10. Apaººakasutta½
92. Eva½ me suta½– eka½ samaya½ bhagav± kosalesu c±rika½ caram±no mahat± bhikkhusaªghena saddhi½ yena s±l± n±ma kosal±na½ br±hmaºag±mo tadavasari. Assosu½ kho s±leyyak± br±hmaºagahapatik±– “samaºo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakul± pabbajito kosalesu c±rika½ caram±no mahat± bhikkhusaªghena saddhi½ s±la½ anuppatto. Ta½ kho pana bhavanta½ gotama½ eva½ kaly±ºo kittisaddo abbhuggato– ‘itipi so bhagav± araha½ samm±sambuddho vijj±caraºasampanno sugato lokavid³ anuttaro purisadammas±rathi satth± devamanuss±na½ buddho bhagav±’ti. So ima½ loka½ sadevaka½ sam±raka½ sabrahmaka½ sassamaºabr±hmaºi½ paja½ sadevamanussa½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedeti. So dhamma½ deseti ±dikaly±ºa½ majjhekaly±ºa½ pariyos±nakaly±ºa½ s±ttha½ sabyañjana½, kevalaparipuººa½ parisuddha½ brahmacariya½ pak±seti. S±dhu kho pana tath±r³p±na½ arahata½ dassana½ hot²”ti. Atha kho s±leyyak± br±hmaºagahapatik± yena bhagav± tenupasaªkami½su; upasaªkamitv± appekacce bhagavanta½ abhiv±detv± ekamanta½ nis²di½su. Appekacce bhagavat± saddhi½ sammodi½su; sammodan²ya½ katha½ s±raº²ya½ v²tis±retv± ekamanta½ nis²di½su. Appekacce yena bhagav± tenañjali½ paº±metv± ekamanta½ nis²di½su. Appekacce bhagavato santike n±magotta½ s±vetv± ekamanta½ nis²di½su. Appekacce tuºh²bh³t± ekamanta½ nis²di½su. 93. Ekamanta½ nisinne kho s±leyyake br±hmaºagahapatike bhagav± etadavoca– “atthi pana vo, gahapatayo, koci man±po satth± yasmi½ vo ±k±ravat² saddh± paµiladdh±”ti? “Natthi kho no, bhante, koci man±po satth± yasmi½ no ±k±ravat² saddh± paµiladdh±”ti. “Man±pa½ vo, gahapatayo, satth±ra½ alabhantehi aya½ apaººako dhammo sam±d±ya vattitabbo. Apaººako hi, gahapatayo, dhammo samatto sam±dinno, so vo bhavissati d²gharatta½ hit±ya sukh±ya. Katamo ca, gahapatayo, apaººako dhammo”? 94. “Santi gahapatayo, eke samaºabr±hmaº± eva½v±dino eva½diµµhino– ‘natthi dinna½, natthi yiµµha½, natthi huta½; natthi sukatadukkaµ±na½ [sukaµadukkaµ±na½ (s². sy±. ka½. p².)] kamm±na½ phala½ vip±ko, natthi aya½ loko, natthi paro loko; natthi m±t±, natthi pit±; natthi satt± opap±tik±; natthi loke samaºabr±hmaº± sammaggat± [samaggat± (ka.)] samm± paµipann± ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²’ti. Tesa½yeva kho, gahapatayo, samaºabr±hmaº±na½ eke samaºabr±hmaº± ujuvipaccan²kav±d±. Te evam±ha½su– ‘atthi dinna½, atthi yiµµha½, atthi huta½; atthi sukatadukkaµ±na½ kamm±na½ phala½ vip±ko; atthi aya½ loko, atthi paro loko; atthi m±t±, atthi pit±; atthi satt± opap±tik±; atthi loke samaºabr±hmaº± sammaggat± samm± paµipann± ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²’ti. Ta½ ki½ maññatha, gahapatayo– ‘nanume samaºabr±hmaº± aññamaññassa ujuvipaccan²kav±d±”’ti? “Eva½, bhante”. 95. “Tatra, gahapatayo, ye te samaºabr±hmaº± eva½v±dino eva½diµµhino– ‘natthi dinna½, natthi yiµµha½…pe… ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²’ti tesameta½ p±µikaªkhä½ yamida½ [yadida½ (ka.)] k±yasucarita½, vac²sucarita½, manosucarita½– ime tayo kusale dhamme abhinivajjetv± [abhinibbajjetv± (sy±. ka½.), abhinibbijjitv± (ka.)] yamida½ [yadida½ (ka.)] k±yaduccarita½, vac²duccarita½, manoduccarita½– ime tayo akusale dhamme sam±d±ya vattissanti. Ta½ kissa hetu? Na hi te bhonto samaºabr±hmaº± passanti akusal±na½ dhamm±na½ ±d²nava½ ok±ra½ sa½kilesa½, kusal±na½ dhamm±na½ nekkhamme ±nisa½sa½ vod±napakkha½. Santa½yeva pana para½ loka½ ‘natthi paro loko’ tissa diµµhi hoti; s±ssa hoti micch±diµµhi. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘natthi paro loko’ti saªkappeti; sv±ssa hoti micch±saªkappo. