±r² hoti. Tassa eva½ hoti– ‘ya½n³n±ha½ vivitta½ sen±sana½ bhajeyya½ arañña½ rukkham³la½ pabbata½ kandara½ giriguha½ sus±na½ vanapattha½ abbhok±sa½ pal±lapuñja½. Appeva n±m±ha½ uttari [uttari½ (s². sy±. ka½. p².)] manussadhamm± alamariyañ±ºadassanavisesa½ sacchikareyyan’ti. So vivitta½ sen±sana½ bhajati arañña½ rukkham³la½ pabbata½ kandara½ giriguha½ sus±na½ vanapattha½ abbhok±sa½ pal±lapuñja½. Tassa tath±v³pakaµµhassa viharato satth±pi upavadati, anuviccapi viññ³ sabrahmac±r² upavadanti, devat±pi upavadanti, att±pi att±na½ upavadati. So satth±r±pi upavadito, anuviccapi viññ³hi sabrahmac±r²hi upavadito, devat±hipi upavadito, attan±pi att±na½ upavadito na uttari manussadhamm± alamariyañ±ºadassanavisesa½ sacchikaroti. Ta½ kissa hetu? Evañhi ta½, bhadd±li, hoti yath± ta½ satthus±sane sikkh±ya aparip³rak±rissa.
138. “Idha pana, bhadd±li, ekacco bhikkhu satthus±sane sikkh±ya parip³rak±r² hoti. Tassa eva½ hoti– ‘ya½n³n±ha½ vivitta½ sen±sana½ bhajeyya½ arañña½ rukkham³la½ pabbata½ kandara½ giriguha½ sus±na½ vanapattha½ abbhok±sa½ pal±lapuñja½. Appeva n±m±ha½ uttari manussadhamm± alamariyañ±ºadassanavisesa½ sacchikareyyan’ti. So vivitta½ sen±sana½ bhajati arañña½ rukkham³la½ pabbata½ kandara½ giriguha½ sus±na½ vanapattha½ abbhok±sa½ pal±lapuñja½. Tassa tath±v³pakaµµhassa viharato satth±pi na upavadati, anuviccapi viññ³ sabrahmac±r² na upavadanti, devat±pi na upavadanti, att±pi att±na½ na upavadati. So satth±r±pi anupavadito anuviccapi viññ³hi sabrahmac±r²hi anupavadito, devat±hipi anupavadito, attan±pi att±na½ anupavadito uttari manussadhamm± alamariyañ±ºadassanavisesa½ sacchikaroti. So vivicceva k±mehi vivicca akusalehi dhammehi savitakka½ savic±ra½ vivekaja½ p²tisukha½ paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati. Ta½ kissa hetu? Evañhi ta½, bhadd±li, hoti yath± ta½ satthus±sane sikkh±ya parip³rak±rissa.
139. “Puna capara½, bhadd±li, bhikkhu vitakkavic±r±na½ v³pasam± ajjhatta½ sampas±dana½ cetaso ekodibh±va½ avitakka½ avic±ra½ sam±dhija½ p²tisukha½ dutiya½ jh±na½ upasampajja viharati. Ta½ kissa hetu? Evañhi ta½, bhadd±li, hoti yath± ta½ satthus±sane sikkh±ya parip³rak±rissa.
“Puna capara½, bhadd±li, bhikkhu p²tiy± ca vir±g± upekkhako ca viharati, sato ca sampaj±no sukhañca k±yena paµisa½vedeti, ya½ ta½ ariy± ±cikkhanti– ‘upekkhako satim± sukhavih±r²’ti tatiya½ jh±na½ upasampajja viharati. Ta½ kissa hetu? Evañhi ta½, bhadd±li, hoti yath± ta½ satthus±sane sikkh±ya parip³rak±rissa.
“Puna capara½, bhadd±li, bhikkhu sukhassa ca pah±n± dukkhassa ca pah±n± pubbeva somanassadomanass±na½ atthaªgam± adukkhamasukha½ upekkh±satip±risuddhi½ catuttha½ jh±na½ upasampajja viharati. Ta½ kissa hetu? Evañhi ta½, bhadd±li, hoti yath± ta½ satthus±sane sikkh±ya parip³rak±rissa.
“So eva½ sam±hite citte parisuddhe pariyod±te anaªgaºe vigat³pakkilese mudubh³te kammaniye µhite ±neñjappatte pubbeniv±s±nussatiñ±º±ya citta½ abhininn±meti. So anekavihita½ pubbeniv±sa½ anussarati, seyyathida½– ekampi j±ti½ dvepi j±tiyo…pe… iti s±k±ra½ sa-uddesa½ anekavihita½ pubbeniv±sa½ anussarati. Ta½ kissa hetu? Evañhi ta½, bhadd±li, hoti yath± ta½ satthus±sane sikkh±ya parip³rak±rissa.
“So eva½ sam±hite citte parisuddhe pariyod±te anaªgaºe vigat³pakkilese mudubh³te kammaniye µhite ±neñjappatte satt±na½ cut³pap±tañ±º±ya citta½ abhininn±meti. So dibbena cakkhun± visuddhena atikkantam±nusakena satte passati cavam±ne upapajjam±ne h²ne paº²te suvaººe dubbaººe sugate duggate yath±kamm³page satte paj±n±ti– ‘ime vata bhonto satt± k±yaduccaritena samann±gat±…pe… vinip±ta½ niraya½ upapann±; ime v± pana bhonto satt± k±yasucaritena samann±gat±…pe… sugati½ sagga½ loka½ upapann±’ti iti dibbena cakkhun± visuddhena atikkantam±nusakena…pe… yath±kamm³page satte paj±n±ti. Ta½ kissa hetu? Evañhi ta½, bhadd±li, hoti yath± ta½ satthus±sane sikkh±ya parip³rak±rissa.