2. Aµµhakan±garasuttavaººan±
17. Eva½ me sutanti aµµhakan±garasutta½. Tattha beluvag±maketi ves±liy± dakkhiºapasse avid³re beluvag±mako n±ma atthi, ta½ gocarag±ma½ katv±ti attho. Dasamoti so hi j±tigottavasena ceva s±rappattakulagaºan±ya ca dasame µh±ne gaº²yati, tenassa dasamotveva n±ma½ j±ta½. Aµµhakan±garoti aµµhakanagarav±s². Kukkuµ±r±moti kukkuµaseµµhin± k±rito ±r±mo. 18. Tena bhagavat±…pe… akkh±toti ettha aya½ saªkhepattho, yo so bhagav± samati½sa p±ramiyo p³retv± sabbakilese bhañjitv± anuttara½ samm±sambodhi½ abhisambuddho, tena bhagavat±, tesa½ tesa½ satt±na½ ±say±nusaya½ j±nat±, hatthatale µhapita-±malaka½ viya sabba½ ñeyyadhamma½ passat±. Apica pubbeniv±s±d²hi j±nat±, dibbena cakkhun± passat±, t²hi vijj±hi chahi v± pana abhiññ±hi j±nat±, sabbattha appaµihatena samantacakkhun± passat±, sabbadhammaj±nanasamatth±ya paññ±ya j±nat±, sabbasatt±na½ cakkhuvisay±t²t±ni tirokuµµ±digat±nipi r³p±ni ativisuddhena ma½sacakkhun± passat±, attahitas±dhik±ya sam±dhipadaµµh±n±ya paµivedhapaññ±ya j±nat±, parahitas±dhik±ya karuº±padaµµh±n±ya desan±paññ±ya passat±, ar²na½ hatatt± paccay±d²nañca arahatt± arahat±, samm± s±mañca sacc±na½ buddhatt± samm±sambuddhena. Antar±yikadhamme v± j±nat±, niyy±nikadhamme passat±, kiles±r²na½ hatatt± arahat±, s±ma½ sabbadhamm±na½ buddhatt± samm±sambuddhen±ti eva½ catuves±rajjavasena cat³hi k±raºehi thomitena. Atthi nu kho eko dhammo akkh±toti. 19. Abhisaªkhatanti kata½ upp±dita½. Abhisañcetayitanti cetayita½ pakappita½. So tattha µhitoti so tasmi½ samathavipassan±dhamme µhito. Dhammar±gena dhammanandiy±ti padadvayehi samathavipassan±su chandar±go vutto. Samathavipassan±su hi sabbena sabba½ chandar±ga½ pariy±diyitu½ sakkonto arah± hoti, asakkonto an±g±m² hoti. So samathavipassan±su chandar±gassa appah²natt± catutthajjh±nacetan±ya suddh±v±se nibbattati, aya½ ±cariy±na½ sam±nakath±. Vitaº¹av±d² pan±ha “teneva dhammar±gen±ti vacanato akusalena suddh±v±se nibbattat²”ti so “sutta½ ±har±”ti vattabbo, addh± añña½ apassanto idameva ±harissati, tato vattabbo “ki½ panida½ sutta½ neyyattha½ n²tatthan”ti, addh± n²tatthanti vakkhati. Tato vattabbo– eva½ sante an±g±miphalatthikena samathavipassan±su chandar±go kattabbo bhavissati, chandar±ge upp±dite an±g±miphala½ paµividdha½ bhavissati “m± sutta½ me laddhan”ti ya½ v± ta½ v± d²pehi. Pañha½ kathentena hi ±cariyassa santike uggahetv± attharasa½ paµivijjhitv± kathetu½ vaµµati, akusalena hi sagge, kusalena v± ap±ye paµisandhi n±ma natthi. Vuttañheta½ bhagavat±–
“Na, bhikkhave, lobhajena kammena dosajena kammena mohajena kammena dev± paññ±yanti, manuss± paññ±yanti, y± v± panaññ±pi k±ci sugatiyo, atha kho, bhikkhave, lobhajena kammena dosajena kammena mohajena kammena nirayo paññ±yati, tiracch±nayoni paññ±yati, pettivisayo paññ±yati, y± v± panaññ±pi k±ci duggatiyo”ti–
Eva½ paññ±petabbo. Sace sañj±n±ti sañj±n±tu, no ce sañj±n±ti, “gaccha p±tova vih±ra½ pavisitv± y±gu½ piv±h²”ti uyyojetabbo. Yath± ca pana imasmi½ sutte, eva½ mah±m±lukyov±depi mah±satipaµµh±nepi k±yagat±satisuttepi samathavipassan± kathit±. Tattha imasmi½ sutte samathavasena gacchatopi vipassan±vasena gacchatopi samathadhurameva dhura½, mah±m±lukyov±de vipassan±va dhura½, mah±satipaµµh±na½ pana vipassanuttara½ n±ma kathita½, k±yagat±satisutta½ samathuttaranti. Aya½ kho gahapati…pe… ekadhammo akkh±toti ekadhamma½ pucchitena ayampi ekadhammoti eva½ pucch±vasena kathitatt± ek±dasapi dhamm± ekadhammo n±ma j±to. Mah±sakulud±yisuttasmiñhi ek³nav²sati pabb±ni paµipad±vasena ekadhammo n±ma j±t±ni, idha ek±dasapucch±vasena ekadhammoti ±gat±ni. Amatuppattiyatthena v± sabb±nipi ekadhammoti vattu½ vaµµati. 21. Nidhimukha½ gavesantoti nidhi½ pariyesanto. Sakidev±ti ekapayogena. Katha½ pana ekapayogeneva ek±dasanna½ nidh²na½ adhigamo hot²ti. Idhekacco araññe nidhi½ gavesam±no carati, tamena½ aññataro atthacarako disv± “ki½ bho caras²”ti pucchati. So “j²vitavutti½ pariyes±m²”ti ±ha. Itaro “tena hi samma ±gaccha, eta½ p±s±ºa½ pavatteh²”ti ±ha. So ta½ pavattetv± upar³pari µhapit± v± kucchiy± kucchi½ ±hacca µhit± v± ek±dasa kumbhiyo passeyya, eva½ ekapayogena ek±dasanna½ nidh²na½ adhigamo hoti. ¾cariyadhana½ pariyesissant²ti aññatitthiy± hi yassa santike sippa½ uggaºhanti, tassa sippuggahaºato pure v± pacch± v± antarantare v± gehato n²haritv± dhana½ denti. Yesa½ gehe natthi, te ñ±tisabh±gato pariyesanti, tath± alabham±n± bhikkhampi caritv± dentiyeva. Ta½ sandh±yeta½ vutta½. Kimaªga½ pan±hanti b±hirak± t±va aniyy±nikepi s±sane sippamattad±yakassa dhana½ pariyesanti; aha½ pana eva½vidhe niyy±nikas±sane ek±dasavidha½ amatuppattipaµipada½ desentassa ±cariyassa p³ja½ ki½ na kariss±mi, kariss±miyev±ti vadati. Paccekadussayugena acch±des²ti ekamekassa bhikkhuno ekeka½ dussayugamad±s²ti attho. Samud±c±ravacana½ panettha evar³pa½ hoti, tasm± acch±des²ti vutta½. Pañcasatavih±ranti pañcasatagghanika½ paººas±la½ k±res²ti attho. Sesa½ sabbattha utt±namev±ti.
Papañcas³daniy± majjhimanik±yaµµhakath±ya
Aµµhakan±garasuttavaººan± niµµhit±.