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘natthi paro loko’ti v±ca½ bh±sati; s±ssa hoti micch±v±c±. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘natthi paro loko’ti ±ha; ye te arahanto paralokaviduno tesamaya½ paccan²ka½ karoti. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘natthi paro loko’ti para½ saññ±peti [paññ±peti (ka.)]; s±ssa hoti asaddhammasaññatti [assaddhammapaññatti (ka.)]. T±ya ca pana asaddhammasaññattiy± att±nukka½seti, para½ vambheti. Iti pubbeva kho panassa sus²lya½ pah²na½ hoti, duss²lya½ paccupaµµhita½– ayañca micch±diµµhi micch±saªkappo micch±v±c± ariy±na½ paccan²kat± asaddhammasaññatti attukka½san± paravambhan±. Evamassime [eva½’si’me’ (s². sy±. ka½. p².)] aneke p±pak± akusal± dhamm± sambhavanti micch±diµµhipaccay±. “Tatra gahapatayo, viññ³ puriso iti paµisañcikkhati– ‘sace kho natthi paro loko evamaya½ bhava½ purisapuggalo k±yassa bhed± sotthimatt±na½ karissati; sace kho atthi paro loko evamaya½ bhava½ purisapuggalo k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½ duggati½ vinip±ta½ niraya½ upapajjissati. K±ma½ kho pana m±hu paro loko, hotu nesa½ bhavata½ samaºabr±hmaº±na½ sacca½ vacana½; atha ca pan±ya½ bhava½ purisapuggalo diµµheva dhamme viññ³na½ g±rayho– duss²lo purisapuggalo micch±diµµhi natthikav±do’ti. Sace kho attheva paro loko, eva½ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho– yañca diµµheva dhamme viññ³na½ g±rayho, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± ap±ya½ duggati½ vinip±ta½ niraya½ upapajjissati. Evamass±ya½ apaººako dhammo dussamatto sam±dinno, eka½sa½ pharitv± tiµµhati, riñcati kusala½ µh±na½. 96. “Tatra gahapatayo, ye te samaºabr±hmaº± eva½v±dino eva½diµµhino– ‘atthi dinna½…pe… ye imañca loka½ parañca loka½ saya½ abhiññ± sacchikatv± pavedent²’ti tesameta½ p±µikaªkhä½ yamida½ k±yaduccarita½, vac²duccarita½, manoduccarita½– ime tayo akusale dhamme abhinivajjetv± yamida½ k±yasucarita½, vac²sucarita½, manosucarita½– ime tayo kusale dhamme sam±d±ya vattissanti. Ta½ kissa hetu? Passanti hi te bhonto samaºabr±hmaº± akusal±na½ dhamm±na½ ±d²nava½ ok±ra½ sa½kilesa½, kusal±na½ dhamm±na½ nekkhamme ±nisa½sa½ vod±napakkha½. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘atthi paro loko’ tissa diµµhi hoti; s±ssa hoti samm±diµµhi. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘atthi paro loko’ti saªkappeti; sv±ssa hoti samm±saªkappo. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘atthi paro loko’ti v±ca½ bh±sati; s±ssa hoti samm±v±c±. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘atthi paro loko’ti ±ha; ye te arahanto paralokaviduno tesamaya½ na paccan²ka½ karoti. Santa½yeva kho pana para½ loka½ ‘atthi paro loko’ti para½ saññ±peti; s±ssa hoti saddhammasaññatti. T±ya ca pana saddhammasaññattiy± nevatt±nukka½seti, na para½ vambheti. Iti pubbeva kho panassa duss²lya½ pah²na½ hoti, sus²lya½ paccupaµµhita½– ayañca samm±diµµhi samm±saªkappo samm±v±c± ariy±na½ apaccan²kat± saddhammasaññatti anattukka½san± aparavambhan±. Evamassime aneke kusal± dhamm± sambhavanti samm±diµµhipaccay±. “Tatra, gahapatayo, viññ³ puriso iti paµisañcikkhati– ‘sace kho atthi paro loko evamaya½ bhava½ purisapuggalo k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjissati. K±ma½ kho pana m±hu paro loko, hotu nesa½ bhavata½ samaºabr±hmaº±na½ sacca½ vacana½; atha ca pan±ya½ bhava½ purisapuggalo diµµheva dhamme viññ³na½ p±sa½so– s²lav± purisapuggalo samm±diµµhi atthikav±do’ti. Sace kho attheva paro loko, eva½ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaµaggaho– yañca diµµheva dhamme viññ³na½ p±sa½so, yañca k±yassa bhed± para½ maraº± sugati½ sagga½ loka½ upapajjissati. Evamass±ya½ apaººako dhammo susamatto sam±dinno, ubhaya½sa½ pharitv± tiµµhati, riñcati akusala½ µh±na½. 97. “Santi, gahapatayo, eke samaºabr±hmaº± eva½v±dino eva½diµµhino– ‘karoto k±rayato, chindato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato [p±ºamatim±payato (s². p².), p±ºamatip±t±payato (sy±. ka½.), p±ºamatip±payato (ka.)], adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato, mus± bhaºato; karoto na kar²yati p±pa½. Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Dakkhiºañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento, chindanto ched±pento, pacanto p±cento; natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Uttarañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya dadanto d±pento, yajanto yaj±pento; natthi tatonid±na½ puñña½, natthi puññassa ±gamo. D±nena damena sa½yamena saccavajjena [saccav±cena (ka.)] natthi puñña½, natthi puññassa ±gamo’ti. Tesa½yeva kho, gahapatayo, samaºabr±hmaº±na½ eke samaºabr±hmaº± ujuvipaccan²kav±d± te evam±ha½su– ‘karoto k±rayato, chindato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato, adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato, mus± bhaºato; karoto kar²yati p±pa½. Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, atthi tatonid±na½ p±pa½, atthi p±passa ±gamo. Dakkhiºañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento, chindanto ched±pento, pacanto p±cento; atthi tatonid±na½ p±pa½, atthi p±passa ±gamo. Uttarañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya dadanto d±pento, yajanto yaj±pento; atthi tatonid±na½ puñña½, atthi puññassa ±gamo. D±nena damena sa½yamena saccavajjena atthi puñña½, atthi puññassa ±gamo’ti. Ta½ ki½ maññatha, gahapatayo, nanume samaºabr±hmaº± aññamaññassa ujuvipaccan²kav±d±”ti? “Eva½, bhante”. 98. “Tatra, gahapatayo, ye te samaºabr±hmaº± eva½v±dino eva½diµµhino– ‘karoto k±rayato, chindato ched±payato, pacato p±c±payato, socayato soc±payato, kilamato kilam±payato, phandato phand±payato, p±ºamatip±tayato, adinna½ ±diyato, sandhi½ chindato, nillopa½ harato, ek±g±rika½ karoto, paripanthe tiµµhato, parad±ra½ gacchato, mus± bhaºato; karoto na kar²yati p±pa½. Khurapariyantena cepi cakkena yo imiss± pathaviy± p±ºe eka½ ma½sakhala½ eka½ ma½sapuñja½ kareyya, natthi tatonid±na½ p±pa½, natthi p±passa ±gamo. Dakkhiºañcepi gaªg±ya t²ra½ gaccheyya hananto gh±tento…pe… d±nena damena sa½yamena saccavajjena natthi puñña½, natthi puññassa ±gamo’ti tesameta½ p±µikaªkhä½ yamida½ k±yasucarita½, vac²sucarita½, manosucarita½– ime tayo kusale dhamme abhinivajjetv± yamida½ k±yaduccarita½, vac²duccarita½, manoduccarita½– ime tayo akusale dhamme sam±d±ya vattissanti. Ta½ kissa hetu? Na hi te bhonto samaºabr±hmaº± passanti akusal±na½ dhamm±na½ ±d²nava½ ok±ra½ sa½kilesa½, kusal±na½ dhamm±na½ nekkhamme ±nisa½sa½ vod±napakkha½. Santa½yeva kho pana kiriya½ ‘natthi kiriy±’ tissa diµµhi hoti; s±ssa hoti micch±diµµhi. Santa½yeva kho pana kiriya½ ‘natthi kiriy±’ti saªkappeti; sv±ssa hoti micch±saªkappo. Santa½yeva kho pana kiriya½ ‘natthi kiriy±’ti v±ca½ bh±sati; s±ssa hoti micch±v±c±. Santa½yeva kho pana kiriya½ ‘natthi kiriy±’ti ±ha, ye te arahanto kiriyav±d± tesamaya½ paccan²ka½ karoti. Santa½yeva kho pana kiriya½ ‘natthi kiriy±’ti para½ saññ±peti; s±ssa hoti asaddhammasaññatti. T±ya ca pana asaddhammasaññattiy± att±nukka½seti, para½ vambheti. Iti pubbeva kho panassa sus²lya½ pah²na½ hoti, duss²lya½ paccupaµµhita½– ayañca micch±diµµhi micch±saªkappo micch±v±c± ariy±na½ paccan²kat± asaddhammasaññatti attukka½san± paravambhan±. Evamassime aneke p±pak± akusal± dhamm± sambhavanti micch±diµµhipaccay±.